Η λέξη αυτοπεποίθηση ακούγεται καθημερινά, συχνά και αφορά όλους. Οι ειδικοί της ψυχικής υγείας όταν συνεργαζόμαστε με κάποιον θεραπευόμενο το βάζουμε σχεδόν στα πιο σημαντικά αιτήματα. Όταν οι γονείς αγωνιούν για το αν έχουν διαπαιδαγωγούν σωστά το παιδί τους, τους ζητάνε να αξιολογήσουν το πόση αυτοπεποίθηση έχει. Για κάποιον που θέλει να πετύχει, το μυστικό του λένε κρύβεται στο πόσο πιστεύεις σε εσένα και στις δυνατότητες σου.Τόσο σπουδαίο λοιπόν στη ζωή μας είναι; Τελικά μαθαίνεται , μεταδίδεται ή καλλιεργείται;
Της Μίκας Πανάγου *
Είναι μια από τις σημαντικότερες έννοιες γιατί αφορά τον βαθμό πίστης που έχουμε για τον εαυτό μας, εμπερικλείει όσα είμαστε και μπορούμε να κάνουμε. Σημαίνει ότι όσο καλύτερη πεποίθηση έχουμε τόσα περισσότερα μπορούμε να κυνηγήσουμε. Όταν ένας άνθρωπος γνωρίζει το πόσο σπουδαίος είναι δεν θα χρειαστεί τα εύσημα ή την κριτική κάποιου άλλου. Το πιο σημαντικό, δεν θα επηρεαστεί από προκλήσεις του περιβάλλοντος του ώστε να αποδείξει ποιος είναι. Ξεκινάει από πολύ μικρή ηλικία η καλλιέργεια αυτού του αισθήματος.
Ρυθμίζεται από το μπορείς ή δεν μπορείς, από την σύγκριση με κάποιον άλλον, από την εμπιστοσύνη που λαμβάνεις από τους φροντιστές σου.
Παρακολουθείς τα πρότυπα σου καρτερικά και επιλέγεις στοιχεία τους για να κρατήσεις. Ολοκληρώνεις ένα παζλ και σε επιβραβεύουν, δυσκολεύεσαι με ένα παιχνίδι όμως είναι εκεί κάποιος να σε υποστηρίξει και να σου μάθει ότι δεν τα παρατάμε εύκολα ούτε μας το ολοκληρώνει κάποιος άλλος. Αρχίζεις και έχεις άποψη για το τι θα φορέσεις, ποιο παραμύθι θες, αν θα φιλήσεις την γιαγιά, χωρίς κανείς να σε παραβιάζει και να σε κατευθύνει.
Όσο μεγαλώνεις τόσο περισσότερο διαπραγματεύεσαι για όλα όσα σε αφορούν, γνωρίζεις και τα όρια που υπάρχουν εκεί που παρευρίσκεσαι. Ανήκεις σε παρέες και έχεις φίλους που μετράει η γνώμη όλων στο που θα πάτε, με τι θα παίξετε. Η μαμά σου φωνάζει για το ότι φοράς συνέχεια τα ίδια παπούτσια, όμως εσένα αυτά σε ευχαριστούν. Προσπαθεί ο φίλος σου να σε πείσει να δοκιμάσεις αυτό που δοκίμασε κι εκείνος ώστε να μην είσαι ξενέρωτος, όμως εσύ έχεις μάθει ότι ο καθένας είναι μοναδικός. Σε πιέζει το αγόρι σου να προχωρήσετε ερωτικά όμως σου έρχονται στο μυαλό τα λόγια της δασκάλας σου, “να κάνεις αυτό που θες, κάτι θα χάσεις κάτι θα κερδίσεις, αλλά θα είναι επιλογή σου”.
Έγινες ενήλικας πια και δεν χρειάζεσαι την επιβεβαίωση της παρέας ή του συντρόφου σου για το αν αξίζεις. Αν εσύ θελήσεις ζητάς συμβουλή, αν σου κάνουν αξιολόγηση στη δουλειά, το επεξεργάζεται και επιλέγεις τι θες να βελτιώσεις με ψυχραιμία. Πηγαίνεις σε μια εκδήλωση ή δραστηριότητα και αντιλαμβάνεσαι αν σε ευχαριστεί ή δυσαρεστεί που είσαι εκεί. Περνάς δημιουργικές ώρες μόνος ή με άλλα άτομα. Θέλεις να ρισκάρεις και το κάνεις γιατί απλά πιστεύεις σ’ εσένα και όχι σε θαύματα. Έπεσες και πρέπει να σηκωθείς…όχι δεν είναι πρέπει αλλά θες να σηκωθείς γιατί αξίζεις περισσότερα. Παντού έχει σημασία ο βαθμός αυτοπεποίθησης που σου καλλιέργησαν όσοι σε ήθελαν αυτόνομο, που σε δίδαξαν όσοι ήθελαν να μεταφέρουν γνώση και ο ίδιος σου ο εαυτός που σε στηρίζει σε όλα και βελτιώνεται συνεχώς.
Δεν χρειάζεται να αυτοκαταστρεφόμαστε για να αυτοβελτιωνόμαστε. Τα όρια υπάρχουν για να τα βάζουμε και να τα τηρούμε. Χρειάζεται και ο πάτος κάποιες φορές ώστε ανεβαίνοντας ξανά πάνω να δούμε τι αφήσαμε πίσω μας.
* Η Μίκα Πανάγου είναι κοινωνική λειτουργός με εκπαίδευση στη συστημική οικογενειακή θεραπεία
