Ορθιους, πολλούς όρθιους είχε η παρουσίαση των σχεδίων για την επέκταση στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Όπως συμβαίνει κάθε φορά που η Ελλάδα ετοιμάζεται να κάνει ένα μεγάλο έργο, διεθνών διαστάσεων, όλοι όσοι μπορούσαν, ήθελαν να μάθουν από πρώτο χέρι τι θα γίνει. Και δεν έφυγαν παραπονεμένοι, αντιθέτως, έφυγαν θαμπωμένοι. Τα παράπονα άρχισαν αμέσως μετά, καθώς βγήκαν κάποιες κυρίες Μπερλίνες στο παζάρι και άρχισαν να κατηγορούν. Μικρή λεπτομέρεια: δεν ήταν στην παρουσίαση. Αλλά, σας παρακαλώ. Όλα τα ξέρουν, όλα τα κριτικάρουν.
– Μα πώς είναι έτσι; Θα χτίσουν φράχτες στην Πατησίων και ένας ελεύθερος χώρος θα γίνει ιδιωτικός;
Να μην το χαλάσω σε όσους διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους πως θα περιφραχθεί το ΕΑΜ και αλλοίμονο, αλλά και τώρα, μπροστά, από τη γωνία με την Βασιλέως Ηρακλείου, μέχρι κάποιο σημείο, περιφραγμένο είναι. Με κάγκελα, δέντρα (ωραίο) με καφετέρια και τραπεζάκια έξω (ωραίο;) με περίπτερο που πουλάει την Αρτα και τα Γιάννενα (ωραιότερο;) και με χώμα όπου δεν έχει πράσινο. Η υπέροχη μαρμαρόστρωση, ας πούμε, δεν ξεχωρίζει, γιατί οι κήποι, έχουν εκμετρήσει πλέον το ζην.
Και βεβαίως ωραίο είναι να πηγαίνει κανείς και να απολαμβάνει τον ήλιο με τους φίλους του, όμως αυτό δεν αποκλείεται και με το νέο σχέδιο. Δεν θα απαιτούνται εισιτήρια για τον κήπο, αν με εννοείτε, όπως δεν απαιτούνται για τον κήπο του Μουσείου Ακρόπολης (ωπ! Κακές λέξεις!)
Δεν πρόκειται να πεισθούν όσοι βλέπουν αυτά που συγκροτούν το νέο τοπόσημο ως θηλειές για την ελευθερία. Αν τους ρωτήσεις, βεβαίως, πόσες ώρες έχουν περάσει οι ίδιοι στους κήπους του ΕΑΜ, δεν θα λάβεις απάντηση. Καμία, ή σχεδόν καμία. Αλτρουιστικά νοιάζονται για τους άλλους.
– Χαλάει το αυθεντικό, όμως…
Λες και το αυθεντικό αρχιτεκτονήθηκε μέσα σε πυκνό αστικό τοπίο, με ι.χ., και τρόλλευ σε πρώτο πλάνο, όπως σημείωσε φίλος. Με χρήστες ναρκωτικών, με βρωμιά ένα γύρω και με γκράφιτι παντού!
– Και πάμε στο φοβερό επιχείρημα του «αρχοντοχωριατισμού» ή και της παρανομίας, διότι, σου λένε, έπρεπε να γίνει ανοιχτός διεθνής διαγωνισμός (να έχουμε Χρόνο να χάνουμε) και όχι η κλειστή πρόσκληση προς ξένα αρχιτεκτονικά γραφεία σε συνεργασία με κάποιο ελληνικό.
Μάλιστα. Ας δούμε τι έγραψε επ’ αυτού ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, ο διακεκριμένος Ανδρέας Κούρκουλας, στην «Καθημερινή»:
«Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η συνειδητοποίηση του μεγέθους του εγχειρήματος που ξεπερνάει τα ελληνικά σύνορα, μιας που αναφέρεται στο μουσείο των μουσείων του δυτικού πολιτισμού, οδήγησε στην επιλογή μιας διαδικασίας με προσκλήσεις σε αρχιτεκτονικά γραφεία που κατέχουν διεθνείς διακρίσεις για το έργο τους και ειδικότερα διεθνείς βραβεύσεις σε σύγχρονα μουσεία.
Η επιλογή δεν έγινε βάσει εθνικής ταυτότητας αλλά διεθνών διακρίσεων και πιστοποιημένης διεθνούς εμπειρίας στον περίπλοκο τομέα της μουσειακής αρχιτεκτονικής.»
Οι αντιδρώντες, εκεί. Όχι, σού λέει, υποτιμάμε τους Ελληνες αρχιτέκτονες που δεν τους επιτρέπεται να διαγωνίζονται μόνοι. Πόσοι Ελληνες αρχιτέκτονες, λοιπόν, έχουν εμπειρία από ανέγερση μουσείου και διεθνές βραβείο, όπως ζητούνταν στην προκήρυξη;
Αφήστε το…
Γιατί να ζητούνται διεθνή βραβεία; Επειδή θα δώσουμε μια νέα όψη στο μουσείο των μουσείων μας. Μάλλον θα έπρεπε να ρωτάμε γιατί να μη ζητούνται διεθνή βραβεία…
– Σιγά τη φρεσκάδα. Δεν είναι παρά δύο πτέρυγες εκατέρωθεν της εισόδου με κήπο από πάνω τους. Πολύ κακό για το τίποτα αρχιτεκτονικά.
Κακεντρεχής σχολιασμός για μια λύση πολύ διαυγή, λιτή και ταυτοχρόνως με τεράστια πλεονεκτήματα. Διπλασιασμός των χώρων του μουσείου εν υπογείω, αλλά όχι εντελώς. Με το φυσικό φως να φτάνει μέχρις εκεί όπου απαιτείται. Με το άπλωμα των μοναδικών εκθεμάτων σε μεγάλους χώρους, που δεν θα διακόπτονται από παράθυρα, σωληνώσεις, και ό,τι άλλο μπορεί να βάλει ο νους μας. Εκεί όπου ο φωτισμός να μπορεί να παίξει τον ρόλο που καλείται να παίζει στα μουσεία. Σε εκείνα που σέβονται τον εαυτό τους, τουλάχιστον.
– Ο Τσίπερφιλντ δεν έκανε τα σχέδια και δεν θα επιβλέπει την ανέγερση
Πού είσαι, μάστρο- Ντέιβιντ; Για δες τι κάνει ο μαστρο- Μήτσος, γιατί δεν βλέπω να καλουπώνει σωστά τη γωνία. Και ξανακάνε τους υπολογισμούς, εδώ κάτι μιλιμέτρ δεν τα έχεις μετρήσει σωστά και το σχέδιο θα «γλύφει».
(Τα γραφεία και του διάσημου Ντέιβιντ Τσίπερφιλντ και του Αλέξανδρου Τομπάζη έχουν κάνει φοβερές δουλειές σε μουσεία. Οποιος δεν το αναγνωρίζει, πρόβλημα δικό του).
– Εμένα δεν μου αρέσει, αλλά για να δούμε τι θα πουν παλιοί διευθυντές του ΕΑΜ
Και είπε ο Νίκος Καλτσάς (δηλαδή, έγραψε στο facebook): «Πολύ ενδιαφέρουσα η πρόταση για την επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, που παρουσιάστηκε χθες (σ.σ. προχθές) το βράδυ. Πιστεύω ότι, όχι μόνο θα επιλυθούν τα προβλήματα χώρων για έκθεση και σωστή αποθήκευση των αρχαίων, αλλά, τουλάχιστον όπως φαίνεται στα σχέδια, το μουσείο θα ανασάνει και ως προς τους χώρους υποδοχής του κοινού και θα αποκτήσει μια άνετη είσοδο, όπως του αξίζει.
Γιατί όλοι γνωρίζουμε (βλ. Λούβρο) ότι η πρώτη εντύπωση του επισκέπτη όταν μπαίνει σε ένα μουσείο είναι καθοριστική ως προς το να του δημιουργήσει μια θετική διάθεση.
Βεβαίως από εδώ και πέρα αρχίζουν τα δύσκολα και χρειάζεται κόπος πολύς και γνώση για να δαμάσει κανείς το περιεχόμενο αυτού του γίγαντα και να παρουσιάσει μια μόνιμη έκθεση βασισμένη στις σύγχρονες μουσειολογικές απαιτήσεις και προσταγές. Μακάρι τα πράγματα να προχωρήσουν και να το δούμε σύντομα. Του αξίζει να είναι πάντα το μεγαλύτερο μουσείο της Ελλάδας και πλέον να συγκαταλέγεται ανάμεσα στα πρώτα διεθνώς ως προς το είδος του. Ας ευχηθούμε όλοι καλή αρχή και επιτυχία!»
Αυτό λέγεται σεβασμός και γνώση.
Τελειώσαμε; Α, μπα! Μόλις αρχίσαμε.
