«Ενα μεγάλο κύμα θαλάσσιας ζέστης» πλήττει την δυτική Μεσόγειο από το τέλος του Μαΐου, με θερμοκρασίες «ιδιαίτερα» υψηλές, που υπερβαίνουν κατά 4°C έως 5°C τις κανονικές και απειλεί τα θαλάσσια οικοσυστήματα, σύμφωνα με ειδικούς της κλιματικής εξέλιξης στην Μεσόγειο.
«Αυτό το μεγάλο κύμα θαλάσσιας ζέστης ξεκίνησε στο τέλος του Μαΐου στην Θάλασσα της Λιγουρίας», που βρίσκεται ανάμεσα στην Ιταλία και την βόρεια Κορσική, και έπειτα τον Ιούνιο συνεχίσθηκε στον Κόλπο του Τάραντα, στην νοτιοανατολική Ιταλία, δήλωσε η Καρίνα φον Σούκμαν, γερμανίδα ωκεανολόγος στην Mercator Océan International.
Η μη κερδοσκοπική οργάνωση με έδρα την Τουλούζη περιλαμβάνει τα κυριότερα ωκεανογραφικά ινστιτούτα της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Βρετανίας και της Νορβηγίας και καθοδηγεί την ευρωπαϊκή υπηρεσία παρακολούθησης των ωκεανών, του Copernicus Marine Service (CMEMS).
Τον Ιούλιο, «από την Θάλασσα των Βαλεαρίδων (Ισπανία) μέχρι την Σαρδηνία (Ιταλία), καθώς και ανατολικά της Κορσικής και στο σύνολο της Τυρρηνικής Θάλασσας, παρατηρούνται στην επιφάνεια εξαιρετικά υψηλές τιμές θερμοκρασίας ανάμεσα στους 28°C και 30°C, υψηλότερες των κανονικών, της τάξεως των +4°C έως +5°C», σύμφωνα με την Mercator Océan International.
Αν για τους λουόμενους στις θάλασσες αυτές, έναν από τους βασικούς τουριστικούς προορισμούς στον κόσμο, αυτές οι θερμοκρασίες είναι ευχάριστες, για τους επιστήμονες και οικολόγους αποτελούν πηγή ανησυχίας.
Ο θαλάσσιος αυτός καύσωνας μπορεί να φέρει δραματικές αλλαγές στην πανίδα και την χλωρίδα, προκαλώντας «μετανάστευση ειδών» προς λιγότερα θερμά ύδατα, μαζική θνητότητα ειδών ή μείωση ορισμένων και εμφάνιση νέων ειδών, προειδοποιεί η Καρίνα φον Σούκμαν που είναι επίσης μία από τους συντάκτες των εκθέσεων της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC, GIEC).
Και όλες αυτές οι μεταβολές θα έχουν κοινωνικο-οικονομικές συνέπειες, κυρίως στον τομέα της αλιείας, προειδοποιεί.
Λαγόψαρα και γιγάντιες μέδουσες
«Στην Μεσόγειο, έπειτα από επεισόδια ωκεάνιων καυσώνων το 1999, το 2003 και το 2006, παρατηρήθηκαν πλήθος περιπτώσεων μαζικής θνητότητας ειδών όπως η ποσειδωνία», σύμφωνα με έκθεση του Centre national de la recherche scientifique (CNRS) που δημοσιεύθηκε το 2020.
Για τον Σαρλ-Φρανσουά Μπουντουρέσκ, καθηγητή Θαλάσσιας Οικολογίας του Πανεπιστημίου Αιξ-Μασσαλίας, οι συνέπειες αυτού του «θαλάσσιου καύσωνα» μελετώνται, αλλά οι προβλέψεις οδηγούν σε «απόλυτο ή μερικό» μαζικό θάνατο της ποσειδωνίας και του κόκκινου κοραλλιού.
Ψάρια όπως το πολύχρωμο μπαρακούντα, που έχουν αρχίσει να ανεβαίνουν από τον νότο προς τον βορρά της Μεσογείου, κινδυνεύουν επίσης με αύξηση των πληθυσμών τους στην δυτική Μεσόγειο.
«Είδη που προέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα, τα οποία εισήλθαν στην ανατολική Μεσόγειο μέσω της Διώρυγας του Σουέζ» πλησιάζουν επίσης της γαλλικές ακτές και δύο από τα είδη αυτά είναι πιθανό να αποτελέσουν πρόβλημα σε πέντε ή δέκα χρόνια: το λαγόψαρο και την γιγάντια μέδουσα Rhopilema.
Το λαγόψαρο είναι ένα «εξαιρετικά αδηφάγο φυτοφάγο» ψάρι που «απειλεί να διαταράξει τις συνήθεις τροφικές αλυσίδες». Ηδη παρόν ανοικτά του Λιβάνου, η αύξηση του πληθυσμού του στην δυτική Μεσόγειο απειλεί τα δάση των αλγών που παρέχουν υπηρεσίες βρεφοκομείων των άλλων ψαριών.
Η γιγάντια μέδουσα προκαλεί σοβαρά τσιμπήματα που χρήζουν νοσηλείας και προκαλούν το κλείσιμο των παραλιών όταν διαπιστωθεί η παρουσία της, προειδοποιεί ο Σαρλ-Φρανσουά Μπουντουρέσκ.
Για την αντιμετώπιση των θαλάσσιων καυσώνων, θα πρέπει να μειωθούν οι εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αλλά ακόμη και αν σταματούσαμε σήμερα τις εκπομπές, οι ωκεανοί που αποθηκεύουν το 90% της θερμότητας του συστήματος Γη, θα συνέχιζαν να θερμαίνονται», εξηγεί η Καρίνα φον Σούκμαν.
Αυτά τα κύματα θαλάσσιας ζέστης έχουν ήδη «διπλασιασθεί σε συχνότητα από την δεκαετία του 1980», σύμφωνα με την έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή τον Αύγουστο 2021.
Ανάμεσα στο 2015 και το 2019, «η Μεσόγειος έχει γνωρίσει πέντε συνεχή χρόνια μαζικού θανάτου ειδών» εξαιτίας των θαλάσσιων καυσώνων, τονίζεται επίσης σε άρθρο της επιστημονικής επιθεώρησης Global Change Biology (18 Ιουλίου).
«Τουλάχιστον από το 2003, τα κύματα αυτά έχουν γίνει συστηματικά και στο μέλλον θα έχουν μεγαλύτερη χρονική διάρκεια, θα καταλαμβάνουν μεγαλύτερη επιφάνεια στην θάλασσα και θα είναι περισσότερο έντονα και σοβαρά» θέτοντας σε μεγάλη δοκιμασία μία πολύτιμη με όρους βιοποικιλότητας θάλασσα, προειδοποιεί η Καρίνα φον Σούκμαν.
Αν και η Μεσόγειος Θάλασσα καλύπτει λιγότερο από το 1% της επιφάνειας των ωκεανών του πλανήτη, φιλοξενεί το 18% όλων των γνωστών θαλάσσιων ειδών» και το μεγαλύτερο ποσοστό θαλάσσιων οικοσυστημάτων στην Ευρώπη, τονίζεται στην έκθεση του δικτύου των ειδικών για την κλιματική αλλαγή στην Μεσόγειο (Medecc).
