Πώς θα είναι η κοινωνία του μέλλοντος, αυτό που θα ονομάζαμε ολοκλήρωση της παγκοσμιοποίησης; Τι θα έχει η κοινωνία των ανθρώπων και τι θα της λείπει; Θα αγωνίζεται για να αλλάξει τον ζόφο μέσα στον οποίο ζει; Θα συμβιβαστεί με τη δυστοπία; Ο Θανάσης Χειμωνάς, με επιτυχημένη πορεία στον τομέα των Γραμμάτων, στο νέο βιβλίο του Τρότζαν που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πατάκη, μιλά για όλα αυτά. Σχεδόν σαν προφήτης, επιχειρεί να μας δείξει το μέλλον- το οποίο ίσως και να έχει ήδη έρθει με κάποιες έννοιες.
Ο πρωταγωνιστής, Σωτήρης Μητρόπουλος, θα έχει την ευκαιρία να επανέλθει στη ζωή μισόν αιώνα ύστερα από τον Μάιο του 2027 οπότε και είχε πεθάνει από καρδιακή προσβολή. «ξαναγεννιέται», όμως, το 2073, και αυτήν τη φορά ως ένα θαύμα της Επιστήμης, και κυρίως, ως ένας πολίτης της Άρτιας. Με την τεχνολογία να καλπάζει, το καθεστώς της Άρτιας είναι σε θέση να εξασφαλίζει στους πολίτες της πλήρη ασφάλεια, προστασία, υγεία και αποτελεσματικότητα σε όλους τους τομείς. Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον πρωταγωνιστή, για την Ανθρωπότητα και για τον συγγραφέα; Ο Θανάσης Χειμωνάς λέει στο Thepresident.gr.
-Το πρώτο που θα μπορούσε να συνδυάσει ο αναγνώστης με το θέμα του βιβλίου, είναι ο τίτλος. Τρότζαν. Όπως λέμε τρωικός; Όπως λέμε «Trojan Horse», τον γνωστό ιό των κομπιούτερ;
Δεν μπορώ να απαντήσω σε αυτήν την ερώτηση γιατί θα κάνω spoiler. Μπορώ όμως να εγγυηθώ πως ο αναγνώστης που θα φτάσει ως το τέλος του βιβλίου μου θα καταλάβει.
-Αν σήμερα έχουμε ανελευθερίες (και έχουμε) πόσο εφιαλτικός μπορεί να είναι ως σύλληψη ένας κόσμος παντελώς ανελεύθερος; Η ανθρωπότητα νίκησε ολοκληρωτισμούς, νίκησε τον φασισμό και τον ναζισμό; Γιατί ο συγγραφέας φοβάται για το μέλλον;
Η ανθρωπότητα δεν νίκησε τους ολοκληρωτισμούς, τον φασισμό και τον ναζισμο. Απλώς κατά καιρούς τους αναχαίτισε. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως στη χώρα μας μέχρι πρόσφατα υπήρχε στη Βουλή ναζιστικό κόμμα με διψήφιο αριθμό βουλευτών. Η διαφορά είναι πως παραδοσιακά όλα αυτά προέρχονταν από συντηρητικούς, σκοταδιστικούς, θρησκόληπτους κύκλους. Ήξερες ποιους είχες απέναντί σου. Μπορούσες να τους αντιμετωπίσεις. Εσχάτως όμως έχει αρχίσει να αναπτύσσεται μια νέα μορφή συντηρητισμού από ανθρώπους που αυτοαποκαλούνται προοδευτικοί. Από ανθρώπους που κάποτε ήταν δίπλα σου στον αγώνα εναντίον της μισαλλοδοξίας, του ρατσισμού και της συντήρησης και τώρα είναι οι πιο επικίνδυνοι εχθροί σου. Πρόκειται για ένα συντηρητισμό ύπουλο, ισοπεδωτικό, μη αντιμετωπίσιμο.
-Φοβάστε κι εσείς ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μας εκπλήξει αρνητικά πολύ σύντομα; Ή μήπως ελπίζετε ότι θα μας εκπλήξει θετικά;
Η Τεχνητή Νοημοσύνη από μόνη της δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Ίσως κάποτε μας κυβερνήσει με τον χειρότερο τρόπο. Αλλά αυτό θα γίνει επειδή θα έχει προγραμματιστεί έτσι από τους ανθρώπους.
-Η πολιτική ορθότητα στις μέρες μας προσπαθεί να κυριαρχήσει. Ούτε φυλές, ούτε φύλα, ούτε σεξ (καλέ κόβεται το σεξ κατά τη γνωστή ατάκα της Θεοπούλας στο Παρά πέντε) ούτε… ούτε. Πόσο γρήγορα νομίζετε πως όλα αυτά θα γίνουν η καθημερινότητά μας;
Μα έχουν ήδη γίνει. Κάθε μέρα που περνά το σεξ, αλλά και γενικότερα κάθε μορφή ερωτικής επαφής, “ποινικοποιείται” όλο και περισσότερο. Ακόμα και μια φιλοφρόνηση του στυλ “Είσαι πολύ όμορφη σήμερα” μπορεί να θεωρηθεί σοβαρότατη παρενόχληση. Σε κάποιες χώρες της Δύσης ακόμα και να κοιτάξεις μια γυναίκα για πάνω από λίγα δευτερόλεπτα θεωρείται επίσης παρενόχληση. Η σουρεάλ και αντιεπιστημονική λογική του “Δεν υπάρχουν φύλα” δε, μοιραία θα οδηγήσει σε μια γενιά ευνούχων. Αυτά τα πράγματα ούτε οι χειρότεροι σκοταδιστές του Μεσαίωνα δεν θα μπορούσαν να ονειρευτούν.
-Και οι ιδεολογίες; Ηττήθηκαν όλες;
Η Δεξιά δε με ενδιαφέρει. Η Αριστερά σίγουρα έχει ηττηθεί. Από τη στιγμή που όχι μόνο αδιαμαρτύρητα υποτάχθηκε στα εξωφρενικά (και αναποτελεσματικά) μέτρα στέρησης της ελευθερίας την εποχή του Κόβιντ αλλά υπερθεμάτισε απαιτώντας περισσότερα το παιχνίδι το έχασε. Ο μέσος αριστερός σήμερα αγωνίζεται περισσότερο για το ποιες αντωνυμίες πρέπει να χρησιμοποιούνται πριν από το όνομα του καθενός παρά για τα εργασιακά. Ενδιαφέρεται περισσότερο για τη μοίρα ενός αδέσποτου παρά για τη μοίρα ενός μετανάστη.
-Πού πιστεύει ο ήρωάς σας για να αντεπεξέρθει σε αυτό το δυστοπικό περιβάλλον; Τι τον κινητοποιεί;
Ο ήρωάς μου αρχικά προσπαθεί απλώς να επιβιώσει, να ξεπεράσει το τρομαχτικό σοκ που υπέστη με αυτό που του συνέβη. Σταδιακά αρχίζει να νιώθει δυσφορία για την κατάσταση που επικρατεί γύρω του σε ένα μέλλον που δε φανταζόταν ούτε φυσικά πίστευε ποτέ ότί θα ζήσει και κάποια στιγμή, όταν πλέον άτομα του στενού του περιβάλλοντος πέφτουν θύματα του καθεστώτος αποφασίζει να αντιδράσει.
-Αν έρθουν γενιές που δεν θα έχουν ζήσει και γευθεί τον Ερωτα, την Ελευθερία, την Αλήθεια, τι θα γίνει;
Δυστυχώς ο κόσμος έχει αρχίσει να αποδέχεται αυτή την νένα κατάσταση. Πέρα από όσα ανέφερα παραπάνω ο δυτικός πολίτης του 21ου αιώνα έχει εκπαιδευτεί να κάνει τα πάντα από το σπίτι, να άγεται και να φέρεται από όσα διαβάζει στα σόσιαλ μίντια και να υπακούει τυφλά σε όσα του λέει το κράτος- πατερούλης και οι “ειδικοί”.
-Το «Τρότζαν» είναι ένα μυθιστόρημα που μιλάει για το δυστοπικό μέλλον που μας περιμένει. Ή μήπως για κάτι που ήδη ζούμε; Αυτό γράφει στο οπισθόφυλλο. Εσείς τι πιστεύετε;
Ξαναβάζω εδώ copy- paste το οπισθόφυλλο: “Πως είναι να (…) βρίσκεσαι ξαφνικά σε έναν κόσμο όπου δεν υπάρχει καμία ελευθερία λόγου, έκφρασης, ουσιαστικά και σκέψης;
Σε έναν κόσμο όπου δεν υπάρχουν αλκοόλ, σπορ, φύλα;
Σε έναν κόσμο όπου οι γάμοι και το σεξ γίνονται με αλγόριθμο και υπό αυστηρή επιτήρηση;
Σε έναν κόσμο όπου η υγεία είναι υποχρέωση και η κρεατοφαγία έγκλημα;
Σε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι δεν επιλέγουν το επάγγελμα που θα ακολουθήσουν, δουλεύουν από το σπίτι σχεδόν 24 ώρες το εικοσιτετράωρο και δεν πάνε ποτέ διακοπές;
Σε έναν κόσμο όπου τα σόσιαλ μίντια έχουν υποκαταστήσει τα δικαστήρια και τις ταυτότητες;
Σε έναν κόσμο όπου δεν επιτρέπεται ο έρωτας, το χιούμορ και καμία μορφή τέχνης στο όνομα της προόδου, όλοι είναι ίδιοι στο όνομα της διαφορετικότητας και η επιστήμη αντιμετωπίζεται ως θρησκεία;
Σε έναν κόσμο όπου η ιστορία ξαναγράφεται συνεχώς από την αρχή για να δαιμονοποιεί τους εκάστοτε αντιφρονούντες και εξωτερικούς εχθρούς.
Σε έναν κόσμο όπου τα πάντα λογοκρίνονται, όπου υπάρχει μόνο μια άποψη, η σωστή, αυτή του καθεστώτος;”
Όλα αυτά ήδη συμβαίνουν σήμερα έως έναν βαθμό.
-Θάνατος, το μέγα μυστήριο. Ακόμα και αυτό θα το αποκρυπτογραφήσει ή ίσως εν μέρει και θα το ανατρέψει ο άνθρωπος;
Η απάντηση (δεν) υπάρχει στο βιβλίο μου.
-Εχει ο θάνατος όρια; Ο ήρωάς σας, Θανάτω θάνατον πατήσας, τι το διαφορετικό φέρνει στη λογοτεχνία;
Ο θάνατος είναι ένα όριο από μόνος του. Ο συγγραφέας όμως είναι ένας μικρός Θεός. Και άρα έχει τη δυνατότητα να τον καταργήσει.
-Αν υπάρχει κάτι ελπιδοφόρο, ποιο είναι;
Ότι κάποιοι επιμένουν να αντιστέκονται. Λίγοι αλλά υπάρχουν.
