Το ακούμε συχνά σαν συμβουλή και προτροπή, να φροντίζετε τον εαυτό σας και μετά τους άλλους. Συχνά όμως η ερώτηση που ακολουθεί είναι για το αν υπάρχει κίνδυνος να γίνει κανείς εγωιστής αντί να φροντίζει τους άλλους.
Της Μίκας Πανάγου *
Ας δούμε λοιπόν τι σημαίνει φροντίζω εμένα, από που το μαθαίνει κανείς και πόσο αναγκαίο είναι για την ψυχική μας υγεία. Ενώ από μικρή ηλικία μας μαθαίνουν την επίσκεψη σε γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων άλλο τόσο δεν μας προτρέπουν στο να ελέγχουμε και την ψυχική μας υγεία. Δεν δίνεται συχνά η απαραίτητη προσοχή στον χαρακτήρα ενός παιδιού και στο να αποδέχεται τα συναισθήματα του. Όλη η προσοχή κινείται γύρω από το φαγητό, τον ύπνο και την σωματική ανάπτυξη. Κάθε άτομο διαμορφώνει μια δίκη του προσωπικότητα επηρεασμένος τόσο από τα βιώματα του, τα πρότυπα των γονιών του, το σχολικό και φιλικό περιβάλλον. Υπάρχει η αγωνία να μάθει ένα παιδί να υπακούει, να σέβεται, να μοιράζεται τα πράγματα του και γενικά να είναι αποδεκτό από το κοινωνικό σύνολο.
Εκεί νιώθουμε πετυχημένοι φροντιστές. Ό,τι άλλη παρατυπία υπάρξει αγωνιούμε να την καλύψουμε και να την φορτώσουμε κάπου. Όμως συχνά ξεχνάμε, στο παιδί, στον έφηβο, στον ενήλικα, να του μαθαίνουμε πόσο σημαντικό είναι να ακούσει τις δικές του ανάγκες, τα συναισθήματα του, να μην παραβλέπει τον εαυτό του για να δώσει προτεραιότητα στον φίλο.
Ξεχνάμε να τον εκπαιδεύσουμε να φροντίζει πρώτα να είναι ο ίδιος καλά πρώτου βοηθήσει κάποιον άλλον. Να αγαπάει τον εαυτό του για αυτό που είναι και πρώτος εκείνος να τον αγκαλιάζει και όχι να εξαρτάται η διάθεση του από την αποδοχή του άλλου. Πολλοί άνθρωποι θαυμάζουν τους διπλανούς τους πιστεύοντας ότι εκείνοι οι άλλοι τα κάνουν καλύτερα από τους ίδιους. Ανέχονται παραβιάστηκες συμπεριφορές γιατί έτσι πιστεύουν ότι είναι καλά παιδιά και δεν στενοχωρούν τους άλλους. Αναπνέουν όπως αρέσει σε εκείνους τους άλλους και όταν βρεθεί κάποιος να τους ρωτήσει αν είναι ευτυχισμένοι, τα χάνουν και δεν ξέρουν τι να απαντήσουν.
Το να ζει κανείς μέσα από τους άλλους για τους άλλους, είναι σαν να έχει παγώσει την δίκη του ζωή. Πόσες από τις επιλογές σου σήμερα είναι δικές σου και πόσες για να ευχαριστείς τον γονιό σου, τον σύζυγο σου, το παιδί σου, την φίλη σου. Φροντίζω λοιπόν τον εαυτό μου σημαίνει ότι έρχομαι σε επαφή με αυτόν καθημερινά, ακούω και σέβομαι τι χρειάζεται, αποδέχομαι αυτό που είμαι και αν θελήσω βελτιώνω πράγματα στην προσωπικότητα μου. Αγαπώ το σώμα μου και το μυαλό μου, τους παρέχω όσα έχουν ανάγκη και μετά στηρίζω και τους γύρω μου. Αξιολογώ το πάρε δώσε των ανθρώπων που βρίσκονται στο περιβάλλον μου ώστε να υπάρχει αρμονία. Η δίκη μου ψυχική και σωματική υγεία αποτελεί την δίκη μου προσωπική προτεραιότητα. Ζυγίζω τις συμβουλές των γύρω μου και κρατάω όσες θέλω και αν θέλω. Πως θα βοηθήσω τον άλλον όταν δεν μπορώ να βοηθήσω εμένα; Ζούμε στην εποχή του κρίνω και κατακρίνω, σχολιάζω, έχω άποψη για το πως πρέπει μα ζήσει ο διπλανός μου, αν πρέπει να υιοθετήσει, αν τα κάνει σωστά η γειτόνισσα, που έφταιξε η οικογένεια του δολοφόνου, μα τόσο τέλειοι και τακτοποιημένοι είμαστε που υπάρχει χρόνος να φροντίσουμε και τους υπόλοιπους;
Αν ο καθένας μας δώσει φροντίδα και σημασία στις προσωπικές του ανάγκες και αποδεχτεί όσα έχει καταφέρει τότε θα μπορέσουμε καλύτερα να αλληλεπιδράσουμε σαν ομάδα, σαν οικογένεια, σαν παρέα, σαν κοινωνία. Δεν είναι λοιπόν εγωιστικό να νοιάζομαι για μένα, είναι απαραίτητο συστατικό για την καλύτερη λειτουργία της κοινωνίας μας και της ανθρωπότητας. Αν ανακαλύψεις την προσωπική σου ευτυχία θα νιώσεις την πληρότητα της ζωής σου.
* Η Μίκα Πανάγου είναι κοινωνική λειτουργός με εκπαίδευση στη συστημική οικογενειακή θεραπεία
