Η πεζοδρόμηση ή μη της οδού Βασιλίσσης Ολγας στο κέντρο της Αθήνας, είναι θέμα του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου κατά πρώτον. Το ΚΑΣ έχει γνωμοδοτήσει για τη χρήση του, αλλά, καθώς αποκαλύπτονται ρωμαϊκές αρχαιότητες αμέσως κάτω από το οδόστρωμα, προφανώς θα κληθεί και πάλι να γνωμοδοτήσει για την τύχη τους. Καθώς, όπως λέει η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, οι αρχαιότητες είναι σημαντικές, κατά πάσα πιθανότητα, η ανάδειξή τους θα μπει επί τάπητος. Πάντως, το έργο πεζοδρόμησης δεν είναι δυνατόν να σταματήσει.
Η Λίνα Μενδώνη μίλησε στον Αρη Πορτοσάλτε για το ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ και αναφέρθηκε στο ζήτημα που απασχολεί την κοινή γνώμη τις τελευταίες ημέρες, επειδή ανακινήθηκε από τον νέο δήμαρχο Χάρη Δούκα. Απαντώντας σε ερώτηση αν έχει λόγο το Υπουργείο Πολιτισμού γι’ αυτό το έργο, για τη διαχείριση της οδού Βασιλίσσης Όλγας, είπε: «Το Υπουργείο Πολιτισμού, όπως και το Υπουργείο Περιβάλλοντος, έχουν άμεσο λόγο έχουν τον πρώτο λόγο, θα έλεγα και ιδιαίτερα το Υπουργείο Πολιτισμού, διότι βρισκόμαστε μέσα σε έναν μείζονα αρχαιολογικό χώρο. Καταρχάς να πω ότι η πεζοδρόμηση της Βασιλίσσης Όλγας δεν είναι κάτι που ξεκίνησε επί δημαρχίας Μπακογιάννη. Αυτό ήταν ένα παλιό σχέδιο το οποίο είχε εγκριθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, ήδη από το 2000, διότι συμπεριλαμβανόταν στα βασικά έργα της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων. Για διάφορους λόγους, αν έχουμε λίγο χρόνο, μπορώ να τους πω, δεν έγινε το κομμάτι αυτό της Βασιλίσσης Όλγας, δεν πεζοδρομήθηκε, όπως συνέβη με τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, με την Αποστόλου Παύλου, με την Ερμού από ένα σημείο και μετά κ.λπ. Αυτό ήταν ένα έργο που το προετοίμαζαν όλες οι κυβερνήσεις διαδοχικά για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.»
Συνέχισε σημειώνοντας πως στόχος εξαρχής ήταν να γίνει ένας μεγάλος αρχαιολογικός πεζόδρομος από το Παναθηναϊκό Στάδιο έως τον Κεραμεικό. Η Β. Ολγας παρουσίαζε την ιδιομορφία να είναι ο αρχαιολογικός ορίζοντας πάρα πολύ ψηλά, «δηλαδή αφαιρώντας τον ασφαλτοτάπητα πέφτεις κατευθείαν σε μνημεία. Αυτό θα σήμαινε εκτεταμένες ανασκαφές προκειμένου να υλοποιηθεί το έργο του πεζοδρόμου και δεν υπήρχε τότε το χρονικό περιθώριο να γίνει μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες.»
Η υπουργός Πολιτισμού εξήγησε πως εκεί υπάρχει «πολύ μεγάλο μέρος της ρωμαϊκής φάσης των Αθηνών, εξ ου και η Πύλη του Αδριανού. Μέσα στο χώρο του Ζαππείου, υπάρχουν τα κατάλοιπα από ρωμαϊκές βίλες, βίλες urbanae δηλαδή, που υπήρχαν μέσα στο Ζάππειο. Στον Εθνικό Κήπο έχουμε επίσης κατάλοιπα ρωμαϊκών σπιτιών πολυτελείας, όπως και κατάλοιπα μεγάλων λουτρικών εγκαταστάσεων.» Η ίδια εικόνα παρουσιάζεται και κάτω από τη Βασιλίσσης Όλγας. Κάτι που είχε διαπιστωθεί ήδη επί κατασκευής του τραμ και επιβλήθηκε αλλαγή διαδρομής.
Κατά τις εργασίες κατασκευής του πεζοδρόμου, «αφαιρέθηκε ο ασφαλτοτάπητας και έχουμε βρεθεί μπροστά σε μια εντυπωσιακών διαστάσεων ρωμαϊκή βίλα. Αυτά δεν μπορούμε να τα παραβλέψουμε και μιλώ μόνο για την αρχαιολογική πλευρά του ζητήματος, διότι εδώ έχουμε και πρακτικά θέματα. Οι μελέτες έχουν γίνει, έχουν εγκριθεί και από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και από το Υπουργείο Πολιτισμού και από τον Δήμο Αθηναίων, από όλα τα όργανα που έπρεπε να εγκριθούν. Η μελέτη του κυρίου Προβελέγγιου ήταν μια πάρα πολύ καλή μελέτη και γι’ αυτό προχώρησε. Το έργο είχε δημοπρατηθεί, έχει εγκατασταθεί ο ανάδοχος Δηλαδή, τι θα κάνουμε μετά; Εγώ αφαιρώ το αρχαιολογικό μέρος, θα πληρώνουμε ρήτρες στον ανάδοχο, γιατί εμείς κάποια στιγμή σκεφτήκαμε ότι κακώς ξεκινήσαμε να κάνουμε ένα έργο;»
Προσέθεσε πως οι κάτοικοι της Πλάκας και του Παγκρατίου πιθανώς έχουν προβλήματα από αυτό το μέτρο, διότι δεν μπορούν να περάσουν κατευθείαν απέναντι, αλλά «δεν μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα αυτό καταργώντας κάτι καλό για την πόλη. Εντέλει, τι Αθήνα θέλουμε; Εγώ δέχομαι ότι έχουν δίκιο, να βρούμε λοιπόν, η πολιτεία σε συνεργασία με τον Δήμο, να κάνει την κατάλληλη μελέτη και το κατάλληλο έργο, ώστε οι άνθρωποι να διευκολύνονται. Αν πρέπει να γίνει αυτό να γίνει, ή κάποιοι συγκοινωνιολόγοι να πουν τι πρέπει να γίνει. Δεν θεωρώ όμως ότι μια πόλη σαν την Αθήνα, που στην πραγματικότητα είναι ένας αναπεπταμένος αρχαιολογικός χώρος με εξαιρετικά σημαντικά μνημεία, να μένει στην αφάνεια εξαιτίας αυτών των θεμάτων. Αυτοί οι οποίοι είχαν μελετήσει την ενοποίηση –η ενοποίηση μελετάται από τη δεκαετία του ‘90, από διαπρεπείς αρχιτέκτονες– πολύ σωστά είχαν βγάλει όλη τη γραμμή από το Καλλιμάρμαρο μέχρι τον Κεραμεικό. Έχουμε τη δυσκολία στη Βασιλίσσης Αμαλίας, πράγματι πάλι λόγω αρχαιοτήτων, ότι εκεί δεν μπορούσαμε να κάνουμε την υπόγεια διάβαση γιατί δεν μπορούσε τεχνικά να γίνει αυτό το έργο, εκεί θα ήταν ένα μείζον ζήτημα. Αλλά νομίζω ότι για το θέμα της Βασιλίσσης Όλγας πρέπει να μείνουμε σε αυτό το οποίο έχει σχεδιαστεί, γιατί είναι για το καλό της πόλης, για το καλό των Αθηναίων – και εάν πρέπει να λύσουμε ένα κυκλοφοριακό πρόβλημα, να το λύσουμε.»
Υπογράμμισε πως το έργο δεν γίνεται για να σταματήσει. «Αυτό για να το σταματήσει πρέπει να δώσει έγκριση, θα πω το πιο απλό, το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο» είπε. «Μα αφού τώρα έχουμε και καινούργια ευρήματα που απλώνονται σε πολύ μεγάλο μήκος, γιατί δεν έχει γίνει ακόμα όλη η ανασκαφή, σε πολύ μεγάλο πλάτος επί της Βασιλίσσης Όλγας, και επίσης είναι το οικοδόμημα, πηγαίνει και σε βάθος. Τι θα κάνουμε;
Θαυμάζουμε τη Ρώμη γιατί είναι όλα τα αρχαία ανοιχτά. Εδώ είναι μια περίπτωση σε μικρογραφία σε σχέση με τη Ρώμη που μπορούμε να αποκομίσουμε μια τέτοια αίσθηση, μια τέτοια εικόνα. Η εργολαβία είναι η κατασκευή ενός πεζόδρομου κάθετου, ενός ήπιας κυκλοφορίας δρόμου, αλλά από τη στιγμή που έχουμε ευρήματα πλέον θα αναδειχθούν και αυτά εκ των πραγμάτων. Πριν να γίνονται τέτοιες εξαγγελίες, καλό είναι να λαμβάνεται υπόψη και η ιστορία, αλλά και τα πραγματικά δεδομένα.» κατέληξε.
Στην ίδια συνέντευξη η Λίνα Μενδώνη αναφέρθηκε στο έργο αναβίωσης και αναστήλωσης του Σουλίου, λέγοντας ότι προχωρά. Επίσης προχωρά η αναστήλωση του αρχαίου θεάτρου Μεγαλόπολης και το έργο στο Τατόι. Ειδικά για το τελευταίο, στάθηκε στα όσα ακούστηκαν περί ανέγερσης συνεδριακού κέντρου. Διευκρίνισε ότι είναι απαραίτητο για εκπαιδευτικές δράσεις, ωστόσο θα χρησιμοποιηθεί προς το παρόν υπάρχον κτήριο. Αν θα πρέπει να γίνει κάτι μεγαλύτερο, «το πού ακριβώς θα γίνει και το πώς, θα είναι αποτέλεσμα αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, κάποια στιγμή στο μέλλον. Πάντως, αυτό που επιτρέπεται ως δόμηση, επιπλέον των υπαρχόντων, είναι 2.500 τ.μ., όχι ενιαίος όγκος. Δηλαδή, διάσπαρτα κτήρια, και όχι ένα κτίριο 2.500 τ.μ, και αυτό εφόσον κριθεί αναγκαίο.»
Τέλος, για τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων είπε πως εξ όσων έχει πληροφορηθεί, ο ΣΕΑ έχασε τα ασφαλιστικά μέτρα για να μη φύγει από το κτήριο της οδού Ερμού, μέτρα που εκδίκασε το ΣτΕ. Ωστόσο, είπε πως το υπουργείο περιμένει την επίσημη απόφαση.
«Πράγματι» ανέφερε, «αυτό το ακίνητο παραχωρήθηκε από την Μελίνα Μερκούρη στη δεκαετία του ’80, το 1982, και όπως λέει η απόφαση της Μελίνας, “προκειμένου να στεγάσει τα γραφεία του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων”. Από εκεί και πέρα, ο Σύλλογος, ειδικά τα τελευταία χρόνια, χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο ακίνητο, όχι για τη στέγαση των γραφείων του ή και για κάποιες εκδηλώσεις τις οποίες ο ίδιος διοργανώνει. Το παραχωρεί προς τρίτους, χωρίς να ζητά καν έγκριση. Το συγκεκριμένο κτήριο έχει χαρακτηριστεί μνημείο. Δεν είναι στην καλύτερη δυνατή κατάσταση στην οποία θα μπορούσε να είναι. Αυτά τα οποία συζητάνε, ότι ο σύλλογος είχε ζητήσει διάφορα από το Υπουργείο Πολιτισμού από το 2018, και ότι το υπουργείο δεν έκανε τίποτα, είναι αστεία πράγματα. Ο σύλλογος τι είναι; Είναι υπάλληλοι του ίδιου υπουργείου. Αν ενδιαφέρονταν πραγματικά, είχαν τη δυνατότητα, με κάθε κυβέρνηση, να παρουσιάσουν τα προβλήματα του κτηρίου τους και να επισκευαστεί το κτήριο. Δεν είναι εκεί το θέμα. Αυτό το οποίο εμένα με ενδιαφέρει είναι από τη στιγμή που θα φύγουν από το κτίριο να μπει κατευθείαν η αρμόδια υπηρεσία, να λάβει τα σωστικά μέτρα για να μην έχει περαιτέρω φθορά το κτήριο, να γίνουν οι απαραίτητες μελέτες και να αποκατασταθεί»
Είπε πως έχει μια συνάντηση «με το νέο προεδρείο του συλλόγου, στις 30 του μηνός, αλλά μέχρι σήμερα, και με το προηγούμενο προεδρείο που είχαν, δεν νομίζω ότι ασχολούνται και τόσο πολύ με τα κλαδικά αιτήματα των αρχαιολόγων. Περισσότερο τους ενδιαφέρει να γίνεται ένας πολιτικός ντόρος γύρω από διάφορα θέματα, παρά να ασχοληθούν με τα πραγματικά θέματα του κλάδου. Αυτό το οποίο λένε, ότι η ηγεσία του υπουργείου – εγώ προσωπικά – δεν έχω καλή σχέση με τους αρχαιολόγους, αφορά μια συγκεκριμένη κάστα. Με τους αρχαιολόγους της υπηρεσίας, τους ανθρώπους που εργάζονται στο Υπουργείο Πολιτισμού, η σχέση μας είναι εξαιρετική. Τους τιμώ για τη δουλειά που κάνουν και δεν μπορώ να μην αναγνωρίσω ότι είναι οι άνθρωποι που οποιαδήποτε ώρα τους ζητήσεις στο τηλέφωνο, για ένα θέμα που τους αφορά, είναι πάντοτε παρόντες.»
Αγγελική Κώττη
