Πολλοί από τα εκατομμύρια Ουκρανών προσφύγων στην κεντρική και ανατολική Ουκρανία σχεδιάζουν να κάνουν Χριστούγεννα νωρίτερα φέτος, ακολουθώντας τις συνήθειες αυτών που τους φιλοξενούν και τραγουδώντας τα κάλαντα στη γλώσσα της χώρας όπου ζουν τώρα, προκειμένου να νιώσουν τη χαρά των γιορτών παρά τον φόβο τους για τους συγγενείς που έχουν μείνει πίσω.
Οι Ουκρανοί γενικά γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στις 7 Ιανουαρίου, όπως οι Ρώσοι, αλλά η ορθόδοξη εκκλησία της χώρας σταδιακά απομακρύνεται τα τελευταία χρόνια από την τροχιά της Μόσχας. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, φέτος τον Φεβρουάριο, η εκκλησία δήλωσε ότι οι πιστοί μπορούν επίσης να γιορτάσουν στις 25 Δεκεμβρίου – κάτι που πολλοί πρόσφυγες λένε ότι θα ακολουθήσουν.
Η Σβετλάνα Σαφόνοβα, 48 ετών, δήλωσε ότι όταν έφυγε από το Λβιβ τον Μάρτιο, δεν φανταζόταν ότι θα έπρεπε να περάσει τα Χριστούγεννα μακριά από τον σύζυγο και την ενήλικη κόρη της που υπηρετεί στον ουκρανικό στρατό. «Θα θέλαμε να γιορτάσουμε στις 25 Δεκεμβρίου ως ένδειξη σεβασμού προς τη Βουλγαρία και να δείξουμε άλλη μια φορά ότι κόβουμε τους δεσμούς με τη Ρωσία», δήλωσε η Σαφόνοβα. «Θα πάμε σε μια ορθόδοξη εκκλησία και θα προσευχηθούμε για ειρήνη στην Ουκρανία και για την υγεία των στρατιωτών και των παιδιών μας».
Ο 45χρονος Βασίλ Κιμισινέτς και η 36χρονη σύζυγός του Μαρίνα, που εγκατέλειψαν το χωριό τους κοντά στο Κίεβο τον Μάρτιο με τα δύο τους παιδιά ύστερα από έκρηξη πυραύλου ή πυρών πυροβολικού κοντά στο σπίτι τους, ζουν τώρα σε ένα δυάρι διαμέρισμα στην Πράγα.
Η οικογένεια –που δεν έχει τη δυνατότητα να αγοράσει δέντρο καθώς προσπαθεί να εξοικονομήσει χρήματα για να στείλει δώρα σε συγγενείς στην Ουκρανία– έψησε χριστουγεννιάτικα μπισκότα και κόλλησε κλαριά πεύκου στον τοίχο, στολισμένα με λαμπάκια, ενώ τα παιδιά προσπαθούν να μάθουν τα κάλαντα στα τσέχικα.
«Αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε απλά κάποια κλαριά για διακόσμηση ώστε να φαίνεται όμορφο και να χαρούν τα παιδιά», δήλωσε ο Κιμισίνετς, που του επετράπη να φύγει από την Ουκρανία καθώς ο στρατός τον απέρριψε λόγω της κακής του όρασης.
Η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, που τώρα βρίσκεται στον 10ο της μήνα, έχει στοιχίσει τη ζωή σε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, έχει ισοπεδώσει ολόκληρες πόλεις και χωριά και έχει αναγκάσει εκατομμύρια κατοίκους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, με 4,5 εκατ. ανθρώπων να καταγράφονται σε όλη την Ευρώπη, σύμφωνα με στοιχεία από την ύπατη αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες. Πολλοί φιλοξενούνται από χώρες που συνορεύουν με την Ουκρανία, όπως η Ρουμανία, η Σλοβακία και η Πολωνία καθώς και από γειτονικές χώρες όπως η Βουλγαρία και η Τσεχία.
Η Πολωνία έχει καταγράψει πάνω από 1,5 εκατ. πρόσφυγες, τους περισσότερους από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με εκατομμύρια άλλους να διασχίζουν τα σύνορά της.
Ο Σέρχι Μπερέζκο, 64χρονος ηθοποιός από το Εθνικό Θέατρο Lesya Ukrainka του Κιέβου, έφθασε στην Πολωνία τον Μάρτιο με τη μητέρα του, τη σύζυγο και τα δύο τους παιδιά, και δήλωσε ότι θα εκμεταλλευθεί τα Χριστούγεννα για να ευχαριστήσει τους Πολωνούς οικοδεσπότες του.
«Αυτές οι γιορτές είναι μια στιγμή κατά την οποία οι άνθρωποι κοιτούν στα μάτια και ευχαριστούν ο ένας τον άλλον, με την ελπίδα ότι τα πράγματα θα καλυτερεύσουν στο μέλλον», δήλωσε ο Μπερέζκο. «Ό,τι έχουμε τώρα το οφείλουμε στους Πολωνούς».
Στη Βουλγαρία, πρόσφυγες με τη στήριξη της UNICEF προσφέρουν ουκρανικά εδέσματα και μπισκότα και πωλούν χειροποίητες τσάντες, διακοσμητικά και παιχνίδια σε χριστουγεννιάτικη αγορά στη Σόφια.
Στη Ρουμανία, πρόσφυγες κάνουν ουρά για να λάβουν πακέτα στον χώρο φιλοξενίας τους στο Βουκουρέστι όπου τα παιδιά στόλισαν χριστουγεννιάτικο δέντρο.
Τσέχοι που ζουν κοντά σε κοιτώνα στην Πράγα, που φιλοξενεί 130 πρόσφυγες, διοργάνωσαν γιορτή και χάρισαν δώρα που είχαν τοποθετήσει κάτω από χριστουγεννιάτικο δέντρο. «Απλά προσπαθούμε να κάνουμε τα πράγματα λίγο καλύτερα για αυτούς», δήλωσε η Χάνα Χιλέροβα-Χάρπερ, από τις διοργανώτριες της γιορτής.
Τα περισσότερα παιδιά στη γιορτή ζητούν μόνο δύο πράγματα από τον Άγιο Βασίλη: να τελειώσει ο πόλεμος και να είναι ασφαλείς οι πατεράδες τους. «Η μεγαλύτερη μου ευχή είναι να κερδίσει η Ουκρανία», δήλωσε η 8χρονη Κίρα Μπεζρέμπρα.
