«Ντάρι, ντάρι, ντάρι, ντάρι/ στον γιαλό πετούν οι γλάροι/ ντάρι, ντάρι, ντάρι, ντάρι, μάς επήρανε χαμπάρι». Ποιος πήρε χαμπάρι ποιον; Όλοι όλους. Μπορείς να κοροϊδεύεις λίγους για πολύ ή πολλούς για λίγο λέει η γνωστή ρήση. Δεν γίνεται όμως να κοροϊδεύεις τους πάντες για πάντα.
Δεν γίνεται. Ερχεται η ώρα που όλα βγαίνουν στο φως, διότι, λέει η άλλη ρήση, ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον. Υπό τον ήλιον είπαμε, πουλάκια μου, ουχί από τα φώτα των τηλεοπτικών συνεργείων. Νέος καημός σάς φλόμωσε, η στράτευσις του Στεφάνου. Στρατιές ρεπόρτερ κάνουν (οι καημένοι οι νεαροί συνάδελφοι, οι ταλαιπωρημένοι) βάρδιες έξω από το στρατόπεδο Θηβών, χωρίς ελπίδα να δουν τον πρόεδρο. Εστω, τη Σφίγγα, την οποία κατατρόπωσε ο Οιδίποδας. Η Σφίγγα μπορεί να κατατροπώθηκε, όχι και η αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι. Και του φαίνεσθαι. Διότι στην περίπτωσή μας, ό,τι φαίνεται αυτό είναι.
Τελεία.
«Πλαγιάζω για πλαγιάζω για να κοιμηθώ
κι ο λογισμός κι ο λογισμός με δέρνει,
ο ήλιος βγαίνει στα βουνά
κι ύπνος δε με παίρνει»
λέει το τραγούδι. Και πώς να με πάρει; Τόσα καλά και κακά και επικίνδυνα γίνονται γύρω μας κι εμείς κολλήσαμε στο σήριαλ ο Στέφανος στο στρατό. Δίκες με εισαγγελικές προτάσεις που δείχνουν και τι δεν δείχνουν, ρατσιστικές επιθέσεις και διαδηλώσεις στη Θεσσαλονίκη και απαίτηση να κοπεί η προβολή μιας μικρού μήκους ταινίας στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ. Ελάχιστα μέσα σε τόσα σοβαρά, σύμφωνα με τα οποία «μάγκες» της κατωτάτης υποστάθμης κυνηγάνε με αυτοκίνητα τα ταίρια τους επειδή εκείνες τούς ζήτησαν να χωρίσουν. Επίσης, θα χαρακτηρίσω σοβαρότατη την απόπειρα επιβολής κάποιου στην αγαπημένη του, προκειμένου αυτή να αυτοακρωτηριαστεί. Και εξίσου σοβαρά τα περιστατικά βίας ανάμεσα σε ανηλίκους, κατά τη διάρκεια των οποίων συμβαίνουν τραγικά πράγματα και πάντοτε ελλοχεύει ο κίνδυνος να επέλθει ακόμα και θάνατος…
Αυτά συμβαίνουν, πολλαπλασιάζονται και χειροτερεύουν ολοένα. Κι εμείς δια των καναλιών χτενιζόμαστε στη Θήβα. Πώς περνάει ο φαντάρος, μη και μας διαφύγει κάποια λεπτομέρεια. Οι πραγματικές συνθήκες διαβίωσης στα στρατόπεδα; Τζιζ! Δεν κάνει. Μόνο ό,τι ανεβαίνει στον αφρό των ημερών.
Σωστά το είπε μία πρωινατζού του σαββατοκύριακου! Καλέ χάρμα είναι αυτός ο κ. Κασσελάκης! Δεν ξέρω για αρχηγός κόμματος, αλλά για λάιφστάιλ εκπομπή… Πρώτη φορά που συμφωνώ μαζί της. Και τελευταία, ελπίζω.
Τ’ άκουσες Στέφανέ μου; Τα ακούσατε εκεί στον ΣΥΡΙΖΑ; Πώς μετατρέψατε ένα κόμμα σε εκπομπή τέτοια, ουδείς το κατάλαβε. Αλλά φυσικά. Αν αντί να ακούσεις τον λόγο ώριμων και φωτισμένων ανθρώπων που έχουν αγωνιστεί σε ολόκληρη τη ζωή τους καίγεσαι για το τι θα πει ο οιοσδήποτε -άκης, άρης και δεν συμμαζεύεται, την έκατσες. Και κρίμα.
Κρίμα και για όσους εκκλησιαστικούς παράγοντες ζήτησαν να απαγορευθεί η προβολή ταινίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης επειδή δεν τους άρεσε… η αφίσα. Η αφίσα ήταν το πρόσχημα, φυσικά. Αυτό που δεν αντέχουν είναι να υπάρχει, έστω άλλη άποψη. Και να μην απαγορεύεται.
Η αφίσα είναι βλάσφημη, σου λέει. Η τέχνη είναι βλάσφημη, Αγιοι Πατέρες. Πρέπει να είναι. Δεν ξέρω τι βλάσφημο έχει η αφίσα του ντοκιμαντέρ «Αδέσποτα Κορμιά», στην οποία απεικονίζεται σταυρωμένη μια ημίγυμνη έγκυος γυναίκα με πληγές στο σώμα της. Δεν είδα την ταινία ακόμα. Αυτό δεν θα έπρεπε να περιμένουν όσοι εξέφρασαν την άποψη να λογοκριθεί; Να δουν πρώτα και έπειτα να κρίνουν; Υπό μία προϋπόθεση. Τέχνη και λογοκρισία δεν πάνε μαζί. Με τίποτα.
Σωστά γράφει η διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης Ελίζ Ζαλαντό απευθυνόμενη στον μητροπολίτη Θεσσαλονίκης: «Κατανοώ ότι η διαφημιστική αφίσα της ταινίας Αδέσποτα Κορμιά εκφράζει ίσως απόψεις αντίθετες από τις δικές σας. Το ίδιο είμαι σίγουρη ότι συμβαίνει και με άλλα καλλιτεχνικά έργα που παρουσιάζονται σε κινηματογραφικές αίθουσες, τηλεοπτικούς σταθμούς, αίθουσες τέχνης και μουσεία. Μα κι εγώ όμως βλέπω έργα που δεν μου αρέσουν και ακούω απόψεις που είναι αντίθετες στις δικές μου. Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα μπορούσα να ζητήσω την απαγόρευσή τους, ή την απόσυρσή τους, διότι αυτό αντίκειται στο Κράτος Δικαίου.
Το ίδιο συμβαίνει και με την αφίσα της ταινίας Αδέσποτα Κορμιά. Ως καλλιτεχνικό έργο μπορεί να διαβαστεί με πολλούς τρόπους και να προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις. Χωρίς να έχουμε καμία σχέση με τη δημιουργία της, έχουμε ακούσει στο Φεστιβάλ πολλές διαφορετικές απόψεις: από θετικές και εγκωμιαστικές, έως προσβλητικές και απειλητικές.
Όμως ούτε εγώ ούτε κανείς άλλος επίσημος φορέας μπορεί να την απαγορεύσει από τη στιγμή που δεν παραβιάζει το Σύνταγμα και τους νόμους.
Αντιλαμβάνομαι λοιπόν τον προβληματισμό σας για τη συγκεκριμένη αφίσα. Σας παρακαλώ, όμως, να κατανοήσετε κι εσείς ότι οι πράξεις απαγόρευσης ή λογοκρισίας είναι αντίθετες όχι μόνο στις αξίες μου αλλά και αντίθετες στους νόμους του κράτους μας.»
Ο Νέρωνας έμεινε στην Ιστορία κυρίως για την πυρπόληση της Ρώμης. Ηταν κι αυτό ένα επίτευγμα… Πώς; Δεν ήταν; Αφού το είπαν σε τηλεπαιχνίδι γνώσεων:
«Ο Νέρωνας έμεινε στην ιστορία για άλλο επίτευγμα περισσότερο». Λιγότερα λάθη γίνεται;
«Γερμανία: Ξεκινάει το πείραμα της 4ήμερης εργασίας με το απόλυτο των αποδοχών» βάζει τίτλο ο άλλος. Το απόλυτο των αποδοχών είναι το σύνολο των αποδοχών ή, έστω, με τον ίδιο μισθό. Απόλυτη ανοησία.
«Ο παρουσιαστής διευκρίνισε ότι δεν μπορούσε να επιβεβαιώσει αν αυτά που τον ενημέρωσαν ήταν αληθινά.» Εξακριβωμένο;
«Η Κέιτ δεν φορά χωρίς κοσμήματα στη φωτογραφία, σε μια ασυνήθιστη κίνηση για τους γαλαζοαίματους, αλλά η expert είπε ότι αυτό θα μπορούσε να υπονοεί ότι τα πηγαίνει καλύτερα». Τι τραβάμε και με αυτή τη βασιλική οικογένεια των Βρετανών. Μα δεν φορά χωρίς κοσμήματα;
Εδώ «οι θεωρίες συνομωσίας έχουν φτάσει στο σημείο ακόμα και να αμφιβάλουν αν ζει»! Τι να λέμε τώρα; Αμφιβάλλουν και οι θεωρίες συνομωσίας; Εκεί φτάσαμε;
«Η ιδανική πρωταγωνίστρια του Έλληνα σκηνοθέτη, Εμα Στόουν, κατάφερε να ανατρέψει τα προγνωστικά και να πάρει, δικαιωματικά, το Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου, για την εκπληκτική ερμηνεία της ως Μπέλα Μπάξτερ, μιας μεσαιωνικής ηρωίδας με σώμα γυναίκας και εγκέφαλο μωρού που ταξιδεύει στον κόσμο παλεύοντας για το δικαίωμα στη γυναικεία χειραφέτηση» Λάθος, διότι αφού βάζουμε ως, ακολουθεί γενική. Ψιλά γράμματα. Η είδηση συνεχίζεται: «Το έκλεψε, στην κυριολεξία, από τα χέρια της καθόλα άξιας συνυποψήφιάς της, Λίλι Γκλάντστοουν»
Το έκλεψε στην κυριολεξία; Μπροστά στις κάμερες; Από σκηνής; Σοβαρά;
Απτόητοι συνεχίζουν: «Πολλοί ήταν εκείνοι όμως που ευχόμασταν να κάνει τη μεγάλη έκπληξη ο Πολ Τζιαμάτι και να κλέψει το βραβείο του Α’ Ανδρικού Ρόλου από τον Κίλιαν Μέρφι.». Ηταν εκείνοι που ευχόμασταν ήταν κι εκείνοι που περίμεναν να το κλέψει και αυτός στην κυριολεξία.
Στο μυαλό του μας είχε ο διαμόνιος ρεπόρτερ και ανέκραξε: «Η έκρηξη της βόμβας σήκωσε κυριολεκτικά τη γειτονιά στο πόδι».
«Ο άνθρωπος διακινδυνεύει για να προστατεύσει το κοινωνικό σύνολο». Άλλο κινδυνεύω, άλλο διακινδυνεύω και θα διακινδυνεύσω να πω ανοίγουμε κανένα λεξικό.
«Για να μην προκαταβάλω» λέμε όταν δεν θέλουμε να πληρώσουμε προκαταβολή φόρου π.χ. Αλλά δεν θέλω να σας προκαταλάβω.
«Τα ερωτηματικά που προσκύπτουν» προκύπτουν συνήθως και είναι μεγάλα για την ρημάδα την Παιδεία που πήραμε όλοι.
Λεμονάκι μυρωδάτο της εβδομάδας: «Όταν κληθηκα να δευτερομιλήσω»: είπε η κυρία. Δευτερολογώ, δευτερολογία. Αυτή η δήθεν δημοτικιά είναι τόσο βαρετή, άκαμπτη και γραφειοκρατική, που απορώ πότε θα την κόψετε εκεί στα συνδικάτα.
Αν δεν είστε τόσο απασχολημένοι με την επανάσταση, συζητήστε το λιγάκι. Χάρη θα μου κάνετε.