Πόρισμα πραγματικής καταγραφής και επ’ ουδενί πόρισμα συγκάλυψης χαρακτήρισε ο υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης, αρμόδιος για θέματα Υποδομών και Μεταφορών, το πόρισμα της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για το δυστύχημα στα Τέμπη, διαμηνύοντας: «Καλό θα είναι όσοι λοιδορούσαν την Επιτροπή για την αντικειμενικότητά της και την κυβέρνηση για τις προθέσεις της να κάνουν την αυτοκριτική τους».
Όπως ανέφερε ο υπουργός, στο πλαίσιο ενημέρωσης των δημοσιογράφων, το πόρισμα δημοσιοποιείται, ώστε να υπάρξει πλήρης διαφάνεια σε ένα θέμα στο οποίο ευλόγως υπάρχει μείζον ενδιαφέρον της κοινωνίας.
«Δεσμευτήκαμε ότι θα φέρουμε, σε εξαιρετικά σύντομο χρόνο, πόρισμα ανεξάρτητων εμπειρογνώμων που θα καταγράφει με ακρίβεια και αμεροληψία τα δεδομένα του τραγικού δυστυχήματος. Σε 43 ημέρες η Επιτροπή ολοκλήρωσε ένα εξαιρετικά σύνθετο και κοπιώδες έργο. Παρά τα όσα είχαν ειπωθεί από πολιτική ιδιοτέλεια, ότι η Επιτροπή είναι χειραγωγούμενη και μεροληπτική, όπως θα διαπιστώσετε, είναι πόρισμα πραγματικής καταγραφής και επ’ ουδενί πόρισμα συγκάλυψης» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Το πόρισμα αναλύει διεξοδικά τις συνθήκες του δυστυχήματος, κάνει αναδρομή στο ρυθμιστικό πλαίσιο των σιδηροδρόμων και τις ατέλειές του, καταγράφει τη διαδρομή των συμβάσεων αναβάθμισης των συστημάτων ασφαλείας και τις καθυστερήσεις στην ολοκλήρωσή τους. Σε σχέση με το δυστύχημα, το πόρισμα αναδεικνύει σοβαρές ανθρώπινες παραβιάσεις του ισχύοντος Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας και σε σχέση με τα οργανωτικά του σιδηροδρόμου επισημαίνει και συστημικές πλημμέλειες, πολλές εκ των οποίων έχουν διαχρονικό χαρακτήρα.
Ανεξάρτητα από τις επιφυλάξεις που μπορεί να τεθούν για επιμέρους σημεία του πορίσματος για τα οποία έχει ήδη υπάρξει απάντηση και πρόκειται να υπάρξουν περαιτέρω διευκρινήσεις, όπως ανέφερε ο υπουργός, το πόρισμα αποτυπώνει την επιστημονική κρίση των μελών της Επιτροπής.
«Είναι αυτονόητο ότι το πόρισμα αναλύει πραγματικά περιστατικά, δεν δικάζει» τόνισε, προσθέτοντας ό,τι «στο μέτρο αυτό, το έργο της απόδοσης ευθυνών ανάγεται αποκλειστικά στην αρμοδιότητα της δικαστικής λειτουργίας. Και βεβαίως όλα τα ευρήματα τελούν υπό το αυτονόητο καθεστώς τεκμηρίου αθωότητας όλων των εμπλεκομένων».
Στο πόρισμα περιλαμβάνονται προτάσεις για τη βελτίωση της λειτουργικότητας και της ασφάλειας των σιδηροδρόμων. Είναι σημαντικό ότι το μεγαλύτερο μέρος των προτάσεων αυτών έχει ήδη υλοποιηθεί από το Υπουργείο ή βρίσκεται στη φάση εκπόνησης.
Στα άμεσα μέτρα προτείνουν την επαναλειτουργία του σιδηροδρομικού άξονα Αθήνας-Θεσσαλονίκης, μέτρα μέχρι την ολοκλήρωση της εγκατάστασης φωτεινής σηματοδότησης τα οποία αυξάνουν το επίπεδο ασφάλειας, με την προϋπόθεση πάντοτε ότι η κυκλοφορία διεξάγεται με τηλεφωνικό αποκλεισμό, αφορούν δύο διακριτούς τομείς: την ενδυνάμωση του ανθρώπινου παράγοντα – την εξασφάλιση της λειτουργικότητας του τεχνικού εξοπλισμού, τη συντήρηση της επιδομής της γραμμής, τεχνικά έργα σε γέφυρες και σήραγγες, την αποτροπή βανδαλισμών και κλοπών στο δίκτυο με την αυστηροποίηση του πλαισίου και την ανάταξη του ηθικού των εργαζομένων.
Σε ό,τι αφορά τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, προτείνουν την εγκατάσταση φωτεινής σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης και ECTS στο μεγαλύτερο μέρος του υπόλοιπου δικτύου, τον εκσυγχρονισμό των σιδηροδρομικών σταθμών, προτείνουν νέο διοικητικό μοντέλο. Αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον σιδηρόδρομο, την ανάδειξη των περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων των σιδηροδρόμων.
Αναφορικά με τα μακροπρόθεσμα μέτρα, η Επιτροπή προτείνει την κατασκευή νέων γραμμών. Βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη των σιδηροδρομικών μεταφορών στην Ελλάδα αποτελεί η ύπαρξη της κατάλληλης υποδομής. Οι ελληνικοί σιδηρόδρομοι με δεδομένο ότι θα ολοκληρωθούν τα έργα υποδομής που εκτελούνται ή προγραμματίζονται αναμένεται να έχουν την ελάχιστη υποδομή που χρειάζεται για να διαδραματίσουν ανταγωνιστικό ρόλο στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή.
Σύμφωνα με τον υπουργό Επικρατείας, το δίκτυο επαναλειτούργησε με αυστηρούς όρους ασφαλείας, η δε ανταπόκριση του επιβατικού κοινού είναι εξαιρετικά θετική με πολύ υψηλές πληρότητες που έφτασαν στο 100%, γεγονός που αποδεικνύει την εμπιστοσύνη που σταδιακά ανακτάται. Σχετικά με το πρόσθετο προσωπικό, με νομοθετικές διατάξεις που ψηφίστηκαν προχωράει άμεσα η πρόσληψη μέσω ΑΣΕΠ 140 ατόμων και η επαναφορά στην υπηρεσία 160 φυλάκων ισόπεδων διαβάσεων, των οποίων οι συμβάσεις είχαν λήξει.
Οι σήραγγες έχουν ελεγχθεί και έχουν γίνει οι αναγκαίες παρεμβάσεις φωτισμού και πυροπροστασίας/πυρανίχνευσης. Τα αδικήματα κλοπής και κλεπταποδοχής σιδηροδρομικού υλικού έχουν ήδη νομοθετικά αναβαθμιστεί σε κακουργήματα, ενόσω έχει ενεργοποιηθεί η ΕΛΑΣ σε κομβικά σημεία για τη φύλαξη του δικτύου.
Σε ο,τι αφορά τις συμβάσεις για την σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση (περιλαμβανομένου του συστήματος ETCS) αυτές προχωρούν με ταχείς ρυθμούς και θα ολοκληρωθούν εντός του προβλεπόμενου χρόνου στο τέλος Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους.
Στο πλαίσιο της αναβάθμισης του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα έχουν υπάρξει τις τελευταίες 45 μέρες σημαντικές διεθνείς συνεργασίες. Αφενός, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων έχει υπάρξει συμφωνία για την αξιολόγηση του οργανωτικού μοντέλου των σιδηροδρόμων και την εκτίμηση των αιτίων του δυστυχήματος (με ορίζοντα ολοκλήρωσης της σχετικής έκθεσης τον Σεπτέμβριο 2023). Παράλληλα, το Υπουργείο προωθεί στην Επιτροπή τα αιτήματα χρηματοδότησης για τη συντήρηση και επέκταση του δικτύου. Αφετέρου, με την γαλλική κυβέρνηση και την γαλλική εταιρεία σιδηροδρόμων SNCF έχει υπάρξει συμφωνία για την παροχή τεχνογνωσίας στον ΟΣΕ σε διάφορα πεδία, μεταξύ των οποίων και την παρεχόμενη εκπαίδευση σε κρίσιμες ειδικότητες σιδηροδρομικών, όπου το πόρισμα των εμπειρογνώμων διαπιστώνει πιθανές ελλείψεις. Για τον λόγο αυτό μάλιστα, γαλλική αντιπροσωπεία υπό των Υπουργό Μεταφορών θα βρίσκεται στην Αθήνα την επόμενη εβδομάδα για την υπογραφή σχετικού μνημονίου συνεργασίας. Σε επικοινωνία, όπως αποκάλυψε ο υπουργός βρίσκεται και με τον Ιταλό υπουργό Μεταφορών με τον οποίο πέραν της επικοινωνίας που θα έχει τις επόμενες ημέρες, θα επιδιώξει να έχει και κατ’ ιδίαν συνάντηση.
Η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει στο δρόμο ευθύνης της πλήρους και μέχρι τέλους διαλεύκανσης του δυστυχήματος των Τεμπών και της ανάταξης του σιδηροδρόμου σε ασφαλές και λειτουργικό μέσο, σημείωσε ο κ. Γεραπετρίτης. Σε σχετικές ερωτήσεις επανέλαβε πως το πόρισμα δεν είναι δεσμευτικό για την ανακριτική έρευνα και δεν είναι δικαστική κρίση.
Τόνισε πως το βράδυ του δυστυχήματος τόσο ο πίνακας ελέγχου τής κυκλοφορίας όσο και η τοπική τηλεδιοίκηση λειτουργούσαν κανονικά ωστόσο αν και ήταν υποχρέωση η αυτόματη χάραξη της κυκλοφορίας, αυτή όπως προκύπτει δεν πραγματοποιήθηκε αυτόματα, όπως ορίζει ο κανονισμός σιδηροδρομικής κυκλοφορίας.
Τέλος, ο υπουργός απέδωσε τα εύσημα στους εργαζόμενους στον σιδηρόδρομο και στις διοικήσεις ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ για τις προσπάθειες που γίνονται τόσο για την ανάκτηση του δικτύου όσο και την επαναφορά του επιβατικού κοινού στο μέσο υπό συνθήκες ασφαλείας.
