Με αφορμή την αναβάθμιση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής αξιολόγησης της Κύπρου σε «BBB+» με θετικές προοπτικές από τον διεθνή οίκο αξιολόγησης Standard and Poor’s πριν από λίγες ημέρες, θα αναφερθούμε στους κύριους άξονες στους οποίους εδράζονται οι θετικές προοπτικές της κυπριακής οικονομίας.
Του Πέτρου Στεριώτη *
Σε αυτά τα πλαίσια θα συμφωνήσουμε σε μεγάλο βαθμό με όσα επισημαίνουν οι αναλυτές της S&P αναφορικά με:
– Ισχυρή ανάπτυξη. Ο οίκος εκτιμά ότι μετά το ετήσιο +2,5% του ΑΕΠ το 2023, η ανάπτυξη θα επιταχυνθεί στο +3% την επόμενη τριετία. Η δυνατή επίδοση (+3,4%) του πρώτου φετινού τρίμηνου οφείλεται κυρίως στην κατασκευαστική δραστηριότητα, στον τομέα τεχνολογίας, πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ), στον τουρισμό (ο αριθμός των αφίξεων επιδεικνύει ανθεκτικότητα) και στις επαγγελματικές υπηρεσίες.
Γράφημα 1: Η ετήσια αυξομείωση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος της Κύπρου τα τελευταία 15 χρόνια (πηγές: Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και Tradingeconomics)
– Βελτίωση της χρηματοοικονομικής θέσης των κυπριακών τραπεζών. Ο τραπεζικός κλάδος της Κύπρου πέτυχε πέρυσι ένα από τα υψηλότερα ποσοστά απόδοσης ιδίων κεφαλαίων στην Ευρώπη, με πυρήνες την μείωση του κόστους, τα κέρδη λόγω υψηλότερων επιτοκίων και την μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Τα παραπάνω μετριάζουν τον κίνδυνο μίας νέας κρίσης στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους πολίτες. Ας μην λησμονούμε τον βαθμό στον οποίο οι τράπεζες επηρέαζαν αρνητικά την πιστοληπτική ικανότητα της Χώρας μετά την οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας. Να επισημάνουμε και ότι τα κέρδη των πιστωτικών ιδρυμάτων από τόκους θα περιορίζονται όσο η ΕΚΤ θα μειώνει το παρεμβατικό της επιτόκιο, ενώ αρνητικό είναι το γεγονός ότι το εγχώριο ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) είναι το υψηλότερο στην ΕΕ.
– Ισχυρά δημοσιονομικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, η Κύπρος πέτυχε πέρυσι το υψηλότερο δημοσιονομικό πλεόνασμα στην ευρωζώνη (3,1% του ΑΕΠ). Η μέση πρόβλεψη της S&P για το πλεόνασμα της επόμενης τριετίας είναι η υψηλότερη μεταξύ των 20 μελών της ευρωζώνης.
– Ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις. Η καταβολή τους συνδέεται με την πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων σε υγεία, δημόσιες υπηρεσίες, φορολογία, εκπαίδευση και δικαιοσύνη. Οι μεταρρυθμίσεις στηρίζουν την επενδυτική δραστηριότητα, την μεσοπρόθεσμη ανάπτυξη και τη δημοσιονομική ισχύ, ωστόσο ο οίκος αναφέρεται σε καθυστερήσεις στην υλοποίηση τους.
– Αποκλιμάκωση του πληθωρισμού την τελευταία διετία. Οι πληθωριστικοί κίνδυνοι έχουν μετριαστεί αλλά οι πιέσεις από την αύξηση των μισθών του ιδιωτικού τομέα και την τιμή του πετρελαίου παραμένουν.
Γράφημα 2: Ο πληθωρισμός στην Κύπρο την τελευταία πενταετία (πηγές: Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και Tradingeconomics)
– Ανακάλυψη φυσικού αερίου, που μακροπρόθεσμα έχει τη δυνατότητα να αναβαθμίσει τη θέση της κυπριακής οικονομίας στο «ενεργειακό παιχνίδι».
Με βάση όλα τα παραπάνω, η S&P προβλέπει ότι το ακαθάριστο χρέος της γενικής κυβέρνησης θα πέσει κάτω από το 60% του ΑΕΠ έως το 2027. Πιθανή επίτευξη θα έθετε την Κύπρο εντός του σχετικού ορίου της Συνθήκης του Μάαστριχτ του 60% για πρώτη φορά από το 2010.
Υπογραμμίζουμε ότι η δημοσιονομική σταθερότητα, η πρόοδος των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η περαιτέρω ενδυνάμωση του κυπριακού χρηματοπιστωτικού συστήματος αποτελούν βασικούς παράγοντες περαιτέρω ισχυροποίησης της κυπριακής οικονομίας. Ο κίνδυνος «ατυχημάτων» παραμένει, όπως απέδειξε η τελευταία πενταετία με σημαντικά παγκόσμια γεγονότα (πανδημία, γεωπολιτικές αναταράξεις και επιβολή κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας-βασικού εμπορικού εταίρου της Κύπρου, πληθωρισμός και πόλεμος στη Μέση Ανατολή). Οι προσπάθειες όλων των φορέων θα πρέπει να ενταθούν ώστε η Κύπρος να μην παρεκκλίνει από τους μακροοικονομικούς της στόχους, με απώτερο στόχο πάντοτε τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των πολιτών.
* Ο Πέτρος Στεριώτης είναι οικονομολόγος, πιστοποιημένος από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου ([email protected]).
