Με την ανεύρεση «μικρής ποσότητας άγνωστης ουσίας σκόνης» ξεκινά σήμερα η στήλη μας. Σας ρίχνω στα βαθιά. Πολλαπλά τα αμαρτήματα. Ανεύρεση μικρής ποσότητας άγνωστης ουσίας, έχω ακούσει. Αγνωστης ουσίας σκόνη, δεν ματα-άκουσα. Αγνωστη ουσία. Ουσία άγνωστης σύστασης δηλαδή. Αγνωστη σκόνη, μόνο καταχρηστικά μπορεί να το δεχτούμε. Εστω, όμως. Αγνωστη ουσία σκόνη, δεν γίνεται. Όλα μαζί. Και όλα στη γενική. Σαν τον Μποστ ας πούμε.
Ενας ήταν ο Μποστ, και σήμερα μάς λείπει. Λείπει η προσφυής ματιά του, το ευφυές του χιούμορ, λείπουν οι γνώσεις του, οι σχολιασμοί του, βεβαίως η γλώσσα του, λείπει το ήθος του και η πλήρης αθωότητά του. Ο τρόπος που με τα τεράστια μάτια του παρατηρούσε τα πάντα και τα αποθήκευε στον νου με την καθαρότητα και την αγνότητα μικρού παιδιού. Όλα τα ήξερε, όλα τα συλλάμβανε. Επέμενε όμως να τα μεταστρέφει, να τα μεταλλάσσει, σε φωτεινή σκέψη, σε αέναη γιορτή.
«Μήδεια» κατά Μποστ. Μια εξαιρετική κωμωδία, που την βλέπεις με ευχαρίστηση ακόμα και σήμερα, τόσες δεκαετίες μετά τη συγγραφή της. Μιλά ο Ευριπίδης στη Μήδεια. Την έχει επισκεφθεί, αυτή την ξένη αρχόντισσα, για να ζητήσει βοήθεια, επειδή του είπαν πως η τραγωδία που ετοιμάζει δεν έχει δράση. Της ζητά να του αφηγηθεί σκηνές από τη ζωή της, ώστε να εμπλουτιστεί η πλοκή.
«ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ:
Το θέμα είναι τραγικόν. Πρόκειται διά γυναίκα
που αποκτών δέκα παιδιά, τα σφάζει και τα δέκα.
ΜΗΔΕΙΑ
Θαρρώ τα δέκα είν’ πολλά. Βάλτε την δυο να σφάξει
κι ολόκληρον το έργον σας τότε θα είν’ εντάξει.
Ακούστε που σας λέω εγώ. Σφάχτε τώρα τα δύο
και θα χαρείτε θρίαμβο στου Ηρώδου το Ωδείο.
Μία φίλη μου με δυο παιδιά που τα εξεφορτώθη
δεν ξέρετε τί ήρεμη κι ευτυχισμένη νιώθει.»
Σουρεαλισμός, τόσο κοντά στην λαϊκή ψυχή (τα παραμύθια μας, ας πούμε, είναι γεμάτα), πτώσεις, κλίσεις κλπ όπως τον βολεύει (επειδή είναι άριστος χρήστης της γλώσσας, άρα μπορεί να την ανατρέψει) και φυσικά, άριστο χιούμορ. Με λεπτότητα, με μινιμαλιστικό τρόπο, ο Μποστ μάς δείχνει τον δρόμο για απαράμιλλη έκφραση. Δυστυχώς, ακόμα δεν φαίνεται να τον έχουμε ακολουθήσει.
Γεννημένος το 1918 στην Κωνσταντινούπολη (20 έως 26 Γαλάτσι Ρουμανίας και από το 26 έως τον θάνατό του στην Ελλάδα) ο τεράστιος αυτός καλλιτέχνης και άνθρωπος ένιωθε άνετα να ανακατεύει το σύμπαν, να στροβιλίζεται με ευκολία από την καθαρεύουσα στη δημοτική, από το ένα χρώμα, ένα σχήμα, στο άλλο. Από παιδί έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις εγκυκλοπαιδικές γνώσεις, τις ξένες γλώσσες και τη ζωγραφική. Καλλιέργησε τα ταλέντα του στο έπακρο.
Ο Μποστ, λοιπόν, για να ολοκληρώσουμε, συχνά έγραφε με ασυνταξίες, ή με τη χρήση της μίας γενικής πίσω από την άλλη (ίσως λόγω της τουρκικής, στην οποία απαντάται πυκνή χρήση της γενικής έλεγε ο Νίκος). Τον χάσαμε το 1996, δεν τον ξεχνάμε ποτέ. Ας τον θυμόμαστε για καλό, όμως.
Συνεχίζουμε στην πεζή πραγματικότητα: «Να σου πω ειρήσθω εν παρόδω». Δεν ξέρω τι νομίζεις πως σημαίνει το «ειρήσθω εν παρόδω», αλλά εσύ δεν ξέρεις τη σημασία του, πάμε στοίχημα. Να σου πω και ειρήσθω εν παρόδω, ένα και το αυτό. Όπως έλεγε παλιό ποίημα που σατίριζε την ταυτολογία:
«Ηγουν, τουτέστιν, δηλαδή,
Εν άλλοις λόγοις, ήτοι,
Η Αφροδίτη είσαι εσύ
Εσύ είσαι η Αφροδίτη».
Πίσω στη γραμματική. «Χρήζονται επισκευής». Χρήζεις Γραμματικής. Πάρε του Ιδρύματος Τριανταφυλλίδη από τον Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, που είναι πάμφθηνη και εξαιρετική. Το χρήζω (έχω ανάγκη από) δεν έχει παθητική φωνή. Χρήζουν επισκευής επομένως και σοβαρέψου.
«Εφτασα, σε αυτήν την ηλικία, για να μάθω ότι ‘ραντίζουν’ με λουλούδια τους καλλιτέχνες … Τι άλλο μένει πια» αναρωτιέται η φίλη μου Λίνα Β. Δεν θέλω να την απογοητεύσω και να της πω… Νέα είναι, άσχετα με όσα λέει περί ηλικίας, θα μάθει.
«Ρεπόρτερ στην TV είπε τη δράστη εγκλήματος, δράσταινα» σημειώνει άλλος. Και την Αννα- Μαρία «τέα» συμπληρώνω Θηλυκόν του τέως.
Τα «απομεινάρια» από την κάλυψη της κηδείας, επί τη ευκαιρία. Εγιναν πολλές μέρες πριν, αλλά τα παραθέτουμε:
«Μεσίτριες οι σημαίες» . «Φυτεύθηκαν αυτοφυή δένδρα στο Τατόϊ.» “Βλέπουμε τη θέαση των ταφών” «Οικοδεσπότρια της βραδιάς».
«Ακούσαμε επίσης “την βασιλομήτωρ”, “του εκλειπών”, “του αποθανών”, “του εκκρεμές”, “παρών η κα Μανωλίδου”,”η συνεχή ροή” “την επίτιμος πρώην βασιλομήτωρ της Ισπανίας” μια γλωσσική πανδαισία» σχολιάζει φίλος στο Facebook. Και κλείνει ο Διονύσης:
«Ο εκλιπών» άκλιτο, τι δεν καταλαβαίνετε;
Όπως πάντοτε, τα καλύτερα κρατήθηκαν για το τέλος.
«Ο Νεοποτισμός» είπε ο κύριος αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Είναι από αυτά που ακούς και λες δεν μπορεί. Και επειδή η τηλεόραση διαθέτει συγκεκριμένη εφαρμογή, το γυρίζεις πίσω, να το ακούσεις και πάλι. Και πάλι. Και πάλι.
Ω ναι! Είναι μια νέα λέξη, μια νέα έννοια, μια νέα αυγή έρχεται…
Ωιμέ!
Τέλος, μαγείρισσα σε πρωινάδικο:
«Να υγρασιάσω το αλεύρι μου». Όπως περιγράψαμε, το γυρνάς, το ξαναυρνάς, το ίδιο ακούς.
Μόνο η καταφυγή στον Μποστ, μάς σώζει:
«Μη με ποτίζεις στεναγμοί
προ της κλειστής σου θύρας
και μου πετάς γι’ ανταμοιβή
ογκώδεις ποτιστήρας.»
