Βάση πρόσφατης μελέτης 8% με 31% των κοριτσιών και 3% με 17% των αγοριών έως τα 18 έτη θα έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά. Σύμφωνα με έρευνα του 2012 μόνο 10% των παιδιών που κακοποιούνται σεξουαλικά θα εμφανίσουν χτυπήματα ή μελανιές στο υπόλοιπο σώμα τους. Επομένως, μια εύλογη ερώτηση των γονέων είναι με ποιον τρόπο θα αντιληφθούν μια σεξουαλική κακοποίηση στο παιδί τους. Σε αυτήν την ερώτηση θα απαντήσω, ως παιδοψυχολόγος, απορυθμίζοντας 5 σημάδια που θα έπρεπε να θέτουν σε εγρήγορση κάθε γονέα ή σημαντικό πρόσωπο στον κύκλο του εν λόγω παιδιού.
Της Σύλιας Θεοδοσοπούλου *
Προτού αποκλείσουμε εξολοκλήρου τα σημάδια στο σώμα των παιδιών θα αναφέρω μερικές ενδείξεις που ενδεχομένως μπορούν να παρατηρηθούν από τους γονείς. Υπάρχει πιθανότητα για πόνο ή ερεθισμό στα γενετικά όργανα ή των πρωκτό του παιδιού καθώς και για αφροδίσια νοσήματα που θα μπορούσαν να υφίστανται. Επιπροσθέτως, λοιμώξεις στην γενικότερη γενετήσια περιοχή ή στον πρωκτό των παιδιών είναι ενδεχόμενα σημάδια που θα μπορούσαν να προέρχονται από σεξουαλική κακοποίηση.
Τα 5 σημάδια που θα πρέπει να σας βάλουν σε εγρήγορση είναι τα εξής:
- Αποφυγή προσώπωνΘα εμφανιστούν ξαφνικά φοβίες για συγκεκριμένα πρόσωπα τα οποία το παιδί θα αποφεύγει. Μπορεί να είναι ακόμα και συγγενικά πρόσωπα καθώς έχει βρεθεί πως είναι 212 φορές πιο πιθανό για τα κορίτσια να έχουν βιαστεί από άντρες του συγγενικού περιβάλλοντος (κάτι που δεν ισχύει για τα αγόρια αφού κατά κύριο λόγο θα κακοποιηθούν σεξουαλικά από άτομα εκτός οικογενειακού κύκλου).
- Αλλαγές στην συμπεριφοράΘα γίνει μια παλινδρόμηση σε συμπεριφορές μικρότερης ηλικίας. Παράδειγμα αυτών είναι το πιπίλισμα των δαχτύλων του χεριού ή η ενούρηση. Επιπροσθέτως υπάρχουν έντονες μεταβολές στα συναισθήματα του παιδιού με εναλλαγές οργής, φόβου, θυμού και τελικά απόσυρσης. Ακόμα θα εμφανιστούν παρορμητικές συναισθηματικές αντιδράσεις του παιδιού με ένταση. Επίσης, είναι συχνή η ξαφνική έλλειψη αυτοπεποίθησης που θα παρουσιάσει το παιδί.
- Ενασχόληση με γενετήσιά όργαναΘα παρατηρήσετε εκτός από την ενασχόληση με τα γενετικά όργανα ή τον πρωκτό, ακατάλληλες σεξουαλικές συμπεριφορές που εκδηλώνονται με σεξουαλικό παιχνίδι. Αυτές οι συμπεριφορές στις περισσότερες περιπτώσεις δεν συνάδουν με την ηλικία ή την σεξουαλική γνώση του παιδιού. Επιπροσθέτως, θα εμφανιστεί εντεταμένη αυνανιστική συμπεριφορά πολλές φορές σε συνδυασμό με σεξουαλικά σαγηνευτική/ επιθετική συμπεριφορά από μέρους του παιδιού.
- Προβλήματα στον ύπνοΣε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται εφιάλτες και γενικότερη διαταραχή στον ύπνο. Δυσκολία στην έναρξη ή την διατήρηση του ύπνου, νυχτερινή ενούρηση και εμφάνιση ή ενίσχυση φοβιών του παιδιού.
- Συνεχή παράπονα για πόνο στο στομάχι ή σε άλλα σημεία του σώματοςΣυμβάντα και συναισθήματα που δεν μπορεί να διαχειριστεί το άτομο (ή που δεν θέλει να επεξεργαστεί), δυστυχώς εκφράζονται στο σώμα. Αυτό λοιπόν σημαίνει, ότι επειδή μια σεξουαλική κακοποίηση αποτελεί τραυματική εμπειρία για το παιδί, διάφορες μορφές πόνου θα εμφανίζονται χωρίς να το περιμένετε στο παιδί. Ο πιο συχνός πόνος θεωρείται ο στομαχικός πόνος αφού είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τις ψυχικές παθήσεις.
Τέλος, θα κλείσω με το γεγονός ότι μια πρώιμη τραυματική εμπειρία όπως η σεξουαλική κακοποίηση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διαταραχών χρήσης ουσιών. Αυτό σημαίνει χρήση ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ. Κάτι τέτοιο πιθανότατα οφείλεται στις προσπάθειες των θυμάτων για αυτοθεραπεία και εξευγενισμό των έντονων συναισθημάτων που βιώνουν. Επομένως, όταν παρατηρήσετε κάποιο ή περισσότερα από αυτά τα στοιχεία στο παιδί σας, παρακαλώ πάρα πολύ να απευθυνθείτε σε κάποιο ειδικό/η ψυχολόγο ή ψυχίατρο.
Βιβλιογραφία
Gauthier-Duchesne, A., Hébert, M., & Blais, M. (2022). Child sexual abuse, self-esteem, and delinquent behaviors during adolescence: The moderating role of gender. Journal of interpersonal violence, 37(15-16), NP12725-NP12744.
Gold, S. N., Elhai, J. D., Lucenko, B. A., Swingle, J. M., & Hughes, D. M. (1998). Abuse characteristics among childhood sexual abuse survivors in therapy: A gender comparison. Child abuse & neglect, 22(10), 1005-1012.
Finkelhor, D. (1994). Current information on the scope and nature of child sexual abuse. The future of children, 31-53.
Modelli, M. E., Galvão, M. F., & Pratesi, R. (2012). Child sexual abuse. Forensic science international, 217(1-3), 1-4.
Raimer, B. G., Raimer, S. S., & Hebeler, J. R. (1981). Cutaneous signs of child abuse. Journal of the American Academy of Dermatology, 5(2), 203-214.
* Η Σύλια Θεοδοσοπούλου είναι Παιδοψυχολόγος
