«Γιατί δεν στέλνουμε τα γλυπτά του Παρθενώνα σε όλο τον κόσμο;» ρώτησε η Mary Beard. «Τα μάρμαρα του Παρθενώνα σημαίνουν κάτι για την Ελλάδα, το οποίο νομίζω ότι ακυρώνει αντικαθιστά το δικαίωμά μας να τα φυλακίζουμε σε αυτό το κτίριο» απάντησε είπε ο ιστορικός David Olusoga. «Από του οποίου την οροφή έτρεξαν νερά πριν από λίγα χρόνια στις αίθουσες όπου εκτίθενται.
Η Μαίρη Μπίαρντ είναι Αγγλίδα κλασικίστρια που ειδικεύεται στην Αρχαία Ρώμη. Είναι επίτροπος του Βρετανικού Μουσείου και στο παρελθόν είχε έδρα κλασικών στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Εχει μετάσχει σε πολλά αρχαιολογικά ντοκιμαντέρ τα οποία προβάλλονται σε μεγάλα διεθνή κανάλια.
Ο Ντέιβιντ Ολουσόνγκα είναι Βρετανός ιστορικός, συγγραφέας, ραδιοτηλεοπτικός φορέας, παρουσιαστής και σκηνοθέτης. Είναι καθηγητής Δημόσιας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. Έχει παρουσιάσει ιστορικά ντοκιμαντέρ στο BBC και συνέβαλε στο The One Show και στο The Guardian.
Συζήτησαν στο Βρετανικό Μουσείο, ως μέλη πάνελ, σε εκδήλωση με τίτλο «Ποιος κατέχει το παρελθόν;» που οργανώθηκε από την εφημερίδα The Times. Η συζήτηση περιστράφηκε στο αν θα πρέπει να επιστραφούν στην Ελλάδα τα Παρθενώνεια γλυπτά και μετείχαν σε αυτήν αρκετές προσωπικότητες.
«Τα μάρμαρα είναι σαν ένα παιδί σε ένα δύσκολο διαζύγιο» είπε η Μαίρη Μπίαρντ αναφέροντας πως πρόκειται για αντικείμενα που είναι διεθνή, ανήκουν στην ανθρωπότητα, όχι σε ένα συγκεκριμένο κομμάτι της». Και πρόσθεσε: «Θέλω να τα μοιραστούμε με τον Κόσμο. Θα ήθελα να είναι πρεσβευτές ενός συγκεκριμένου είδους ελληνικού κλασικού πολιτισμού στον διαμοιρασμό του οποίου μπορούν να μετάσχουν τόσο η Ελλάδα όσο και το Ηνωμένο Βασίλειο και πολλές άλλες χώρες στον κόσμο.
«Και μπορούν στη συνέχεια να κάνουν τη δουλειά τους όχι μόνο στην Αθήνα και το Λονδίνο, αλλά και στο Πεκίνο» κατέληξε. Πρόκειται για καινοφανή και σαφώς εκτός κάθε πλαισίου λογικής πρόταση, διότι δεν είναι δυνατόν να περιφέρονται τα γλυπτά ανά τα μουσεία του κόσμου. Ούτε καν η λογική πτόησε τη Μπίαρντ, η οποία μέχρι τώρα τασσόταν υπέρ της επιστροφής τους στην Ελλάδα, αν και με αστερίσκους.
«Σε οκτώ χρόνια, είπε ο Ολουσόνγκα, «θα κλείσουν 200 χρόνια από τότε που η Ελλάδα ζήτησε για πρώτη φορά να επιστραφούν τα μάρμαρα, έχοντας αμφισβητήσει την ιδιοκτησία από το 1832. Νομίζω ότι η υπόθεση είναι συντριπτική ότι αποτελούν ουσιαστικό μέρος του πολιτισμού της Ελλάδας και ανήκουν στο όμορφο μουσείο που έχτισαν οι Έλληνες προσδοκώντας να τα παραλάβουν» συμπλήρωσε, αναφερόμενος στο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα. Ο πρώην διπλωμάτης Ρόρι Στιούαρτ, άλλος ομιλητής, συμφώνησε να επιστραφούν τα μάρμαρα.
Ο ομιλητής στάθηκε και στην ανησυχία ότι τα δυτικά μουσεία θα εξαντλούνταν εάν πολλές χώρες υποβάλουν επιτυχώς αξιώσεις αποκατάστασης. «Η άλλη πραγματικότητα για τα μουσεία για την οποία δεν μιλάμε συχνά είναι ότι το μεγάλο τους πρόβλημα δεν είναι ο κίνδυνος των άδειων ραφιών. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι στενάζουν κάτω από το βάρος της ιστορικής συλλογής. [Το Βρετανικό Μουσείο] κατέχει οκτώ εκατομμύρια αντικείμενα και περίπου 80.000 εκτίθενται», είπε.
Οι συμμετέχοντες συζήτησαν επίσης τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της αποκατάστασης και του επαναπατρισμού. Ο Munira Mirza, διευθυντής της μονάδας πολιτικής του πρωθυπουργού στην κυβέρνηση των Συντηρητικών μεταξύ 2019 και 2022, είπε ότι είναι «απόλυτα σωστό τα μουσεία να επιστρέφουν τη λεηλατημένη τέχνη των Ναζί». Πάρα πολλά αντικείμενα που στεγάζονταν στο βρετανικό μουσείο είχαν ληφθεί νόμιμα εκείνη την εποχή, πρόσθεσε. «Θα έλεγα ότι για να επιστρέψετε αντικείμενα, πρέπει να είστε σίγουροι για τον νόμιμο ιδιοκτήτη. Είναι προφανώς πιο περίπλοκο όσο πιο πίσω στο χρόνο πηγαίνεις».
Η αποικιοκρατία και η κληρονομιά της κυριάρχησαν στη συζήτηση. «Τα μουσεία έχουν χρησιμοποιήσει ευφημισμούς στις περιγραφές τους στους καταλόγους τους, οπότε νομίζω ότι αυτό με το οποίο έχουμε να κάνουμε τώρα είναι ένα υστέρημα συζητήσεων σχετικά με τις αποικιακές διασυνδέσεις πολλών βρετανικών ιδρυμάτων. [Αυτές είναι] συζητήσεις που δεν θέλαμε να κάνουμε στο παρελθόν», είπε ο Ολουσόγκα.
Υποστήριξε «ότι τα μουσεία είναι εν μέρει προϊόν μερικών από τα πιο σκοτεινά επεισόδια της βρετανικής ιστορίας, αλλά περιείχαν επίσης μέσα τους τους σπόρους αυτού που σήμερα αποκαλούμε φιλελεύθερες ιδέες: ιδέες ισότητας, ανεκτικότητας, κοινής κατανόησης των διαπολιτισμικών διαφορών».
Ο Τζορτζ Όσμπορν, πρόεδρος του μουσείου και πρώην υπουργός Οικονομικών, έχει απογοητευτεί, όπως είπε, από τις προσπάθειές του να υπογράψει συμφωνία συνεργασίας με την Ελλάδα για το «δάνειο» ορισμένων από τα μάρμαρα. (σ.σ. Η Ελλάδα δεν δέχεται ούτε δάνειο ούτε ορισμένα από τα Γλυπτά. Θέλει επιστροφή- επανένωση- όλων των κλεμμένων από τον Λόρδο Ελγιν). Το σημαντικό που είπε ωστόσο ήταν πως η Συντηρητική Κυβέρνηση «αμφισβητούσε συνεχώς το ότι η Ελλάδα θα τα επέστρεφε»!
Το Εργατικό Κόμμα που κέρδισε τις εκλογές πρόσφατα, έχει πει, ωστόσο, ότι δεν θα σταθεί εμπόδιο στους διαχειριστές (Trustees) εάν επιθυμούν να συνάψουν συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση, η οποία ζητά την επιστροφή των μαρμάρων εδώ και δεκαετίες.
Ο podcaster και πρώην βουλευτής των Συντηρητικών Ρόρι Στιούαρτ υποστήριξε ότι τα μάρμαρα πρέπει να επιστρέψουν στην Ελλάδα.
