«Το χριστιανικό αποτύπωμα εν τέλει διαμόρφωσε τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, πυροδότησε την ευρωπαϊκή σκέψη, οικοδόμησε εντυπωσιακούς ναούς ή δημιούργησε ανεπανάληπτης ωραιότητας εικόνες και έργα τέχνης. Οι χριστιανικές αξίες ήταν αυτές που επηρέασαν καταλυτικά τον τρόπο αντίληψης του κόσμου για τον Ευρωπαίο πολίτη». Τα παραπάνω τόνισε ο γενικός γραμματέας της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ), δρ Μάξιμος Χαρακόπουλος, κατά την εισήγησή του στην Ειδική Θεματική Συνεδρίαση «Ο ρόλος των χριστιανικών αξιών στην Ευρώπη και τον Κόσμο: Συγκλίσεις και Αποκλίσεις», που πραγματοποιείται στη Χαλκιδική στο πλαίσιο της 30ής επετειακής Συνέλευσης της ΔΣΟ, με τη συμμετοχή κοινοβουλευτικών αντιπροσωπειών 19 κρατών, πολλών διεθνών οργανισμών, Εκκλησιών και εκπροσώπων της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Στην ομιλία του ο Μάξιμος Χαρακόπουλος υπενθύμισε ότι «η σημερινή θεματική συζήτηση διεξάγεται την ημέρα που έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ να εορτάζεται ο κοινοβουλευτισμός, η πεμπτουσία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Μια ιδέα που η Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας ως θεσμός συνεργασίας βουλευτών προάγει σταθερά σε όλα τα χρόνια του βίου της. Η ΔΣΟ, όμως, στην ιεράρχηση των πολυεπίπεδων δράσεών της έχει τοποθετήσει στην πρώτη γραμμή και το μείζον ζήτημα της υπεράσπισης των χριστιανικών αξιών στην Ευρώπη. Πρόκειται για έναν στόχο που είναι συνυφασμένος με την ίδρυσή της το 1993. Το πλαίσιο της ενότητας και του συντονισμού των μελών μας αποτέλεσε εξ αρχής η Ορθόδοξη παράδοση που συγκροτούσε το πολιτισμικό υπόβαθρο των κοινωνιών μας. Αυτή η θρησκευτική διάσταση της συνεργασίας μας ήταν, όμως, ταυτόχρονα συνυφασμένη με την εν γένει ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Στόχευε, δηλαδή, στη συμβολή της ορθόδοξης συνιστώσας που εκπροσωπούσε ο βαλκανικός και ανατολικοευρωπαϊκός χώρος στις ευρωπαϊκές διεργασίες. Ομού βεβαίως με την υπόλοιπη χριστιανική Ευρώπη».
Στην «προκρούστεια κλίνη»…
Ο επικεφαλής της ΔΣΟ υπογράμμισε ότι όλοι «θεωρούσαμε ως αυτονόητη την διατύπωση του Πολ Βαλερί ότι ο ευρωπαϊκός πολιτισμός στηρίζεται πάνω σε τρεις μεγάλους στιβαρούς πυλώνες: την ελληνική γραμματεία, το ρωμαϊκό δίκαιο και, εννοείται, τη χριστιανική παράδοση. Τι θα ήταν άλλωστε η Ευρώπη χωρίς την ελληνική φιλοσοφία και ποίηση; Ή τη λεπτομερή καταγραφή και προσήλωση της ρωμαϊκής νομοθεσίας, ιδίως σε ό,τι αφορά στο αστικό δίκαιο; Και βεβαίως τι θα ήταν η Ευρώπη χωρίς την Αγία Γραφή, τις Οικουμενικές Συνόδους, τα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίες;
Κι όμως, αυτή την αυταπόδεικτη αλήθεια υπάρχουν κάποιοι εντός της ΕΕ οι οποίοι σταθερά την αμφισβητούν. Βλέπουμε επί χρόνια να προσπαθούν να εκτοπίσουν τις χριστιανικές παραδόσεις, τις χριστιανικές αξίες, το χριστιανικό αποτύπωμα στον ευρωπαϊκό πολιτισμό.
Φθάσαμε στο σημείο να εορτάζουμε Χριστούγεννα χωρίς Χριστό. Να επιβάλλεται στο όνομα της πολιτικής ορθότητας ένας τεχνητός κώδικας ευχών, από τον οποίον διαγράφεται οτιδήποτε αναφέρεται στον χριστιανισμό.
Φαίνεται σαν κάποιοι να επιδιώκουν να βάλουν στην προκρούστεια κλίνη την ευρωπαϊκή ταυτότητα ή να την αντικαταστήσουν με κάποια άλλη, που οι ίδιοι έχουν επιλέξει ότι είναι η αρμόζουσα. Χωρίς βεβαίως να ρωτήσουν τους λαούς της Ευρώπης γι’ αυτό. Αυτό θεωρούμε ότι είναι μια πολύ δυσάρεστη και επικίνδυνη εξέλιξη. Πρώτον, διότι επιδεικνύεται μια απαξίωση στα πιστεύω εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών σε Δύση και Ανατολή. Ασφαλώς, είναι πολλοί όσοι δεν είναι χριστιανοί ή είναι άθεοι, αγνωστικιστές ή οτιδήποτε άλλο. Αλλά αυτό δεν είναι δικαιολογία. Η ανεξιθρησκεία στην Ευρώπη είναι κατοχυρωμένη ακριβώς γιατί υπάρχει κράτος δικαίου και ουσιαστική ισότητα και σεβασμός στις ελευθερίες και στα δικαιώματα του κάθε πολίτη. Όμως, από το σημείο αυτό μέχρι να αποσιωπάται η παράδοση της Ευρώπης και να αγνοείται η πίστη της πλειοψηφίας των πολιτών της υπάρχει μια τεράστια απόσταση.
Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Μα φυσικά η αποξένωση των Ευρωπαίων από το εγχείρημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η ενίσχυση αισθημάτων αποστασιοποίησης από τα ευρωπαϊκά όργανα, ο ευρωσκεπτικισμός. Και όλα αυτά τη στιγμή που η ΕΕ έχει ταλαιπωρηθεί για διαφόρους λόγους από ανάλογες φυγόκεντρες τάσεις. Ταυτόχρονα, η αποσιώπηση των χριστιανικών παραδόσεων υπονομεύει και την ενότητα μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών, αφού είναι ακριβώς αυτό το πολιτισμικό θεμέλιο επί του οποίου συγκροτήθηκε η αίσθηση της ενότητας».
Η συμπερίληψη της χριστιανικής διάστασης
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος τόνισε ότι «ως ΔΣΟ θεωρήσαμε καθήκον μας όλα αυτά να τα επισημάνουμε στα αρμόδια όργανα της ΕΕ και ιδιαίτερα στις διαδικασίες του διαλόγου για το μέλλον της Ευρώπης. Δυστυχώς, οι προσπάθειές μας δεν βρήκαν την αναμενόμενη ανταπόκριση. Οι φορείς που σχετίζονται με την Εκκλησία ή με τη χριστιανική παράδοση δεν εισακούστηκαν. Και τελικά δεν υπήρξε καμία αναφορά στο χριστιανικό παρελθόν της Ευρώπης, στις χριστιανικές της αξίες και παραδόσεις. Είναι κάτι που προκάλεσε αισθήματα λύπης και απογοήτευση. Όμως, δεν καταθέτουμε τα όπλα. Συνεχίζουμε με επιμονή γιατί πιστεύουμε ότι έχουμε δίκιο.
Και είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι γιατί σε αυτή την προσπάθεια συναντηθήκαμε με πολλούς φίλους από τον ευρωπαϊκό χώρο, με οργανώσεις και θεσμούς της Καθολικής Εκκλησίας, που είναι σήμερα μαζί μας, όπως και από άλλα δόγματα και ομολογίες. Δημιουργώντας ένα μεγάλο μέτωπο, που δηλώνει παρών στην ανάγκη συμπερίληψης της χριστιανικής διάστασης στο ευρωπαϊκό μέλλον.
Και αυτή η επιτυχία της συνεργασίας που δείχνει και τις προοπτικές της ευρωπαϊκής ενότητας μας γεμίζει ελπίδα και αισιοδοξία».
Μετά την αναλυτική ενημέρωση για την πορεία του διαλόγου για το «Μέλλον της Ευρώπης» από τον σύμβουλο της ΔΣΟ δρα Κώστα Μυγδάλη, εισηγήσεις στη θεματική ενότητα ανέπτυξαν η εκπρόσωπος του προέδρου της Διακοινοβουλευτικής Ένωσης (IPU), Sarah Markiewicz, ο εκπρόσωπος του προέδρου της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης της Μεσογείου (PAM), Hadzi Milorad Stosic, ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου καί Βιάννου Ανδρέας, ο Μητροπολίτης Ζάμπιας Ιωάννης, ο κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, Χρυσόστομος Σταμούλης, ο π. Εμμανουήλ Κλάψης, ο διευθυντής της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης, Κωνσταντίνος Ζορμπάς, οι βουλευτές Ιωάννης Σαρακιώτης, Ioan Vulpescu (Ρουμανία), Πανίκος Λεωνίδου, Ηλίας Μυριάνθους, Μαρίνος Μουσιούττας, Ευθύμιος Δίπλαρος (Κύπρος), Ράδομιρ Τσολάκοφ (Βουλγαρία), Τερέζα Γιάσσα (Σουδάν), Μοχίμπ Σάλαμα (Παλαιστίνη), Γουάλελ Ρζουκ (Ιορδανία), Ηράκλη Κανταγισβίλι (Γεωργία), Αρά Σαβερντιάν (Ιράν), Σνεζάνα Νοβάκοβιτς-Μπούρσατς (Βοσνία-Ερζεγοβίνη), Σισάκ Γκαμπριελγιάν (Αρμενία), Μανάλ Χελάλ (Αίγυπτος), ο καθηγητής Κωνσταντίνος Κωτσιόπουλος, ο πολιτικός επιστήμων Κωνσταντίνος Χολέβας, ο καθηγητής Κοινωνιολογίας Χρήστος Τσιρώνης, ο πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, καθηγητής Χρήστος Οικονόμου και ο συνεργάτης της ΔΣΟ Ευάγγελος Παρράς.
Στο περιθώριο της συνέλευσης ο γ.γ. της ΔΣΟ Μάξιμος Χαρακόπουλος είχε συναντήσεις με τον εκπρόσωπο της «Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης της Μεσογείου» (PAM), Hadzi Milorad Stosic, καθώς και με τον γενικό γραμματέα της ΚΣ του «Οργανισμού Συνεργασίας Ευξείνου Πόντου», Asaf Hajiyev.
