Ανάμεσα στα 100 πρώτα μουσεία σε επισκεψιμότητα ανά τον κόσμο, συγκαταλέγεται το Μουσείο Ακρόπολης σύμφωνα με έρευνα του έγκριτου The art newspaper. Είναι το μόνο ελληνικό μουσείο που βρίσκεται σε αυτό τον κατάλογο, τον οποίο συγκρότησαν με βάση την επισκεψιμότητα, και κατέλαβε την 30ή θέση. Πρώτο είναι το Λούβρο με 8,60 εκατομμύρια επισκέπτες και τελευταίο το Μουσείο Τεχνών του Κλίβελαντ με περίπου 650 χιλιάδες.
Το Μουσείο Ακρόπολης έφτασε κατά το 2023 κοντά στα δύο εκατομμύρια επισκεπτών και σημείωσε αύξηση 31% από το 2022 οπότε, ας μη το ξεχνάμε, ήταν χρονιά πανδημίας. Η Ελλάδα δεν διαθέτει, δυστυχώς, άλλο μουσείο με τόση υψηλή επισκεψιμότητα. Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο είναι κοντά στο να πιάσει το κάτω όριο, με περισσότερους από μισό εκατομμύριο επισκέπτες . Σε λίγες μέρες που θα βγουν τα στατιστικά της ΕΛΣΤΑΤ για όλο το 2023, θα γνωρίζουμε καλύτερα τις επισκεψιμότητες.
Η έρευνα της Art Newspaper’s Visitor Figures διεξάγεται ετησίως και είναι η σημαντικότερη για την επισκεψιμότητα των μουσείων τέχνης παγκοσμίως. Οι συντάκτες της φέτος «διάβασαν» τα ποσοστά επιστροφής των επισκεπτών ύστερα από την πανδημία. Διότι πάντοτε υπάρχει το ερώτημα: μήπως αυτή άλλαξε τον τρόπο λειτουργίας των μουσείων και το ποιος πηγαίνει σε αυτά;
Ως επί το πλείστον. τα πράγματα έχουν επιστρέψει στο φυσιολογικό
Η αποκλειστική έρευνα αποκαλύπτει ότι το 2023 πολλά από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου κατέγραψαν παρόμοιους αριθμούς του 2019, πριν ξεκινήσουν τα lockdown για τον Covid.
Τα 100 κορυφαία μουσεία δέχτηκαν 175 εκατομμύρια επισκέπτες το 2023, σε σύγκριση με τα 141 εκατομμύρια του προηγούμενου έτους. Ωστόσο, μένουν πίσω από τα 230 εκατ του 2019.
Μερικά μουσεία έχουν πετύχει σχεδόν ακριβώς τον στόχο. Το Rijksmuseum στο Άμστερνταμ, για παράδειγμα, κατέγραψε 2,7 εκατομμύρια επισκέπτες το 2019 και σχεδόν τόσους το 2023, βοηθούμενο από την έκθεση- υπερπαραγωγή του Vermeer. Το ποσοστό ανόδου του 23, ήταν 67%.
Η Getty Villa στο Λος Άντζελες (442.000 έναντι 443.000) και το Εθνικό Μουσείο της Σκωτίας (2,2 εκατομμύρια έναντι 2,2 εκατομμύρια) κατέγραψαν επίσης στην πραγματικότητα τα ίδια νούμερα
με πριν.
Μια σειρά από άλλα μουσεία έχουν σχεδόν φτάσει στην «επιστροφή στην κανονικότητα» – με τους επισκέπτες του 2023 σε σχέση με το 2019. Αυτά περιλαμβάνουν τα Μουσεία του Βατικανού (-2%), το The Broad στο Λος Άντζελες (-2%), το Μουσείο Καλών Τεχνών της Βιρτζίνια (-3%), το Museo Nacional del Prado στη Μαδρίτη (-5%), την Εθνική Πινακοθήκη της Τέχνη στην Ουάσιγκτον, DC (-6%), το Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο (-7%) και το Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι (-8%).
Ορισμένα μουσεία επωφελήθηκαν από νέους χώρους όπως η Πινακοθήκη Τέχνης της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ, η οποία άνοιξε μια νέα επέκταση το 2022. Δέχτηκε 1,9 εκατομμύρια επισκέψεις το 2023, αύξηση 51% από το 2019. Το Λούβρο του Άμπου Ντάμπι, που άνοιξε το 2017, ίσως δεν είχε ποτέ την ευκαιρία να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές του πριν από τον Covid: είχε 1,2 εκατομμύρια επισκέπτες, αυξημένοι κατά 28%.
Ωστόσο, η εικόνα δεν είναι παντού ρόδινη, όπως αναφέρει το The art newspaper. Μια ομάδα μουσείων φαίνεται ακόμα να μην μπορεί να προσελκύσει τόσους πολλούς επισκέπτες όσο κάποτε. Σε ορισμένες περιπτώσεις η εξήγηση είναι αρκετά προφανής.
Στη Μόσχα, τα Μουσεία του Κρεμλίνου αντιμετώπισαν μείωση κατά 67% από το 2019 και το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Garage σημείωσε πτώση 65%—που επηρεάστηκε σαφώς από τον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας και την κατάρρευση του ξένου τουρισμού στη χώρα.
Κατά μέσο όρο, τα δέκα κορυφαία μουσεία στο Ηνωμένο Βασίλειο είχαν μείωση κατά 13% σε σύγκριση με το 2019
Κατά μέσο όρο, τα δέκα κορυφαία μουσεία στο Ηνωμένο Βασίλειο είχαν μειώσεις κατά 13% σε σύγκριση με το 2019. Πέρυσι, ορισμένα μουσεία του Λονδίνου επεσήμαναν την έλλειψη τουριστών για να εξηγήσουν την πτώση τους: ωστόσο, τα στοιχεία από το Visit Britain για τους πρώτους εννέα μήνες του 2023 έδειξαν πως ο τουρισμός μειώθηκε μόλις 7% το 2019.
Όπως και πέρσι, διαπιστώθηκε ότι η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου είναι το μουσείο με τους περισσότερους χαμένους επισκέπτες σε σύγκριση με το 2019. Αν και ορισμένα άλλα ιδρύματα είχαν μεγαλύτερες ποσοστιαίες πτώσεις, η Εθνική Πινακοθήκη δέχτηκε 2,9 εκατομμύρια λιγότερους επισκέπτες το 2023 σε σχέση με το 2019 , πτώση 48% από έξι εκατομμύρια σε 3,1 εκατομμύρια. Ενώ πέρυσι κατηγόρησε τον υποτονικό τουρισμό του Λονδίνου μετά το Brexit, η Εθνική Πινακοθήκη είχε πολύ χειρότερη απόδοση από συγκρίσιμους χώρους όπως το Βρετανικό Μουσείο (-7%), το Tate Modern (-22%) και το V&A (-21%). Εφταιξε και το κλείσιμο πτέρυγας για ανακαίνιση και άλλα πολλά. Τώρα ελπίζει πως να ανακάμψει το 2025, οπότε και θα ανοίξει πλήρως.
Στην περσινή έκθεση, το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη είχε ανατραπεί από τη θέση του ως του μουσείου με τις περισσότερες επισκέψεις στις ΗΠΑ. από την Εθνική Πινακοθήκη Τέχνης (NGA) στην Ουάσιγκτον, DC. Το 2023 η κανονικότητα αποκαταστάθηκε καθώς οι επισκέπτες στο Met αυξήθηκαν κατά 67% στα 5,4 εκατομμύρια, ξεπερνώντας τα 3,8 εκατομμύρια του NGA. Το Met έλαβε στην πραγματικότητα 10% περισσότερους επισκέπτες από ό,τι το 2019.
Αλλού στη Νέα Υόρκη, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (MoMA) είχε περισσότερους από 2,8 εκατομμύρια επισκέπτες, σημειώνοντας αύξηση 2% σε σχέση με το 2018, που ήταν η τελευταία πλήρης χρονιά λειτουργίας του πριν από την πανδημία. (Το 2019 το μουσείο έκλεισε για μισό χρόνο για μια μεγάλη ανακαίνιση.) Το Μουσείο Solomon R. Guggenheim είχε 861.000 επισκέπτες. Τώρα δέχεται λιγότερους επισκέπτες κάθε χρόνο από το αδελφό του μουσείο στο Μπιλμπάο (1,3 εκατομμύρια), αλλά ακόμη περισσότερους από το σημαντικά μικρότερο Peggy Guggenheim στη Βενετία (379.000). Το τέταρτο από τα μεγάλα μουσεία της Νέας Υόρκης, το Whitney Museum of American Art, είχε 768.000 επισκέπτες, μειωμένο κατά 26% σε σχέση με το 2019.
Το Λος Άντζελες εδραιώνει τη θέση του ως ένα από τα κυριότερα hotspot μουσείων τέχνης των ΗΠΑ. Το Getty Center και η Βιβλιοθήκη Huntington, το Μουσείο Τέχνης και οι Βοτανικοί Κήποι δέχθηκαν και τα δύο περισσότερους από ένα εκατομμύριο επισκέπτες, ενώ το Μουσείο Τέχνης της Κομητείας του Λος Άντζελες και το The Broad ήταν πολύ πίσω με 902.000 και 896.000 επισκέπτες αντίστοιχα.
Αν και το Musée du Louvre βρίσκεται στην κορυφή της λίστας για άλλη μια φορά, υπήρχαν άνοδοι και κάθοδοι για τα άλλα μουσεία του Παρισιού. Το Fondation Louis Vuitton είδε τα νούμερα του να εκτινάσσονται σε σχεδόν 1,6 εκατομμύρια το 2023, ενώ το 2017 είχε 1,4 εκατομμύρια επισκέπτες, χάρη σε μια έκθεση σύγχρονων αριστουργημάτων από τη συλλογή Shchukin.
Το Musée d’Orsay τα πήγε επίσης καλά με 3,9 εκατομμύρια επισκέπτες, αύξηση κατά 6% σε σύγκριση με το 2019. Αλλά στην περιοχή Beaubourg, τα στοιχεία του Centre Pompidou ήταν 13% χαμηλότερα σε σχέση με το προηγούμενο έτος, με 2,6 εκατομμύρια σε σύγκριση με 3 εκατομμύρια το 2022 , και 20% μείωση σε σχέση με τους αριθμούς πριν από τον Covid.
Στη Γερμανία, το Φόρουμ Humboldt δυναμώνει από τότε που άνοιξε πριν από τρία χρόνια, με 1,7 εκατομμύρια επισκέπτες το 2023 να το καθιστούν το μουσείο τέχνης με τις περισσότερες επισκέψεις της χώρας.
Το μουσείο M+ του Χονγκ Κονγκ, το οποίο άνοιξε το 2021, έφτασε στον υψηλότερο αριθμό μέχρι στιγμής, με 2,8 εκατομμύρια επισκέπτες
Εν τω μεταξύ, στην Ιταλία, τα πιο δημοφιλή μουσεία της χώρας είναι καλά, με αρκετές αναφορές για ρεκόρ επισκεψιμότητας. Στη Φλωρεντία, το Uffizi είχε τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα από ποτέ με 2,7 εκατομμύρια επισκέπτες, αύξηση 15% σε σχέση με το 2019/ Το ίδιο και η Galleria dell’ Accademia, που έσπασε το προηγούμενο ρεκόρ του 2018 των 1,7 εκατομμυρίων επισκεπτών για να καλωσορίσει δύο εκατομμύρια το 2023. Το Museo Egizio στο Τορίνο είχε επίσης μια χρονιά ρεκόρ, σπάζοντας το όριο του ενός εκατομμυρίου για πρώτη φορά με 1,1 εκατομμύρια επισκέπτες το 2023. Εν τω μεταξύ, τα Μουσεία του Βατικανού—ο πιο δημοφιλής χώρος τέχνης της χώρας —με σχεδόν 6,8 εκατομμύρια επισκέπτες είχαν μείωση μόλις κατά 2% σε σχέση με το ρεκόρ του 2019.
Η Κίνα ήταν η πρώτη χώρα που χτυπήθηκε από τον Covid-19 και θέσπισε μερικά από τα πιο αυστηρά lockdown στον κόσμο για την καταπολέμησή του, γεγονός που επηρέασε σε μεγάλο βαθμό τον αριθμό των επισκεπτών του μουσείου. Τώρα οι πόρτες είναι ξανά ανοιχτές και το 2023 σημειώθηκε έκρηξη στις επισκέψεις σε μουσεία, σύμφωνα με τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Σύμφωνα με την κρατική China Central Television, πραγματοποιήθηκαν 1,2 δισεκατομμύρια επισκέψεις σε κινεζικά μουσεία (όλων των τύπων) το 2023, ξεπερνώντας το 2019. Η εφημερίδα China Daily ανέφερε ότι πολλά μουσεία χρησιμοποιούν διαδικτυακά εισιτήρια με χρονομέτρηση για τη διαχείριση της ζήτησης .
«Αν και έχουμε άρει το ανώτατο όριο για τους επισκέπτες στον μέγιστο αριθμό, δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε στην αυξανόμενη ζήτηση», δήλωσε ο Zhu Yuanyuan, διευθυντής του τμήματος δημόσιας εκπαίδευσης του Μουσείου Nanjing, στην China Daily . «Το μουσείο είναι πάντα γεμάτο επισκέπτες. Είναι θορυβώδες και γεμάτο, και αυτό δεν είναι μια καλή εμπειρία.»
Το μουσείο M+ του Χονγκ Κονγκ, το οποίο άνοιξε το 2021, έφτασε στον υψηλότερο αριθμό μέχρι στιγμής, με 2,8 εκατομμύρια επισκέπτες, ενώ το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης UCCA του Πεκίνου διπλασίασε τον αριθμό του 2022, με 503.000.
Αλλού στην Ασία, η Εθνική Πινακοθήκη της Σιγκαπούρης δέχτηκε 1,7 εκατομμύρια επισκέψεις, λίγο πιο κάτω από το 2019. Το Εθνικό Κέντρο Τέχνης του Τόκιο είχε 2,3 εκατομμύρια επισκέπτες, αύξηση 17% σε σχέση με το 2019, ενώ το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης του Τόκιο ήταν ακόμα 33% χαμηλότερα το 2019, με 1,9 εκατομμύρια . Τα μουσεία της Νότιας Κορέας είχαν ήδη ανακάμψει δυναμικά το 2022 και το 2023 τα είδε να προσελκύουν ακόμη περισσότερους επισκέπτες. Με 4,2 εκατομμύρια επισκέπτες, το παράρτημα της Σεούλ του Εθνικού Μουσείου της Κορέας κέρδισε 25% το 2019.
Μετά από μερικά δύσκολα χρόνια, το μέλλον φαίνεται λαμπρό καταλήγει το άρθρο.
