Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωκοινοβούλιο ενέκριναν πριν λίγες ημέρες τη νέα νομοθεσία για την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) στην ΕΕ. Η νέα νομοθεσία ακολουθεί μία προσέγγιση «βασισμένη στον κίνδυνο». Με άλλα λόγια, οι διάφοροι τύποι ΤΝ κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τους πιθανούς κινδύνους και τις επιπτώσεις που ενέχει η χρήση τους, ενώ οι κανόνες θα αυστηροποιούνται και οι απαιτήσεις διαφάνειας θα αυξάνονται όσο μεγαλύτεροι είναι αυτοί οι κίνδυνοι.
Του Πέτρου Στεριώτη *
Συστήματα ΤΝ που θα απαγορεύονται αυστηρά από την ΕΕ είναι αυτά που
– αναπτύσσουν υποσυνείδητες τεχνικές χειραγώγησης,
– αποσπούν και χρησιμοποιούν προσωπικά δεδομένα για την κατηγοριοποίηση (“βαθμολόγηση”) των πολιτών με βάση την κοινωνικοοικονομική κατάσταση, το φύλο, την εθνικότητα, τη θρησκεία, τις πολιτικές πεποιθήσεις κλπ,
– χρησιμοποιούν την ΤΝ για προληπτική αστυνόμευση ή μαζική επιτήρηση.
Ο νέος κανονισμός της ΕΕ θα ξεκινήσει ουσιαστικά να εφαρμόζεται σε δύο χρόνια. Ευχόμαστε ειλικρινά η συγκεκριμένη «Πράξη για την Τεχνητή Νοημοσύνη» (EU Artificial Intelligence Act) να αντιμετωπίσει όσο το δυνατόν καλύτερα τις τεράστιες προκλήσεις που η ΤΝ θέτει για τις κοινωνίες και τις οικονομίες.
Ασφαλώς και ο «κλασσικός» στόχος περί εναρμόνισης των κανόνων που διέπουν την χρήση της τεχνολογίας στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα εντός της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς αξίζει ιδιαίτερη μνεία. Το ίδιο ισχύει και για την πολυπόθητη τόνωση των επενδύσεων και της καινοτομίας στην ΕΕ και για την αξιοποίηση των ευκαιριών που η λελογισμένη και ηθική αξιοποίηση της ΤΝ καθιστούν εφικτές.
Το νέο νομοθέτημα της ΕΕ για την ΤΝ, πρώτο τέτοιο στον κόσμο, μπορεί να αποτελέσει πρότυπο και σημείο αναφοράς για την τεχνολογική νομοθεσία σε ολόκληρο τον πλανήτη. Οι γνώμονες της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, που είναι η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών, η ασφάλεια, η περιβαλλοντική βιωσιμότητα κ.ά., πρέπει να ακολουθηθούν και να επιτευχθούν.
Εκτιμούμε ότι το νέο «τεχνολογικό ταξίδι» στο οποίο η ΤΝ μας εισάγει καθημερινά ολοένα και περισσότερο θα έχει πολλές «ανηφόρες». Ιδού, λοιπόν, πεδίον δόξης λαμπρόν για τους εμπλεκόμενους φορείς ώστε να διασφαλίσουν ένα καλύτερο αύριο για όλους μας. Ίδωμεν.
* Ο Πέτρος Στεριώτης είναι οικονομολόγος ([email protected]).
