Την ρήση του προφήτη Ιερεμία “ἰδοὺ ἐγὼ σκελίζω τοὺς κατοικοῦντας τὴν γῆν ταύτην ἐν θλίψει, ὅπως εὑρεθῇ ἡ πληγή σου·” προτάσσει ο Μάριος Σπηλιόπουλος αναφερόμενος στην έκθεσή του «Συμβάντα». Η έκθεση ανοίγει σήμερα το πρωί στις 11 στη Γκαλερί ΑΛΜΑ Καρανάσιου 13, Τρίκαλα και θα λειτουργεί μέχρι τις 29 Φεβρουαρίου.
«Οι πόλεμοι είναι τα μεγάλα συμβάντα της ιστορίας» σημειώνει ο ίδιος. «Είναι τα συμβάντα που καθορίζουν τις ιστορικές στιγμές. Στα “σχέδια πολέμου” που άρχισαν το 2003 με τον 2ο πόλεμο του Κόλπου, που κατέληξε στη σύλληψη και στον απαγχονισμό του Σαντάμ Χουσείν, η αφήγησή μου εκτρέπεται προς τον εφιάλτη της ωμής βίας. Σχεδιασμένα με κόκκινο μελάνι, τα σχέδια αυτά είναι βασανιστικά, γυμνά, άγρια, χωρίς καλαισθησία, κόκαλα και σάρκινα ράκη. Σαν κόμικ της γυμνής ζωής, ένα ιδιότυπο memento mori, όπου ο καθένας νιώθει “σοκ και δέος” μπροστά στην ανεξέλεγκτη βία της τρομοκρατίας και στο θάνατο που σκορπά ο πόλεμος.»
Και η φρίκη του πολέμου συνεχίζεται, επιμένει, γράφει ο σπουδαίος ζωγράφος. «Το 2014 με τον πόλεμο της Κριμαίας, που οδήγησε πέρσι στις 24 Φεβρουαρίου του 2022, στην εισβολή στην Ουκρανία, ένας πόλεμος που συνεχίζεται αφήνοντας πίσω του σωρούς ερειπίων, νεκρών αμάχων υπό το φως των τηλεοπτικών συνεργείων. Σήμερα, τα φώτα της δημοσιότητας στράφηκαν πάνω στη σφαγή των νέων στην έρημο του Ισραήλ από τη Χαμάς και στην επίθεση στα κιμπούτς στις 7 Νοεμβρίου του 2023, που προκάλεσαν ως αντίποινα τους ανελέητους βομβαρδισμούς στη Γάζα.»
Τα 4 φωτεινά κουτιά με τα αιμάτινα σχέδια του καλλιτέχνη «είναι οι παγωμένες εικόνες της τηλεοπτικής φρίκης που συνεχίζεται και μπαίνει στα σπίτια μας, όπου εμείς οι θεατές καθρεφτιζόμαστε πάνω στην στιλπνή επιφάνειά τους, όπως μπροστά στην οθόνη της σβηστής τηλεόρασης. Αυτά τα μεγάλα συμβάντα αναστατώνουν την καθημερινότητά μας, μας βυθίζουν στην αβεβαιότητα και φέρνουν εφιάλτες στον ύπνο μας.»
Τα 5 γαλάζια φωτεινά κουτιά, «είναι τα σχέδια από τα όνειρα που έβλεπα μετά τον θάνατο του πατέρα μου, όνειρα που με αναστάτωναν και τα ονόμασα “Εφιάλτες”. Τα “σχέδια πολέμου” και τους “Εφιάλτες” τα ενώνει υποδόρια ο θάνατος. Ταυτόχρονα, τα καθημερινά και εφήμερα συμβάντα καταγράφονται στα “Dazibao”, μια δουλειά που παρουσιάστηκε τον Ιανουάριο του 2020 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Η λέξη “Dazibao” προέρχεται από την κινεζική λέξη που σημαίνει εφημερίδα τοίχου.
Ξεκινώντας λοιπόν από την διαδικασία της επιλογής των σελίδων των εφημερίδων συνειδητοποίησα πως πολλά από τα καθημερινά συμβάντα δεν υστερούν σε βιαιότητα από αυτά του πολέμου, ενώ την ίδια στιγμή, με τα πολλά αταίριαστα και αντιφατικά θέματα να συνυπάρχουν στην ίδια σελίδα, αναδύονταν μαζί με την τραγικότητα, η γελοιότητα, η ματαιότητα, η ειρωνεία, ακριβώς όλα αυτά μαζί που θέλησα να φέρω στην επιφάνεια επεμβαίνοντας στις χειροποίητες εφημερίδες μου. Σαν τον δεκατετράχρονο νεαρό διανομέα τηλεγραφημάτων στην “Ανθρώπινη Κωμωδία”, το βαθιά ουμανιστικό και αντιπολεμικό βιβλίο του Ουίλιαμ Σαρογιάν, έτσι και ο δικός μου έφηβος ποδηλάτης, στο φωτεινό κουτί, “Η εποχή της αθωότητας”, περνάει μέσα από τις συμφορές του πολέμου, στις παραδοξότητες και τα πάθη του καθημερινού βίου, αλώβητος, προστατευμένος από την αύρα της αθωότητας της ηλικίας του, προσδίδοντας νόημα στην καθημερινότητα, φωτίζοντας το φευγαλέο και το μη ορατό.
Τα “σχέδια πολέμου”, οι “Εφιάλτες”, οι χειροποίητες εφημερίδες “Dazibao”, ακόμα και “Η εποχή της αθωότητας”, έχουν έναν κοινό παρονομαστή. Πρόκειται για συμβάντα που επηρεάζουν έμμεσα ή άμεσα τον βίο μας, με την ικανότητα να καταργούν τον γραμμικό χρόνο, ούτως ώστε τα “σχέδια πολέμου” του 2003 να μιλούν και για τους τωρινούς πολέμους, οι “Εφιάλτες” να επανέρχονται και οι τίτλοι των “Dazibao”, Handmade Newspapers, να επαναλαμβάνουν μια αέναη πραγματικότητα.»
Σε κείμενό του ο Θωμάς Συμεωνίδης, Συγγραφέας, διδάσκων αισθητικής και φιλοσοφίας, ΑΣΚΤ, αναφέρει πως η νέα έκθεση του Μάριου Σπηλιόπουλου «εγγράφεται σε αυτόν τον τόπο αναφοράς και υποδοχής του έργου του, που με τα δικά του λόγια, φέρει την ονομασία Βιβλίο Συμβάντων. Έτσι λοιπόν, και τώρα, αυτό που παρουσιάζει είναι μια σειρά συμβάντων χωρισμένα σε τέσσερις διακριτές ενότητες: Τα Σχέδια πολέμου, οι Εφιάλτες, τα Dazibao και η Εποχή της αθωότητας.
Για τον Σπηλιόπουλο οι πόλεμοι είναι τα μεγάλα συμβάντα της ιστορίας. Και στη βάση αυτής της προκείμενης, τα ερωτήματα που θέτει, προεκτείνουν την ιδέα του πολέμου όσο και του συμβάντος, σε μια πιο οικεία σφαίρα, αυτή της καθημερινότητας. Ο πόλεμος, όσο μακριά και αν διεξάγεται, είναι μέσα στα σπίτια μας, μέσα από τις αναμεταδόσεις, τις ανταποκρίσεις, τις εικόνες που βρίσκονται σε κυκλοφορία. Ο πόλεμος όμως, υπάρχει και ως σχήμα λόγου, ως εκφραστικό σχήμα για τη δήλωση των ακαταμέτρητων συγκρούσεων που
χωρίς να ανταποκρίνονται πλήρως στην κυριολεξία του πολέμου, φέρουν ένα ή περισσότερα από τα χαρακτηριστικά του. Ο πόλεμος τέλος υπάρχει ως σχήμα που αφήνεται ανοιχτό στην ιδέα και στις πρακτικές της ζωής, με άλλα λόγια, ο ίδιος ο πόλεμος ως συμβάν και ατμόσφαιρα προσκαλεί τον αναστοχασμό πάνω στην ιδέα και στην πρακτική της ζωής σε καιρό πολέμου. Από την άλλη, στο επίπεδο της καλλιτεχνικής πρακτικής, ο πόλεμος ως θεματική, παραπέμπει στις μεγάλες συζητήσεις για τον πολιτικό ρόλο και την κριτική λειτουργία της τέχνης, αλλά και της κριτικής των μηχανισμών που η σύγχρονη τέχνη χρησιμοποιεί για να θέσει ζητήματα σχετικά με τις μορφές, το νόημα και τον προσανατολισμού του κοινού κόσμου.»
Αγγελική Κώττη
