today-is-a-good-day
15.3 C
Athens

Ηταν η επιτάς; Δεν ήταν; Να ζει ο Ραμζάν Καντίροφ; Να μη ζει; – Γράφει η Αγγελική Κώττη

Ο καημενούλης, ο καημενούλης Ραμζάν Καντίροφ. Μανιταρίαση έπαθε; Αλλαντίαση από σούσι που έφαγε στην Τσετσενία; Τον κέρασαν χαλασμένο τσάι; Ποιος να ξέρει πώς έπεσε σε κώμα αυτό το αθώο παιδί; Τρέχουν οι γιατροί, σκοτώνονται οι νοσοκόμες, καλυτέρευση δεν βλέπει.

Ηθικόν δίδαγμα: κάνετε κολληγιές με εγκληματίες; Δεν θα γλιτώσετε. Πώς δηλαδή φαντάστηκε ο αρχιτρομοκράτης των Τσετσένων ότι δεν θα έχει την τύχη δέκα στρατηγών, δεκαπέντε διπλωματών, του Πριγκόζιν και άλλων, ων ουκ έστι αριθμός;

Υπάρχει δεν υπάρχει άλλη ζωή, ενίοτε τιμωρείσαι σε αυτήν επαρκώς. Με τη θανατική ποινή (διαφωνώ καθέτως και οριζοντίως. Οι ναζιστικής εμπνεύσεως ηγέτες πάλι, καθόλου.)

Ενας στο κώμα χιλιάδες στον αγώνα, που γράφει και διαδικτυακός φίλος με χιούμορ. Μάλλον χιλιάδες βγαίνουν από τον αγώνα, μη και πάθουν τα ίδια. Καλού- κακού, μην τρώτε τίποτα αν δεν το  έχει φτιάξει και σερβίρει άνθρωπος που εμπιστεύεστε. Ετσι επιβίωναν στα χαρέμια των σουλτάνων. Φαίνεται  πως στα παλάτια των τσάρων δεν τα ξέρουν αυτά. Κι έτσι, η εργασιακή κατηγορία «συνεργάτης Πούτιν» παρουσιάζει πολλές απώλειες τελευταία.

Κυριακή κοντή γιορτή. Σήμερα, ή στην επόμενη ψηφοφορία, θα ξέρουμε ποιος/ποια θα αρχηγεύσει στον ΣΥΡΙΖΑ. Καλή ψήφο σε όσους θα πάνε να ψηφίσουν, οι δημοκρατικές διαδικασίες  καλό κάνουν στα κόμματα.

Κακό κάνει μόνο η έλλειψη μέτρου. Όταν ας πούμε φοράς το σκαρπίνι σου, παίρνεις και τον Αποστολάκη με την κόκκινη σαλοπέτα για μούτσο και πας στην Μακρόνησο. Και πατάς χωρίς κανένα σεβασμό εκεί όπου οι σύγχρονοι προσκυνητές ακροπατούν μη και τραυματίσουν κάποια ψυχή βασανισμένου που έχει βρει  απάγκιο. Και, το χειρότερο: επιστρατεύεις νεκρούς  στο προεκλογικό σου βίντεο.

«Αειντε, τραβήξου από τον δρόμο τους βερέμικο φεγγάρι» έγραφε ο Γιάννης Ρίτσος, δεσμώτης Μακρονήσου, μιλώντας για τα χοντροκαμωμένα και μπαλωμένα άρβυλα της εξορίας  και λέγοντας:  «Σκύψε και μέτρησέ τα/ Να λογαριάσεις τον δρόμο που περπάτησαν/ Το δρόμο που θα περπατήσουν/ Το δρόμο που δεν έχει τέλος// Ετούτα τ’ άρβυλα τα μπαλωμένα/ Τα χοντροκαμωμένα/ Δεν είναι για τα πόδια σου φεγγάρι/ Ετούτα τ’ άρβυλα περπάτησαν τον πόνο/ Περπάτησαν το θάνατο/ μπάρμπα φεγγάρι το θάνατο δίχως να σκοντάψουν.»

Δεν είναι για τα πόδια σου, Στέφανε.

Λαοί που δεν διδάσκονται από την Ιστορία τους, κινδυνεύουν να την ξαναζήσουν. Εδώ που τα λέμε, βεβαίως, μακάρι να ξαναζούσαμε την ιστορία του θεάτρου Λυκαβηττού, που άνοιξε προχθές ξανά για το κοινό. Εκτός από τις συναυλίες, τους καλλιτέχνες και τα σχήματα που φιλοξένησε, το θέατρο αποτελεί μια θρυλική περίπτωση δημιουργίας. Κακώς ο Δήμος Αθηναίων δεν την παρουσίασε. Είναι απείρως πιο ενδιαφέρουσα από το αν έπαιξαν εκεί όποιοι έπαιξαν.

Σύμφωνα με τον μύθο, ο λόφος του Λυκαβηττού δημιουργήθηκε όταν της έπεσε από τα χέρια βράχος που μετέφερε από την Παλλήνη για να προστατεύσει τον Παρθενώνα. Η αρχαία ελληνική μυθολογία ήταν γεμάτη από θαύματα. Παρόλα ταύτα, το όνομα Λυκαβηττός, με δύο ταυ, είναι προελληνικό, πελασγικό ίσως (το ίδιο ισχύει για τον Αρδηττό κλπ.)

«Ο λόφος του Λυκαβηττού είναι φυσικό αριστούργημα γλυπτικής και αρχιτεκτονικής» έλεγε ο Γιάννης Τσαρούχης. Ωστόσο, στον 19ο  και τον 20ό αιώνα λειτουργούσε εκεί λατομείο. Ιδιοκτήτης  ήταν ο Σταμάτης Κλεάνθης, ο ένας από τους δύο αρχιτέκτονες που εκπόνησαν το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας. Πολλά από τα νεοκλασικά  που σώζονται μέχρι σήμερα είναι χτισμένα με αυτές τις πέτρες.

Οι δραστηριότητες της εξόρυξης πέτρας καταργήθηκαν οριστικά το 1960. Λίγο μετά, ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την κατασκευή του θεάτρου, και κατόπιν η κατασκευή του τελεφερίκ που, αντίθετα με το θέατρο, δίχασε τους πολίτες της Αθήνας και τους αρχιτέκτονες. Ήταν η εποχή που η Ελλάδα άρχιζε να γίνεται σημαντικός τουριστικός προορισμός και ο ΕΟΤ προσπαθούσε να βάλει μέσα στα τουριστικά σημεία ενδιαφέροντος της Αθήνας και τον Λυκαβηττό.

Η πρώτη σοβαρή και ολοκληρωμένη πρόταση για να χρησιμοποιηθεί ο χώρος για πολιτιστικές εκδηλώσεις και να κατασκευαστεί ένα μεγάλο θέατρο ήρθε με το κλείσιμο του λατομείου. Με τον αγώνα της Άννας Συνοδινού (η οποία, έπειτα από διαγωνισμό και τη στήριξη του Γεωργίου Παπανδρέου, πήρε τη διαχείριση για 20 χρόνια) και την εργασία του σημαντικού αρχιτέκτονα Τάκη Ζενέτου κατασκευάστηκε ένα από τα ωραιότερα θέατρα της εποχής. Ήταν μια μεταλλική, ανάλαφρη σύνθεση που βρισκόταν στο κέντρο του λατομείου, με ξύλινη επένδυση για τα καθίσματα, ώστε (συνειδητά) να μην κρύβουν τις σκαλωσιές. Σε σχέδιό του ο Ζενέτος το παριστάνει σαν ένα πουλί που ακουμπά στα «εξάρματα» του λόφου για να ξεκουραστεί. Το μοναδικής ωραιότητος αυτό σχέδιο, δυστυχώς, δεν κατάφερε η γράφουσα να το βρει.

Το 1970 το θέατρο υπέστη μεγάλες ζημιές από φωτιά που ξεκίνησε από τα καμαρίνια τα οποία βρίσκονταν κάτω από τις κερκίδες, με αποτέλεσμα το 1977 να παραδοθεί ανακαινισμένο με προσθήκες σε κερκίδες για μεγαλύτερη χωρητικότητα και πλαστικά καθίσματα αντί για τους ξύλινους πάγκους. Η τελευταία παρέμβαση συντήρησης έγινε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.

Υπήρξε ένας από τους χώρους του Φεστιβάλ Αθηνών, αλλά έχει μείνει στην ιστορία για τις πολλές και μοναδικές συναυλίες που έγιναν εκεί. Κάθε μουσικόφιλος που σέβεται τον εαυτό του και τη μουσική έχει παρακολουθήσει τουλάχιστον μία συναυλία στο θέατρο του Λυκαβηττού. Κάποιες από αυτές θα τις θυμόμαστε για πάντα.

Ο Ζενέτος υπήρξε οραματιστής ριζοσπαστικές που με αρχιτεκτονικές και πoλεoδoμικές πρoτάσεις πρότεινε μέσα από τo έργo τoυ έvαν «vέο, γεvvαίo κόσμo», όπoυ θα θριαμβεύσει ο τεχνολογικός oρθoλoγισμός.

Το 1965 ο αρχιτέκτονας  έκανε την επανάσταση στις θεατρικές παραστάσεις σε ανοιχτό χώρο. Βέβαια την τελική μορφή έδωσαν δυστυχώς οι υπάλληλοι του Υπουργείου Δημοσίων Έργων και του ΕΟΤ οι οποίοι χωρίς την άδεια του Ζενέτου παραποίησαν τα αρχικά σχέδια τα οποία προέβλεπαν και υπόγεια καμαρίνια και όχι μεταλλικά κουτιά, όπως τελικά έγιναν. Στην περίπτωση του Θεάτρου στον Λυκαβηττό ο αρχιτέκτονας αντιμετώπισε τη σχέση αρχιτεκτονικής και φύσης και προσαρμόστηκε στο γενικό αίτημα της εποχής για “ένα θέατρο στα πρότυπα των αρχαίων” σχεδιάζοντας μια ανάλαφρη κατασκευή, την οποία εμφύτευσε στο κενό του λατομείου.

Η μελέτη ανάθεσης του έργου στον Τάκη Ζενέτο γίνεται μετά  τις προσωπικές εγκρίσεις και ιδέα της ίδιας της ηθοποιού αλλά και άλλων σημαντικών ανθρώπων του καλλιτεχνικού χώρου όπως του Μάριου Πλωρίτη και του Γιάννη Μόραλη, του Αλέξη Σολομού, του Γιώργου Σισιλιάνου. Έτσι, ξεκινά ο εντατικός σχεδιασμός του έργου, που ο ίδιος ο Ζενέτος ονόμασε Θέατρο Αχιβάδα, εξαιτίας του σχήματός του (ανεστραμμένου παραβολοειδούς κώνου), αφού αυτό έπρεπε να ενταχθεί στο χώρο, ακολουθώντας το σχήμα του βράχου.

«Η συνεργασία αρχιτέκτονα και ηθοποιών οδήγησε στη δημιουργία μίας λυόμενης ημικυκλικής κατασκευής που περιελάμβανε ολόκληρο το κοίλον (χωρητικότητας 5.000 θέσεων), το οποίο κατασκευάστηκε στηριζόμενο σε πρόβολο» γράφει η Χριστίνα Ιωακειμίδου. «Η ύπαρξη του βάθρου οπλισμένου σκυροδέματος που συντελεί στην στήριξη του κοίλου, δίνει στην όλη κατασκευή το αίσθημα της αιώρησης, ενώ ο τρόπος σχεδιασμού κατ’ άλλους θυμίζει κάτοπτρο ραδιοτηλεσκόπιου. Στο κάτω τμήμα του κοίλου βρίσκονται η βοηθητικοί χώροι του θεάτρου. Συνολικά, η μεταλλική κατασκευή φαίνεται να εντάσσεται πλήρως στο φυσικό τοπίο, χωρίς να το διαταράσσει.»

Με το θέατρο, αυτός ο τόπος ο άγριος, ο αδρός, ο ατιμασμένος, γίνεται ξαφνικά ευγενής· γίνεται τόπος υψηλής τέχνης και κάθαρσης. Στόχος της Συνοδινού ήταν  η δημιουργία ενός πυρήνα καλλιτεχνικής δραστηριότητας, που θα στρεφόταν γύρω από την ελληνική δραματική τέχνη και την αρχαία τραγωδία. Το θέατρο θα παρουσίαζε αποκλειστικά έργα Ελλήνων δραματουργών ενώ η λειτουργία του θα συνοδευόταν από εκείνη μιας σχολής αρχαίου δράματος. Η πρωτοβουλία αυτή προσέφερε ουσιαστικά στην πόλη τη δυνατότητα να αποκτήσει έναν δεύτερο ισχυρό πόλο θεατρικής δραστηριότητας και πολιτισμού που θα λειτουργούσε συμπληρωματικά προς εκείνον της Ακρόπολης και του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού. Επιπλέον καθιστούσε το λόφο του Λυκαβηττού, έστω και καθυστερημένα, σημείο αναφοράς για την πολιτισμική αλλά και κοινωνική δραστηριότητα της πόλης.

Δεν κάνει κακό να παρουσιάζουμε αναλυτικά την ιστορία ενός χώρου, όταν είναι τόσο λαμπρή.

«Επάξια το άξιζε» θα λέγαμε για το θέατρο Λυκαβηττού αν εμφανιζόμασταν στην τηλεόραση. Ξέρει κανείς κάποιος να μην το άξιζε επάξια; Μήπως;

Κάνει μετάδοση αθλητικών αγώνων ο συνάδελφος και ρωτά άλλον: «Τα “χαρούμενα ουρλιαχτά” της Richardson έφτασαν στα αυτάκια σου;». Χαρούμενα ουρλιαχτά θα είναι φαίνεται καινούργια κατηγορία ουρλιαχτών. Κάτι σαν όπως ουρλιάζουν οι Αμερικανίδες όταν είναι στα καλά τους, ας πούμε… Τα σκέτα ουρλιαχτά θα βάλω, δεν μπορώ να κρατηθώ.

«Εχουμε εδώ 2000 άτομα που χτενίζουν κυριολεκτικά με βάρκες τη λίμνη». Πόσες φορές λέμε μη χρησιμοποιείτε την λέξη «κυριολεκτικά»; Να πάρω τώρα μια βαρκούλα μανούλα μου απ’ τον Κάτω Γαλατά και στην Αθήνα να’ ρθω καρδούλα μου να σε γεμίσω χαστούκια νοητικά;

«Όσο για τον απαγμένο της, Μιχάλη», την πάτησε προφανώς. Αγαπημένος; Απαχθείς; Αδιάφορο. Απεχθές να ακούγονται τέτοια.

«Μια νταλίκα διπλώθηκε στη μέση» Δεν είμαι και ο Νίκι Λάουντα, αλλά την έκφραση «δίπλωσε» η νταλίκα την ξέρω. Τώρα όμως θέλω να μάθω τι σημαίνει διπλώθηκε στη μέση. Πώς γκένεν αυτό;

(Δείτε, οπωσδήποτε, το σποτάκι για τον Ημιμαραθώνιο της Κρήτης με τον Πάτρικ Ογκουνσότο και τις αγαπημένες μας γιαγιάδες. Θα σκάσετε στο γέλιο).

Στον κεντρικό δρόμο Παπαδιαμαντοπούλου της Σκιάθου είπε παρουσιαστής που ξέρει Γράμματα. Εξαιρετικός συγγραφέας ο… Παπαδιαμαντόπουλος, κοίτα μη σου στείλει στον ύπνο σου καμιά Φόνισσα… Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, γεννημένος στη Σκιάθο, πώς μπορεί να γίνει λάθος;

«Βρισκόμαστε επί της λεωφόρος Υμηττού». Σωστόν. Διότι η λεωφόρος δεν κλίνεται (Επί τη ευκαιρία, κι ο Υμηττός έχει προ-ελληνικό όνομα).

Και καπάκι: «Από τις μία και μετά». Από τη δύο, από τη τρεις και τέτοια.

«Ολοκληρώθηκαν δύο χρόνια από τον θάνατο» του Μίκη Θεοδωράκη. Ολοκληρώθηκαν; Εντάξει; Αιωνία η μνήμη εκείνου. Εσύ διάβασε παιδί μου. Λογοτεχνία. Παπαδιαμάντη κατά προτίμησιν.

«Στο τρίγωνο των Μηλέων προς το νότιο  Πήλιο υπάρχει ένα milestone, χρονοδιάγραμμα όπως λέμε». Πάμε να τα πούμε πάλι. Εν πρώτοις, των Μηλεών. Εν δεύτεροις, τα αγγλικά σε μάραναν. Milestone σημαίνει ορόσημο, σταθμός, δεν σημαίνει πάντως χρονοδιάγραμμα.

Λεμονάκι μυρωδάτο της εβδομάδας: « Ήταν η επιτάς». Ε, δεν ήτανε;

-Ατιμη ασπίδα, τα καλύτερα παιδιά μπερδεύεις.

Αγγελική Κώττη

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ