Σε μία περίοδο ιστορικών ανατροπών και προκλήσεων, η ευημερία των κοινωνιών προϋποθέτει την ενδυνάμωση των δημοκρατικών αξιών, όπως είναι η ατομική ελευθερία, η ισονομία και η ισότιμη συμμετοχή σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής.
Συνεπώς, και το ζήτημα της έμφυλης ισότητας, που αφορά και έχει αντίκτυπο σε όλη την κοινωνία, θα πρέπει να προτάσσεται ως απόλυτη προτεραιότητα.
Της Όλγας Κεφαλιγιάννη*
Παρά την πρόοδο που έχει συντελεστεί ως προς την άμβλυνση των έμφυλων ανισοτήτων, οι σύγχρονες γυναίκες καλούνται να ανταπεξέλθουν σε μία πληθώρα ρόλων ενώ, ταυτόχρονα, αντιμετωπίζουν βαθιά ριζωμένες αναχρονιστικές νοοτροπίες και, δυστυχώς, εξακολουθούν να μην απολαμβάνουν ίσες ευκαιρίες με το ανδρικό φύλο.
Οι ανισότητες αυτές συνεχίζουν να είναι εμφανείς σε ποικίλες πτυχές της καθημερινότητας, της επαγγελματικής και πολιτικής ζωής. Οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν διακρίσεις σε θεμελιώδεις τομείς, όπως η εκπαίδευση, η απασχόληση και η υγειονομική περίθαλψη.
Ωστόσο, η ανισότητα στις ευκαιρίες και η ολοένα δυσκολότερη και απαιτητικότερη καθημερινότητα των γυναικών δεν είναι τα μόνα προβλήματα που απαιτούν άμεση επίλυση. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, γινόμαστε μάρτυρες της αύξησης περιστατικών έμφυλης βίας, και κυρίως της βίας κατά των γυναικών, που συχνά αφορούν και στην πιο ακραία της μορφή – τις γυναικοκτονίες.
Είναι σαφές ότι η αντιμετώπιση των έμφυλων ανισοτήτων αλλά και η πάταξη των περιστατικών έμφυλης βίας απαιτεί αλλαγές πολιτικών, αλλαγές στην εκπαίδευση, αλλά και βαθιές αλλαγές νοοτροπίας. Ειδικά ο ρόλος της εκπαίδευσης των αγοριών και των κοριτσιών, ο οποίος ξεκινά βεβαίως από το σπίτι, είναι καθοριστικός για την μετατόπιση στάσεων, στερεοτύπων και πεποιθήσεων σχετικά με τους ρόλους και τα χαρακτηριστικά των φύλων.
Παράλληλα βέβαια, είναι αναγκαία και η περαιτέρω ενεργοποίηση της κοινωνίας των πολιτών. Με τις σκέψεις αυτές και με γνώμονα τις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες, δημιουργήσαμε το Δεκέμβριο του 2020 μαζί με μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας και ενεργούς πολίτες, το Κέντρο Μελετών Πολιτικής για το Φύλο και την Ισότητα (ΚΕΜΕΦΙ). Το όραμά μας είναι να προωθήσουμε τη γνώση και τον προβληματισμό για τα μεγάλα ζητήματα του φύλου και της ισότητας, με κύριο στόχο την προστασία των γυναικών και επέκταση των ευκαιριών για ισότητα και ισόρροπη συμμετοχή στο κοινωνικό και οικονομικό γίγνεσθαι.
Όμως ο ρόλος της πολιτείας και των κυβερνήσεων είναι καθοριστικός στην προάσπιση της έμφυλης ισότητας και της ασφάλειας. Προς αυτή την κατεύθυνση και με ξεκάθαρη στόχευση κινήθηκε και η πολιτική της Νέας Δημοκρατίας. Στο Εθνικό Σχέδιο Ισότητας των Φύλων 2021-2025 προκρίνεται ως άξονας προτεραιότητας η πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας. Παράλληλα, υιοθετήθηκε μία σειρά μέτρων που στοχεύει στην άμεση και ουσιαστική βοήθεια των γυναικών-θυμάτων βίας. Οι πρωτοβουλίες αυτές ήταν εξαιρετικά σημαντικές και σίγουρα το πλαίσιο προστασίας των γυναικών μπορεί να ενισχυθεί ακόμα περισσότερο. Στο σχεδιασμό για την επόμενη τετραετία, η πρόληψη και η καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών εξακολουθεί να βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητές μας. Παράλληλα, στη δέσμη πολιτικών περιλαμβάνονται και προγράμματα με γνώμονα την ενίσχυση της θέσης των γυναικών στην αγορά εργασίας, ενώ στόχος μας είναι και η μείωση του έμφυλου μισθολογικού χάσματος, από 10% που εκτιμάται σήμερα σε 5% έως το 2027 και κάτω από 3% το 2030.
Ένα από τα πεδία, ωστόσο, στο οποίο και η ελληνική κοινωνία ακόμα υστερεί, είναι το ζήτημα της ισότιμης συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων, τόσο στην οικονομική όσο και στην πολιτική ζωή του τόπου. Οι γυναίκες στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως υποεκπροσωπούνται σε ηγετικούς ρόλους, ενώ συχνά αντιμετωπίζουν διακρίσεις και προκατάληψη λόγω του φύλου τους, γεγονός που αποτελεί τροχοπέδη για την επαγγελματική τους εξέλιξη.
Ειδικά όσον αφορά στον τομέα της πολιτικής, και παρά την θεσμοθέτηση ποσόστωσης στην επιλογή υποψηφίων, η γυναικεία παρουσία στο ελληνικό κοινοβούλιο, στην τοπική αυτοδιοίκηση και σε ηγετικές θέσεις παραμένει σε χαμηλά επίπεδα.
Η ανάγκη για συμμετοχή περισσότερων γυναικών στην πολιτική δεν προκύπτει ασφαλώς από το γεγονός του φύλου τους, αλλά επειδή σε μία δίκαιη και δημοκρατική κοινωνία, θα πρέπει να υπάρχει ισότητα ευκαιριών, και να αξιοποιείται κάθε παραγωγικό κομμάτι της. Είναι πλέον επαρκώς τεκμηριωμένο ότι η γυναικεία ηγεσία εισφέρει μια διαφορετική οπτική, που βασίζεται στην ενσυναίσθηση και στη βαθύτερη κατανόηση των αναγκών των κοινοτήτων τους. Μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι η ισότιμη εκπροσώπηση των φύλων στην ηγεσία οδηγεί σε πιο σφαιρική προσέγγιση στη λήψη αποφάσεων, επαρκέστερη επίλυση προβλημάτων και βελτιωμένη οργανωσιακή απόδοση. Επιπλέον, η ύπαρξη περισσότερων γυναικών σε ηγετικές θέσεις μπορεί να χρησιμεύσει ως πρότυπο για τα νεαρά κορίτσια και τις μελλοντικές γενιές γυναικών ηγετών. Η ισότητα, η ισότιμη συμμετοχή στην κοινωνική εξέλιξη, στην σύγχρονη πολιτεία, αποτελούν τελικά κρίσιμους παράγοντες ευημερίας και πρέπει να είναι στην πρώτη γραμμή κάθε προοδευτικής αλλαγής.
Σε αυτές τις εκλογές λοιπόν, αλλά και στο μέλλον, ας επιλέξουμε περισσότερες γυναίκες να μας εκπροσωπήσουν στη Βουλή. Χρειαζόμαστε περισσότερες γυναίκες, για τη μετάβαση σε μία κοινωνία δίκαιη, πιο συμπεριληπτική, βασισμένη στις αρχές της ελευθερίας, και σε ένα σύγχρονο κράτος και μία κοινωνία, όπου η ευημερία και η ευκαιρίες για πρόοδο θα είναι προνόμιο όλων.
*H Όλγα Κεφαλογιάννη είναι υποψήφια Βουλευτής ΝΔ, Α’ Αθηνών
