Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Το ίδιο κι ο κρατιστής. Φτιάχνει έναν νόμο, ευάερο και ευήλιο, με αγαθό σκεπτικό, λογικό αιτιολογικό και πολλά καλοπροαίρετα άρθρα. Κι εκεί που τα διαβάζεις χαλαρός και λες «μπράβο», σου πετάει μια σφήνα με την οποία «ρυθμίζει» ένα απίθανο πράγμα, και σου πέφτει το σαγόνι. Ο κρατιστής ηδονίζεται με τις «ρυθμίσεις». Με πρόσχημα το πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς, χώνεται μέσα της και της αλλάζει τα φώτα. Όποιος έχει τη διαστροφή να διαβάζει τους νόμους με προσοχή στη λεπτομέρεια, φρίττει βλέποντας, εκτός από το πόσο κακογραμμένοι και φλου είναι οι περισσότεροι, το πόσο μολυσμένοι είναι από τη σοβιετική αντίληψη του κράτους – πατερούλη, που πρέπει να προστατεύει και να καθοδηγεί, στράτα στρατούλα, τον αιωνίως ανώριμο πολίτη.
Του Θάνου Τζήμερου
Σταχυολόγησα ένα κομμάτι του παζλ, από τα χιλιάδες που συνθέτουν αυτό που περιγράφουν οι «κουτόφραγκοι» ως Unfriendly Business Environment. Αυτό δηλαδή που βλέπουν οι επενδυτές και κόβουν λάσπη. Κι ας κορδώνεται ο Άδωνις για την Google και τη Pfizer. Ανάπτυξη δεν έρχεται από τους λίγους πολύ μεγάλους που σηκώνουν το τηλέφωνο και μιλάν κατευθείαν με τον υπουργό ή τον πρωθυπουργό, όταν τα βρουν μπαστούνια με τον παραλογισμό του κράτους. Η ανάπτυξη προϋποθέτει ένα περιβάλλον, στο οποίο ο καθένας που θέλει να κάνει μια δουλειά θα βρει σαφείς και απλούς κανόνες, που δεν θα του βάζουν τρικλοποδιά σε κάθε βήμα. Τι γίνεται όμως όταν τις τρικλοποδιές τις βάζει ο ίδιος ο Υπουργός Ανάπτυξης; Ιδού.
Οι γυναίκες που βάφουν τα μαλλιά τους στην Ελλάδα είναι πάνω από 3.000.000. Άλλες πηγαίνουν στο κομμωτήριο και άλλες – οι περισσότερες – αγοράζουν βαφή από τα καταστήματα καλλυντικών και βάφονται μόνες τους. Κι όσο τα πράγματα ζορίζουν στον οικονομικό τομέα, τόσο περισσότερες περικόπτουν την απόλαυση του κομμωτηρίου και προτιμούν την αυτοβαφή.
Αυτό δεν άρεσε στον Άδωνι. Και εξέδωσε ένα φιρμάνι (Υπουργική Απόφαση 42083/19-04-2022) που θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την πρωτοχρονιά του 2023, με το οποίο απαγορεύει στις γυναίκες να βάφουν τα μαλλιά τους μόνες τους. Ή στο κομμωτήριο ή άβαφη! Παράλογο; Απολύτως! Αντιδημοκρατικό; 100%! Κατά του καταναλωτή; Εντελώς! Τότε, γιατί το έκανε; Ας το πάρουμε από την αρχή, διότι πρόκειται περί case study: πώς ο κρατισμός προσπαθεί να λύσει ένα πρόβλημα, φτιάχνοντας ένα μεγαλύτερο.
Τα καλλυντικά προϊόντα περιέχουν διάφορες ουσίες, άλλες αθώες, άλλες λιγότερο αθώες και άλλες, που μπορεί στην πορεία να αποδειχθεί ότι έχουν ανεπιθύμητες ιδιότητες. Κι επειδή ο καταναλωτής δεν ξέρει τι προκαλεί στον άνθρωπο το υδροξείδιο του (2-ακετοξυαιθυλο)τριμεθυλαμμωνίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέλυσε χιλιάδες ουσίες και τις κατέταξε σε κατηγορίες. 1328 ουσίες που κρίθηκαν ύποπτες για καρκινογένεση, μεταλλάξεις κ.λπ. απαγορεύονται (Κανονισμός 1223/2009/ΕΚ). Οι «αθώες» επιτρέπονται χωρίς καμμία υποσημείωση. Υπάρχουν όμως κάποιες ουσίες, κυρίως στις βαφές μαλλιών, που μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμό ή αλλεργία και πρέπει ο χρήστης να φοράει γάντια και να προσέχει να μην πιτσιλιστεί στα μάτια. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ικανότητα αυτό, για κομμωτική μιλάμε, ούτε για χειρουργική, ούτε για ρεύμα υψηλής τάσης. Μπορεί κάποιος να διαβάσει τις εσώκλειστες οδηγίες και να χρησιμοποιήσει με απόλυτη ασφάλεια το προϊόν, την πρώτη φορά που θα το πιάσει στα χέρια του.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, για να προστατεύσει όσο το δυνατόν καλύτερα τους πολίτες, στον Κανονισμό της ζητάει, σε προϊόντα που περιέχουν αυτές τις ουσίες πάνω από ένα ποσοστό, να αναγράφεται κάπου – ή στον περιέκτη ή στο έντυπο των οδηγιών χρήσης – η ένδειξη ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ για να προσέχει ο καταναλωτής όταν τα χρησιμοποιεί. Υπάρχουν κι άλλες ενδείξεις που ζητάει ο Κανονισμός να μπαίνουν, κατά περίπτωση, στη συσκευασία, όπως «Να μη χρησιμοποιείται σε παιδιά κάτω των 3 ετών», «Μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση», «Αποφεύγετε την επαφή με τα μάτια», «Να μη χρησιμοποιείται σε ερεθισμένο ή πάσχον δέρμα» κ.λπ.
Αυτό που δεν γράφει ο Κανονισμός της Ε.Ε. είναι πως μόνο καλλυντικά που έχουν αυτές τις συγκεκριμένες ουσίες θα αναγράφουν την ένδειξη «Μόνο για επαγγελματίες» και όχι και τα άλλα. Μα, για ποιον λόγο ένα προϊόν να αυτοχαρακτηρισθεί ως χρήζον ιδιαίτερης προσοχής, ενώ δεν είναι; Διότι το marketing διαπίστωσε ότι οι καταναλωτές εμπιστεύονται περισσότερο τα «επαγγελματικά» προϊόντα, ειδικά αν πρόκειται για βαφές. Έτσι, αρκετές εταιρείες καλλυντικών αναγράφουν τον όρο «professional» για τις «ακριβές» τους σειρές, χωρίς αυτές να εμπεριέχουν σώνει και καλά κάποια από τις ουσίες του Κανονισμού της Ε.Ε. Και τα μεν και τα δε, στην Ευρώπη πωλούνται από καταστήματα καλλυντικών και ειδών κομμωτηρίου, και είναι ευθύνη του καταναλωτή να τα χρησιμοποιήσει ακολουθώντας τις οδηγίες.
Στην περίοδο των συνεχόμενων lockdown, οι γυναίκες που έβαφαν τα μαλλιά τους στο σπίτι αυξήθηκαν ως ποσοστό του συνόλου. Αυξήθηκαν όμως και οι κομμώτριες που έκαναν επισκέψεις κατ’ οίκον προσφέροντας υπηρεσίες κομμωτικής ή που διαμόρφωσαν το σπίτι τους σε κομμωτήριο ή σε «νυχάδικο». Φυσικά όλη αυτή η δραστηριότητα γινόταν, και εξακολουθεί να γίνεται, με «μαύρα». Ανοίγω παρένθεση: καθώς η εργασία από το σπίτι ή η τηλε-εργασία κερδίζουν συνεχώς έδαφος, ανεξαρτήτως πανδημιών, είναι αδύνατον να παρακολουθήσει το ΣΔΟΕ αυτή τη δραστηριότητα. Είναι ανέφικτο να υπάρχει και ένας εφοριακός σε κάθε σπίτι, να τσεκάρει ποιος/ποια μπαίνει και ποιος/ποια βγαίνει και αν ο σκοπός είναι η φιλική επίσκεψη, το ξεβούλωμα του νεροχύτη, τα ιδιαίτερα μαθήματα ή το μιζανπλί. Άρα, η φοροδιαφυγή συνεχώς θα αυξάνεται. Η λύση είναι απλή και την έχω προτείνει από το 2011: flat tax 15%, ΦΠΑ 15%, με ΟΛΑ τα έξοδα να αναγνωρίζονται και να εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα, σε φυσικά και νομικά πρόσωπα. Μ’ αυτόν το τρόπο η φοροδιαφυγή θα εξαφανισθεί, διότι θα καταστεί ασύμφορη! Όλοι οι πολίτες θα ζητούν απόδειξη για κάθε αγορά προϊόντος ή υπηρεσίας, για να την περάσουν στα έξοδά τους. Και με 15% σταθερή φορολογία κανένας δεν θα έχει λόγο να αρνηθεί να την κόψει. Κλείνει η παρένθεση.
Ο κρατισμός όμως προτιμάει την απαγόρευση και την τιμωρία. Το ίδιο κι ο Άδωνις, που από τότε που έγινε βαρβάτο κυβερνητικό στέλεχος ξέχασε όλα όσα συζητούσαμε το 2012, όταν συμφωνούσε και υπερθεμάτιζε για την απελευθέρωση της αγοράς από το κρατικό νταβατζηλίκι. Και τι έκανε; Αυτό: «Τα προϊόντα που πωλούνται σε καταστήματα λιανικής/χονδρικής πώλησης, όπου έχει πρόσβαση και το ευρύ κοινό και τα οποία σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΙΙ του Κανονισμού 1223/2009/ΕΚ, επιτρέπεται, λόγω επικινδυνότητας, να διατίθενται μόνο σε επαγγελματίες χρήστες, πρέπει να φέρουν την ένδειξη «ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ», με τρόπο ευκρινή και ευανάγνωστο. Η πώληση προς τους επαγγελματίες χρήστες διενεργείται με την προϋπόθεση έκδοσης τιμολογίου, με την ταυτόχρονη επίδειξη βεβαίωσης συνδρομής νόμιμων προϋποθέσεων ασκήσεως επαγγέλματος της περ. α’ του άρθρου 240 του ν. 4281/2014 (Α’ 160) και νόμιμου πιστοποιητικού ταυτοπροσωπίας»!
Πρώτη κουτοπονηριά είναι το «λόγω επικινδυνότητας». Πουθενά ο Κανονισμός της Ε.Ε. δεν αναφέρει αυτόν τον όρο. Αν ήταν επικίνδυνα, θα τα απαγόρευε. Ο Άδωνις τον βάζει για να φανεί πιο σημαντική η φιλόστοργη παρέμβαση του κράτους – πατερούλη. Και ζητάει τα προϊόντα αυτά να «φέρουν» την ένδειξη «ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ». Από ποιον το ζητάει αυτό; Από τα καταστήματα πώλησης, τη στιγμή που ο Κανονισμός της Ε.Ε. καθιστά – και πολύ λογικά – υπεύθυνο τον παραγωγό. Αυτός αποφασίζει πού θα βάλει την ένδειξη – στη συσκευασία ή στις οδηγίες χρήσης. Αν η ένδειξη βρίσκεται στις οδηγίες, πώς θα το ξέρει αυτό το κατάστημα; Θα ανοίγει χιλιάδες κουτιά από κρέμες, αντηλιακά, οδοντόκρεμες, πούδρες, υλικά μακιγιάζ, αλοιφές, βαφές, αποτριχωτικά, αποσμητικά, σαμπουάν, μαλακτικά, για να διαβάσει τις οδηγίες και να δει αν εμπίπτουν σ΄ αυτή την κατηγορία; Κι αν το διαπιστώσει, τι θα κάνει μετά; Θα τυπώνει και θα κολλάει ετικέτες με την επίμαχη ένδειξη ή θα συγκεντρώνει όλα αυτά τα προϊόντα σε ειδικό ράφι «ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ»; Η οδηγία της Ε.Ε. λέει ξεκάθαρα – και πολύ λογικά – ότι ο «διανομέας» δεν ευθύνεται για τα προϊόντα που πουλάει, από τη στιγμή που έχουν πάρει έγκριση κυκλοφορίας από τους αρμόδιους φορείς: CPNP για την Ε.Ε. και ΕΟΦ για την Ελλάδα. Το μπέρδεμα γίνεται ακόμα μεγαλύτερο με τα προϊόντα που χαρακτηρίζονται για λόγους marketing «επαγγελματικά» αλλά δεν περιέχουν τις δυνητικά ερεθιστικές ή αλλεργιογόνες ουσίες. Αυτά πού και πώς θα πωλούνται;
Θα πηγαίνουν λοιπόν οι γυναίκες από 1/1/2023 να αγοράσουν την επαγγελματική βαφή μαλλιών από το κατάστημα, και θα γίνεται ο εξής διάλογος:
– Απαγορεύεται να σας την δώσω αν δεν είστε κομμώτρια, γιατί θα φάμε πρόστιμο 3.000 ευρώ ανά κωδικό προϊόντος! Αν θέλετε βαφή να πάτε στο κομμωτήριο!
– Μα στο κομμωτήριο δεν θα πληρώσω 7 ευρώ που κάνει η βαφή, θα πληρώσω 50! Δεν έχω τόσα λεφτά να δίνω κάθε τρεις και λίγο για να βάφω τη ρίζα!
– Τότε να την αφήσετε άβαφη! Αυτό αποφάσισε ο Άδωνις!
Μήπως όμως οι επαγγελματίες διευκολύνονται να την αγοράσουν; Όχι, διότι ο Άδωνις θέλει να πάνε αυτοπροσώπως, με την άδεια άσκησης επαγγέλματος και την ταυτότητα. Πήρε το «Μόνο για Επαγγελματική χρήση» και το έκανε «Να πωλούνται μόνο σε επαγγελματίες, μόνο αν έρθουν οι ίδιοι»! Δεν μπορούν να στείλουν συνεργάτη. Αλλά ακόμα κι αν πάνε οι ίδιοι στο μαγαζί, το τιμολόγιο κόβεται στο ΑΦΜ του νομικού προσώπου, όχι του ιδιοκτήτη. Ο νόμος δεν το έχει σκεφτεί αυτό! Το αστείο είναι ότι το άρθρο 9 του Κανονισμού της Ε.Ε. λέει: «Τα κράτη μέλη δεν δύνανται, για λόγους που αφορούν τις απαιτήσεις που προβλέπει ο παρών κανονισμός να αρνηθούν, να απαγορεύσουν ή να περιορίσουν τη διάθεση στην αγορά καλλυντικών προϊόντων, τα οποία ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του παρόντος κανονισμού.» Τι άλλο εκτός από περιορισμός είναι αυτή η αδιανόητη πατέντα;
Τι θα προκαλέσει αυτή η «ρύθμιση»;
Θα ανθίσει το παραεμπόριο. Ποιος θα το ελέγξει; Ποιος εγγυάται ότι η βαφή που θα βρεις στο πεζοδρόμιο της Πατησίων ή στο Μοναστηράκι δεν περιέχει απαγορευμένες ουσίες που κάποια παράνομα εργαστήρια έχουν χώσει στο προϊόν γιατί είναι φτηνότερες; Κι όταν ανθίζει το παραεμπόριο αυγαταίνει το μαύρο χρήμα, αλλά μαραζώνει η νόμιμη οικονομία (και τα φορολογικά έσοδα του κράτους), κλείνουν υγιείς επιχειρήσεις και χάνονται νόμιμες θέσεις εργασίας.
Ποιοι θα πληγούν λοιπόν; Τα καταστήματα καλλυντικών, τα οποία, την περίοδο του κορονοϊού, ή ήταν κλειστά ή λειτουργούσαν με χίλια δυο εμπόδια. Έφαγαν το χτύπημα του covid-19, και τώρα, πάνω που πάνε λίγο να σταθούν στα πόδια τους, έρχεται ο Άδωνις και τους δίνει τη χαριστική βολή. Το οξύμωρο είναι ότι αυτή η υπουργική απόφαση εξεδόθη «λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη στήριξης της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας και τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της αγοράς», όπως λέει στο εισαγωγικό της!
Ο κορονοϊός είχε, δυστυχώς, κάποιες πολύ επικίνδυνες παρενέργειες, κυβερνητικού χαρακτήρα. Άνοιξε την όρεξη στους κρατιστές να εκδίδουν φιρμάνια που διατάζουν τις τιμές να μείνουν σταθερές, τα μαγαζιά να δουλεύουν με ζημιά, το περιθώριο κέρδους με αύξηση τιμών 50% να είναι το ίδιο με εκείνο που ίσχυε όταν οι τιμές ήταν σταθερές, τα ενοίκια να μένουν καθηλωμένα, επειδή προφανώς οι κρατιστές, μπλε πράσινοι και κόκκινοι, πιστεύουν πως η οικονομία αλλά και οι καθημερινές συνήθειες των ανθρώπων λειτουργούν βάσει υπουργικών αποφάσεων.
Άδωνι, άλλαξε ρότα. Αυτές οι πατέντες στρεβλώνουν την αγορά. Εξοντώνουν και τους επαγγελματίες και τους καταναλωτές, και τελικά τροφοδοτούν την μαύρη οικονομία, αυτή που θεωρητικά θέλεις να περιορίσεις. Και, επιπλέον, αποδεικνύουν ότι όσο κι αν βάφετε την πολιτική σας φιλελεύθερη, η ρίζα είναι αποκρουστικά σοβιετική.
