Εκπροσωπώντας την Ελληνική Δημοκρατία, ο υφυπουργός Πολιτισμού, Χρίστος Δήμας, μίλησε στο Παγκόσμιο Πολιτιστικό Φόρουμ του Πεκίνου για τους δεσμούς Ελλάδας – Κίνας στον τομέα του Πολιτισμού.
Ο κ. Δήμας τόνισε χαρακτηριστικά: «Οι πολιτιστικές σχέσεις Ελλάδας και Κίνας έχουν μια μακρά και πλούσια ιστορία που χρονολογείται από την αρχαιότητα. Αξιοσημείωτο όμως, δεν είναι μόνο το γεγονός πως οι σχέσεις των δύο χωρών πηγαίνουν τόσο βαθιά στο παρελθόν, αλλά και το πόσο σημαντική συνεισφορά και επίδραση έχουν στην εξέλιξη του παγκόσμιου πολιτισμού».
Το Παγκόσμιο Πολιτιστικό Φόρουμ του Πεκίνου είναι μια πρωτοβουλία της Κίνας που προσελκύει ανθρώπους του πολιτισμού και του τουρισμού από πολλά μέρη του πλανήτη. Ο υφυπουργός Πολιτισμού κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ανέφερε πως το Φόρουμ αποτελεί μία ευκαιρία να «προβάλουμε τη σημασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, όχι μόνο ως αντικείμενου δέους και θαυμασμού, αλλά κι ως έμπνευση και αφετηρία για νέα πολιτιστικά επιτεύγματα».
Ειδικότερα, στόχος της ελληνικής αντιπροσωπείας στο Πεκίνο είναι η ανταλλαγή ιδεών και πολιτιστικών πρακτικών μεταξύ των δύο χωρών, η προβολή και η εξωστρέφεια του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού.
Ακολουθεί απόσπασμα από την ομιλία του κ. Δήμα στο Παγκόσμιο Πολιτιστικό Φόρουμ του Πεκίνου:
«Είναι πραγματικά ιδιαίτερη χαρά και τιμή για μένα να είμαι σήμερα εδώ εκπροσωπώντας την Ελληνική Δημοκρατία, στο Φόρουμ Πολιτισμού του Πεκίνου 2023.
Είναι βεβαίως γνωστό πως οι πολιτιστικές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Κίνας έχουν μια μακρά και πλούσια ιστορία που χρονολογείται από την αρχαιότητα. Αξιοσημείωτο, δεν είναι μόνο το γεγονός πως οι σχέσεις των δύο χωρών πηγαίνουν τόσο βαθιά στο παρελθόν, αλλά και το πόσο σημαντική συνεισφορά κι επίδραση έχουν στο παγκόσμιο πολιτισμό.
Όμως, δεν στεκόμαστε μόνο στο ένδοξο αρχαίο παρελθόν μας. Το σημερινό Φόρουμ είναι μια ευκαιρία να προβάλουμε τη σημασία αυτής της κληρονομιάς, όχι μόνο ως αντικείμενο δέους και θαυμασμού, αλλά κι ως έμπνευση και αφετηρία για νέα πολιτιστικά επιτεύγματα, βασισμένα στην αμοιβαία κατανόηση, την ισότιμη ανταλλαγή ιδεών και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών.
Συνολικά, οι νεότερες πολιτιστικές σχέσεις Ελλάδας και Κίνας έχουν μια μακρά και ενδιαφέρουσα ιστορία που συνεχίζει να εξελίσσεται – ανθίζει- και αναπτύσσεται στον σύγχρονο κόσμο. Παρά τις διαφορές στη γλώσσα, τη θρησκεία και τις πολιτιστικές παραδόσεις, οι ελληνικές και οι κινεζικές κουλτούρες μοιράζονται πολλές ομοιότητες στην έμφασή τους στη φιλοσοφία, την αισθητική και την πνευματικότητα.
Οι πολιτιστικές ανταλλαγές αποτελούν πάγια επιδίωξη του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού. Ειδικότερα οι ανταλλαγές τεχνογνωσίας πάνω σε θέματα αναστήλωσης και συντήρησης μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ αυξανόμενη έμφαση πλέον δίνεται στην προστασία από την κλιματική κρίση.
Ειδικότερα οι σχέσεις μας με την Κίνα σε θέματα πολιτισμού στηρίζονται σε ένα πλούσιο πλέγμα μνημονίων κατανόησης και συνεργασίας που καλύπτουν ένα ευρύτατο φάσμα κοινών δράσεων για την ανάδειξη της σπουδαίας πολιτιστικής κληρονομιάς των χωρών μας.
Οι δύο χώρες έχουν δημιουργήσει πολλά προγράμματα πολιτιστικής ανταλλαγής, συμπεριλαμβανομένων εκθέσεων, παραστάσεων και ακαδημαϊκών ανταλλαγών. Τα γράμματα, η ποίηση, το βιβλίο, το θέατρο και οι λοιπές εκφάνσεις της σύγχρονης δημιουργίας διευρύνουν ακόμα περισσότερο το πεδίο πολιτιστικής συνεργασίας Ελλάδας-Κίνας.
Για παράδειγμα, το Εθνικό Μουσείο της Κίνας διοργάνωσε μια μεγάλη έκθεση για την αρχαία ελληνική τέχνη και πολιτισμό το 2017, η οποία παρουσίασε πάνω από 500 αντικείμενα από ελληνικά μουσεία και συλλογές. Αντίστοιχα, το Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα έχει φιλοξενήσει αρκετές εκθέσεις για την κινεζική τέχνη και πολιτισμό, συμπεριλαμβανομένης μιας μεγάλης έκθεσης για τον Πήλινο Στρατό το 2017.
Η ανταλλαγή ιδεών και πολιτιστικών πρακτικών μεταξύ των δύο χωρών έχει εμπλουτίσει και τις δύο κουλτούρες και έχει συμβάλει στην ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού συνολικά. Η μάθηση -ένα από τα διαρκή θέματα, άλλωστε, του Πολιτιστικού Φόρουμ του Πεκίνου- βρίσκεται στην ουσία της πνευματικής παρακαταθήκης των μέγιστων φιλοσόφων της ανθρωπότητας, που οφείλουμε να διατηρούμε ζωντανή.
Τόσο ο Σωκράτης όσο και ο Κομφούκιος -τα αγάλματα των οποίων κόσμησαν την Αρχαία Αγορά της Αθήνας, ως ευγενική παραχώρηση του Εθνικού Μουσείου Τέχνης της Κίνας στο πλαίσιο του Έτους Πολιτισμού και Τουρισμού Ελλάδας-Κίνας- συμβόλισαν τη σημασία της συνεχούς μάθησης κι αναζήτησης της αλήθειας και της ηθικής ως ίδιον του πολιτισμένου ανθρώπου.
Οι φιλοσοφικές “συγγένειες” Ελλάδας και Κίνας αποτέλεσαν και το αντικείμενο του Συμποσίου “Αριστοτέλης-Κομφούκιος για την Ηθική του 21ου αιώνα”, που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών τον περασμένο Ιούλιο.
Σημαντικό πεδίο αναφοράς είναι και οι τηλεοπτικές και κινηματογραφικές παραγωγές. Για την ακρίβεια, το τελευταίο χρονικό διάστημα έχουμε θεσπίσει σημαντικά οικονομικά κίνητρα με στόχο τόσο να τονώσουμε την εξωστρέφεια των ελληνικών παραγωγών αλλά και να προσελκύουμε διαρκώς περισσότερες ξένες τηλεοπτικές-κινηματογραφικές παραγωγές στη χώρα μας. Χαιρόμαστε πολύ για το αφιέρωμα που κάνετε στον πολυβραβευμένο Έλληνα σκηνοθέτη Θεόδωρο Αγγελόπουλο και ξέρω πως σύντομα θα γνωρίσετε και άλλους σημαντικούς Έλληνες σκηνοθέτες και δημιουργούς. Είναι γεγονός πως πολλές ξένες τηλεοπτικές-κινηματογραφικές παραγωγές εμπιστεύονται τα τελευταία χρόνια την Ελλάδα για την παραγωγή των ταινιών και πολλές από αυτές γνωρίζουν σημαντική παγκόσμια επιτυχία.
Η τεχνολογία του 5ου αιώνα π.Χ. επέτρεψε τη δημιουργία μοναδικών μνημείων όπως ο Παρθενώνας που μέχρι σήμερα στέκει και μαγνητίζει το βλέμμα των επισκεπτών της Αθήνας από όλο τον κόσμο. Η τεχνολογία του 21ου αιώνα επιτρέπει στο σημερινό δημιουργό να μοιραστεί το ψηφιακό του έργο την ίδια στιγμή με όλον τον κόσμο ενώ η επαυξημένη πραγματικότητα μας δίνει την δυνατότητα να δούμε πως ήταν αυτά τα επιτεύγματα στο παρελθόν.
Οι σύγχρονοι καλλιτέχνες “συναντιούνται” συχνότερα διαδικτυακά, οι πολιτιστικές ανταλλαγές γίνονται ψηφιακά, κι οι δημιουργίες ξεφεύγουν από αυτό που ονομάζουμε συμβατικό έργο τέχνης. Ενσωματώνουν νέα και συχνά ετερόκλητα στοιχεία, δημιουργώντας εντελώς νέες μορφές τέχνης.
Η σημερινή μας ευμάρεια οφείλεται στα επιτεύγματα της έρευνας, της επιστήμης και της τεχνολογίας. Στο πλαίσιο της τέχνης, δε, η ψηφιακή τεχνολογία μας επέτρεψε, κατά την περίοδο της πανδημίας του Covid-19, να απολαύσουμε παραστάσεις, συναυλίες κι εικονικές περιηγήσεις σε μουσεία, απαλύνοντας τις ψυχικές επιπτώσεις του εγκλεισμού.
Παρακολουθούμε λοιπόν από κοντά και στηρίζουμε τις εξελίξεις της τεχνολογίας που, όπως οι πανάρχαιοι Δρόμοι του Μεταξιού, ανοίγουν διαδρόμους που διευκολύνουν την προσέγγιση λαών και τις πολιτιστικές ανταλλαγές, ενισχύουν τις σχέσεις συνεργασίας κι εμβαθύνουν την αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των πολιτισμών του κόσμου.
Πολιτιστικές ανταλλαγές, όμως συμβαίνουν και πέρα κι εκτός από τα θεσμικά κείμενα διμερών συμφωνιών. Πολιτιστικές ανταλλαγές είναι κι οι εμπειρίες (μουσικές, γευστικές) που μεταφέρουν οι τουρίστες από τις χώρες που επισκέπτονται στις πατρίδες τους.
Είναι η συμμετοχή σε πολιτιστικά δρώμενα, παραδοσιακά πανηγύρια, τοπικά φεστιβάλ τέχνης, που καθιστούν τον πολιτιστικό τουρισμό σημαντικό παράγοντα στην προσέγγιση και την αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των λαών.
Είναι ακόμη και τα chop-sticks, που χειρίζονται με δεξιότητα οι νέοι στην Ελλάδα. Είναι το ελληνικό ελαιόλαδο και το κρασί, που βρίσκουν θέση στο κινεζικό τραπέζι. Καθώς, μαζί με αυτές τις απλές διατροφικές συνήθειες ανταλλάσσονται κι επικοινωνούν και σημαντικά στοιχεία άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
Διότι, όπως αναφέρει ο κορυφαίος Έλληνας συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης, στον πρόλογο του βιβλίου του για την Κίνα, “Όταν κλείσω τα μάτια για να ξαναχαρώ μια χώρα, χιμούν και μου τη φέρνουν κι οι πέντε μου αισθήσεις”.
Εύχομαι το Φόρουμ Πολιτισμού του Πεκίνου 2023 να συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση και οι εργασίες του να στεφθούν με τη μεγαλύτερη δυνατή επιτυχία».
