Μια δύσκολη διήμερη Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ με σύνθετα θέματα και έντονες διαφωνίες ξεκινά σήμερα στις Βρυξέλλες. H υποστήριξη της Ουκρανίας, η Διεύρυνση, η αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (2021-2027), η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και η ασφάλεια και άμυνα της ΕΕ είναι τα θέματα που θα απασχολήσουν τους ευρωπαίους ηγέτες.
Ως προς την Ουκρανία, το ζητούμενο είναι να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της ΕΕ και να συνεχιστεί η πολιτική, οικονομική και στρατιωτική στήριξη. Οι ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να συμφωνήσουν στην παροχή 50 δισεκατομμυρίων ευρώ για την επόμενη τετραετία προς τη χώρα (17 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 33 δισ. ευρώ σε δάνεια) και να ξεκινήσουν τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, στέλνοντας το απαραίτητο πολιτικό μήνυμα και στο Κίεβο, αλλά και στη Μόσχα. Δεκαεννέα μήνες μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, χρειάζονται «τολμηρές αποφάσεις που απαιτούν συλλογική δύναμη και αποφασιστικότητα», τονίζει ο Σαρλ Μισέλ στην επιστολή πρόσκλησης προς τους ευρωπαίους ηγέτες.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν για την ενταξιακή πορεία όλων των χωρών της Διεύρυνσης (Ουκρανία, Μολδαβία, Γεωργία, Δυτικά Βαλκάνια). «Χρειάζεται να λάβουμε σημαντικές αποφάσεις για άλλα επίδοξα μέλη, ενώ, παράλληλα, εργαζόμαστε για να κάνουμε την Ένωσή μας κατάλληλη για το μέλλον και έτοιμη να αναλάβει νέα μέλη», τονίζει ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Παραβλέποντας την απειλή βέτο του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Βικτόρ Ορμπάν για την Ουκρανία, το σχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ξεκινάει με την υπόθεση ότι οι 27 ηγέτες «αποφασίζουν να ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία και τη Μολδαβία». Για τη Γεωργία το σχέδιο συμπερασμάτων αναφέρει ότι θα χορηγηθεί καθεστώς υποψήφιας χώρας υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνουν βήματα προόδου, ενώ για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη ότι θα ξεκινήσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις μόλις επιτευχθεί ο απαραίτητος βαθμός συμμόρφωσης με τα κριτήρια ένταξης.
Το σχέδιο συμπερασμάτων για τη Διεύρυνση κάνει ειδική αναφορά στο κράτος δικαίου, επισημαίνοντας ότι «τα επίδοξα μέλη πρέπει να εντείνουν τις μεταρρυθμιστικές τους προσπάθειες, ιδίως στον τομέα του κράτους δικαίου, σύμφωνα με την αξιοκρατική φύση της ενταξιακής διαδικασίας και με τη βοήθεια της ΕΕ». Όσον αφορά στις ευρωτουρκικές σχέσεις, δεν αναμένεται ενδελεχής συζήτηση σε αυτή τη Σύνοδο και σε ξεχωριστή παράγραφο του σχεδίου συμπερασμάτων αναφέρεται ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει την κοινή έκθεση του Ύπατου Εκπροσώπου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την κατάσταση των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας και θα επανέλθει στο θέμα σε προσεχή σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».
Εξάλλου, κρίσιμο θέμα τριβής της Συνόδου Κορυφής αποτελεί η αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (2021-2027). Οι νέες γεωπολιτικές προκλήσεις, λόγω του ρωσικού πολέμου στην Ουκρανία, η αύξηση των μεταναστευτικών ροών προς την ΕΕ, αλλά και οι νέες απαιτήσεις για πράσινη και ψηφιακή μετάβαση απαιτούν την αναθεώρηση του ΠΔΠ για την επόμενη τετραετία (2024-2027). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην πρόταση που είχε καταθέσει το καλοκαίρι ζητούσε αύξηση των συνολικών κονδυλίων κατά 66 δισ. ευρώ, τα οποία όμως στην τελευταία συμβιβαστική πρόταση που υπέβαλε ο Σαρλ Μισέλ μειώνονται στα 22,5 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό είναι πολύ μικρό για τις χώρες του Νότου και πολύ υψηλό για τις χώρες του Βορρά, κυρίως τη Γερμανία και την Ολλανδία. «Σημείωσα όλες τις ανησυχίες και τις προτεραιότητές σας και υπέβαλα μια πρόταση που επιδιώκει να συμβιβάσει τις διαφορετικές θέσεις γύρω από το τραπέζι», τονίζει ο Σαρλ Μισέλ στην επιστολή πρόσκλησης προς τους ευρωπαίους ηγέτες.
‘Αλλο θέμα, που θα απασχολήσει τους ευρωπαίους ηγέτες, είναι η ασφάλεια και η άμυνα. «Πρέπει να συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε τη φιλοδοξία μας για την οικοδόμηση μιας ισχυρότερης γεωπολιτικής ένωσης, βασιζόμενοι στη Διακήρυξη των Βερσαλλιών και στη Στρατηγική Πυξίδα», αναφέρει στην επιστολή του ο Σαρλ Μισέλ, τονίζοντας ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για την αύξηση της αμυντικής ετοιμότητας της ΕΕ και «να εργαστούμε για τη δημιουργία μιας εσωτερικής αγοράς άμυνας».
Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή θα είναι επίσης ένα εξέχον θέμα στην ατζέντα των ευρωπαίων ηγετών. Όπως και την προηγούμενη φορά, θα ζητηθεί η απελευθέρωση όλων των ομήρων και η αντιμετώπιση της «ανησυχητικής ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα». «Πρέπει να είμαστε ισχυροί στην υποστήριξη του δικαιώματος του Ισραήλ να υπάρχει και να υπερασπίζεται τον εαυτό του ενάντια στη Χαμάς, καθώς και να υπερασπιζόμαστε απερίφραστα το διεθνές και ανθρωπιστικό δίκαιο», αναφέρει στην επιστολή του ο Σαρλ Μισέλ. Οι 27 ηγέτες θα συζητήσουν, επίσης, για την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή και τις προοπτικές για διαρκή ειρήνη με βάση τη λύση των δύο κρατών.
Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένη σειρά στην ημερήσια διάταξη των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Οι 27 ηγέτες θα ξεκινήσουν να συζητούν με την Ουκρανία, αλλά όλα τα θέματα αναμένεται να συζητηθούν λίγο-πολύ και τις δύο ημέρες. Δεδομένων των δύσκολων θεμάτων που έχει να διαχειριστεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, κανείς δεν αποκλείει το ενδεχόμενο παράτασής του εντός του Σαββατοκύριακου, με τις αρχές των Βρυξελλών και τη βελγική αστυνομία να είναι προετοιμασμένες και γι’ αυτό το σενάριο.
