Γυρεύοντας πήγαινε το Βρετανικό Μουσείο να ενταθεί ο αγώνας για την επιστροφή της στήλης της Ροζέτας, ενός από τα πλέον εμβληματικά εκθέματά του. Η αρχαία στήλη, που βρέθηκε στην Αίγυπτο κατά την εκστρατεία του Ναπολέοντα, «έδωσε» το κλειδί ώστε να διαβαστούν τα ιερογλυφικά, που μέχρι τότε ήταν παντελώς ακατανόητα- όπως είναι σήμερα η δική μας Γραμμική Α’. Όχι τυχαία λοιπόν, η στήλη της Ροζέτας αποτελεί το κεντρικό έκθεμα της έκθεσης που οργανώνει το μουσείο για την αρχαία αιγυπτιακή γραφή, τα ιερογλυφικά.
Τίτλος της έκθεσης, «Hieroglyphs: Unlocking Ancient Egypt. Θα εγκαινιαστεί την Πέμπτη 13 Οκτωβρίου και θα λειτουργεί μέχρι τον Φεβρουάριο. Περιλαμβάνει δεκάδες αντικείμενα από τις συλλογές του μουσείου, αλλά και πολλά δάνεια. Συμπεριλαμβάνεται ένα «bandelette de momie» (σάβανο μούμιας) από το Λούβρο, που είχε σωθεί από τα «mummy unwrapping events» (εκδηλώσεις-πάρτι που έκαναν οι Ευρωπαίοι τον 18ο και 19ο αιώνα βγάζοντας από τις μούμιες τα σάβανά τους. Ηταν μάλιστα τόσο μεγάλη η εμμονή τους με την αρχαία Αίγυπτο και το ξετύλιγμα της μούμιας, που πήρε το όνομα Αιγυπτομανία).
Ωσπου να διαβαστεί η στήλη της Ροζέτας, δεν ήταν δυνατόν να ερμηνευθεί ο κρυμμένος κόσμος της αρχαίας Αιγύπτου. Η ανακάλυψη διεύρυνε την κατανόησή μας για την ανθρώπινη ιστορία κατά περίπου 3.000 χρόνια. Η ανάγνωση έγινε χάρη στις προσπάθειες του Γάλλου μελετητή Jean-François Champollion (1790–1832) και του Αγγλικού Thomas Young (1773–1829). Η στήλη της Ροζέτας, που ανακαλύφθηκε το 1799, με κείμενο σε ιερογλυφικά, δημώδη αιγυπτιακά και αρχαία ελληνικά έδωσε το κλειδί για την αποκωδικοποίηση των αρχαίων σημάτων. Τα αποτελέσματα της σημαντικής ανακάλυψης του 1822 αποδείχθηκαν συγκλονιστικά.
Η στήλη πέρασε με συνθήκη στη Μεγάλη Βρετανία και έφτασε -πού αλλού;- στο Βρετανικό Μουσείο. Εκείνο δέχεται αιτήματα για την επιστροφή, καθώς έχει διαρπαγεί αποδεδειγμένα από τα εδάφη της Αιγύπτου, αλλά χρησιμοποιεί το ίδιο επιχείρημα με τα δικά μας Γλυπτά του Παρθενώνα: ο βρετανικός νόμος απαγορεύει την επιστροφή αντικειμένων.
Με αφορμή την έκθεση, περισσότερα από 2.500 άτομα έχουν υπογράψει αίτηση καλώντας για την επιστροφή της στήλης. Η αίτηση απευθύνεται στον Αιγύπτιο πρωθυπουργό Mostafa Madbouly και οι υπογράφοντες ζητούν να ζητήσει επίσημα την επιστροφή του αντικειμένου, μαζί με άλλα 16 αντικείμενα που αφαιρέθηκαν παράνομα και ανήθικα από τη χώρα.
Λίγο καιρό πριν, την επιστροφή ζήτησε και ο διάσημος Αιγύπτιος αρχαιολόγος Zahi Hawass
«Η κατάσχεση της στήλης της Ροζέτας, μεταξύ άλλων αντικειμένων, είναι μια πράξη καταπάτησης της αιγυπτιακής πολιτιστικής περιουσίας και ταυτότητας και άμεσο αποτέλεσμα της πολιτιστικής αποικιακής βίας κατά της αιγυπτιακής πολιτιστικής κληρονομιάς» σημειώνεται στην αίτηση. «Η παρουσία αυτών των αντικειμένων στο Βρετανικό Μουσείο μέχρι σήμερα υποστηρίζει προηγούμενες αποικιακές προσπάθειες πολιτιστικής βίας».
«Η ιστορία δεν μπορεί να αλλάξει», συνεχίζει το έγγραφο, «αλλά μπορεί να διορθωθεί, και παρόλο που η πολιτική, στρατιωτική και κυβερνητική κυριαρχία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας αποσύρθηκε από την Αίγυπτο πριν από χρόνια, ο πολιτιστικός αποικισμός δεν έχει ακόμη τελειώσει».
«Προτρέπουμε όλους όσοι πιστεύουν στο δικαίωμα της πολιτιστικής ταυτότητας, στο δικαίωμα της ισότητας μεταξύ των εθνών και στο αναφαίρετο δικαίωμα κάθε κυρίαρχου κράτους να απολαμβάνει τη δική του κληρονομιά και να ανακτήσει αυτή την κληρονομιά, εάν του έχει αφαιρεθεί· να υπογράψει αυτήν την αναφορά για την επιστροφή της στήλης της Ροζέτας στη χώρα προέλευσής της: την Αίγυπτο».
Το κοινό δεν θα δεχτεί να εκπροσωπείται τέτοια πολιτιστική βία στα δικά του μουσεία», λένε οι επικεφαλής της καμπάνιας. “Οι άνθρωποι δεν θα βλέπουν πλέον αυτά τα μουσεία ως πολιτιστικούς θεσμούς, αλλά ως θεσμούς εγκλήματος… Τα μουσεία πρέπει να φτάσουν τις ηθικές αξίες του 21ου αιώνα.”
Το Βρετανικό Μουσείο, ωστόσο, υποστηρίζει ότι δεν υπήρξε ποτέ επίσημο αίτημα από την αιγυπτιακή κυβέρνηση για την επιστροφή της πέτρας. Εξ ου και η αίτηση απευθύνεται στον Αιγύπτιο πρωθυπουργό.
