Τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα πετάνε, ιδίως την «αυγή». Δεν το ξέρατε; Και τι ξέρατε; Τα σοβιετικά; Αν υπήρχαν, διότι δεν το γνωρίζω, δεν πετάγανε. Τελείωσε. Μόνο έπλεαν. Αλλά οι Αμερικάνοι, παιδάκι μου, εκτός από «φονιάδες των λαών» είναι και πολύ προχώ. Πώς μάς ήρθε; Μα, σε «συντροφική» ιστοσελίδα έγραφαν φαρδιά πλατιά: «Απογειώθηκε αεροπλανοφόρο από την βάση της Σούδας». Απογειώνεται η ομάδα, όχι αστεία!
Της Αγγελικής Κώττη
Με τραίνα και με πλοία, με αεροπλάνα, με λεωφορεία, με ΚΤΕΛ ή με αστικά τέλος πάντων. Ετσι μεταφέρεται ένας άνθρωπος με όχημα. Μέσω τραίνων, πλοίων κλπ. δεν γίνεται. Καταλάβατε φωστήρες μου; «Ο κ. Τζιτζικώστας ο οποίος είχε βρεθεί στην Τουρκία από τη Θεσσαλονίκη» ΔΕΝ βρέθηκε (ασχολίαστο αυτό) μέσω του πλοίου. Τα έχετε «σκοτώσει» τα μέρη του λόγου.
Ο πρωθυπουργός πήγε στην Πέλλα, και εκεί, όπως μαθαίνουμε, «ξεναγήθηκε στα έργα της Αμφίπολης». Σαββατιάτικη εφημερίδα το γράφει, δεν μπερδέψαμε εμείς τους νομούς. Δεν είναι γραμματικό ή συντακτικό το λάθος. Χειρότερα ακόμα. Είναι γνώσεων και λογικής. Εν προκειμένω, θέμα γεωγραφίας.
«Πολλά ποσά, πολλά ποσοστά βροχής». Ούτε με ποσά, ούτε με ποσοστά είπε αυτό που ήθελε ο καψερός συντάκτης στο τηλεοπτικό ρεπορτάζ. Συγχωρείται διότι έτρεχε μέσα στις λάσπες, αλλά η βροχή είναι πολλή, και σκέτα. Το απλούστερο. Υπάρχουν και άλλες εκφράσεις με μεγέθη, ποσά και εκατοστά, αλλά δεν είναι της παρούσης.
«Υπάρχει χώρος στη μόδα, ανεξάρτητος από ηλικία». Ανεξάρτητος χώρος (διότι εκεί πάει το ανεξάρτητος στην παρούσα σύνταξη) σημαίνει άλλο από αυτό που ήθελε να πει το παιδί στο τηλεοπτικό πάνελ. Ανεξαρτήτως ηλικίας, επίσης σημαίνει άλλο. Εν ολίγοις, αυτό το επίρρημα «ανεξαρτήτως» χρησιμοποιείται κατά κόρον και χρησιμοποιείται λάθος. Πείτε «Ανεξάρτητα από» αν δεν σας βγαίνει το ανεξαρτήτως, αλλά λυπηθείτε μας. Φταίει η παιδεία, το ξέρουμε. Φταίει η οικογένεια και η κοινωνία. Μάλιστα. Ε, σε τίποτα δεν φταίμε κι εμείς που δεν στρωνόμαστε να διαβάσουμε τα στοιχειώδη;
Πρωτεύον, ξέραμε. Πρωτερεύον όχι. Κι όμως, ακούστηκε στον τηλεοπτικό αέρα. «Πρωτερευόντως και δευτερευόντως». Ακόμα μια συλλαβή, σου λέει, κάνει τη λέξη να ακούγεται πιο «βαριά». Αμ δεν σε παίρνουν στα σοβαρά έτσι.
Ούτε έπος να έγραφαν όλοι αυτοί που ψάχνουν να βρουν περίεργες λέξεις και επειδή δεν τις ξέρουν τις χρησιμοποιούν λάθος. Ο Ομηρος ήταν γλωσσοπλάστης, όπως και άλλοι ποιητές, και έγραφε επική ποίηση. Επική θέα όμως δεν υπάρχει μικρέ ταξιδιώτη. Δεν γίνεται να θαυμάσουμε «την επική θέα». Μάθε καμιά ξένη λέξη να λες γυρίζοντας τον κόσμο, και αρκεί.
«Ωραίο αγόρι αλλά μου είπε ότι πήγε σε μπαρ και είχε το αδιαχώρετο» γράφει φίλη μου. Ε, καλά, μην τον παρεξηγείς με την πρώτη. Ασε να αμολήσει κι άλλο μαργαριτάρι να έχει η στήλη!
Κι άλλος φίλος που συνεισέφερε μου είπε: «αφήστε κυρία μου, αδενοπάθησα, είπαν στην μαμά μου.» Αδενοπάθειες απ’ τις πολλές συμπάθειες/ και εμφράγματα απ’ τα πολλά σου σφάλματα. Μεγάλος κίνδυνος.
Του ίδιου φίλου πάλι: «οι Αρχαίοι Έλληνες έχτιζαν τις στέγες των σπιτιών τους δίρριχτες για να στοιβάζεται το κρύο.» Διότι είναι γνωστό, πως αν το κρύο δεν στοιβαχτεί, δεν το γλυτώνουμε. Επειδή «Μαύρη ειν’ η νύχτα στα βουνά/ στους βράχους πέφτει χιόνι» (ή στους κάμπους, θα σας γελάσω) θα πουντιάσουμε και δεν μάς βρίσκεται «ο πλήρη εξοπλισμός» που είπε ο υπουργός στην τηλεόραση.
Αυτό το πλήρες του πλήρους τα πλήρη τι έχει πάθει! Ούτε το ίδιο δεν ξέρουμε να κλίνουμε σωστά, άντε να μη τα κάνουμε λάθος στο ουδέτερο: το πλήρες, του πλήρους, τα πλήρη. Όχι! Λάθος! «Τα πλήρεις παράπονα» είναι το σωστό. Δεν ξέρει ο ρεπόρτερ και ξέρετε εσείς;
Ο συνδικαλιστής πάντως δεν ξέρει. «Κόλαφος η εισαγγελέας». Καλά μου αγόρια, ο κόλαφος δεν είναι αυτό που νομίζετε, όπως έχουμε ξαναπεί. Καταπέλτης ήταν η εισαγγελέας – θα βρούμε ποτέ καμιά άλλη λέξη πέρα απ’ τα κλισέ; Κόλαφος αυτός που πρέπει να τρώει κανείς (λεκτικά πάντοτε, όχι στη βία) κάθε φορά που χρησιμοποιεί τη λέξη άσχετα.
«Ο αγώνας αναβλήθηκε γιατί από την πολλή βροχή το γήπεδο ήταν πελματώδες.» Είχε πατημασιές από πέλματα, το εννοήσατε; Πάλι, δε, καλά που έβρεχε, διότι σφυρίχτηκε μούφα πέναλτι και το στάδιο έγινε κατανάλωμα του πυρός». Τελματώδες και παρανάλωμα, οι λέξεις που δεινοπάθησαν εν προκειμένω.
Πώς λέμε Προ Χριστού (π.Χ.) και μετά Χριστόν (μ.Χ.); και πώς το κάνουμε λάθος και λέμε πρό Χριστόν και μετά Χριστού; Ε, ο καλλιτέχνης αντέστρεψε κάπως το δεύτερο. «Υπάρχει προ Λένας Δ. και μετά Λένας Δ. εποχή στη ζωή μου» είπε. Μην πεις και πάνω στο σανίδι τέτοια, ήμαρτον.
Η τάση των καιρών είναι να κατασκευάζονται θηλυκά γένη και επίθετα και ουσιαστικά που μέχρι τώρα δεν είχαν. Ο κ. Μπαμπινιώτης μας δέχεται, ας πούμε, το βουλεύτρια. Εμένα καθόλου δεν μου αρέσει. Ούτε το προσφύγισσα και το διδακτόρισσα. Είναι θέμα γούστου και εφόσον μπορώ να χρησιμοποιώ τις λέξεις που μου αρέσουν, θα αποφεύγω τις κατ’ εμέ κακόηχες. Οι γιαγιάδες μου ήταν πρόσφυγες και όχι προσφύγισσες, για εμένα.
Ως εδώ ισχύει το de gustibus et de coloribus κλπ. Εντάξει. Όμως οι εκδοτικοί οίκοι προσπαθούν να βρουν θηλυκό του συγγραφέα. Με αποτέλεσμα, όπως μου είπε φίλη, εξαιρετική συγγραφέας, να τις συστήνουν ως: «η συγγραφέα».
Φινάλε. Τι καλύτερο να βρω από αυτό;
