Της Maria Sahuquillo *
Το NATO ολοκληρώνει τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση της κοινής του στρατηγικής εδώ και πάνω από τρεις δεκαετίες προκειμένου να αντιμετωπίσει τις κυριότερες απειλές της εποχής: τη Ρωσία και την τρομοκρατία.
Σε 4.000 σελίδες, τα λεγόμενα Περιφερειακά Πλάνα αναπτύσσουν την αρχιτεκτονική της νέας γεωπολιτικής πραγματικότητας μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η Συμμαχία θα επανεξετάσει ορισμένες από τις στρατιωτικές της μεθόδους: αντί για μεγάλες επεμβάσεις, θα προτιμά στο εξής την αποστολή μικρότερων ταγμάτων των 5.000 ανδρών. Κι αυτό, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κυριότερες απειλές που προέρχονται από τη Μόσχα: στρατιωτικές, υβριδικές, σαμποτάζ ή απειλές για την κυβερνοασφάλεια.
Οι ηγέτες των 31 συμμαχικών χωρών θα εγκρίνουν τη νέα στρατηγική τον Ιούλιο στο Βίλνιους. «Οι σύμμαχοι θα γνωρίζουν ακριβώς τι δυνάμεις χρειάζονται, όπως και πού, πώς και πότε θα τις αναπτύσσουν», δήλωσε ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ πριν από μια σύνοδο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες όπου συζητήθηκε η νέα στρατηγική.
Η Ατλαντική Συμμαχία είχε ήδη από την ίδρυσή της εκπονήσει σχέδια για την αντιμετώπιση των απειλών που προέρχονται από τη Ρωσία. Στην πραγματικότητα, το ΝΑΤΟ ιδρύθηκε ως ένας οργανισμός απέναντι στην ΕΣΣΔ. Η νέα πραγματικότητα όμως που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κατέστησε αναγκαία την αναθεώρηση της στρατηγικής του.
Η στρατηγική αυτή αναπτύσσεται σε διάφορα επίπεδα: τα εθνικά, το λεγόμενο «στρατηγικό καπέλο» που καλύπτει τρεις μεγάλες ζώνες (Βόρειος Ατλαντικός, Κεντρική Ευρώπη και Νότος, από την Ισπανία ως την Τουρκία) και τη λεπτομερή ανάλυση των απειλών και αντιδράσεων ανά τομέα: ξηρά, θάλασσα, αέρας, διάστημα και κυβερνοχώρος.
Οι απειλές και τα σενάρια είναι διαφόρων ειδών, όπως λένε στην El Pais πηγές του ΝΑΤΟ: από την πιθανότητα να αναπτύξει η Ρωσία χιλιάδες στρατιώτες στα ανατολικά σύνορα της Συμμαχίας μέχρι τις αδυναμίες των υποδομών των νατοϊκών χωρών, που ήρθαν στην επιφάνεια με τις επιθέσεις κατά των αγωγών Nord Stream. Το επεισόδιο εκείνο οδήγησε τη Συμμαχία να αυξήσει την προστασία των υποθαλασσίων καλωδίων των επικοινωνιών, των αγωγών αερίου και άλλων κρίσιμων στοιχείων.
Στη σύνοδο της Μαδρίτης, που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2022, είχε ήδη χαρακτηριστεί η Ρωσία «πιο σημαντική και άμεση απειλή» και είχε αποφασιστεί να ενισχυθεί «σημαντικά» η άμυνα της Συμμαχίας.
Η νέα στρατηγική του ΝΑΤΟ δεν ικανοποιεί τους εταίρους της ανατολικής Ευρώπης, που φοβούνται ότι τα σχέδια είναι υπερβολικά θεωρητικά και ζητούν πιο συγκεκριμένες δεσμεύσεις. Πηγές της Συμμαχίας αναγνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο θα χρειαστεί περισσότερους πόρους, όπως και το να αυξηθούν οι αμυντικές δαπάνες των κρατών-μελών. Οι τελευταίες έχουν συμφωνήσει να αυξήσουν τις δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ, πολλές από αυτές όμως υπολείπονται κατά πολύ αυτού του στόχου (η Ισπανία βρίσκεται στο 1,09%, το Βέλγιο στο 1,18%) χωρίς να υφίστανται καμιά συνέπεια
(*) Η Maria Sahuquillo είναι αρθρογράφος της El Pais
