Δυστυχώς δεν είναι υπερβολή. Στους μη ειδικούς εντάσσω την ΑΑΔΕ και το Υπουργείο Οικονομικών. Γιατί αν καταλάβαιναν τι συμβαίνει, θα έδιναν λύση.
Ποιο είναι το πρόβλημα; Δεν είναι μόνο στις δηλώσεις. Αφορά όλες τις φορολογικές διαδικασίες. Απλά οι ετήσιες φορολογικές δηλώσεις φυσικών και νομικών προσώπων είναι η πιο εμβληματική.
Στη λογιστική, το πιο σημαντικό είναι η επιμέλεια. Σκεφτείτε την λογιστική σαν ένα συρτάρι με διαφόρων ειδών ενσύρματα ακουστικά κινητών. Για κάθε εργασία αντιστοιχεί ένα ξεχωριστό ζευγάρι ακουστικών και πρέπει πρώτα να ξετυλίξεις τα καλώδια και στη συνέχεια, αφού τα χρησιμοποιήσεις και πάλι με προσοχή να τα τυλίξεις και να τα βάλεις στην σωστή θέση, ούτως ώστε όταν τα χρειαστείς ξανά, να ξέρεις που θα τα βρεις χωρίς να χάνεις χρόνο για να τα ξεμπλέκεις.
Πώς ξεκίνησε το πρόβλημα
Την περίοδο των μνημονίων, είχαμε μεγάλες αλλαγές στην φορολογία. Άλλαξε ο κώδικας φορολογίας εισοδήματος, με τον Ν. 4172/2013, ο Κώδικας Φορολογικών Διαδικασιών με τον Ν.4174/2013, καταργήθηκε ο ΚΒΣ, ψηφίστηκαν τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα με τον Ν.4308/2014, ξεκίνησε μια νέα εταιρική μορφή, η ΙΚΕ, ξεκίνησε το ΓΕΜΗ, η υπηρεσία μιας Στάσης, άλλαξαν οι νόμοι για τις Α.Ε. και τις ΕΠΕ, όλες οι δηλώσεις έγιναν ηλεκτρονικές, ήρθαν οι νέες συγκεντρωτικές καταστάσεις πελατών – προμηθευτών, ο ΕΝΦΙΑ κ.α.
Όλα αυτά ήθελαν πολύ προσπάθεια, σε δύσκολες συνθήκες και δυστυχώς η φορολογική αρχή το έκανε δυσκολότερο, γιατί συνεχώς λάμβανε αποφάσεις άμεσης εφαρμογής και κάθε φορά άλλαζε τα έντυπα και τις διαδικασίες για την υποβολή των δηλώσεων, αφού αυτές ξεκινούσαν σε άγνωστη ημερομηνία και σχεδόν πάντα πολύ αργά.
Αυτό μας δημιουργούσε το πρόβλημα ότι δεν μπορούσαμε να οργανώσουμε την δουλειά μας σωστά, γιατί έπρεπε να ενημερωθούμε για τα καινούρια έντυπα και τις καινούριες οδηγίες την περίοδο της υποβολής και όχι πιο πριν. Με άλλα λόγια τα «καλώδια των ακουστικών» άρχισαν να μπερδεύονται και άρχισε να γίνεται χρονοβόρο να βρίσκεις αυτό που θέλεις όταν το χρειαζόσουν.
Ήταν δύσκολο, οι λογιστές διαμαρτυρόμασταν, αλλά υπήρχε η βεβαιότητα ότι ζούμε τις παιδικές ασθένειες μιας συνολικής αλλαγής και ότι τα πράγματα την επόμενη χρονιά θα είναι πολύ καλύτερα. Άλλωστε, τα άλλαξαν όλα. Τι άλλο πια να αλλάξει; Κάθε χρονιά όμως διαδέχονταν την επόμενη, φέρνοντας συνεχώς αιφνιδιαστικές αλλαγές. Τόσο που από το 2019 μιλούσαμε πια για μεταρρυθμιστική κόπωση και για την ανάγκη να σταματήσουν επιτέλους οι συνεχιζόμενες αλλαγές.
Η πανδημία
Αντί για πάγωμα των αλλαγών, ήρθε χιονοστιβάδα. Τουλάχιστον καταλαβαίναμε την μεγάλη και επείγουσα ανάγκη. Κι ενώ η χρηματική στήριξη ήταν μεγάλη και άμεση, όπως και το πάγωμα των πληρωμών, δεν έγινε καμία διευκόλυνση στις δηλωτικές υποχρεώσεις, καμία αναστολή προστίμων ούτε για ένα λεπτό, καμία βοήθεια ούτε καν αν αρρωσταίναμε από την ίδια την πανδημία.
Περιττό να πω ότι όλα τα «καλώδια των ακουστικών» είχαν γίνει ένα «κουβάρι». Θα ήταν τρελό να μην κάναμε την αίτηση για την επιστρεπτέα, την επιδότηση παγίων δαπανών, το πρόγραμμα συνεργασία, τις αναστολές και την επιδότηση τόκων για να συμφωνήσουμε τον λογαριασμό μιας τράπεζας ή την καρτέλα ενός προμηθευτή ή χρειαζόταν να μελετήσουμε ειδικά θέματα στον ΦΠΑ.
Κι ενώ συνεχιζόταν η πανδημία, η φορολογική αρχή όχι μόνο δεν μας έδωσε πίσω τον χαμένο χρόνο να βάλουμε σε τάξη το χάος που είχε δημιουργηθεί, έκρινε σωστό να ξεκινήσει τα My Data με τον ίδιο τρόπο που έχει πια συνηθίσει να κάνει τα πάντα: με αιφνιδιαστικές αποφάσεις άμεσης εφαρμογής, χωρίς επαρκείς οδηγίες. Και όταν λέγαμε ότι αυτό είναι ανέφικτο, η ίδια η ΑΑΔΕ μας έλεγε να μην ανησυχούμε, γιατί μάλλον θα δοθεί παράταση και εν πάση περιπτώσει δεν μπαίνουν πρόστιμα ακόμα, αλλά κάποτε θα μπουν, οπότε να είμαστε έτοιμοι.
Οι δηλώσεις το ίδιο βιολί. Να ανοίγουν αιφνιδιαστικά και να ανακοινώνονται τα έντυπα και οι οδηγίες κατόπιν εορτής.
Οι φετινές συνθήκες
Ο Υπουργός έβαλε στοίχημα να μην χρειαστεί παράταση. Όμως δεν έκανε τίποτα για να διορθώσει τα προβλήματα που περιγράψαμε παραπάνω. Μάλιστα τα επιδείνωσε σε πολύ μεγάλο βαθμό, καθώς στις 11 Δεκεμβρίου του 2023 νομοθετήθηκαν:
- Ο τεκμαιρόμενος τρόπος φορολόγησης των ατομικών επιχειρήσεων από το 2023
- Τα πρόστιμα του My Data, τα οποία είναι μεν σε αναστολή, αλλά ο διοικητής της ΑΑΔΕ μπορεί να τα ενεργοποιήσει ανά πάσα στιγμή (πχ αν εκνευριστεί διαβάζοντας αυτό το άρθρο)
- Μεγάλες αλλαγές στις βραχυχρόνιες μισθώσεις
Τον Φεβρουάριο του 2024 αποφασίστηκαν:
- Το κλείδωμα του ΦΠΑ βάσει My Data από τις δηλώσεις Ιανουαρίου και μετά.
- Νέες αποφάσεις για την διασύνδεση POS με ταμειακές, που μετά από 13 σχετικές αποφάσεις που έμειναν ανενεργές έπρεπε αυτή τη φορά να καταλάβουμε ότι το εννοούν.
Τον Μάρτιο:
- Ψηφίστηκε ο νέος Κώδικας Φορολογικών διαδικασιών, χωρίς να διορθωθεί το μεγάλο πρόβλημα των οριζόντιων προστίμων με το παραμικρό
- Βγήκε η απόφαση των νέων φόρων και διαδικασιών για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, με εφαρμογή από 1/1/2024 (δεν έχω κάνει λάθος στην ημερομηνία).
Εν τω μεταξύ η ΑΑΔΕ κατάλαβε ότι εφάρμοζε λάθος το άρθρο 51 του Ν. 4955/2022 που ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2022 και άρχισε να μοιράζει πρόστιμα για επιχειρήσεις και μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα που απλά ακολουθούσαν τις λανθασμένες οδηγίες.
Για να μην τα πολυλογούμε, τους τελευταίους 11 μήνες, σύμφωνα με μελέτη του διαδικτυακού κόμβου taxheaven που έγινε από τον κ. Κωνσταντίνο Κουλογιάννη και τον κ. Κωνσταντίνο Γραβιά, έχουν εκδοθεί 2.559 αποφάσεις και 46 νόμοι!
Η έναρξη των δηλώσεων
Στο πλαίσιο αυτό, άνοιξαν οι δηλώσεις αιφνιδιαστικά στις 26/4. Με το που άνοιξαν οι δηλώσεις ο Υπουργός Οικονομικών άρχισε να μας μαλώνει, ότι δεν θα δοθεί παράταση, λέγοντας μάλιστα ψέματα ότι φέτος δόθηκε έγκαιρα ένας μήνας επιπλέον, ενώ είναι ξεκάθαρο ότι ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρξε πιο ασφυκτική προθεσμία από την φετινή, μόλις τριών μηνών
Την ώρα που οι λογιστές σε απόγνωση φωνάζαμε ότι αυτό που μας ζητά το Υπουργείο Οικονομικών είναι ανέφικτο, η φορολογική διοίκηση έκανε τα εξής:
- Έστειλε επιστολή σε όσους είχαν κάνει ήδη δήλωση ότι πρέπει να ξανακάνουν γιατί ο ΕΦΚΑ άλλαξε τις βεβαιώσεις αποδοχών, αγνοώντας τις ίδιες της τις αποφάσεις που ορίζουν ότι στην περίπτωση αυτή η προθεσμία μετατίθεται για την 31/12 Δεκεμβρίου κάθε έτους
- Έστειλε ένα Σάββατο βράδυ επιστολή σε επιχειρηματίες που δεν έχουν την υποχρέωση, ότι δεν έχουν συνδέσει το POS με το ERP τους και αν δεν το κάνουν σε 10 μέρες θα έχουν πρόστιμο από 10.000 ως 20.000 (τουλάχιστον όταν μας καλούσαν Κυριακάτικα οι πελάτες μας τρομοκρατημένοι και θυμωμένοι, νομίζοντας ότι εμείς δεν τους είχαμε ειδοποιήσει σωστά, οι περισσότεροι ήμασταν στα γραφεία μας να προλάβουμε τις δηλώσεις κι έτσι δεν μας χάλασαν οικογενειακές στιγμές)
- Αποφάσισε αναβάθμιση της My Data
- Πραγματοποίησε συγχώνευση τοπικών Δ.Ο.Υ., με αποτέλεσμα όσα αιτήματα δεν έχουν χαθεί από τα συστήματα των εφοριών να καθυστερούν χαρακτηριστικά
- Αποφασίστηκε πιο αυστηρό κλείδωμα του ΦΠΑ με τα My Data για τις δηλώσεις που θα υποβληθούν τον Αύγουστο
- Δεν κάνει την παραμικρή αναφορά στον ΕΟΠΥΥ που δεν στέλνει τις βεβαιώσεις για claw back και rebate στερώντας από πολλές επιχειρήσεις στον κλάδο της υγείας την δυνατότητα να κάνουν την δήλωση.
Τι λένε οι αρμόδιοι για όλα αυτά; «Να σταματήσει πια αυτή η κουλτούρα των παρατάσεων, δεν δίνουμε παρατάσεις» (κ. Πιτσιλής στην συνέντευξη τύπου για τον Χάρτινο Δράκο) «Αφού οι λογιστές δεν προλαβαίνουν, απορώ γιατί να κάνουν τις δηλώσεις στο παρά ένα και δεν τις κάνουν στο παρά δέκα» (κ. Χατζηδάκης σε τηλεοπτική συνέντευξη)
Το πρόβλημα είναι μεγάλο και σοβαρό. Οι λύσεις απλούστατες. Το μόνο που απαιτείται είναι στοιχειώδες ενδιαφέρον. Οι διορθώσεις πρέπει να γίνουν άμεσα. Ήδη η Ελλάδα έχει μείνει χωρίς παροχή λογιστικών υπηρεσιών. Το βλέπω από επίδοξους πελάτες, Έλληνες και ξένους που θέλουν να ιδρύσουν εταιρεία. Τους λέω ότι δεν μπορώ να τους εξυπηρετήσω, γιατί δεν έχω χρόνο και επανέρχονται δεύτερη και τρίτη φορά, που σημαίνει ότι δεν βρίσκουν λογιστές να εξυπηρετηθούν.
* Ο κ. Αγαμέμνων Σταυρόπουλος είναι επικεφαλής λογιστής του λογιστικού γραφείου New Accounts A.E
