«Η επόμενη μεταρρύθμιση είναι το να μπορούμε μέσω του Gov.gr Wallet να δίνουμε τη συναίνεσή μας για να ολοκληρώσουμε διάφορες διαδικασίες είτε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα».
Αυτό σημείωσε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου από το βήμα του συνεδρίου της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) «Future of Retail 2024» κατα την, χθεσινή, πρώτη ημέρα εργασιών με αντικείμενο τον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό του λιανικού εμπορίου.
Σύμφωνα με σημερινή ανακοίνωση της ΕΣΕΕ ο υπουργός αναφέρθηκε στο νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες που ψηφίστηκε στην Βουλή την προηγούμενη Τετάρτη σημειώνοντας τα εξής: «Πρόκειται για έναν ευρωπαϊκό κανονισμό γνωστό ως Πράξη για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες, ο οποίος πλέον ενσωματώνεται στην ελληνική νομοθεσία και βέβαια τον προσαρμόζουμε στις ελληνικές ανάγκες. Η πολύ μεγάλη αλλαγή την οποία θεσμοθετήσαμε αφορά στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς το κράτος. Σταματάμε πλέον να ζητάμε προφανή πράγματα από τον πολίτη, είτε έχει να κάνει με το δημόσιο, είτε πλέον έχει να κάνει με τον ιδιωτικό τομέα… Η επόμενη μεταρρύθμιση είναι το να μπορούμε μέσω του Gov.gr Wallet να δίνουμε τη συναίνεσή μας για να ολοκληρώσουμε διάφορες διαδικασίες είτε στο δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα».
Στην συνέχεια, ο υπουργός παρέθεσε ορισμένα συνοπτικά στοιχεία για τρία καινοτόμα προγράμματα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων και εμφανίστηκε αισιόδοξος σχετικά με το μέλλον των συμβατικών επιχειρήσεων σε ένα ιδιαίτερα αναπτυσσόμενο τεχνολογικό περιβάλλον.
Σημείωσε πως: «Δεν είναι εύκολο το μέλλον. Δεν θα περιγράψω μια μαγική κατάσταση, αλλά σίγουρα όταν υπάρχει διάθεση να αλλάξουμε […] νομίζω θα γίνουμε μέρος της νέας ψηφιακής πραγματικότητες θα μας τοποθετήσει σε αυτή την επόμενη ψηφιακή μέρα της χώρας αλλά και του “επιχειρείν”. Έχουμε πολλά να κάνουμε. Το κράτος αλλάζει, η ζωή μας αλλάζει».
Ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κωνσταντίνος Κυρανάκης, σε άλλο πάνελ, αναφέρθηκε στην προσθήκη του ChatBox στο gov.gr, στο οποίο συναντώνται η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη και το μητρώο του MITOS και υπολογίζεται ότι μέχρι στιγμής έχει υποστηρίξει πάνω από 700.000 διαλόγους. Σημείωσε πως «ψηφίστηκε νομοσχέδιο στη Βουλή για τη λειτουργία του ActionBot, με το οποίο ο πολίτης θα μπορεί με μία απλή φωνητική εντολή θα μπορεί να ζητά απλές διοικητικές πράξεις αυτόματα, απουσία παρέμβασης ανθρώπινης χείρας από το gov.gr στο πρότυπο του e-gov και το οποία παρουσιάζεται επίσημα την επόμενη εβδομάδα».
Ο ίδιος πρόσθεσε πως με την εφαρμογή αυτή, η κυβέρνηση αποσκοπεί ένας ΑΙ ΑGENT να απαντά γραπτά ή προφορικά για οποιαδήποτε υπηρεσία του ελληνικού κράτους σε οποιαδήποτε γλώσσα ανεξαρτήτως υπηρεσίας.
Σε άλλη ενότητα του συνεδρίου η υφυπουργός Παιδείας Ιωάννα Λυτρίβη, επισήμανε ότι το εμπόριο, ενώ συνεισφέρει περισσότερο από κάθε άλλο κλάδο στο ελληνικό ΑΕΠ, είναι ελάχιστα ωφελημένο από τους αρμόδιους φορείς. Βασικός στόχος είναι, συνέχισε η ίδια, η καλλιέργεια μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος «οριζόντιων δεξιοτήτων» που αφορούν τόσο τους επιχειρηματίες όσο και τους εργαζόμενους. Για να συμβεί κάτι τέτοιο, εξήγησε η υφυπουργός, είναι απαραίτητο οι -νέες- ανάγκες του λιανεμπορίου να φτάνουν άμεσα και γρήγορα στα υπουργεία μέσω της ΕΣΕΕ. Ανάμεσα στα πιθανά προγράμματα που θα μπορούσαν να επιχειρηθούν είναι η επέκταση της αμειβόμενης πρακτικής άσκησης, η καλύτερη αξιοποίηση των δομών επαγγελματικής κατάρτισης στο κεντρικό και στο περιφερειακό επίπεδο, εν ολίγοις, η διαρκής «συνομιλία εκπαιδευτικού συστήματος και αγοράς εργασίας».
«Η στροφή στις ειδικότητες του μέλλοντος», συνόψισε η υφυπουργός, «είναι αναγκαία και πρέπει να συντελεστεί γρήγορα, ευέλικτα και ποιοτικά».
Η Κρίστελ Ντέλμπεργκ, γενική διευθύντρια της EuroCommerce, της ευρωπαϊκής οργάνωσης λιανικού και χονδρικού εμπορίου, τόνισε τη μεγάλη σημασία να «τεθεί το λιανικό εμπόριο στον χάρτη». Για επιτευχθεί αυτό, συνέχισε, πρέπει να αντιληφθούμε τον εμπορικό τομέα -τις μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις- ως ενιαίο, να τις συνενώσουμε. Επιπλέον, τονίζει, πρέπει να παρακολουθούμε τη νομοθεσία που αφορά τον εμπορικό κόσμο και να δίνουμε φωνή στα μέλη του.
«Εξάλλου, το λιανεμπόριο», επεσήμανε η ίδια, «είναι ένα πολύ βασικό οικοσύστημα: αντιστοιχεί στο 10% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, ενώ είναι και ο μεγαλύτερος εργοδότης στην Ευρώπη. Το λιανεμπόριο έχει παρουσία παντού». Επιπλέον, η ομιλήτρια απαρίθμησε ορισμένες από τις πιο σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος: τον πόλεμο, τον πληθωρισμό (και ιδίως την ανατίμηση της ενέργειας), τη διαμόρφωση διαφορετικών καταναλωτικών προτύπων και προτιμήσεων.
Στην δική του ομιλία, ο Κέβιν Πεγκ, πρόεδρος του China Chain Store & Franchise Association (CCFA), σημείωσε ότι υπάρχει σημαντική πρόοδος του κινεζικού εμπορίου κατά τα τελευταία είκοσι χρόνια. Στην αιχμή αυτής της προόδου, οι πιο καινοτόμες επιχειρήσεις είναι αυτές που ασχολούνται με τις short form video platforms (όπως το TikTok), το livestreaming e-commerce, δηλαδή την «ζωντανή» πώληση αγαθών στο διαδίκτυο, το instant retail ή αλλιώς quick e-commerce , δηλαδή τις αγορές με άμεση ανταπόκριση (όπως η διανομή φαγητού), και το cross-border e-commerce, δηλαδή τις πωλήσεις σε άλλες χώρες.
Εμπόριο και τουρισμός
«Ενημερωνόμαστε για τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές απέναντι στις προκλήσεις του ψηφιακού και πράσινου μετασχηματισμού» υπογράμμισε ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Γιωργος Καρανίκας ενώ ο Μιχάλης Αγγελόπουλος, πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης της ΚΕΔΕ, εξέθεσε την ανάγκη και τις ευκαιρίες για την εδραίωση του τουρισμού στα νησιά και την ακριτική Ελλάδα, σημειώνοντας ότι οι εμπορικές επιχειρήσεις σε αυτές τις περιοχές πρέπει να προσαρμοστούν στις προτιμήσεις των τουριστών. Όπως είπε: «Τα καταστήματα στη Σάμο και στο Βόρειο Αιγαίο έκλειναν πριν την έλευση των Τούρκων τουριστών με τη χορήγηση βίζας, η οποία τώρα επεκτείνεται και διευκολύνεται. Σάββατο μεσημέρι, 2.00 η ώρα ή εάν ήταν Δευτέρα πρωί, ουδείς μπορούσε να αγοράσει κάτι αν ήθελε. Τώρα οι συνθήκες έχουν αλλάξει. Υπάρχει προσαρμογή. Εμείς τι κάναμε; Φτιάξαμε μια πλατφόρμα επαυξημένης πραγματικότητας για τον πολιτιστικό πλούτο των νησιών και κυρίως μέσα από τις γεύσεις του νησιού. Στην εφαρμογή Σάμος App μπαίνετε και βλέπετε τέσσερις διάσημους σαμιώτες σεφ να παράγουν συνταγές για φαγητά με τοπικά προϊόντα».
Ο Σωτήρης Βαρελάς, επίκουρος καθηγητής του τμήματος Τουριστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς, τόνισε ότι το καθήκον των Ελλήνων εμπόρων είναι «να σκέφτονται τοπικά και να δρουν παγκόσμια, να ασχολούνται με την εμπορία των τοπικών τους προϊόντων και υπηρεσιών ενώ δανείζονται τεχνολογίες και καινοτομίες από την παγκόσμια αγορά. Στο retail είναι ακόμα ζητούμενο να συνδέσουμε την αυθεντικότητα με τα προϊόντα και οι καμπάνιες είναι εργαλείο σε όλη αυτή την προσπάθεια», σημείωσε.
Ο Κωνσταντίνος Βασσάκης, επίκουρος καθηγητής του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου και συνιδρυτής της Bizrupt, τόνισε ότι «η συνένωση του φυσικού και του ψηφιακού μέσω της χρησιμοποίησης ψηφιακών εργαλείων είναι όχι μόνο κομβική, αλλά και σχετικά εύκολη και φτηνή». «Οι καταναλωτές, θέλοντας να βιώσουν εμπειρίες πρέπει να καταναλώσουν ιδιαίτερα αγαθά της χώρας μας», συμπλήρωσε.
Η Μαρίνα Σπυριδάκη, διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων και Επικοινωνίας της Aegean, αναφέρθηκε στους τουρίστες που έρχονται «ξανά και ξανά» στην Ελλάδα ως το κλειδί της τουριστικής βιομηχανίας. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, όπως είπε, είναι απαραίτητη η δουλειά και η συνέργεια των δημόσιων και Ιδιωτικών φορέων καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού του. Ανέφερε επίσης, πως «Το πρώτο τρίμηνο του 2024 υπήρξε αύξηση στην επιβατική κίνηση της τάξης του 11% και από Αθήνα και από Θεσσαλονίκη». Συμπλήρωσε, μάλιστα, πως «συστηματικά προβάλλουμε ελληνικά προϊόντα. Όλα τα σνακ που προσφέρονται αλλά και τα γεύματά μας είναι από ελληνικούς παραγωγούς και από Έλληνες σεφ. Ιδιαίτερη προσοχή δίναμε και στο κομμάτι του κρασιού και, 15 χρόνια τώρα, έχουμε συνεργαστεί με τους περισσότερους Έλληνες παραγωγούς κρασιού, όπου τους προβάλλουμε και στο περιοδικό μας».
Περίπου 1 στα 8 ευρώ που κυκλοφορεί στην ελληνική οικονομία είναι από το λιανεμπόριο
Περίπου 1 στα 8 ευρώ που κυκλοφορεί στην ελληνική οικονομία προέρχεται από το λιανικό εμπόριο και ο κλάδος συγκεντρώνει 56,2 δισ. ευρώ ετήσιο τζίρο (2023).
Αυτό ανέφερε ο Χαράλαμπος Αράχωβας, οικονομολόγος, συντονιστής του τμήματος Οικονομικής Ανάλυσης ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ μιλώντας για τις τάσεις στο λιανεμπόριο και παρουσιάζοντας τα βασικά οικονομικά μεγέθη του λιανικού εμπορίου όπως αυτά προκύπτουν από τις στατιστικές.
Η Ελισσάβετ Σαλπέα, συντονίστρια του Τμήματος Ερευνών ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ, παρουσίασε δύο από τα βασικά ερευνητικά εργαλεία του ΙΝΕΜΥ: Tις χρονοσειρές της έρευνας επιχειρήσεων του ΙΝΕΜΥ από το 2016 και έπειτα που περιλαμβάνουν οικονομικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων λιανικού εμπορίου που δεν καταγράφονται σε επίσημες στατιστικές και δεύτερον το εργαλείο που αφορά στην κατανάλωση και στις καταναλωτικές συμπεριφορές, υπογραμμίζοντας τους μετασχηματισμούς που συντελούνται στο λιανικό εμπόριο, όπως η άνοδος των ηλεκτρονικών αγορών τα τελευταία έτη.
Ο Μανόλης Μανιούδης, οικονομικός αναλυτής, συντονιστής του τμήματος Οικονομικής Ανάπτυξης ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ, αναφέρθηκε στα βασικά ευρήματα της τελευταίας έρευνας του ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ στο λιανικό εμπόριο. Τόνισε ότι όλο και περισσότερο, η χρηματοδότηση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων προέρχεται από τα κεφάλαια της επιχείρησης ή το προσωπικό κεφάλαιο του επιχειρηματία, καθώς η πρόσβαση στα επίσημα τραπεζικά κανάλια και τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς φορείς παραμένει προβληματική. Επιπλέον, λόγω της περιορισμένης ρευστότητας, οι μικροί και μεσαίοι έμποροι προτεραιοποιούν την επιβίωσή τους έναντι των πιο μακροπρόθεσμων μετασχηματισμών που θα έπρεπε κανονικά να επιχειρούν.
Η Μιλένα Παναγιωτοπούλου, Head of EU Public Affairs and Advocacy, τόνισε ότι το λιανεμπόριο, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, αναγνωρίζεται σήμερα ως ένας καθοριστικός κλάδος του βιομηχανικού οικοσυστήματος και αναφέρθηκε στη σημασία της αποστολής αντιπροσωπευτικών δεδομένων στις ευρωπαϊκές οργανώσεις.
Το 29% των Ελλήνων κάνει τουλάχιστον μια αγορά, ανά βδομάδα, online
Οι καταναλωτές «περιμένουν καινοτομία από το retail», ανέφερε στην ομιλία της η Μαρία Ηλιάδου, Marketing Manager της Klarna Greece και συμπλήρωσε ότι, καθώς οι «μεγάλοι» ανοίγουν τον δρόμο και εισάγουν τεχνολογίες από το εξωτερικό, οι «μικροί» καλούνται να προσαρμοστούν και να επωφεληθούν. «Το 29% των Ελλήνων κάνει τουλάχιστον μια αγορά αυτή τη στιγμή ανά βδομάδα online. Όταν τους ρωτάμε πού θα ξοδεύετε το περισσότερο μπάτζετ σας τον επόμενο χρόνο, ένα χρόνο μπροστά, κοιτώντας από τώρα το 40% απαντάει online».
Ο Αριστοτέλης Σταμούλας, διευθυντής Συνηγόρου Καταναλωτή στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Καταναλωτή πρόσθεσε από την πλευρά του ότι «ο καταναλωτής και στην Ελλάδα, στρέφεται πλέον στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Εμφανίζεται αύξηση κατά, περίπου, 20%, την τελευταία δεκαετία στο ηλεκτρονικό εμπόριο και αντιστοίχως υπάρχει μια μείωση αυτών των προσώπων που προτιμούν κάνουν φυσικές συναλλαγές. Ο καταναλωτής αυτό που έχει ανάγκη είναι εμπιστοσύνη για να μπορεί να συναλλάσσεται ηλεκτρονικά».
Ο Πέτρος Κοραλής, διευθυντής Πωλήσεων του Ομίλου Epsilon Net, υπογράμμισε την ανάγκη καλύτερης και εντατικότερης εκπαίδευσης των επιχειρηματιών και των στελεχών τους προκειμένου να επιτευχθεί μια άμεση αλλά και ομαλή τεχνολογική μετάβαση. Όπως ανέφερε, «ο αγώνας των επιχειρήσεων για να υιοθετήσουν αυτές τις νέες τεχνολογίες και να τις κάνουν καθημερινότητά τους για να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της εποχής, προϋποθέτει πρώτον χρηματοδότηση. Και εδώ η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μια έντονη δραστηριότητα μέσα από τα ΕΣΠΑ, μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης. Θυμίζω ψηφιακά εργαλεία, ψηφιακές συναλλαγές, και αυτό πρέπει να συνεχιστεί. Δεύτερον, χρειάζονται κίνητρα. Εδώ μπορώ να φέρω το παράδειγμα της ΑΑΔΕ που δίνει φορολογικά κίνητρα στις επιχειρήσεις για να υιοθετήσουν στο σύνολο των συναλλαγών τους τον πάροχο ηλεκτρονικής τιμολόγησης».
Με τη σειρά της, η Ιωάννα Ιωαννίδου, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Allweb και μέλος ΔΣ του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Καινοτόμων Εφαρμογών Ελλάδας (ΣΕΚΕΕ), επισήμανε ότι η ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων απορρέει από το αν ή όχι έχουν προσαρμοστεί σε ένα πρόβλημα που ίσως δεν υπάρχει ακόμη. «Ο κορονοϊός, για παράδειγμα, ήταν πολύ λιγότερο τραυματικός για όσους επιχειρηματίες είχαν ήδη μάθει να δουλεύουν και από απόσταση» τόνισε χαρακτηριστικά. «Πριν από κάποια χρόνια πιθανώς το να λέγαμε ότι θα χρησιμοποιήσουμε ας πούμε εικονικούς συνεργάτες για να μας βοηθήσουν στο να διαλέξουμε ένα ρούχο, μάλλον κάποιος θα έλεγε ότι είμαστε τρελοί ή κάτι τέτοιο. Τώρα όμως υπάρχουν όλες οι καταλύτες οι οποίοι μπορούν να μας βοηθήσουν σ’ αυτό το κομμάτι», συμπλήρωσε.
Σημαντική η διεκδίκηση ευρωπαϊκών πόρων
Η διεκδίκηση ευρωπαϊκών πόρων, πρέπει να είναι «σωστή και εφαρμοσμένη» και να έχει συγκεκριμένους και συνεπείς στόχους, σημείωσε η Βασιλική Γεωργιάδου, καθηγήτρια στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου και πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ). Παράλληλα, πρόσθεσε, τα όποια αποτελέσματα της χρηματοδοτούμενης έρευνας, θα πρέπει να είναι ανοικτά και να φτάνουν σε όλους τους επιχειρηματίας, μια λειτουργία την οποία ήδη επιτελεί η ΕΣΕΕ.
Ο Σάββας Χατζηχριστοφής, αντιπρύτανης Έρευνας και Καινοτομίας και καθηγητής Τεχνητής Νοημοσύνης στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου, αναφέρθηκε στην ανάγκη δημιουργίας ερευνητικών προγραμμάτων σε συνεργασία με επιχειρήσεις και σε όφελος τόσο των φοιτητών, τόσο και των επιχειρηματιών, μεταξύ των οποίων δημιουργείται μια αποδοτική και δυναμική σχέση.
«Στην Ελλάδα, η απασχολησιμότητα και απορρόφηση των υψηλά προσοντούχων ανθρώπων είναι ακόμη χαμηλή, τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε ακαδημαϊκό επίπεδο» είπε ο Νίκος Παπαδάκης, καθηγητής στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης. Βασική αιτία, όπως εξήγησε, «είναι οι ανθεκτικές παθογένειες που μας κληροδότησε η κρίση και κυρίως η σχετική υποχώρηση της τεχνολογικής προόδου. Για να ξεπεραστούν, χρειάζονται συντονισμένες και στοχοπροσηλωμένες πολιτικές για τη δημιουργία θέσεων υψηλής ειδίκευσης».
Ο Νεκτάριος Ταβερναράκης, πρόεδρος του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) και καθηγητής Ιατρικής Σχολής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, τόνισε ότι μια συνέργεια έρευνας και αγοράς είναι σημαντική και «νομιμοποιημένη», καθώς προσφέρει πλεονεκτήματα τόσο στους επιχειρηματίες όσο και στον καταναλωτή.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Γιώργος Καρανίκας παρενέβη για να τονίσει ότι «η συνεργασία επιχειρήσεων-πανεπιστημίου είναι μονόδρομος».
Στο πλαίσιο αυτής της ενότητας ανακοινώθηκε από την Βάλια Αρανίτου, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και διευθύντρια του ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ η υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ ΕΣΕΕ και ΙΤΕ.
Έλλειμμα προσωπικού στο εμπόριο
Ο Χρήστος Γούλας, γενικός διευθυντής στο Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ και συνεργάτης της ΕΣΕΕ, παρατήρησε το έλλειμμα προσωπικού που υφίσταται ο χώρος του εμπορίου. Ακόμα πιο σημαντικά, όμως, όπως είπε, είναι η εκπαίδευση και η κατάρτιση των εργαζομένων, όπως και τον επιχειρηματιών. Τα κονδύλια που διατέθηκαν από το Ταμείο Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας στον τομέα της εκπαίδευσης, κατά τον γενικό διευθυντή, είναι αναποτελεσματική, καθώς τα άτομα που επωφελούνται δεν απορροφώνται από την αγορά εργασίας. «Μένουμε στη θεωρία και απουσιάζει η πρακτική, η εφαρμογή. Η επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και αγοράς εργασίας θα έπρεπε να είναι πολύ πιο έντονη» τόνισε.
Ο Νίκος Παπαδάκης, καθηγητής στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης, αναφέρθηκε στα πρόσφατα πορίσματα του μεγαλύτερου περιφερειακού μηχανισμού παρακολούθησης της Αγοράς Εργασίας της Ελλάδας στην Κρήτη. Πιο συγκεκριμένα, σχολίασε την επιθυμία των εργοδοτών να προσλαμβάνουν καταρτισμένους εργαζόμενους χωρίς, ωστόσο, να είναι αυτοί που τους καταρτίζουν.
Το Κατάστημα του Μέλλοντος
Ο Κωνσταντίνος Λοΐζου – CEO Embiodiagnostics ανέφερε πως η πανδημία μας πρόσφερε μία σοκαριστική αλλαγή όσον αφορά το retail. «Φυσικά και δεν θέλουμε να σταματήσουν να υπάρχουν τα φυσικά καταστήματα. Χρειάζεται κατανόηση και πρόβλεψη αλλαγών που βιώνουμε ή θα έρθουν», σημείωσε. Αναφερόμενος στο κόστος μετάβασης στην «πράσινη» εμπορική επιχείρηση τόνισε: «Πόσο δύσκολο είναι για τους αγρότες να προσαρμοστούν στα ψηφιακά εργαλεία; Βλέπουμε την επένδυση να είναι συνεχόμενη και από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από την Γαλλία. Θέλει χρόνο, θέλει συγκεκριμένες στρατηγικές και πρέπει να υλοποιηθούν. Ακριβώς αυτό το βλέπουμε και στο pitching. Δηλαδή, όταν γίνονται κάποια πράγματα υποχρεωτικά θα πρέπει να προλάβουμε με σωστά εργαλεία να βοηθήσουμε να σχεδιαστούν για τους χρήστες, ούτως ώστε να κερδίσουμε από το αποτύπωμα και από το αποτέλεσμα».
Ο Δάνος Γκούσκος -Sales Director, Free Futuresoft- ανέφερε από την πλευρά του: «Στο φυσικό κατάστημα του μέλλοντος θα συνυπάρχουν αρμονικά οι ψηφιακές εμπειρίες αγορών με τις ψηφιακές εμπειρίες αγορών. Αυτές οι εμπειρίες πλέον υπάρχουν σε κάποια brands που τολμούν να επενδύσουν και οι εμπειρίες αγορών συνδυάζονται μέσα στο κατάστημα το παραδοσιακό, προσφέροντας εξατομικευμένες υπηρεσίες».
Ο Γιώργος Παπαδημητρίου -Cofounder & CEO Keyvoto- σημείωσε πως «η προσωποποίηση δεν είναι μόνο η ενέργεια ότι θα δώσει ο υπάλληλος το τελικό προϊόν στον πελάτη αλλά η μικρομεσαία επιχείρηση πρέπει να δει πού είναι ο καταναλωτής. Ο καταναλωτής είναι στα καταστήματα είτε offline είτε online. Οι κολοσσοί έχουν τους πόρους, έχουν τις διαφημιστικές τους και δεν είναι προσωποποιημένη η εξυπηρέτηση. Ο κορονοϊός ήταν οδηγός στο e-commerce. Πλέον φεύγουμε από τον άνθρωπο και πηγαίνουμε στην εποχή της εμπειρίας».
Από την πλευρά του ο Μάριος Παπαγεωργίου -Senior Account Executive, Sales force- τόνισε: «Στις ψηφιακές δεξιότητες υπάρχει κενό, ειδικά στις μικρές επιχειρήσεις. Ο ανταγωνισμός από τις μεγάλες επιχειρήσεις είναι μεγάλος και έτσι συχνά οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν μπορούν να ακολουθήσουν τις εξελίξεις».
Προς μια κυκλική οικονομία
Στη θεματική ενότητα για την κλιματική κρίση, τη μόλυνση και τη βιοποικιλότητα ο Ηλίας Ιακωβίδης, Adviser on Green Digital Transformation – DG Connect, European Commission, ανέφερε: «Η χρήση των ορυκτών καυσίμων αποτελεί μικρό πρόβλημα στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής. Η μη κυκλική οικονομία αποτελεί τον κύριο λόγο που χάνεται το 90% της βιοποικιλότητας, ευθύνεται για το 50% όλων των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και για το τεράστιο ποσοστό μόλυνσης. Η κυκλική οικονομία έχει να κάνει με οτιδήποτε άλλο εκτός από την ανακύκλωση, η οποία είναι ενεργοβόρα και χαλάει την ποιότητα των υλικών! Αν θέλουμε να σωθούμε, το ενεργειακό αποτύπωμα ενός εμπόρου είναι το λιγότερο, αλλά σημασία έχει το τι καταναλώνουμε και εκεί “μπαίνει” το retail business, καθώς είμαστε οι αρχιτέκτονες των καταναλωτών», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ο Νίκος Αυλώνας, πρόεδρος Κέντρου Αειφορίας, (CSE), επισκέπτης καθηγητής Βιωσιμότητας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο, σημείωσε: «Στην Ελλάδα δεν υπάρχει κυκλική οικονομία. Τα κριτήρια ESG αλλάζουν το επιχειρηματικό τοπίο και ιδιαίτερα τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα. Οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες να θεσπίσουν πάνω από 30 κριτήρια εφαρμογής ESG. Στην πραγματικότητα αλλάζει πίστα η χρηματοδότηση των μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων στην Ελλάδα και όλα περνάνε μέσα από τα κριτήρια τα οποία είναι πολύ συγκεκριμένα».
Ο Νικ Σουέρεφ, Marketing Lead-Skroutz, επεσήμανε πως ό,τι παράγει μια εταιρεία πρέπει να επαναχρησιμοποιείται ολικά στη δημιουργία νέων προϊόντων με νέα αξία με τη λιγότερο δυνατή περιβαλλοντική επιβάρυνση. «Το “Scoop by Scroutz” είναι ένα C2C πρόγραμμα, όπου ένας πελάτης μας μπορεί να ανεβάσει ένα προϊόν που δεν χρειάζεται πια και να δώσει την ευκαιρία σε κάποιο άλλον χρήστη να το αγοράσει και να του δώσει κι άλλο χρόνο ζωής» τόνισε.
Ο Χρήστος Ραυτογιάννης, Founder & CEO of CityCrop, περιέγραψε τις δραστηριότητες της επιχείρησης: «Είμαστε μία start up επιχείρηση στο agricultural technology και οι πελάτες μας είναι τα σούπερ μάρκετ και τα grocery stores. Το σημερινό πρόβλημα είναι το κενό από εκεί που καλλιεργούνται τα προϊόντα μέχρι να φτάσουν στα σούπερ μάρκετ. Εμείς έχουμε κατασκευάσει μια συσκευή αυτοματοποιημένης καλλιέργειας. Σκεφτείτε μια ντουλάπα σε μέγεθος που λειτουργεί με τον τρόπο με τη μέθοδο της υδροπονίας, οπότε μπορούμε να καλλιεργήσουμε από το μηδέν ένα φυτό μέχρι το τώρα. Ο χρήστης αγοράζει ένα προϊόν που είναι πολύ φρέσκο και καθαρό».
Ο Στυλιανός Ηλιάδης, γενικός διευθυντής, Retail Segments, Strategy & Sales της Τράπεζας Πειραιώς ανέφερε πως οι κανόνες προσαρμογής του ESG Risk θα ενσωματώνονται σε τέτοια πρότυπα που αν δεν τα εφαρμόζει έκαστος επιχειρηματίας θα δυσχεραίνει τη δανειοληπτική ικανότητά του. Αν τα εφαρμόζει θα καταστεί πιο εύκολη η χρηματοδότηση.
Οι διαδικτυακές κοινότητες τρόπος στρατηγικής ανάπτυξης
Στη σημασία των online κοινοτήτων και στις στρατηγικές διαδικτυακής επέκτασης ώστε οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να ανταγωνιστούν μεγάλες πλατφόρμες με καινοτόμες και δημιουργικές στρατηγικές αναφέρθηκε ο Νίκος Ξυδάς Founder, Humble Digital Agency. Όπως είπε: «Σε ερώτηση έρευνας για το ποια είναι η αγαπημένη πλατφόρμα των ανθρώπων στην πρώτη θέση είναι το Instagram και στη δεύτερη θέση το TikTok, ενώ ακόμη ανέφεραν πως αγόρασαν κάτι επειδή το είδαν σε κάποια πλατφόρμα και στα βασικά content που προτιμά ο κόσμος είναι το φαγητό και το beauty». Επεσήμανε επιπλέον την επιρροή των influencers στην επιλογή αγορών καθώς και των social media μέσω διαφημίσεων και πρόσθεσε πως οι πλατφόρμες προσφέρουν άμεσο feedback.
Ο Γιάννης Μακρίδης, Product Lead, Skroutz, σημείωσε: «Προσπαθούμε να χτίσουμε εργαλεία one stop shop ούτως ώστε με βασικό σκοπό να βοηθάνε τον χρήστη να ολοκληρώσει ένα ταξίδι μέσα στο Σκρουτζ. Το ταξίδι μπορεί να είναι από το ψάχνω για να καταλήξω να το αγοράσω, μέχρι να φτάσω να το επιλέξω και να το αγοράσω από ένα κατάστημα. Οι καταναλωτές θέλουν να δουν υλικό χρήσης του προϊόντος και προτιμούν κάποιο βίντεο από ψηφιακό δημιουργό που εμπιστεύονται, ο οποίος το χρησιμοποιεί».
Ο Μάνος Περακάκης, Co-Founder, Mentionlytics, αναπληρωτής καθηγητής Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, ανέφερε: «Οι διαγωνισμοί είναι το Νο1 στα social media σε σχόλια και αντίκτυπο, ενώ είδαμε και εκπλήξεις όπως τα retro posts που έχουν επίσης μεγάλο αντίκτυπο στο κοινό. Έχει ενδιαφέρον πρώτα να “ακούς” το κοινό σου και μετά να ποστάρεις» ενώ συμπλήρωσε πως «δεν είναι καλό να πηγαίνεις με γενικούς κανόνες».
Με τη σειρά της η Νικολέττα Μερζιώτη, Digital Marketing Director και Head of Product, Sleed, τόνισε: «Οι μεγαλύτεροι άνθρωποι μένουν σε πλατφόρμες όπως είναι Facebook. Είναι το YouTube που είναι λίγο πιο καθολικό μέσο. Το Twitter αρχίζει να ανέρχεται σε ηλικίες όχι μόνο γύρω στα 18, αλλά σε όλο το δυναμικό αγοραστικό κοινό. ‘Αρα, το σημαντικό κομμάτι είναι να καταλάβουμε από που να ξεκινήσουμε την κεντρική στρατηγική μας».
«Πράσινη» βιομηχανία μόδας
Η ελληνική μόδα θα πρέπει να διεκδικήσει το «made in Greece», όπως το «made in Italy», κάτι που ακόμα δεν έχουμε καταφέρει.
Αυτό σημείωσε η Ορσαλία Παρθένη, πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Σχεδιαστών Μόδας και ιδιοκτήτρια της Parthenis.
Συγκεκριμένα τόνισε: «Μέσα στην covid βρεθήκαμε ορισμένοι άνθρωποι και είπαμε να φτιάξουμε και πάλι την Ένωση Σχεδιαστών Μόδας. Όταν μοιραζόμαστε τα προβλήματα μπορούμε να βοηθηθούμε και επίσης όταν διεκδικούμε πράγματα ομαδικά είναι πιο πιθανό να το κερδίσουμε. Η μόδα θα πρέπει να διεκδικήσει ένα πιο έντονο brand, αυτό το “made in Greece”, όπως το “made in Italy”, κάτι που ακόμα δεν έχουμε καταφέρει. Ο οίκος Παρθένης είναι ως προς αυτό ένα καλό παράδειγμα, ένα αυθεντικό brand υψηλής ποιότητας, αναγνωρίσιμο».
Η Ιωάννα Σαπφώ Πεπελάση, καθηγήτρια Οικονομικής Ιστορίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, εξήγησε ότι «η πράσινη μόδα είναι παλιά έννοια», καθώς παλαιότερα οι άνθρωποι ήταν αναγκασμένοι να μην σπαταλούν τους πόρους που διέθεταν. Ο όρος προέκυψε κατά το Κίνημα των Χίπηδων στη δεκαετία του ’60 και του ’70 και αποτέλεσε «κομμάτι ενός ευρύτερου συνόλου για την προστασία και την αναγέννηση του περιβάλλοντος». Στη διάρκεια της πιο σύγχρονης ιστορίας της, η Ελλάδα, σταδιακά άλλαξε και απώλεσε τις πράσινες παραδόσεις της σε βαθμό που, στη δεκαετία του ’70, η επαναχρησιμοποίηση των όποιων αντικειμένων ήταν σπάνιο φαινόμενο.
Η Φιόρη Ζαφειροπούλου, Head of Research Centre on Sustainable Fashion MSL AUEB, ιδρύτρια του Fashion Revolution Greece, SOFFA & Wear Your Origins, αποκωδικοποίησε τους φορείς που συγκροτούν την αναδυόμενη «πράσινη συμφωνία» από τα κινήματα καταναλωτών και νέων, το κίνημα fashion revolution και, σταδιακά τα διάφορα brands που αναπτύσσουν στρατηγικές για βιώσιμα υφάσματα. Η αλλαγή επιταχύνεται και «οι αντιστάσεις κάμπτονται. Έχουμε ασκήσει πιέσεις για να αλλάξει η νομοθεσία στον τρόπο που παράγουμε και εισάγουμε τα ρούχα μας» σημείωσε.
Ο Μελέτης Καραμπίνης, Past General Director of HCIA and ELSEVIE, αναφέρθηκε στην πρόταση νόμου της Γαλλίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με στόχο την προσαρμογή της βιομηχανίας ρούχων στους κανόνες μιας πράσινης ανάπτυξης και της επανόδου της ΕΕ στην εμπροσθοφυλακή του χώρου. Όπως εξήγησε «η πρόταση νόμου στη Γαλλία προσπαθεί να βάλει φρένο στους κανόνες εισαγωγών ειδών ένδυσης από μεγάλες πλατφόρμες, γιατί υπάρχουν παραγωγοί που δημιουργούν 7.200 νέα δείγματα την ημέρα».
Ο Αρίων Σπυρίδης, Production Manager, Minas Designs, σημείωσε: «Η ποιότητα είναι το παν για εμάς, δεν την θυσιάζουμε ποτέ». Ανέφερε πως αυτό το κατάφερε δίνοντας απόλυτη έμφαση στην ποιότητα, στη διαγενεακή αξία.
Στο τέλος των εργασιών της 1ης ημέρας του συνεδρίου, προβλήθηκε η ταινία-ντοκιμαντέρ της Μαριάννας Οικονόμου «The Greek Bar Jacket» σε παραγωγή της Αnemon Productions και διανομή από το Cinedoc.
Με τη συγκεκριμένη δράση η ΕΣΕΕ στηρίζει το έργο της Εταιρείας Προστασίας Σπαστικών/Πόρτα Ανοιχτή.
