Μια διαφορετική ημέρα ξημερώνει σήμερα για την Τουρκία, μετά την πρώτη ουσιαστική αμφισβήτηση της κυριαρχίας του Ρ.Τ.Ερντογάν, ο οποίος μπορεί να κέρδισε τον πρώτο γύρο των εκλογών, αλλά πλέον έχει χάσει την εμπιστοσύνη τουλάχιστον του 50% του τουρκικού εκλογικού σώματος.
Αντίθετα με τις περισσότερες αναλύσεις οι οποίες παρουσιάζουν τον Ερντογάν ως χαλκέντρερο ο οποίος “αναστήθηκε” πολιτικά από μια δημοσκοπική (τουλάχιστον) αμφισβήτηση, το χθεσινό αποτέλεσμα έχει και μια άλλη οπτική, αυτή της αντίδρασης μεγάλης πλειοψηφίας φοβισμένων ψηφοφόρων εντός μιας ασφυκτικής κοινωνικής τουρκικής πραγματικότητας.
Υπό αυτό το πρίσμα θα πρέπει να εξετάσουμε το εκλογικό αποτέλεσμα, διακρίνοντας στο αποτέλεσμα μια εμφατική ελπίδα για δημοκρατία και πολιτικές ελευθερίες που γεννά η πρώτη χαραμάδα αμφισβήτησης της παντοδυναμίας Ερντογάν.
Γιατί είναι προφανές ότι η Τουρκία δεν είναι μια δημοκρατική χώρα. Δεκάδες πολιτικά στελέχη, δημόσιοι υπάλληλοι, δικαστές, αστυνομικοί, δάσκαλοι, ακόμα και αρχηγοί κόμματος κ.α. βρίσκονται στις φυλακές ως εχθροί του καθεστώτος Ερντογάν, οι εφημερίδες κλείνουν και οι δημοσιογράφοι φιμώνονται, ενώ οι ισχυρές τουρκικές γυναικείες οργανώσεις διώκονται, με τη συγκλονιστική τους ετήσια πορεία με αφορμή τα δικαιώματα της γυναίκας πλέον να απαγορεύεται. Είναι βέβαιο ότι κατά την προεκλογική περίοδο, ειδικά στις ημιαστικές και αγροτικές περιοχές, ασκήθηκαν εκβιασμοί, πιέσεις, εξαγορές και ό,τι άλλο μέσο διέθετε το καθεστώς Ερντογάν προκειμένου να διατηρήσει τη εξουσία του.
Υπό αυτές τις συνθήκες και με το δεδομένο ότι το καθεστώς Ερντογάν διατηρούσε και τον ασφυκτικό έλεγχο του κράτους και της επιτροπής εκλογών, η αποτυχία του Ερντογάν να επανεκλεγεί από τον πρώτο γύρο, έχοντας μάλιστα ως αντίπαλό του τον χαμηλών προσδοκιών Κεμάλ Κιλινστάρογλου, είναι από μόνη της ένα εμφατικό πολιτικό γεγονός.
Όπως προέκυψε από τις χθεσινές κάλπες, η Τουρκία είναι μια βαθιά πολιτικά τριχοτομημένη χώρα. Από τη μία οι τρεις μεγαλύτερες πόλεις, η Κωνσταντινούπολη, η Άγκυρα και η Σμύρνη, καθώς και τα κοσμοπολίτικα δυτικά παράλια επέλεξαν να συνταχθούν με την αντιπολίτευση και τον Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, και από την άλλη το κέντρο της Τουρκίας και τα λεγόμενα βάθη της Ανατολίας όπου επιβεβαιώθηκε η προσωπολατρία στην ηγετική φυσιογνωμία του Ρ.Τ.Ερντογάν. Στο μωσαϊκό αυτό θα πρέπει να προστεθεί και η συμπεριφορά των Κούρδων οι οποίοι ναι μεν έδωσαν την πλειοψηφία στην υποψηφιότητα Κιλιντσάρογλου, προσφέροντας όμως παράλληλα και ένα εντυπωσιακό ποσοστό της τάξεως του 30-40 % στον άλλοτε σύμμαχό τους αλλά και διώκτη τους κατά τα τελευταία χρόνια Ρ.Ερντογάν.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των εκλογών η συμμετοχή των ψηφοφόρων ξεπέρασε το εντυπωσιακό 90%, ποσοστό που τεκμηριώνει την μεγάλη πόλωση: Από τη μία πάθος των παραγωγικότερων στρωμάτων της τουρκικής κοινωνίας και των νεώτερων γενεών για αλλαγή και πρόοδο, και από την άλλη συσπείρωση των συντηρητικότερων και γηραιότερων κοινών που έβλεπαν στο πρόσωπο του Ερντογάν τον ηγέτη που θα διασφάλιζε την προσήλωση στις παραδοσιακές αρχές της Τουρκικής κοινωνίας.
Παρά το γεγονός ότι το ποσοστό του Ερντογάν είναι πολύ κοντά στο 50%, πάντα μεταξύ δύο εκλογικών γύρων αναπτύσσονται πολιτικά ρεύματα που είναι ικανά να δημιουργήσουν νέες δυναμικές και να φέρουν την αλλαγή. Γι αυτό και δεν θα πρέπει να προεξοφλούμε την άνετη επικράτηση του Ερντογάν στον δεύτερο γύρο.
Για την αντιπολίτευση, το πρώτο βήμα έχει ήδη γίνει, με τα αποτελέσματα να επιβεβαιώνουν ότι όσοι δεν επιθυμούν τον Ερντογάν είναι περισσότεροι απ΄ όσους τον επιβραβεύουν.
Ασφαλώς μπορεί ο Κιλιντσάρογλου στη σύγκριση ηγετικότητας να υστερεί, όμως αν ο δεύτερος γύρος των εκλογών λάβει χαρακτηριστικά δημοψηφίσματος υπέρ ή κατά του Ερντογάν και μόνο, οι πιθανότητες του (πλειοψηφικού) αντι-Ερντογάν μετώπου είναι ακόμα ισχυρές. Αν σε αυτό το μέτωπο προσθέσουμε όσους φοβισμένους ψηφοφόρους ψήφισαν υποχρεωτικά Ερντογάν στον πρώτο γύρο και μπορεί τώρα να μεταστραφούν, ίσως τότε μπορούμε να μιλάμε για μια ενδεχόμενη πολιτική ανατροπή…
Αρκεί να εξακολουθούν να την επιθυμούν οι Τούρκοι πολίτες και να αντέχουν να τη διεκδικήσουν στην Αντιπολίτευση…
Γ.Μ.
