Είναι ο Χι και ο Ψι εφάμιλλοι ή ανάλογοι του Μπιθικώτση και του Καζαντζίδη; Κανένας δεν είναι. Άλλες οι προσωπικότητες εκείνων, άλλες οι επιλογές, άλλη η τέχνη που υπηρέτησαν, άλλη η επαφή τους με την κοινωνία και το κοινό της εποχής τους. Μπιθικώτσης και Καζαντζίδης βγαίνουν ένας κάθε φορά, όπως Θεοδωράκης και Χατζιδάκις, όπως Τσιτσάνης και Βαμβακάρης, όπως Καλδάρας και Κουγιουμτζής. Αυτούς ζητά η εποχή τους, αυτοί έχουν το ταλέντο, την έμπνευση, αλλά και κάνουν την υπέρβαση. Αυτούς «προσκυνάμε» ακόμα και σήμερα, όσοι τουλάχιστον τους ζήσαμε και «μίλησαν» στην ψυχή μας, ευφραίνοντάς την.
Στην πυρά οι σύγχρονοι καλλιτέχνες; Κάθε άλλο. Καθένας με το δικό του μέγεθος και τη δική του πορεία στο τραγούδι, εν προκειμένω. Ούτε τοπ τεν θα βγάλουμε, ούτε καλλιστεία θα κάνουμε. Όμως, καθένας κρίνεται από τον άλλον για όσα προσφέρει, για την οδό που έχει διαλέξει. Ολοι έχουμε μέσα μας ένα μέτρο για τον καθένα, που ξεκινά από το «φοβερός» και φτάνει έως το «απαίσιος». Καθένας τοποθετεί έκαστον στη θέση που του αξίζει σύμφωνα με όσα υποκειμενικά πιστεύει. Αλλά για τον Μπιθικώτση, τον Καζαντζίδη και τους συνθέτες της προηγούμενης παραγράφου, έχει μιλήσει και ο πλέον αδιάβλητος: ο κατά Λειβαδίτην «Δίκαιος Χρόνος».
Πολλοί τωρινοί αστέρες συνηθίζουν να κάνουν δηλώσεις επί παντός επιστητού κάθε φορά που πλησιάζει μικρόφωνο ρεπόρτερ, εμφανίσεις σε όποια εκπομπή λάχει, ιδίως σε αυτές που δεν έχουν σχέση με την τέχνη αλλά με το λάιφστάιλ (ξέρουμε πολλές εκπομπές σε τηλεόραση και ραδιόφωνο που να ασχολούνται αποκλειστικά με τον πολιτισμό;) σχόλια σε διάφορα έντυπα και ιστοσελίδες. Εχουν αυτό το δικαίωμα; Σαφώς και το έχουν. Μόνο που ξεχνούν ότι το έχουν και οι άλλοι. Απαρέγκλιτα.
Ο Γιώργος Νταλάρας, είναι μια κατηγορία από μόνος του. Ανάμεσα στα άλλα χαρακτηριστικά του βρίσκεται στο ότι μιλά αποκλειστικά όταν έχει κάτι να πει, αλλά δεν είναι αυτός ο μόνος λόγος που μας κάνει να τον σεβόμαστε. Είναι η ίδια η πορεία του, είναι οι επιλογές του, είναι η στάση του. Είναι η προσωπικότητα και η προσφορά του.
Ναι, υπάρχουν νεότεροι καλλιτέχνες που έχουν το δικό τους εκτόπισμα στο κοινό. Αυτό δεν μπορεί να σημαίνει πως μια κρίση του (νηφάλιου και μηδέποτε υπερβολικού) Γιώργου Νταλάρα μπορεί να απαντηθεί με επίθεση. Πρώτον, επειδή ο Νταλάρας μίλησε σε τηλεοπτική εκπομπή χωρίς πάθος και έχθρα, δεύτερον επειδή είπε τη γνώμη του, τρίτον επειδή δεν είπε τίποτα προσβλητικό. Ούτε Μπιθικώτσης και Καζαντζίδης ξεφυτρώνουν σε κάθε γενιά, ούτε και οι καλλιτέχνες είναι απαραίτητο να κάνουν διαφημίσεις που… ξεφεύγουν (θυμίζω Σαββόπουλο σε διαφήμιση καφέ, φτιαγμένη με πολύ μεράκι).
Καλύτερο λοιπόν, να ακούμε τι έχει να πει κάποιος που μιλά με περίσκεψη και σωφροσύνη και που δεν έχει πια ανάγκη στην καριέρα του από τίποτα, τα έχει κατακτήσει όλα. Και να μη στήνονται τηλεδίκες. Διαφωνείς και σε αφορά; Έχεις κάθε δικαίωμα. Αυτό που θα πεις όμως, μπορεί και να επιτείνει ό,τι είπε ο Νταλάρας. Συμβαίνουν και αυτά στη ζωή, όταν κάποιοι δεν μετράνε την επιτυχία με τα πανέρια των λουλουδιών…
Οι αντι-δηλώσεις απαντήσεις και καλά, πυροδότησαν χθες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συζητήσεις επί συζητήσεων με τους Dalara’s Haters να ξεσπαθώνουν. Άλλο που δεν θέλουν κι αυτοί. Η άποψή τους ποσώς θα μας ενδιέφερε, αν δεν στηριζόταν στο ότι ο καλλιτέχνης δεν έχει δικαίωμα δια να ομιλεί. Τόσο δημοκράτες και ευαίσθητοι.
Ο ίδιος βέβαια δεν δίνει σημασία και συνεχίζει τη δουλειά του. Είναι ό,τι τον σώζει. Είναι ό,τι σώζει όλους μας.
Μια και μιλάμε για τη δύναμη κάποιων προσώπων και των δηλώσεών τους, συγγνώμη, κυρία υπουργέ Πολιτισμού, αλλά γιατί η γνώμη της κυρίας Αρβελέρ περί της Βασιλικής Τούμπας της Βεργίνας μπορεί να ληφθεί στα υπόψιν ενός επιστημονικού διαλόγου όπως είπατε χθες; Επιστημονικός είναι ο διάλογος όταν έχει εκατέρωθεν επιστημονικά στοιχεία. Εν προκειμένω, έχουμε του Μανόλη Ανδρόνικου και των συνεργατών του, αλλά δεν έχουμε της κυρίας Αρβελέρ. Δεν γίνεται να υποβιβάζουμε τόσο τον Ανδρόνικο, είναι εκείνη η διαφορά μεγέθους που λέγαμε πιο πάνω, πριν από την παρέκβαση αυτή. Η οποία δεν είναι τόσο άσχετη όσο φαίνεται, θέλω να πιστεύω.
Αγγελική Κώττη
