«Αν ο εσωτερικός έλεγχος, ένα σύστημα πολύ μοντέρνας και εκσυγχρονισμένης διοίκησης για δημόσιους φορείς, υπήρχε το 2007, όταν άρχισε να βγαίνει στην επιφάνεια το φαινόμενο της κακοδιοίκησης στο Δήμο Θεσσαλονίκης από τη διαχείριση της Παγίας Προκαταβολής, το θέμα θα είχε εντοπιστεί πολύ νωρίτερα και θα είχε σταματήσει». Με τα λόγια αυτά η Ελέγκτρια Δαπανών και Εσόδων Δημοσίου Κωνσταντίνα Γκιουλετζή ξεκίνησε να εξηγεί σε στελέχη της τοπικής αυτοδιοίκησης τι είναι ακριβώς το εν λόγω σύστημα, μιλώντας σε ημερίδα με θέμα «ο εσωτερικός έλεγχος ως ένα εργαλείο σύγχρονης διοίκησης των ΟΤΑ», που διοργάνωσε η Περιφερειακή Ένωση των Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΕΔΚΜ) σε συνεργασία με τη Lever Σύμβουλοι Ανάπτυξης A.E.
«Υπάρχει μια καθημερινότητα μέσα σε έναν δήμο, όπου οι άνθρωποι κάνουν τη δουλειά τους και έρχεται ένα άλλο σύστημα ελέγχου, όχι απόδοσης ευθυνών, το οποίο διαπιστώνει αν όντως τα πράγματα γίνονται έτσι» είπε χαρακτηριστικά για να προσθέσει ότι με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε να εντοπιστεί μια κακοδιαχείριση που συνέβαινε πολλά χρόνια πριν. «Τότε», όπως επισήμανε, «η διαχείριση της Παγίας Προκαταβολής βασιζόταν μόνο στους απολύτως αρμοδίους υπαλλήλους και δεν υπήρχε ένα συμπληρωματικό σύστημα εντός του δήμου που να μπορεί να ελέγξει αν πράγματι γινόταν η σωστή διαχείριση».
Η κ. Γκιουλετζή, μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ παρομοίασε το σύστημα εσωτερικού ελέγχου «με εκείνο που κάνει τον καθένα, όταν βγαίνει από το σπίτι του, να γνωρίζει αν άφησε το σίδερο στην πρίζα», τονίζοντας ότι οργανώνει τα πράγματα με τέτοιον τρόπο ώστε να μην συμβούν τα δυσάρεστα. «Το σύστημα εσωτερικού ελέγχου είναι παντού, ακόμη και στο πώς θα οργανωθεί ο φάκελος των αδειών του προσωπικού» σχολίασε και έφερε ακόμη ως παράδειγμα τον έλεγχο της διαδικασίας έκδοσης πιστοποιητικών από μια υπηρεσία. «Μια υπηρεσία που πρέπει να εκδώσει κάποια πιστοποιητικά ενδέχεται να μην έχει το χρόνο να ελέγξει η ίδια την διαδικασία αυτή. Εκεί ο εσωτερικός έλεγχος παρακολουθεί τα πράγματα, ελέγχει πώς μπορούν να γίνουν πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά και συζητά με τα στελέχη της υπηρεσίας, τα οποία γνωρίζουν πολύ καλά τα προβλήματα που υπάρχουν. Στο τέλος προχωρά σε συστάσεις με τη βοήθεια όλων των στελεχών και διασφαλίζει το επίπεδο λειτουργίας της υπηρεσίας με έναν ανθρωποκεντρικό τρόπο» πρόσθεσε.
Υπογράμμισε, παράλληλα, ότι ο εσωτερικός έλεγχος διευκολύνει τις υπηρεσίες να λειτουργούν πιο αποδοτικά και αποτρέπει πολλά φαινόμενα απάτης και διαφθοράς.
Η μεθοδολογία αυτή εφαρμόζεται εδώ και 80 χρόνια στον ιδιωτικό τομέα
Σύμφωνα με την ίδια, η μεθοδολογία αυτή εφαρμόζεται εδώ και 80 χρόνια στον ιδιωτικό τομέα, ωστόσο στους φορείς του δημοσίου, τουλάχιστον στην Ελλάδα, ήρθε ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης, των αλλαγών στη δημόσια διοίκηση και του εκσυγχρονισμού που όφειλε να κάνει η χώρα με βάση τα μνημόνια και τις οδηγίες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. «Με τον τρόπο αυτό ο εσωτερικός έλεγχος άρχισε να συμβαίνει από το 2010 και μετά. Σήμερα όμως είναι μια χρονική συγκυρία πολύ καλή γιατί μέσα στα χρόνια που μεσολάβησαν δημιουργήθηκε επιτέλους η αντίληψη που χρειαζόταν για το πόσο χρήσιμη και απαραίτητη ήταν η ενσωμάτωση του συστήματος σε κάθε δημόσιο οργανισμό, χωρίς καμία διαφοροποίηση ανάλογα με το είδος του» σημείωσε.
Βασικές προϋποθέσεις για τον εσωτερικό έλεγχο
Αναφερόμενη στις βασικές προϋποθέσεις για να λειτουργήσει σωστά ο εσωτερικός έλεγχος, επισήμανε ότι είναι απαραίτητο κάθε φορέας να δαπανήσει χρόνο και προσπάθεια για την εκπαίδευση των στελεχών του, ωστόσο εκτίμησε ότι «από τη στιγμή που θα γίνει η έναρξη όλης αυτής της συντονισμένης προσπάθειας από κάθε φορέα, τα αποτελέσματα θα παγιωθούν μετά από δύο με τρία χρόνια και ο κόσμος θα αντιληφθεί την αποδοτική του λειτουργία».
Ιγ. Καϊτεζίδης: «Απαραίτητος ένας ενιαίος διαγωνισμός για τη στελέχωση των δήμων»
Την ανάγκη να υπάρξει ένας ενιαίος διαγωνισμός για τη στελέχωση όλων των δήμων της χώρας με εσωτερικούς ελεγκτές υπογράμμισε ο Πρόεδρος της ΠΕΔ-ΚΜ Ιγνάτιος Καϊτεζίδης, μιλώντας στην ημερίδα. «Ο εσωτερικός έλεγχος είναι ένα θέμα που έχει να κάνει με τη διαφάνεια, με την αυτοαξιολόγηση, τη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών των δήμων προς τους πολίτες. Εκεί έχουμε ένα ζήτημα και το έχουμε θέσει πολλές φορές σαν αυτοδιοίκηση στην πολιτεία και έχει να κάνει με τη στελέχωση των υπηρεσιών. Οι υπηρεσίες των δήμων είναι γνωστό ότι είναι ήδη υποστελεχωμένες. Για τον εσωτερικό έλεγχο χρειάζονται εξειδικευμένα στελέχη» τόνισε και ζήτησε τη στελέχωση όλων των δήμων της χώρας στο πρότυπο των προηγούμενων διαγωνισμών, οριζόντια, με εξειδικευμένα στελέχη και συγκεκριμένες προδιαγραφές.
Εννέα χρόνια σε λειτουργία ο εσωτερικός έλεγχος στο Δήμο Θεσσαλονίκης
Στην ημερίδα μίλησε και η αναπληρώτρια προϊσταμένη της διεύθυνσης εσωτερικού ελέγχου του δήμου Θεσσαλονίκης, Κατερίνα Ναζίρη, η οποία επισήμανε ότι στο δήμο Θεσσαλονίκης είχε τροποποιηθεί ο οργανισμός εσωτερικής υπηρεσίας το 2012 και είχε ενταχθεί σε αυτόν η σύσταση του αυτοτελούς τμήματος εσωτερικού ελέγχου. Η λειτουργία του όμως ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2013 και από τότε συνεχίζεται για εννέα χρόνια. Η ίδια επισήμανε ότι «σαφώς οι συνθήκες ήταν πολύ πιο δύσκολες γιατί δεν υπήρχε η ωριμότητα του περιβάλλοντος σε ό,τι αφορά τον εσωτερικό έλεγχο» ωστόσο υπογράμμισε ότι σήμερα «σε σχέση με το παρελθόν τα πράγματα είναι πολύ πιο εύκολα για τους ανθρώπους που θα αναλάβουν καθώς υπάρχει και ένα νομοθετικό πλαίσιο που προσδιορίζει με σαφήνεια το ρόλο του εσωτερικού ελέγχου που είναι ένα εργαλείο διοίκησης και βοήθειας διακυβέρνησης και βελτίωσης των διαδικασιών».
