Ο αρχιτέκτονας που ανέλαβε το μεγάλο πρόγραμμα επέκτασης και εκσυγχρονισμού του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, ο σερ Ντέιβιντ Τσίπερφιλντ, θα στρέψει και πάλι τα φώτα της δημοσιότητας στην Αθήνα. Το Pritzker Architecture Prize, το κορυφαίο αρχιτεκτονικό βραβείο του πλανήτη (κάποιοι το λένε Νόμπελ της Αρχιτεκτονικής) θα τού απονεμηθεί εδώ, την ερχόμενη Τρίτη, 23 Μαΐου. Η τελετή οργανώθηκε από το Ιδρυμα Pritzker σε συνεργασία με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και με τη συμμετοχή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του Πανεπιστημίου Πατρών και του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Η τελετή θα γίνει στο ΕΜΠ, (αίθουσα Καυταντζόγλου, κτήριο Αβέρωφ) το απόγευμα της Τρίτης. Ο Sir David Alan Chipperfield, βραβευμένος με το 2023, θα αναφερθεί στον ρόλο, τις ευθύνες και τις ευκαιρίες της αρχιτεκτονικής πρακτικής. Επίσης, όπως μάς πληροφορούν οι διοργανωτές, θα εξετάσει πώς η αρχιτεκτονική κυριαρχείται από τις δυνάμεις της αγοράς και αποσπάται ολοένα και περισσότερο από τη θέση της, ακριβώς τώρα που οι προκλήσεις της κλιματικής κρίσης, η απώλεια της βιοποικιλότητας και η κοινωνική ανισότητα έχουν αυξήσει την επείγουσα ανάγκη για έναν σημαντικότερο ρόλο εκ μέρους της.
«Βλέπουμε την αρχιτεκτονική ως αποτέλεσμα, το φυσικό αντικείμενο, και προσπαθούμε να την μετρήσουμε με αυτό το αποτέλεσμα. Αλλά οι ανησυχίες μας δεν μπορούν να επικεντρωθούν μόνο σε αυτό που χτίζουμε. Πρέπει να δούμε τον τρόπο που χτίζουμε, πώς χτίζουμε, για ποιους χτίζουμε και πού χτίζουμε» σημειώνει ο κ. Τσίπερφιλντ. «Μόνο υπερβαίνοντας τις προβλεπόμενες ευθύνες της αρχιτεκτονικής πρακτικής, αμφισβητώντας τα όρια μέσα στα οποία λειτουργεί η αρχιτεκτονική, μπορούμε να ανταποκριθούμε σωστά στα υπαρξιακά ζητήματα που αντιμετωπίζουμε», εξηγεί.
Ο Alejandro Aravena, Πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής και Βραβευμένος το 2016, θα παρουσιάσει τον αρχιτέκτονα, με έμφαση σε κοινές ανησυχίες και στάσεις απέναντι στη διαδικασία και τον σκοπό. Επιπλέον, ο νέος βραβευμένος θα ζητήσει από αρχιτέκτονες να εξελίξουν νέους τρόπους πρακτικής που προάγουν το κοινό καλό.
Θα ακολουθήσει μια συνομιλία μεταξύ Chipperfield, Francis Kéré, (βραβείο 2022), και Anne Lacaton και JeanPhilippe Vassal, (βραβείο 2021). Ο καθένας αποκαλύπτει τις επιτυχίες και τις αποτυχίες των αντίστοιχων ταξιδιών τους που επηρέασαν τις αρχιτεκτονικές φιλοσοφίες και τα έργα τους, και τους οδήγησαν στο κοινό στάδιο του παρόντος. «Επιφανειακά, η αρχιτεκτονική μου μπορεί να φαίνεται στους ανθρώπους πολύ διαφορετική από αυτή των συνομηλίκων μου στον τομέα», σχολιάζει ο Kéré. «Αλλά νομίζω ότι έχουμε περισσότερα κοινά παρά διαφορές: μια προσπάθεια να χτίσουμε πράγματα που διαρκούν και έχουν αντίκτυπο, μια γλώσσα σχεδιασμού που είναι ξεχωριστή αλλά μπορεί να προσαρμοστεί στους χρήστες, αγάπη για την αρχιτεκτονική και τις δυνατότητές της».
Οσοι ενδιαφέρονται μπορούν να παρακολουθήσουν την τελετή πατώντας αυτό τον σύνδεσμο: bit.ly/2023-laureate-lecture
Ο Sir David Alan Chipperfield είναι αρχιτέκτονας, πολεοδόμος και ακτιβιστής. Πρόκειται για έναν παραγωγικό αρχιτέκτονα ριζοσπαστικό μέσα στην εγκράτειά του, που επιδεικνύει τον σεβασμό του για την ιστορία και τον πολιτισμό, ενώ τιμά τα προϋπάρχοντα δομημένα και φυσικά περιβάλλοντα, καθώς επαναπροσδιορίζει τη λειτουργικότητα και την προσβασιμότητα νέων κτιρίων, και ανακαινίσεων. Οι σχεδιασμοί του είναι μοντέρνοι και αντιμετωπίζουν τις επείγουσες κλιματικές ανάγκες, μεταμορφώνουν τις κοινωνικές σχέσεις και αναζωογονούν τις πόλεις.
«Γνωρίζουμε ότι, ως αρχιτέκτονες, μπορούμε να διαδραματίσουμε πιο εξέχοντα και αφοσιωμένο ρόλο στη δημιουργία όχι μόνο ενός πιο όμορφου κόσμου αλλά και ενός δικαιότερου και πιο βιώσιμου κόσμου. Πρέπει να αντεπεξέλθουμε σε αυτήν την πρόκληση και να βοηθήσουμε να εμπνεύσουμε την επόμενη γενιά να αγκαλιάσει αυτή την ευθύνη με όραμα και θάρρος» λέει ο βραβευθείς/
Τα έργα του, που εκτείνονται σε πάνω από τέσσερις δεκαετίες, είναι πολλά. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται πάνω από εκατό έργα που κυμαίνονται από αστικά, πολιτιστικά και ακαδημαϊκά κτίρια μέχρι κατοικίες και αστικό σχεδιασμό σε όλη την Ασία, την Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.
«Η αρχιτεκτονική του γλώσσα εξισορροπεί τη συνέπεια με τις θεμελιώδεις αρχές σχεδιασμού και την ευελιξία προς τους τοπικούς πολιτισμούς» σημειώνει η κριτική επιτροπή. «Το έργο του David Chipperfield ενοποιεί τον ευρωπαϊκό κλασικισμό, τη σύνθετη φύση της Βρετανίας, ακόμη και τη λεπτότητα της Ιαπωνίας. Είναι ο καρπός της πολιτιστικής πολυμορφίας».
Το βραβείο Pritzk θεσπίστηκε το 1971, από τον αείμνηστο Jay A. Pritzker και τη σύζυγό του Cindy. Στόχο έχει να τιμάται κατ’ έτος ένας αρχιτέκτονας ή αρχιτέκτονες εν ζωή, των οποίων η κατασκευαστική εργασία καταδεικνύει συνδυασμό ταλέντου, οράματος και αφοσίωσης. Ανθρώπων που διαθέτοντας τα ανωτέρω, κατόρθωσαν να έχουν σημαντική συνεισφορά στην ανθρωπότητα και να δομήσουν το περιβάλλον μέσω της τέχνης της αρχιτεκτονικής.
