Φρικτό και αποτρόπαιο γεγονός με οδηγεί ως παιδοψυχολόγο να γράψω αυτό το κείμενο. Αγόρι 15 χρόνων βιαζόταν ομαδικά και συστηματικά εδώ και μήνες. Η πληροφορία για το γεγονός έγινε γνωστή από τερατώδη βίντεο που κυκλοφόρησαν με τον ανήλικο να βιώνει αυτές τις απάνθρωπες πράξεις. Από στόμα σε στόμα ήρθε και η πληροφόρηση στους γονείς του 15χρονού και τώρα τον λόγο τον έχει η δικαιοσύνη.
Της Σύλιας Θεοδοσοπούλου *
Εγώ με την ιδιότητα μου θεώρησα αρμοδιότητα μου να ενημερώσω τους γονείς για τρόπους που μπορούν να προλάβουν τέτοια συμβάντα. Φυσικά, δεν είναι δυνατόν να τα προλάβουμε όλα, όμως μπορούμε να χτίσουμε ισχυρές βάσεις για να μην συμβούν. Σε δεύτερο άρθρο μου θα ακολουθήσει η απαρίθμηση σημαδιών που μπορούν να παρατηρήσουν στο παιδί τους όταν υπάρχει σεξουαλική κακοποίηση μιας και σύμφωνα με τις Ελληνικές Μη-Κυβερνητικές Οργανώσεις 1 στα 5 παιδιά στη χώρα μας δυστυχώς θα υποστούν μία ή πολλές φορές σεξουαλική κακοποίηση.
Θα ξεκινήσω με 5 τρόπους που μπορούν οι γονείς να προλάβουν μια σεξουαλική κακοποίηση και δεύτερο άρθρο μου θα ακολουθήσει με 5 σημάδια που θα μπορούσαν να δουν στο παιδί τους όταν μια τέτοια φρικτή πράξη έχει συμβεί.
Τρόποι πρόληψης:
1. Ας μιλήσουμε για όρια – Κάποια σημεία του σώματος μας είναι ιδιωτικά!
Ας μάθουμε στα παιδιά μας ότι κάποια σημεία στο σώμα μας τα λέμε ιδιωτικά γιατί δεν προορίζονται για να τα βλέπουν όλοι! Κανένας δεν έχει δικαίωμα να μας αγγίζει ειδικά σε αυτά τα συγκεκριμένα σημεία και να μας κάνει να νιώθουμε άβολα. Κάτι τέτοιο συμπεριλαμβάνει ακόμα και ανθρώπους του περιβάλλοντος τους όπως φίλοι, παππούδες και γιαγιάδες ή ακόμα και από τους γονείς. Το σώμα του παιδιού είναι δικό του και κανείς δεν μπορεί να το αγγίζει χωρίς την άδεια του! Ρωτάμε λοιπόν πρώτα πριν αγγίξουμε και έτσι μαθαίνει και το παιδί μας να ρωτάει! Του υπενθυμίζουμε ότι αν κάποιος/α δεν ρωτήσει για το άγγιγμα και το παιδί μας έρθει σε άβολη θέση τότε αντιδρά και φεύγει γρήγορα από την κατάσταση!
2. Μάθετε στα παιδιά σας πως να φεύγουν από άβολες καταστάσεις
Για πολλά παιδιά -και ενήλικες- είναι πολύ δύσκολο να πούνε «όχι» ειδικά σε φίλους και σε -άλλους- ενήλικες. Είναι πολύ σημαντικό να δείξουμε στο παιδί μας τρόπους που μπορεί να χρησιμοποιήσει για να φύγει από μια κατάσταση που τον/την κάνει να νιώθει άβολα. Για παράδειγμα, οι γονείς μπορούν να βάλουν σε λέξεις τι μπορεί να χρησιμοποιήσει το παιδί για να ξεφύγει από μια κατάσταση που τον/την κάνει να νιώθει παράξενα ή περίεργα.
3. Δεν πρέπει να κρατούν μυστικά για το σώμα τους
Οι περισσότεροι βιαστές προσπαθούν να κρατήσουν κρυφή την κακοποίηση. Λένε πράγματα με φιλικό τόνο προς το παιδί όπως «Εμείς τώρα απλά παίζουμε και αν το πεις δεν θα με αφήσουν να έρθω ξανά εδώ» ή χρησιμοποιούν απειλές όπως «Αν το πεις σε κανέναν θα πω ότι ήταν δική σου ιδέα και θα στις βρέξουν!». Σε αυτά τα τεχνάσματα των βιαστών εσείς πείτε στο παιδί σας πως ό,τι και αν τους πει κανείς, τα μυστικά που αφορούν το σώμα τους δεν επιτρέπονται! Δεν θα κατηγορήσετε ΠΟΤΈ τα παιδιά ό,τι και αν σας πουν σχετικά με ζητήματα σώματος και να τα ενθαρρύνετε να σας μιλούν στην περίπτωση που κάποιος/α θέλει να τους κάνει να κρατήσουν μυστικό για το σώμα τους.
4. Δεν επιτρέπεται να παίρνει κανείς φωτογραφίες ή βίντεο των ιδιωτικών σημείων του σώματος μας
Αυτό το κομμάτι ξεφεύγει συχνά από τους γονείς. Δυστυχώς στον κόσμο που ζούμε πλειάδα παιδεραστών τραβούν και ανταλλάσσουν φωτογραφίες ή βίντεο παιδιών γυμνά ή σε άσεμνές στιγμές. Καλό θα είναι να πάρουμε ως γονείς αυτό το συμβάν με τον δεκαπεντάχρονο και αντίστοιχα σε αυτό περιστατικά ως αφορμή και να ρωτήσουμε το παιδί τι θα έκανε σε ανάλογες καταστάσεις. Με αυτόν τρόπο θα το προετοιμάσετε για να σκεφτεί πως θα μπορούσε να διαχειριστεί μια ανάλογη κατάσταση.
5. Ας είμαστε διαθέσιμοι/ες – Ρωτήστε τον/την για την μέρα του/της
Ας δώσουμε στο παιδί μας την απεριόριστη προσοχή μας έστω και για λίγο. Όχι κινητά, οθόνες και άλλες αποσπάσεις. Εμείς και αυτά! Ας τους δείξουμε ότι μπορούν να μας ρωτήσουν για ό,τι απορία έχουν και ότι μπορούν να μας πουν για όποιον/α τους κάνει να νιώθουν άβολα ακόμα και αν αυτός τους έχει πει ότι είναι μυστικό (δες παραπάνω)! Ας μάθουμε για την καθημερινότητα τους με συζητήσεις και ερωτήσεις για την μέρα και τις δραστηριότητες τους. Έτσι και θα έχουμε ενεργό ρόλο ως γονείς αλλά και θα προλάβουμε συμβάντα που ενδεχομένως προβληματίζουν.
Εδώ σας παρέθεσα 5 τρόπους με τους οποίους μπορείτε να «προλάβετε» αντίστοιχα με το τρέχον γεγονότα. Στην συνεχεία θα ακολουθήσει άρθρο μου για τους τρόπους και τα σημάδια που μπορείτε να παρατηρήσετε αν το παιδί σας έχει υποστεί αυτό το αποτρόπαιο έγκλημα. Μακάρι η δικαιοσύνη να μιλήσει και μακάρι να κρατήσουμε με κάθε δυνατό τρόπο τα παιδιά μας ασφαλή.
Βιβλιογραφία
Haugaard, J. J., & Reppucci, N. D. (1988). The sexual abuse of children: A comprehensive guide to current knowledge and intervention strategies. Jossey-Bass.
Wurtele, S. K. (2009). Preventing sexual abuse of children in the twenty-first century: Preparing for challenges and opportunities. Journal of child sexual abuse, 18(1), 1-18.
* Η Σύλια Θεοδοσοπούλου είναι Παιδοψυχολόγος
