“Να ευχαριστήσω όλο το επιστημονικό δυναμικό της χώρας που μας συνέδραμε αυτά τα χρόνια που παλέψαμε με τον κορωνοϊό”, ανέφερε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας σε συζήτηση στο πλαίσιο του συνεδρίου με θέμα “Το Σύστημα Υγείας στη Νέα εποχή”. Για την πανδημία είπε ότι βρισκόμαστε σε μια φάση που σημειώνει σημαντική ύφεση, αποτέλεσμα του υψηλού εμβολιασμού και της ανοσίας κυρίως λόγω της μετάλλαξης όμικρον.
“Δεν έχουμε τελειώσει ακόμα με την πανδημία, είναι πιθανό να βρεθούμε το φθινόπωρο με κάποιο κύμα. Τα μέτρα δεν θα είναι οριζόντια. Θα εστιάζονται στους πιο ευάλωτους. Περιμένουμε τις οδηγίες για την τέταρτη δόση. Ο τακτικός εμβολιασμός δεν πρέπει να φθίνει. Θα πρέπει να ακούσουμε τις υποδείξεις των ειδικών και χωρίς να πάρουμε οριζόντια μέτρα να προστατεύσουμε τους πιο ευάλωτους”, δήλωσε ο πρωθυπουργός.
Κάνοντας απολογισμό για το πώς αντιμετωπίσαμε την πανδημία είπε ότι στο δείκτη της υπερβάλλουσας θνησιμότητας η χώρα μας είχε τη 12η καλύτερη επίδοση ανάμεσα στις 27 της ΕΕ με το 2ο γηραιότερο πληθυσμό και με ένα ΕΣΥ που έπασχε από χρόνια υποχρηματοδότηση. “Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν σημαντικές παθογένειες του συστήματος. Πήραμε γρήγορα μέτρα με μεγάλο κόστος στην αρχή της πανδημίας, τρέξαμε μια υποδειγματική επιχείρηση εμβολιασμού. Κανείς δεν θα περίμενε ότι θα φτάναμε στο 83% του ενήλικου πληθυσμού. Διπλασιάσαμε τις ΜΕΘ και ενισχύσαμε επικουρικά και προσωρινά με πολλές προσλήψεις το ΕΣΥ. Τι δεν κάναμε καλά. Νοσοκομεία στην περιφέρεια τα ξεπέρασε η πανδημία και τα μεγάλα νοσοκομεία στα αστικά κέντρα. Ανέδειξε ότι έχουμε μεγάλο κενό στην πρωτοβάθμια υγεία. Είναι ευκαιρία να κάνουμε σημαντικές παρεμβάσεις στο ΕΣΥ και να μην αφήσουμε αυτή την ευκαιρία της τραγωδίας της πανδημίας να πάει χαμένη. Το νέο ΕΣΥ είναι στοίχημα για την κυβέρνηση και για μένα”, είπε ο πρωθυπουργός ο οποίος αναφέρθηκε επίσης στον Προσωπικό Γιατρό λέγοντας πως πρόκειται για πραγματική τομή και αποτελεί μία μόνο ψηφίδα των παρεμβάσεων που πρέπει να κάνουμε.
“Πιστεύω ότι για τους γιατρούς έχουμε ένα πλαίσιο κινήτρων και απολαβών πολύ ελκυστικό. Σίγουρα είναι τομή σε ένα σύστημα το οποίο λειτουργούσε κατακερματισμένα. Πιστεύω ότι οι πολίτες θα το αγκαλιάσουν, και η ιατρική κοινότητα θα το αγκαλιάσει. Πιστεύω ότι σε ένα χρόνο από τώρα θα έχουμε καλή εικόνα του αριθμού των πολιτών οι οποίοι θα έχουν εγγραφεί στο σύστημα”, συμπλήρωσε. Για τις προσλήψεις αναφέρθηκε αναλυτικά σε όσες έγιναν σημειώνοντας ότι το σύστημα υγείας χρειάζεται υποστήριξη σε επίπεδο μόνιμων νοσηλευτών.
Στην κριτική ότι η κυβέρνηση κοιτάει μόνο να ιδιωτικοποιήσει μονάδες υγείας δήλωσε πως τον ξεπερνάει γιατί δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα. “Πιστεύω ακράδαντα σε ένα ισχυρό ΕΣΥ το οποίο θα πρέπει να δίνει στον πολίτη ποιοτικές υπηρεσίες σε σχέση με τα χρήματα τα οποία δίνει ο πολίτης. Μακριά από εμένα τέτοιες κριτικές. Είναι πολύ ξεπερασμένες αυτές οι αναφορές. Έρχονται από μία άλλη εποχή. Στην πανδημία είχαμε ένα ρόλο σημαντικό και αναλάβαμε πρωτοβουλίες που ξεπέρασαν τα σύνορα. Το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πιστοποιητικό ήταν πρόταση της Ελλάδος”, είπε στη συνέχεια. “Το ΕΣΥ θα αποτελεί πάντα τον πυλώνα των παροχών υγείας και αυτό θα πρέπει να δουλέψει περισσότερο με ιδιωτικοοικονομικά στοιχεία”, υπογράμμισε.
“Τέσσερα στοιχήματα για την επόμενη τετραετία. Πρώτον η πρόληψη που έχει δύο κατευθύνσεις. Ποια νοσήματα θα εντοπίσουμε σε πρώιμο στάδιο όπως πχ ο καρκίνος του μαστού ή του παχέος εντέρου. Μεγαλύτερη σημασία έχουν οι οριζόντιες πολιτικές δημόσιας υγείας με πέντε βασικές προτεραιότητες. Κάπνισμα. Ναι μπορεί να υπήρχε χαλάρωση αλλά να ξέρουν ότι ο αντικαπνιστικός νόμος ισχύει και θα εφαρμοστεί. Περιορισμός κατανάλωσης αλκοόλ , άσκηση, σωματικό βάρος, ποιοτική διατροφή και ψυχική υγεία όπου ειδικά στους εφήβους είναι παγκόσμια βόμβα. Πυλώνας δεύτερος είναι η α’βάθμια, τρίτος η β’ βαθμια, ο νέος νοσοκομειακός χάρτης και ο εκσυγχρονισμός των υποδομών μας, πυλώνας τέταρτος η ψηφιακή υγεία”, τόνισε.
Επιπλέον μίλησε για την ανάπτυξη της φαρμοκοβιομηχανίας, την ανάπτυξη των ερευνών και η δυνατότητα της χώρας να παίξει μεγαλύτερο ρόλο στις κλινικές μελέτες.
Σε ερώτηση για τη στελέχωση των δομών υγείας και το πλάνο για πιθανή επερχόμενη υγειονομική κρίση, ο πρωθυπουργός ευχήθηκε να μην έχουμε άλλη υγειονομική κρίση σημειώνοντας πως είναι χρέος της παγκόσμιας κοινότητας να προετοιμαστεί για την επόμενη πανδημία.
Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι έχουν γίνει ανακοινώσεις για προσλήψεις και θα επιμείνει πολύ για να ετοιμαστεί σωστά η επόμενη ημέρα των αμοιβών και των κινήτρων για απομακρυσμένες περιοχές. “Δεν είναι η λύση σε όλα τα προβλήματα της υγείας οι προσλήψεις όπως λέει η αντιπολίτευση”, είπε.
Με αφορμή άλλη ερώτηση ευχαρίστησε τους νοσηλευτές για όσα πρόσφεραν στην πανδημία. Είπε ότι χρειαζόμαστε περισσότερους νοσηλευτές και πως υπάρχουν ζητήματα που αφορούν τη διάρθρωση του κλάδου.
Επισιτιστική κρίση: η Τουρκία έχει ένα ρόλο να παίξει στη Μαύρη θάλασσα όπως και η Ελλάδα με τη μεγαλύτερη ναυτιλία
Ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε επίσης για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. “Είναι μια δυσάρεστη εξέλιξη αυτή γιατί κι εγώ είχα εντύπωση μετά τη συνάντηση με τον πρόεδρο Ερντογάν ότι είχαμε βρει πλαίσιο συνεννόησης. Είχαμε πρωτοφανές μπαράζ υπερπτήσεων και διαρκή ανακίνηση του αδιανόητου επιχειρήματος περί δήθεν μειωμένης κυριαρχίας στα ελληνικά νησιά. Αυτή η ρητορική δεν μπορεί να μας οδηγήσει πουθενά. Υποχρέωση της χώρας μας είναι να εγείρει αυτή την προκλητικότητα και να αναζητά την υποστήριξη των συμμάχων μας, είτε μιλάμε για τις ΗΠΑ είτε για την ΕΕ. Αυτή η στήριξη ήρθε δημόσια χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις”, απάντησε ο πρωθυπουργός ο οποίος σημείωσε ότι και στο παρελθόν έχουμε δει περιόδους με μεγάλη ένταση στη ρητορική. “Εύχομαι, ελπίζω και ενθαρρύνω ανοιχτά την Τουρκία αυτή η ρητορική να μη μεταφραστεί και σε παραπάνω ένταση στο πεδίο. Η Ελλάδα σε κάθε περίπτωση είναι έτοιμη να υπερασπιστεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα”, υπογράμμισε.
Πρόσθεσε ότι είμαστε “μακριά από αυτά” όπως και μακριά από την ένταση του καλοκαιριού του 2020 και είπε πως χρειάζεται αυτοσυγκράτηση από όλους.
Αποτελεί, είπε, και πρόκληση στο πλαίσιο το ΝΑΤΟ καθώς δεν χρειάζονται πρόσθετες εστίες αναταραχής εντός της συμμαχίας.
Αναφερόμενος στην επισιτιστική κρίση καθώς 20 εκ. τόνοι σιταριού είναι εγκλωβισμένοι στην Ουκρανία με μόνο τρόπο μεταφοράς μέσω θάλασσας, ανέφερε ότι η Τουρκία έχει ένα ρόλο να παίξει στη Μαύρη θάλασσα όπως και η Ελλάδα με τη μεγαλύτερη ναυτιλία. “Ας δούμε τα πεδία εκείνα που θα μπορούσαμε υπό τις κατευθύνσεις του ΟΗΕ να συνεργαστούμε και να προσφέρουμε όλοι υπηρεσία”, συνέχισε και είπε πως η ρητορική της Τουρκίας ξεπερνάει τα όρια και “από ένα σημείο και μετά γίνεται γραφική”.
“Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τούρκος πρόεδρος έχει πει ότι δεν μου μιλάει. Το είχε πει και μετά τον Έβρο. Φαντάζομαι κάποια στιγμή θα μιλήσουμε γιατί πρέπει να μιλάμε. Εγώ δεν κρατάω μούτρα. Θα υπερασπίζομαι όμως τις ελληνικές θέσεις με τη σιγουριά ότι έχουμε το δίκιο με το μέρος μας”, απάντησε ο πρωθυπουργός ερωτηθείς για το ενδεχόμενο συνάντησής του με τον Ταγίπ Ερντογάν με την ευκαιρία της συνόδου του ΝΑΤΟ τέλος του μήνα στη Μαδρίτη.
Για το χρόνο των εκλογών ο πρωθυπουργός δήλωσε πως έχει πει ότι θα εξαντληθεί η τετραετία καθώς αυτό πιστεύει ότι ορίζει η θεσμική τάξη.
Η Ελλάδα του 2022 δεν είναι η Ελλάδα του 2015
Παράλληλα σημείωσε: “Από τον Ιούλιο μπαίνουμε στον τέταρτο χρόνο της κυβέρνησης. Έχω δεσμευτεί ότι σε καμία περίπτωση το γεγονός ότι βλέπουμε πια το τέλος της κυβερνητικής θητείας δεν είναι άλλοθι για να σταματήσουμε να παράγουμε κυβερνητικό έργο. Γι’ αυτό το επόμενο εξάμηνο θα είναι πλούσιο όπως και μέχρι τον Αύγουστο όταν θα κλείσει για λίγες ημέρες η Βουλή. Είναι σημαντικό, καθώς έχουμε 12 μήνες μπροστά μας, να μην εγκλωβιστεί η χώρα σε αφόρητη πολιτική τοξικότητα και σε διάλογο με κραυγές και κατηγορίες χωρίς προγραμματική επιχειρηματολογία”.
Ο κ. Μητσοτάκης έφερε ως παράδειγμα τη φωτιά το Σάββατο. “Αντιμετωπίστηκε πιστεύω καλύτερα από άλλες φορές. Το είπαν οι ίδιοι οι κάτοικοι. Είχαμε ομοβροντία κατηγοριών από την αντιπολίτευση, ειδικά την αξιωματική αντιπολίτευση. Πιστεύει κανείς ότι δεν θα έχουμε φωτιές το καλοκαίρι; Το ζήτημα είναι πώς θα τις αντιμετωπίσουμε, πως πήραμε το μάθημά μας και γινόμαστε καλύτεροι. Ο πολιτικός διάλογος της αντιπολίτευσης έχει ξεπεράσει τα όρια. Υπάρχει μηδενιστική κριτική για όλα. Για τα πάντα στον πλανήτη φταίει ο Μητσοτάκης. Αν αυτό έχει ανταπόκριση στις δημοσκοπήσεις, ας το κρίνουν οι ίδιοι”, συνέχισε.
Είπε επίσης ότι δέχεται την σκληρή προγραμματική αντιπαράθεση αλλά δεν θα δεχτεί διαστρέβλωση στοιχείων, γενικούς αφορισμούς ότι η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στους θανάτους στην πανδημία και ψέματα που αδικούν τους εργαζόμενους στο ΕΣΥ.
“Κάνω έκκληση να επαναφέρουμε την πολιτική σε ένα επίπεδο σκληρής προγραμματικής αντιπαράθεσης η οποία θα θυμίζει αυτά που ζήσαμε πριν από 10 χρόνια. Η Ελλάδα του 2022 δεν είναι η Ελλάδα του 2015. Κάποιοι νομίζουν ότι μπορούν να καβαλήσουν στο άλογο της δυσαρέσκειας η οποία υπάρχει για προβλήματα που είναι παγκόσμια”, συνέχισε.
Στις 14 Ιουνίου ανοίγει η πλατφόρμα για το ρεύμα
Ερωτηθείς για την ακρίβεια και το ενδεχόμενο νέας παρέμβασης, ο κ. Μητσοτάκης είπε πως υποχρέωση της κυβέρνησης είναι να κρατά εφεδρείες. Είπε ότι στις 14 Ιουνίου θα ανοίξει η πλατφόρμα για την επιστροφή ποσού έως 600 ευρώ που ισοδυναμεί με το 60% της υπερβάλλουσας δαπάνης στο ρεύμα από το Δεκέμβριο έως το Μάιο και από τον Ιούλιο μπαίνει σε εφαρμογή το νέο σύστημα τιμολόγησης το οποίο εξουδετερώνει τη ρήτρα αναπροσαρμογής.
Για τα καύσιμα είπε ότι ήδη έγινε μια παρέμβαση στα πλαίσια των δυνατοτήτων της οικονομίας ενώ για την χρηματοδότηση του εθνικού σχεδίου για την ενέργεια η κυβέρνηση φορολόγησε με 90% τα υπερκέρδη των εταιρειών, κάτι που δεν ψήφισε κανένα από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και θα πρέπει να εξηγήσουν γιατί.
“Είμαστε μπροστά σε παγκόσμια κρίση η οποία δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσει. Υποχρέωση της κυβέρνησης είναι να στηρίξει την κοινωνία και θα εξακολουθήσει να το κάνει στα πλαίσια των δημοσιονομικών δυνατοτήτων και χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τον στόχο της εξόδου από την επιτήρηση και της κατάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας μέσα στο 2023”, υπογράμμισε.
Ολόκληρη η συζήτηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τους δημοσιογράφους Μπάμπη Κούτρα και Γρηγόρη Τζιοβάρα στο πλαίσιο του Συνεδρίου με θέμα «Το Σύστημα Υγείας στη νέα εποχή» που διοργάνωσε η εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» και το ygeiamou.gr
*Δημοσιογράφος:* Ευχαριστούμε πολύ, καλή σας μέρα. Κύριε Πρόεδρε καλώς ήρθατε, καλή σας ημέρα.
*Κ. Μητσοτάκης:* Καλημέρα.
*Δημοσιογράφος:* Σας ευχαριστούμε για την ενεργή συμμετοχή σας και φέτος στο Συνέδριο του Πρώτου Θέματος για το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Βρισκόμαστε ανάμεσα σε διακεκριμένα μέλη της επιστημονικής κοινότητας, αλλά και στελέχη των δομών της δημόσιας υγείας και των επιχειρήσεων που αναπτύσσουν δραστηριότητα στον κλάδο της υγείας, του φαρμάκου και της ασφάλισης.
Το Πρώτο Θέμα, όπως και τις προηγούμενες χρονιές, φιλοδοξεί να καθιερώσει σαν ετήσιο θεσμό αυτό το Συνέδριο για την υγεία, με στόχο πρώτον να αναδείξει τα προβλήματα και το δεύτερο -το οποίο σας αφορά κι εσάς- να συνεισφέρει στο δημόσιο διάλογο για να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο και ανθεκτικό στις προκλήσεις του μέλλοντος Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Ο συνάδελφός μου κ. Τζιοβάρας κι εγώ θα προσπαθήσουμε να μεταφέρουμε όσο μπορούμε από τις ερωτήσεις που νομίζουμε ότι θα θέλουν να μάθουν και τα στελέχη υγείας, αλλά κυρίως οι πολίτες οι οποίοι μας ακούν.
Δε θα μπορούσα να μην ξεκινήσω, κ. Πρόεδρε. από το προφανές: έχουμε βγάλει τις μάσκες -από ό,τι μπορώ να καταλάβω- όλοι μας, έχουμε ένα καλοκαίρι χαλαρό μπροστά μας, το ερώτημα είναι: Το φθινόπωρο θα είμαστε εξίσου καλά όσον αφορά τα μέτρα, αλλά και όσον αφορά τις έκτακτες ανάγκες του συστήματος υγείας που είχαμε τις δυο προηγούμενες χρονιές ή τα πράγματα θα είναι χαλαρά;
*Κ. Μητσοτάκης:* Καταρχάς σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση να συμμετέχω για ακόμη μια φορά σε αυτό το σημαντικό Συνέδριο. Και χαίρομαι γιατί βρίσκομαι ανάμεσα σε πρόσωπα τα οποία μου είναι οικεία. Και θέλω με την ευκαιρία αυτή να ευχαριστήσω όλο το επιστημονικό δυναμικό της χώρας που μας συνέδραμε αυτά τα δύο πολύ δύσκολα χρόνια που παλέψαμε με τον κορωνοϊό.
Ήταν μια εξαιρετικά μεγάλη πρόκληση για την Κυβέρνηση, για τις δημόσιες πολιτικές υγείας αλλά και για το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Θα μπορέσουμε να μιλήσουμε στη συνέχεια, φαντάζομαι, για να κάνουμε και έναν σύντομο απολογισμό του τι κάναμε καλά και που πρέπει να βελτιωθούμε.
Δεν ξέρω αν πρέπει να ανησυχώ όταν βλέπω τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου να φοράει μάσκα όταν όλοι οι άλλοι δεν φοράνε, αλλά εν πάση περιπτώσει βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή σε μια φάση όπου η πανδημία στη χώρα μας και παγκόσμια σημειώνει μια σημαντική ύφεση.
Αυτό είναι αποτέλεσμα δύο παραγόντων: αφενός του υψηλού ποσοστού εμβολιασμού αλλά και της ανοσίας η οποία έχει επέλθει κυρίως από τη μετάλλαξη Όμικρον και τις υπομεταλλάξεις της, η οποία είχε πολύ μεγάλη διασπορά τους τελευταίους μήνες.
Αλλά σε καμία περίπτωση δεν έχουμε τελειώσει ακόμα με την πανδημία και είναι πολύ πιθανόν από το φθινόπωρο να βρεθούμε αντιμέτωποι με κάποιου είδους νέο κύμα, το οποίο ξέρουμε πια, όμως, ότι θα πλήξει περισσότερο τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας. Αυτούς, δηλαδή, οι οποίοι είναι πιο ηλικιωμένοι ή αυτούς οι οποίοι έχουν κάποιον ειδικό λόγο να προσέχουν περισσότερο.
Κατά συνέπεια, πιστεύω ότι τα μέτρα δημόσιας πολιτικής πια δεν θα είναι οριζόντια, θα εστιάζονται στην προστασία των πιο ευάλωτων συμπολιτών μας.
Θα περιμένουμε τις υποδείξεις της Επιτροπής για τις ηλικίες εκείνες που θα χρειαστούμε τέταρτη δόση εμβολίου. Και είναι πολύ σημαντικό να αντιληφθούμε ότι ο τακτικός εμβολιασμός είναι κάτι το οποίο δεν πρέπει να φθίνει.
Εμείς καταφέραμε και είχαμε καλά ποσοστά εμβολιασμού ως προς την τρίτη δόση, διότι κάναμε μια καμπάνια ευαισθητοποίησης και ξεκινήσαμε νωρίτερα από άλλες χώρες, αλλά θα πρέπει πάλι να ακούσουμε τις υποδείξεις των ειδικών και χωρίς να πάμε σε οριζόντια μέτρα, να σπεύσουμε να προστατεύσουμε τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας γιατί ξέρουμε πολύ καλά ότι αυτοί κινδυνεύουν δυσανάλογα πολύ να ασθενήσουν.
*Δημοσιογράφος:* Όσον αφορά τους πολίτες. Όσον αφορά το Σύστημα Υγείας εκεί σε ποιο σημείο θα βρισκόμαστε το φθινόπωρο;
*Κ. Μητσοτάκης:* Κοιτάξτε, καταρχάς είναι πιστεύω σημαντικό και ελπίζω να μας δοθεί η ευκαιρία και μέσα από το Συνέδριό σας να κάνουμε έναν αντικειμενικό απολογισμό του πώς αντιμετωπίσαμε την πανδημία αυτά τα δύο χρόνια.
Και είναι πάρα πολύ σημαντικό αυτός ο απολογισμός να γίνει βάσει πραγματικών στοιχείων και σε καμία περίπτωση -θα επιμείνω σε αυτό, επειδή θα ακολουθήσει στο βήμα αυτό και ο Αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης- να μη μπούμε στη μυλόπετρα των κομματικών αντιπαραθέσεων χωρίς να μπορούμε να συμφωνούμε κατ’ αρχάς, στα βασικά στοιχεία.
Ποιά ήταν η απόδοση, λοιπόν, της χώρας μας; Υπάρχει ένας δείκτης ο οποίος θα έλεγα ότι είναι ο απόλυτος συγκριτικός δείκτης βάσει των οποίων μπορούμε να συγκρίνουμε επιδόσεις μεταξύ διαφορετικών χωρών και αυτός είναι ο δείκτης υπερβάλλουσας θνησιμότητας.
Δεν είναι ο απόλυτος δείκτης των θανάτων, διότι κάθε χώρα δηλώνει τους θανάτους με διαφορετικό τρόπο. Στην υπερβάλλουσα θνησιμότητα λοιπόν, η χώρα μας είχε τη 12η καλύτερη επίδοση ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 χωρών.
Αυτό δεν αμφισβητείται. Αυτή είναι η επίσημη ανάλυση την οποία έκαναν πολύ έγκριτα επιστημονικά περιοδικά του εξωτερικού και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και αυτό σε μία χώρα η οποία είχε τον δεύτερο γηραιότερο πληθυσμό στην Ευρώπη και με ένα Σύστημα Υγείας το οποίο έπασχε από χρόνια υποχρηματοδότηση.
Άρα, το να ερχόμαστε και να λέμε στον δημόσιο διάλογο ότι η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια στους θανάτους, είναι απαράδεκτο. Είναι ψέμα και είναι και πάρα πολύ άδικο για όλους όσοι προσπάθησαν πάρα πολύ να αντιμετωπίσουμε αυτήν την πανδημία.
Αυτό, προς Θεού, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν σημαντικές παθογένειες του συστήματος, οι οποίες ανεδείχθησαν.
*Δημοσιογράφος:* Ποιες είναι αυτές κύριε Πρόεδρε; Μπορείτε να τις απαριθμήσετε;
*Κ. Μητσοτάκης:* Κατ’ αρχάς, να δούμε τι κάναμε καλά. Πιστεύω ότι ήμασταν αποτελεσματικοί και πήραμε γρήγορα μέτρα ως προς τις οριζόντιες πολιτικές, με μεγάλο κόστος για την οικονομία στην αρχή της πανδημίας.
Πιστεύω ότι τρέξαμε μία υποδειγματική επιχείρηση εμβολιασμού, η οποία έφτασε το ποσοστό μας στους ενήλικες να ξεπεράσει το 80%, να αγγίξει το 83%. Νομίζω κανείς δεν θα περίμενε από τους επιστήμονες οι οποίοι είναι εδώ, πριν από δύο χρόνια ότι θα φτάναμε στο 83% του ενήλικου πληθυσμού. Και η επιχείρηση «Ελευθερία» έτρεξε υποδειγματικά χρησιμοποιώντας και την τεχνολογία και αποτέλεσε παράδειγμα βέλτιστων πρακτικών. Και, επίσης, πιστεύω ότι κινηθήκαμε γρήγορα να ενισχύσουμε τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, τις διπλασιάσαμε ουσιαστικά μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, σε σύμπραξη και με τον ιδιωτικό τομέα και με μεγάλους δωρητές και ενισχύσαμε επικουρικά και προσωρινά, με πολλές προσλήψεις το Εθνικό Σύστημα Υγείας, κάποιες εκ των οποίων είναι και μόνιμες προσλήψεις.
Τώρα τι δεν κάναμε καλά, γιατί πρέπει να τα λέμε όλα. Πιστεύω ότι η πανδημία ανέδειξε τη μεγάλη ανισότητα του Συστήματος Υγείας. Είναι κάτι το οποίο το είχαμε εντοπίσει.
*Δημοσιογράφος:* Μεταξύ κέντρου και περιφέρειας, εννοείτε;
*Κ. Μητσοτάκης:* Μεταξύ κέντρου και περιφέρειας. Μεταξύ νοσοκομείων τα οποία τα ξεπέρασε η πανδημία, δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν άλλο, και των μεγάλων νοσοκομείων στα μεγάλα αστικά κέντρα, τα οποία πιστεύω ότι στάθηκαν και με το παραπάνω στο ύψος των περιστάσεων. Νομίζω ότι η πανδημία ανέδειξε το γεγονός ότι έχουμε ένα πολύ μεγάλο κενό στην Πρωτοβάθμια Υγεία. Η πανδημία ανέδειξε το γεγονός ότι και σε ζητήματα δημόσιας υγείας θα πρέπει να τρέξουμε για να καλύψουμε το χαμένο έδαφος.
Και βέβαια είναι μία ευκαιρία η πανδημία να κάνουμε σημαντικές παρεμβάσεις στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, πολλές από τις οποίες έχουν ήδη δρομολογηθεί -φαντάζομαι ότι θα μιλήσουμε στη συνέχεια- και να μην αφήσουμε αυτή την ευκαιρία της κρίσης και της τραγωδίας της πανδημίας να πάει χαμένη.
Έχω δεσμευθεί, και προσωπικά, ότι το νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας είναι ένα στοίχημα για την Κυβέρνηση αλλά και για μένα και οι πολιτικές τις οποίες δρομολογούμε, ξεκινώντας -ας πούμε- με την παρέμβαση που κάνουμε στην Πρωτοβάθμια Υγεία μέσα από τον προσωπικό γιατρό, που νομίζω ότι είναι μία πραγματική τομή στο χρόνο σε σχέση με το πώς αντιμετωπίζουμε την Πρωτοβάθμια Υγεία, είναι μόνο μία ψηφίδα των παρεμβάσεων που πρέπει να γίνουν για να αποκτήσουμε ένα σύστημα υγείας αντάξιο των προσδοκιών των πολιτών μας.
*Δημοσιογράφος:* Αναφερθήκατε, κ. Πρόεδρε, στο θέμα του προσωπικού γιατρού και τη νομοθετική σας πρωτοβουλία. Ωστόσο και οι πολίτες βλέπω να έχουν ενδοιασμούς, δεν βλέπω να υπάρχει μεγάλη συμμετοχή, και οι γιατροί δεν έχουν μεγάλη προθυμία να συμμετάσχουν. Για ποιο λόγο γίνεται κατά τη γνώμη σας;
*Κ. Μητσοτάκης:* Δεν είμαι σίγουρος για αυτό. Πιστεύω για τους γιατρούς έχουμε ένα πλαίσιο κινήτρων και απολαβών το οποίο είναι ελκυστικό για να συμμετέχουν στο σχήμα αυτό και νομίζω ότι οι πολίτες, όσο τουλάχιστον εμείς έχουμε ερευνήσει το θέμα, είναι πολύ θετικοί απέναντι στον προσωπικό γιατρό.
Σίγουρα είναι μία τομή σε ένα σύστημα το οποίο λειτουργούσε τελείως κατακερματισμένα και -θέλω να το τονίσω- με σημαντικές «out of pocket», δηλαδή ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία, κυρίως στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Και πιστεύω ότι οι πολίτες θα αγκαλιάσουν το σύστημα αυτό και η ιατρική κοινότητα τελικά θα το αγκαλιάσει και κάθε μήνα πια, από τον Ιούλιο και μετά που θα εγγράφονται οι πολίτες, είναι και μία ευκαιρία για εμάς να ενημερώνουμε τους πολίτες…
*Δημοσιογράφος:* Πότε βλέπετε το σύστημα να έχει αποκτήσει μία ροή, μία δομή, μία συνάφεια που ο κάθε πολίτης θα έχει εγγραφεί και θα πηγαίνει στον οικογενειακό γιατρό; Θα είναι αυτό σε ένα χρόνο από τώρα; Σε δύο χρόνια από τώρα;
*Κ. Μητσοτάκης:* Πιστεύω ότι σε ένα χρόνο από τώρα θα έχουμε μία πολύ καλή εικόνα του αριθμού των πολιτών οι οποίοι θα έχουν εγγραφεί στο σύστημα.
Και βέβαια υποχρέωσή μας είναι μέσα από την διαρκή ενημέρωση να εξηγούμε τα οφέλη από αυτήν την κίνηση και τη σημασία που αποδίδουμε στο να έχει ένας πολίτης ένα προσωπικό σημείο αναφοράς.
Και τονίζω ότι ο προσωπικός γιατρός, σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν χρόνια νοσήματα, μπορεί να είναι ο γιατρός της ειδικότητας που παρακολουθεί ήδη τον πολίτη. Και αυτό σε συνδυασμό με τα ψηφιακά εργαλεία τα οποία δρομολογούμε, να μπορούν να μας επιτρέπουν να έχουμε μια διαχρονική παρακολούθηση της ιατρικής κατάστασης όλων των πολιτών και ένα σημείο αναφοράς για την πρωτοβάθμια περίθαλψη.
*Δημοσιογράφος:* Μιας και αναφέρεστε, κ. Πρόεδρε, στο θέμα του ανθρωπίνου δυναμικού, του επιστημονικού προσωπικού, πολλοί λένε ότι ένα βασικό συμπέρασμα αυτής της διετούς πανδημίας είναι η κόπωση του ανθρωπίνου δυναμικού στα νοσοκομεία. Τόσο των νοσηλευτών όσο και των γιατρών. Ακούω κάθε τόσο ότι πολλοί γιατροί παραιτούνται. Δεν θέλουν να συνεχίσουν στον δημόσιο τομέα. Αυτό πως το αντιμετωπίζετε; Υπάρχει πρόθεση προσλήψεων. Έχουνε γίνει ήδη κάποιες προσλήψεις. Αλλά μήπως τα κίνητρα δεν είναι επαρκή; Σκοπεύετε να κάνετε κάτι πιο ουσιαστικό και πιο δραστικό σε αυτήν την κατεύθυνση;
*Κ. Μητσοτάκης:* Κοιτάξτε, καταρχάς έχουν γίνει σημαντικές προσλήψεις. Έχω εδώ τα πιο επικαιροποιημένα στοιχεία. Τα τελευταία δύο έτη έχουμε προσλάβει παραπάνω από 2.300 μόνιμους γιατρούς στο ΕΣΥ, 2.200 επικουρικούς γιατρούς και τρέχει, ήδη, η προκήρυξη για 4.000 νοσηλευτές. Η μεγαλύτερη προκήρυξη την οποία τρέχει αυτή τη στιγμή ο ΑΣΕΠ. Διότι γνωρίζουμε πολύ καλά ότι το σύστημα υγείας χρειάζεται υποστήριξη σε επίπεδο μόνιμων νοσηλευτών για να διορθωθεί αυτή η ανισορροπία η οποία διαχρονικά υπήρχε στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Νομίζω ότι περιγράφετε κάτι το οποίο απασχολεί πολύ την παγκόσμια κοινότητα, αυτή η κόπωση του ιατρικού προσωπικού, η οποία στην Ελλάδα γίνεται χειρότερη από το γεγονός ότι οι απολαβές των γιατρών είναι σχετικά χαμηλές εάν τις συγκρίνουμε με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Με αποτέλεσμα να έχουμε ένα brain drain σημαντικό. Να εκπαιδεύουμε ουσιαστικά τους γιατρούς μας και στην συνέχεια να μας τους «κλέβουν» άλλες χώρες. Να τους παίρνουν ήδη εκπαιδευμένους.
Άρα εκεί νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε μια συνολική αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο αμείβουμε τους γιατρούς, τι πρόσθετες δυνατότητες για πρόσθετο εισόδημα μπορούμε να έχουμε εντός του Εθνικού Συστήματος Υγείας και να δημιουργήσουμε και μια μεγαλύτερη όσμωση και με τον ιδιωτικό τομέα και θα έλεγα και έναν γόνιμο ανταγωνισμό μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
*Δημοσιογράφος:* Θέλω να μου πείτε, από τις χίλιες τόσες μέρες που είστε στο Μέγαρο Μαξίμου, τις χίλιες σίγουρα τις περάσατε ασχολούμενος με τα θέματα υγείας. Κατά την γνώμη σας, με αυτή την συσσωρευμένη εμπειρία, πού πάσχει το σύστημα υγείας; Πάσχει στην οργάνωση; Πάσχει στο δυναμικό ή πάσχει στην χρηματοδότηση;
*Κ. Μητσοτάκης:* Πάσχει σε όλα. Κατ’ αρχάς είμαστε και σήμερα ακόμα ένα σύστημα υγείας το οποίο είναι κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ως προς την χρηματοδότηση.
Έχουμε αυτή την στιγμή σημαντικά πρόσθετα χρηματοδοτικά εργαλεία, και μέσα από το ΕΣΠΑ αλλά και μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης (RRF), που θα μας βοηθήσουν να επενδύσουμε. Γιατί μιλάμε για εργαλεία τα οποία αφορούν επενδύσεις στον τομέα της υγείας, είτε μιλάμε για σημαντικές παρεμβάσεις οι οποίες θα γίνουν στα νοσοκομεία μας, είτε για παρεμβάσεις οι οποίες θα γίνουν στα κέντρα υγείας, είτε για πρωτοβουλίες οι οποίες έχουν να κάνουν με τις ψηφιακές δράσεις που αποτελούν και τη μεγάλη πρόκληση του μέλλοντος.
Αυτό σε συνδυασμό με σημαντικές ιδιωτικές δωρεές οι οποίες γίνονται για τον τομέα της υγείας. Βρισκόμαστε εδώ, στο χώρο του Κέντρου Πολιτισμού, και δεν μπορώ να μην αναφέρω και να μην ευχαριστήσω το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το οποίο αφήνει ένα μοναδικό αποτύπωμα στο χώρο της υγείας, χτίζοντας ουσιαστικά καινούργια νοσοκομεία: το Παιδιατρικό Νοσοκομείο στη Θεσσαλονίκη, το Νοσοκομείο μας στην Κομοτηνή, το Νοσοκομείο στη Σπάρτη. Και συνεπικουρεί τις δημόσιες παρεμβάσεις οι οποίες γίνονται με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Άρα έχουμε δυνατότητα πια χρησιμοποιώντας ευρωπαϊκά εργαλεία να αρχίσουμε να γεφυρώνουμε το κενό χρηματοδότησης.
Βεβαίως υπάρχει ζήτημα γενικά στην οργάνωση, έχουμε ένα αρκετά κατακερματισμένο σύστημα και σίγουρα δε νομίζω ότι έχουμε φτάσει ακόμα στο σημείο να μπορούμε να μετράμε την απόδοση του συστήματος υγείας με ένα τρόπο που να μας επιτρέπει να κάνουμε εύκολες συγκρίσεις, να θέτουμε στόχους και να βλέπουμε που πρέπει να παρεμβαίνουμε, έτσι ώστε να βελτιωθεί η απόδοση του συστήματος.
Το γεγονός ότι έχουμε πια έναν οργανισμό ο οποίος ασχολείται με την ποιότητα της υγείας, είναι μία πολύ σημαντική καινοτομία για το Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Και από κει και πέρα τα ζητήματα του ανθρώπινου δυναμικού νομίζω τα συζητήσαμε.
*Δημοσιογράφος:* Η γενικότερη πάντως εικόνα κ. Πρόεδρε, αν μου επιτρέπετε, είναι ότι η κυβέρνηση βρίσκεται ανάμεσα σε μία συνδικαλιστικού -θα έλεγα- τύπου πίεση, περισσότερη χρηματοδότηση, περισσότερες μονάδες, περισσότερα νοσοκομεία, η οποία δεν ξέρω αν έχει τέλος και που μπορεί να φτάσει.
Και από την άλλη, φαντάζομαι, σας πιέζει πολιτικά κάθε φορά και η αντιπολίτευση στην κατεύθυνση «δώστε χρήματα, δώστε χρήματα», με συνέπεια όλο αυτό το ουσιώδες σημείο που περιγράφετε, της οργάνωσης και της αναδιοργάνωσης, να αναβάλλεται ακριβώς μπροστά στην απειλή της συνδικαλιστικής και της πολιτικής απειλής -ας πούμε- ή του πολιτικού εκβιασμού.
*Δημοσιογράφος:* Ας πούμε ο χάρτης των νοσοκομείων είναι ένα χαρακτηριστικό. Δηλαδή θέλει η κάθε πόλη και το νοσοκομείο της.
*Κ. Μητσοτάκης:* Είναι πραγματικά κρίμα και λυπηρό θα έλεγα το γεγονός ότι δεν μπορούμε πολιτικά να συμφωνήσουμε, τουλάχιστον με την αξιωματική αντιπολίτευση -με άλλα κόμματα πιστεύω ότι υπάρχουν περισσότερα πεδία συνεννόησης- σε ορισμένες απολύτως αυτονόητες αλλαγές οι οποίες πρέπει να γίνουν.
Αναφερθήκατε στο νοσοκομειακό χάρτη. Και η πραγματικότητα είναι ότι σήμερα έχουμε νοσοκομεία τα οποία μπορεί να απέχουν 20, 30 χιλιόμετρα το ένα από το άλλο τα οποία υπολειτουργούν και τα δύο. Πείτε ότι έχουμε δύο νοσοκομεία -δεν χρειάζεται να αναφερθώ σε συγκεκριμένες περιοχές- τα οποία και τα δύο μπορεί να έχουν μια οφθαλμολογική κλινική, λέω, με ένα οφθαλμίατρο, ο οποίος να μην μπορεί να χειρουργήσει γιατί είναι ένας και μόνος και τελικά να μην εξυπηρετεί ούτε το ένα, ούτε το άλλο νοσοκομείο τα οφθαλμολογικά περιστατικά. Αυτές είναι παθογένειες οι οποίες πρέπει να διορθωθούν. Και εμείς λέμε ότι δεν χρειάζεται να κλείσει καμία μονάδα, αλλά μπορεί να αλλάξει η κατεύθυνσή της.
Θα δημιουργήσουμε ένα σύστημα περιφερειακών κέντρων με ακτίνες στην Περιφέρεια και θα εξορθολογήσουμε τις κλινικές οι οποίες υπάρχουν στα περιφερειακά νοσοκομεία.
Θα μας οδηγήσει αυτό σε κάποιες συγκρούσεις; Προφανώς. Θα ξεβολευτούν κάποιοι; Προφανώς και θα ξεβολευτούν κάποιοι. Είναι δυνατόν, όμως, σήμερα πραγματικά η αξιωματική αντιπολίτευση να περιοδεύει την Ελλάδα και όπου εντοπίζει τέτοιες δυσλειτουργίες να λέει: δεν πρέπει με τίποτα να γίνει καμία παρέμβαση, σε ένα περιφερειακό νοσοκομείο το οποίο όλοι γνωρίζουμε ότι υπολειτουργεί και παρέχει πολύ μέτριες -για να μην χρησιμοποιήσω κάποια πιο αυστηρή έννοια- υπηρεσίες στους πολίτες;
Άρα ο νέος νοσοκομειακός χάρτης αποτελεί μια σημαντική μεταρρύθμιση η οποία ήδη δρομολογείται. Θα είναι μεταρρύθμιση, για εμάς, δεύτερης τετραετίας. Μην περιμένετε παρεμβάσεις οι οποίες θα γίνουν άμεσα. Και εκεί θα πρέπει να δούμε ενδεχομένως, που πρέπει να συγχωνεύσουμε δράσεις, τι εξορθολογισμός πρέπει να γίνει. Ας πούμε, εγώ έχω δει ήδη ένα σχέδιο το οποίο έχει ετοιμαστεί, που μου φαίνεται πολύ λογικό, πιλοτικό για τη Δυτική Μακεδονία. Για το πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και να αξιοποιήσουμε καλύτερα τις υφιστάμενες δομές.
Και από εκεί και πέρα πού χρειάζεται να δημιουργήσουμε καινούργια νοσοκομεία. Εμείς είμαστε πολύ φειδωλοί στις εξαγγελίες μας. Ας πούμε, βρέθηκα στην Κω -και δεν έχουμε εξαγγείλει εμείς καινούργια νοσοκομεία- εξήγγειλα όμως ειδικά στην Κω καινούργιο νοσοκομείο, διότι έχουμε ένα πολύ ειδικό πρόβλημα με ένα παλιό κτίριο το οποίο δεν επιδέχεται ουσιαστικών παρεμβάσεων και με ένα νησί το οποίο είναι η πατρίδα του Ιπποκράτη και δέχεται ένα εκατομμύριο τουρίστες τον χρόνο.
*Δημοσιογράφος:* Μέχρι να υλοποιηθεί αυτό το πρόγραμμα της αναδιοργάνωσης των μονάδων υγείας θα ενισχυθούν αυτά τα νοσοκομεία στα οποία έχετε εντοπίσει ότι υπάρχει πρόβλημα, κ. Πρόεδρε;
Δηλαδή υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα με τους αναισθησιολόγους, τους εντατικολόγους, υποψιάζομαι από αυτά που διαβάζω από τις ανακοινώσεις του Υπουργείου και τις θέσεις τους ότι υπάρχει γενικώς πρόβλημα σε αυτές τις ειδικότητες.
Πώς το αντιμετωπίζετε αυτό; Δηλαδή για να πάει στο νοσοκομείο ένας αναισθησιολόγος πρέπει να πάει από τη Θεσσαλονίκη που δυσφορεί. Για να πάει στο Καραμανδάνειο πρέπει να στείλουμε από την Αθήνα.
Αυτό έτσι με εμβαλωματικές λύσεις μπορεί να πάει μακριά αυτός ο σχεδιασμός και αυτή η προσπάθεια;
*Κ. Μητσοτάκης:* Καταρχάς, η απάντηση είναι πως όχι. Έχουμε δώσει πρόσθετα κίνητρα για τις ειδικότητες εκείνες όπου έχουμε μεγάλη ανάγκη και νομίζω ότι και από εδώ και στο εξής -έχει δίκιο η Αναπληρώτρια Υπουργός η οποία εισηγήθηκε αυτήν την πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο- οι ειδικότητες θα πρέπει όπως προκηρύσσονται, να ανταποκρίνονται και στις ανάγκες της χώρας. Δηλαδή εάν έχουμε ανάγκες για παραπάνω πνευμονολόγους και αναισθησιολόγους, αυτό θα πρέπει να μην είναι απλά αντικείμενο της επιλογής του κάθε νέου γιατρού. Θα πρέπει εμείς να δίνουμε κάποιες κατευθύνσεις πού έχουμε κενά.
Και μετά έχουμε ένα μεγάλο πρόβλημα, διαχρονικό πρόβλημα το οποίο αφορά τη στελέχωση των νησιών μας. Το οποίο δυστυχώς αντιμετώπιζαν όλες οι κυβερνήσεις στο παρελθόν και είναι σαφές σε μένα ότι μέχρι στιγμής το πλαίσιο των κινήτρων και των αντικινήτρων που έχουμε δώσει, προφανώς δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα, γιατί εξακολουθούμε και έχουμε σημαντικά κενά.
*Δημοσιογράφος:* Θέλω να πάμε λίγο, αν μου επιτρέπεις Μπάμπη, στη συνεργασία του ιδιωτικού τομέα με το δημόσιο. Στη διάρκεια της πανδημίας απεδείχθη ότι χωρίς ένα ισχυρό δημόσιο σύστημα, όπου δεν υπήρχε μάλλον ένα ισχυρό δημόσιο σύστημα, είχαμε τεράστια προβλήματα. Από την άλλη και ο ιδιωτικός τομέας λειτουργεί επικουρικά. Εσείς δέχεστε πολλές επικρίσεις, ότι ρίχνετε βάρος ως κυβέρνηση στον ιδιωτικό τομέα και η πρόθεσή σας είναι, τουλάχιστον αυτό λέει η αξιωματική αντιπολίτευση, να ιδιωτικοποιήσετε μονάδες.
Τι απαντάτε σε όλο αυτό το ζήτημα και πως πράγματι μπορεί να γίνει αποδοτική η συνεργασία του ιδιωτικού με τον δημόσιο τομέα υγείας;
*Κ. Μητσοτάκης:* Με ξεπερνάει αυτή η κριτική, διότι δεν ανταποκρίνεται καθόλου στην πραγματικότητα.
*Δημοσιογράφος:* Την ακούτε φαντάζομαι…
*Κ. Μητσοτάκης:* Ναι, την ακούω, αλλά θα πρέπει και κάποιος…
*Δημοσιογράφος:* Μέχρι «Μαύρη Βίβλο» για την πανδημία ακούσαμε.
*Κ. Μητσοτάκης:* Ναι αλλά θα πρέπει και κάποιος όμως να την τεκμηριώσει. Στη διάρκεια της πανδημίας ο ιδιωτικός τομέας υποστήριξε το Εθνικό Σύστημα Υγείας όποτε υπήρχε πραγματική ανάγκη. Μας είχαν πει στην αρχή ότι έπρεπε να προχωρήσουμε.
*Δημοσιογράφος:* Να τις επιστρατεύσετε.
*Κ. Μητσοτάκης:* Να επιστρατεύσουμε. Θα μας στοίχιζε πέντε φορές πιο ακριβά αν το κάναμε έτσι όπως πρότεινε η αντιπολίτευση σε σχέση με το πως το κάναμε τελικά. Και δεν υπήρχε, στις δύσκολες μέρες της πανδημίας, κρεβάτι Εντατικής Θεραπείας, είτε ήταν στο δημόσιο τομέα, είτε στον ιδιωτικό τομέα, που να μην αξιοποιήθηκε για τις συνολικές ανάγκες του συστήματος.
Και όταν λέω για τις συνολικές ανάγκες του συστήματος, δεν μετατρέψαμε το Εθνικό Σύστημα Υγείας σε ένα σύστημα το οποίο ανταποκρινόταν μόνο σε Covid περιστατικά.
Υπήρχαν και εγκεφαλικά και τροχαία και εγχειρήσεις καρδιάς που έπρεπε να αντιμετωπιστούν. Το πώς κάναμε την κατανομή ήταν ένα εσωτερικό ζήτημα που αφορούσε τον τρόπο με τον οποίον λειτούργησε το Υπουργείο Υγείας. Αλλά δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ήταν ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας στο οποίο συνενώθηκαν οι κρατικές δομές με τις ιδιωτικές δομές.
*Δημοσιογράφος:* Λένε κ. Πρόεδρε ότι έχετε μία ιδεολογική, ας τη χαρακτηρίσω, εύνοια προς το χώρο….
*Κ. Μητσοτάκης:* Εγώ θα έλεγα ότι αντιθέτως, αν δείτε και τη δουλειά η οποία γίνεται στον ΕΟΠΥΥ και τον εξορθολογισμό του πλαισίου των παροχών και την πίεση η οποία μπορεί να υπάρχει στην φαρμακοβιομηχανία για να πέσουν κάποιες τιμές φαρμάκων, μάλλον το ανάποδο θα σας έλεγα ότι ισχύει.
Πιστεύω ακράδαντα σε ένα ισχυρό Εθνικό Σύστημα Υγείας, το οποίο, όμως, θα πρέπει να δίνει στον πολίτη ποιοτικές υπηρεσίες σε σχέση με τα χρήματα τα οποία ο ίδιος ο πολίτης επιστρέφει στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Γιατί τελικά χρηματοδοτείται από τις εισφορές όλων μας το Εθνικό Σύστημα Υγείας και προσθέτει, φυσικά πάντα και ο κρατικός προϋπολογισμός. Άρα μακριά από εμένα τέτοιες κριτικές.
Και ξέρετε, νομίζω ότι είναι πάρα πολύ ξεπερασμένες αυτές οι αναφορές. Έρχονται από μία άλλη εποχή, περιγράφουν εν προκειμένω ένα Πρωθυπουργό που δεν έχει καμία σχέση με την καρικατούρα που κάποιοι θέλουν να περιγράψουν. Και νομίζω ότι αυτό το αποδείξαμε στην διάρκεια της πανδημίας, όπου όντως σε καθημερινή βάση ασχολούμασταν με τα θέματα αυτά και νομίζω ότι όλοι γίναμε ίσως περισσότερο ειδικοί στα θέματα από ό,τι περιμέναμε. Αλλά είχαμε και ένα ρόλο σημαντικό και αναλάβαμε πρωτοβουλίες οι οποίες ξεπέρασαν τα εθνικά σύνορα.
Θέλω να θυμίσω ότι το Ευρωπαϊκό Ψηφιακό Πιστοποιητικό ήταν πρόταση της Ελλάδας, υιοθετήθηκε σε μία εποχή όπου κανείς δεν ενδιαφερόταν, δεν σκεφτόταν τότε πώς θα μπορέσουμε και πώς θα έπρεπε να ταξιδέψουμε το επόμενο καλοκαίρι. Και πρόσθεσε μία πάρα πολύ σημαντική διαφάνεια ως προς την ιατρική κατάσταση όλων των ταξιδιωτών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κατά συνέπεια το Εθνικό Σύστημα Υγείας θα αποτελεί πάντα τον πυλώνα των παροχών υγείας αλλά και αυτό θα πρέπει να δουλέψει περισσότερο με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.
Τα απογευματινά χειρουργεία. Γιατί όχι;
*Δημοσιογράφος:* Αυτό θα έλεγα. Είναι μια αντίρρηση πάντως, το δέχεστε…
*Κ. Μητσοτάκης:* Αυτοί που μας ασκούν κριτική να μας εξηγήσουν πού εδράζουν ακριβώς την κριτική αυτή; Είναι εις βάρος…
*Δημοσιογράφος*: Ότι επιβαρύνεται ο πολίτης, λένε. Γιατί ιδιωτικοποιούμε μία δομή του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
*Κ. Μητσοτάκης:* Μα θα πληρώνει λιγότερο για ένα χειρουργείο το οποίο θα έκανε ούτως ή άλλως στον ιδιωτικό τομέα και τα χρήματα θα επιστρέψουν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Μιλάμε για πρόσθετες παροχές, πέρα και πάνω από τις παροχές τις οποίες καλύπτει ήδη ο πολίτης.
*Δημοσιογράφος*: Κύριε Πρόεδρε, πάντως δέχεστε την κριτική και από αυτά τα κέντρα. Είδα προχθές έκαναν αποχή ορισμένα μικρά από αυτά τα κέντρα υγείας, τα μικροβιολογικά εργαστήρια, ότι με τον τρόπο που διαχειρίζεστε τα χρήματα, τις επιστροφές, τα clawback και τα λοιπά, ουσιαστικά οι άνθρωποι δεν συμφέρει να δουλεύουν σε συνεργασία με το δημόσιο.
*Κ. Μητσοτάκης:* Άρα, δεν μπορεί να ισχύουν και τα δύο. Θα πρέπει να…
*Δημοσιογράφος:* Να αποφασίσουμε.
*Κ. Μητσοτάκης:* Θα πρέπει να καταλήξουμε και να αποφασίσουμε από πού μας ασκείται η κριτική. Πάντως, αυτό το οποίο θέλω να τονίσω είναι ότι το σχέδιο το οποίο έχουμε για την επόμενη τετραετία, εφόσον μας εμπιστευθεί ο ελληνικός λαός…
*Δημοσιογράφος:* Ποιο θα είναι το μεγάλο σας στοίχημα στην επόμενη τετραετία;
*Κ. Μητσοτάκης:* Για μένα θα έλεγα τα στοιχήματα είναι τέσσερα: Πρώτον είναι η πρόληψη. Θα είμαστε εδώ, σε δυο μέρες από τώρα, την Πέμπτη, να παρουσιάσουμε το εμβληματικό πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» για μαστογραφίες σε όλες τις γυναίκες…
*Δημοσιογράφος*: Πρόληψη καρκίνου, ναι.
*Κ. Μητσοτάκης:* Άνω των 50. Η πρόληψη για μένα πάλι έχει δυο κατευθύνσεις. Η πρώτη είναι ποιά είναι τα νοσήματα εκείνα τα οποία θα μπορούμε να εντοπίσουμε σε πρώιμο στάδιο με έναν πολύ σημαντικό προσυμπτωματικό έλεγχο. Παράδειγμα, ο καρκίνος του μαστού ή ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι καρκίνοι οι οποίοι μπορούν να εντοπιστούν…
*Δημοσιογράφος*: Εντοπίσιμοι.
*Κ. Μητσοτάκης:* Και είναι αντιμετωπίσιμοι, αν είναι στο πρόωρο στάδιο. Και για μένα ακόμα μεγαλύτερη σημασία έχουν οι οριζόντιες πολιτικές δημόσιας υγείας, ξεκινώντας από την νέα γενιά, που στηρίζονται σε πέντε βασικές προτεραιότητες:
Κάπνισμα. Και θέλω να τονίσω εδώ και πάλι και παρακαλώ να το ακούσουν αυτό όλοι οι εμπλεκόμενοι: Ναι, εκ των πραγμάτων μέσα στην πανδημία μπορεί να υπήρχε μια χαλάρωση στην εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, διότι δεν μπορούσαμε ταυτόχρονα να έχουμε όλα τα μέτωπα ανοιχτά. Αλλά να ξέρουν όλοι ότι ο αντικαπνιστικός νόμος ισχύει και θα εφαρμοστεί με πολύ μεγάλη αυστηρότητα. Κάπνισμα, λοιπόν.
Αλκοόλ. Να περιορίσουμε την κατανάλωση αλκοόλ.
Άσκηση.
Σωματικό βάρος.
Ποιοτική διατροφή.
Και ταυτόχρονα, ως έκτο κεφάλαιο, ψυχική υγεία. Ειδικά στους εφήβους είναι μια βόμβα. Παγκόσμια βόμβα. Πιστεύω ακράδαντα ότι σχετίζεται και με τις νέες συμπεριφορές και με την τάση των παιδιών να περνούν περισσότερο χρόνο μπροστά σε μια οθόνη, είτε υπολογιστή, είτε ενός κινητού. Αυτές είναι τεράστιες προκλήσεις δημόσιας υγείας που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Πυλώνας πρώτος, λοιπόν.
Πυλώνας δεύτερος είναι η Πρωτοβάθμια (Υγεία): Η εφαρμογή του προσωπικού γιατρού.
*Δημοσιογράφος*: Και έπεται και η Δευτεροβάθμια.
*Κ. Μητσοτάκης:* Πυλώνας τρίτος είναι η Δευτεροβάθμια: Ο νέος νοσοκομειακός χάρτης και ο εκσυγχρονισμός των υποδομών μας αλλά και, όπως σας είπα, η σωστή κατανομή των δυνάμεών μας.
Πυλώνας τέταρτος είναι η ψηφιακή υγεία, που διατρέχει οριζόντια όλες τις δράσεις μας. Και οι τεράστιες δυνατότητες πια που μας δίνει η τεχνολογία, να μπορούμε να παρακολουθούμε καλύτερα την υγεία μας και να είμαστε στην πρώτη γραμμή ως ευαισθητοποιημένοι πολίτες, εν δυνάμει ασθενείς, παίρνοντας μεγαλύτερο έλεγχο της υγείας μας.
Και βέβαια, όλα τα ψηφιακά εργαλεία, είτε συζητάμε τώρα για τα back office συστήματα των νοσοκομείων, είτε συζητάμε για τον ψηφιακό φάκελο του ασθενούς.
Και βέβαια, εάν δούμε το επενδυτικό κομμάτι, η ανάπτυξη της φαρμακοβιομηχανίας, οι νέες προκλήσεις γενικά στον τομέα των επιστημών υγείας. Eίχαμε μία πάρα πολύ ενδιαφέρουσα σύσκεψη και μας κατέθεσαν ένα πόρισμα ειδικοί από το εξωτερικό, γιατί έχουμε τη χαρά να έχουμε σημαντικότατους Έλληνες οι οποίοι βρίσκονται σε υψηλές θέσεις και επιστήμονες αλλά και σε υψηλές θέσεις στην παγκόσμια…
*Δημοσιογράφος*: Έχουμε κι εδώ μερικούς πολύ διακεκριμένους.
*Κ. Μητσοτάκης:* Έχουμε κι εδώ ορισμένους. Βλέπω τον κ. Παυλάκη βέβαια, με τον οποίον συνομιλούμε τακτικά και θέλω να τον ευχαριστήσω και για τον δημόσιο λόγο του, έστω κι αν μερικές φορές χτυπούσε το καμπανάκι του κινδύνου πιο έντονα, αλλά ήταν χρήσιμο και αυτό να γίνει.
Αλλά η δυνατότητα της χώρας, παραδείγματος χάρη, να παίξει μεγαλύτερο ρόλο στις κλινικές έρευνες. Είμαστε πάρα πολύ πίσω. Είναι, θα το πω, «εύκολα χρήματα». Εδώ έχουμε τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου μαζί μας, ο οποίος μας έχει δείξει το δρόμο, στο πώς μπορούμε να κάνουμε κλινικές μελέτες στη χώρα μας, αλλά παραμένει να είναι η εξαίρεση και θα έπρεπε να είναι ο κανόνας.
Επενδύσεις σε γενικά συστήματα υποστήριξης της υγείας, μέσω της τεχνολογίας. Επενδύσεις σε πιο σύνθετα μόρια, τα οποία θα αποτελέσουν το μέλλον ειδικά στα βιολογικά φάρμακα. Όλα αυτά είναι πράγματα τα οποία μπορούν να γίνουν στην Ελλάδα. Άρα υπάρχει και αυτή η πτυχή που έχει μία αναπτυξιακή διάσταση.
Θέλω να θυμίσω ότι χρησιμοποιήσαμε το clawback για να ενθαρρύνουμε τις επενδύσεις στην εγχώρια φαρμακοβιομηχανία. Με πολύ μεγάλη επιτυχία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι είναι ένας τομέας που συντηρεί και δημιουργεί δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, κατά κανόνα πολύ καλοπληρωμένες.
*Δημοσιογράφος*: Χαίρομαι που το συνέδριο κάλυψε περίπου τις πτυχές που περιγράψατε κ. Πρόεδρε. Δεν ξέρω αν το είχαμε προβλέψει γενικώς, αλλά μάλλον είναι στην καρδιά του προβληματισμού.
Θα ήθελα στο σημείο αυτό, κι επειδή φαντάζομαι δεν έχουμε απεριόριστο χρόνο, να απευθυνθούμε και να ζητήσουμε δύο ερωτήσεις από εκπροσώπους επιστημονικών φορέων με πολύ μεγάλη εκπροσώπηση ακριβώς στις δομές υγείας και στο σύστημα υγείας.
Θα ήθελα να ξεκινήσω με την κα Μάτα Τσικρικά, η οποία είναι πνευμονολόγος στο Νοσοκομείο «Σωτηρία» και Πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδος, να διατυπώσει την ερώτησή της, από την πρώτη γραμμή της μάχης.
*Μ. Τσικρικά:* Καλημέρα κι από μένα. Κύριε Πρόεδρε θα ήθελα να σας ρωτήσω: Πείτε μου, σας παρακαλώ, τη στελέχωση και το πλάνο της στελέχωσης των πρωτοβάθμιων δομών υγείας, αλλά και των δημόσιων δομών υγείας, μετά από την εμπειρία των 2,5 επώδυνων ετών από τον κορωνοϊό, αλλά και ποιο θα είναι και το πλάνο για μία πιθανή επερχόμενη υγειονομική κρίση. Σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια.
*Κ. Μητσοτάκης:* Καταρχάς ευχόμαστε να μην έχουμε άλλη υγειονομική κρίση, τουλάχιστον στην ένταση την οποία την είχαμε, αν και νομίζω ότι είναι χρέος της παγκόσμιας κοινότητας να προετοιμαστεί για την επόμενη πανδημία μετά τον Covid.
Κάποια στιγμή θα προκύψει και αυτή και νομίζω ότι υπάρχουν πολύ ενδιαφέρουσες προτάσεις για το πώς μπορούμε αυτή τη φορά να είμαστε πιο έτοιμοι.
Από εκεί και πέρα, το Υπουργείο Υγείας έχει ανακοινώσει όλο το πλαίσιο των μελλοντικών παρεμβάσεων που θα γίνουν στο ανθρώπινο δυναμικό της Υγείας, ως προς τις προσλήψεις οι οποίες θα γίνουν, είτε μιλάμε για γιατρούς, είτε μιλάμε για νοσηλευτικό προσωπικό, είτε μιλάμε για υποστηρικτικό προσωπικό.
Αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία, όπως σας είπα, στη γρήγορη ολοκλήρωση της προκήρυξης για το νοσηλευτικό προσωπικό, γιατί είναι η μεγαλύτερη προκήρυξη την οποία τρέχουμε σήμερα μέσα από το ΑΣΕΠ.
Και θα επιμείνω πολύ στο να προετοιμάσουμε σωστά την επόμενη μέρα του πλαισίου αμοιβών του ιατρικού προσωπικού. Αναφέρθηκα, εν τάχει, στις προκλήσεις που έχει η στελέχωση των Δομών Υγείας κυρίως στα νησιά μας και στις πιο απομονωμένες περιοχές.
*Δημοσιογράφος*: Εννοείτε ιδιαίτερα κίνητρα για αυτές τις περιοχές;
*Κ. Μητσοτάκης:* Όπως σας είπα, προφανώς τα κίνητρα τα οποία έχουμε δώσει μέχρι στιγμής φαίνεται ότι δεν είναι επαρκή. Πρέπει να δούμε γιατί συμβαίνει αυτό.
Και νομίζω ότι η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας έχει μια καλή κατανόηση. Και νομίζω ότι υπάρχει και ένας καλός θεσμικός διάλογος αυτή τη στιγμή, με κατανόηση και λαμβάνοντας υπόψη πάντα τους περιορισμούς οι οποίοι υπάρχουν.
Γνωρίζετε καλά ότι ατελείωτοι πόροι δεν υφίστανται. Ούτε είναι η λύση -και ήμουν πολύ προσεκτικός σε αυτό- σε όλα τα προβλήματα της υγείας «παραπάνω προσλήψεις». Διότι αν ακούσετε σήμερα τι λέει η αντιπολίτευση, μια λύση υπάρχει: Προσλήψεις, προσλήψεις, προσλήψεις.
*Δημοσιογράφος*: Και αυξήσεις.
*Κ. Μητσοτάκης:* Εγώ πιστεύω ότι σας παρουσίασα ένα πολύ πιο συνεκτικό σχέδιο παρεμβάσεων σε όλα τα επίπεδα για να μπορούμε να έχουμε μια ποιοτική δημόσια υγεία.
*Δημοσιογράφος*: Να πάρουμε και μια δεύτερη ερώτηση.
*Δημοσιογράφος*: Ναι, είναι ο κ. Δημήτρης Σκουτέλης, είναι νοσηλευτής και Πρόεδρος της Ένωσης Νοσηλευτών Ελλάδος. Εκπροσωπείτε 45.000 μέλη, μου λέγατε κ. Σκουτέλη, έτσι;
*Δ. Σκουτέλης:* Ναι, κ. Κούτρα, σας ευχαριστώ πολύ.
*Δημοσιογράφος*: Και από ό,τι ξέρω πολλούς νοσηλευτές δεν έχουμε, υπάρχει ένα ζήτημα με τη νοσηλευτική κάλυψη των νοσοκομείων μας.
*Δ. Σκουτέλης:* Ναι, ο Πρωθυπουργός τι θα μας πει.
*Κ. Μητσοτάκης:* Εγώ σας είπα ήδη πόσους προγραμματίζουμε να προσλάβουμε.
*Δ. Σκουτέλης:* Καλημέρα και από εμένα καταρχήν. Κύριε Πρωθυπουργέ. Έμελλε η πανδημία Covid-19 να φέρει στο φως τις διαχρονικές παθογένειες του ΕΣΥ και συνάμα αυτές του νοσηλευτικού επαγγέλματος. Οι νοσηλευτές δεν επαρκούσαν να στελεχώσουν τις δημόσιες δομές υγείας και παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της κυβέρνησης, οι διαθέσιμοι άνεργοι νοσηλευτές δεν ήταν αρκετοί να επικουρήσουν στο τιτάνιο έργο της περίθαλψης των ασθενών μας.
Κύριε Πρωθυπουργέ, για να προσελκύσουμε όχι μόνο τους νέους μας να εισαχθούν σε κάποιο από τα νοσηλευτικά πανεπιστημιακά ιδρύματα, αλλά και για να επιστρέψουν οι Έλληνες νοσηλευτές του εξωτερικού, θα πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των εισακτέων φοιτητών νοσηλευτικής, να υπαχθούν οι νοσηλευτές του ΕΣΥ στο ασφαλιστικό καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων, να καθιερωθεί ειδικό μισθολόγιο για τους νοσηλευτές, να προσδιοριστεί το πλαίσιο άσκησης του νοσηλευτικού επαγγέλματος ως ελεύθερου επαγγέλματος και να καθιερωθεί η δυνατότητα σύναψης συλλογικής σύμβασης με τον ΕΟΠΥΥ και να δημιουργηθεί ο επαγγελματικός κλάδος των νοσηλευτών.
*Δημοσιογράφος*: Είναι απ’ ό,τι καταλαβαίνω τα αιτήματα του κλάδου σας, κ.Σκουτέλη.
*Δ. Σκουτέλης:* Ακριβώς, κ. Κούτρα. Δεδομένου ότι αφενός μεν η υλοποίηση όλων αυτών των αιτημάτων, βάσει υπολογισμών, θα επιβαρύνει ελάχιστα τον κρατικό προϋπολογισμό, αφετέρου δε, ότι έχουν δοθεί τα σχετικά υπομνήματα διαχρονικά σε όλους τους εμπλεκόμενους Υπουργούς, σε τι ενέργειες προτίθεστε να προβείτε για την ικανοποίηση αυτών των αιτημάτων, με σκοπό την ενίσχυση των Ελλήνων νοσηλευτών μας, μιας και ήταν και προσωπική σας δέσμευση. Σας ευχαριστώ κ. Πρωθυπουργέ.
*Κ. Μητσοτάκης:* Καταρχάς, να ευχαριστήσω τους νοσηλευτές μας. Σήκωσαν πολύ μεγάλο βάρος κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τους επιστρέψαμε λίγα, μέσω των έκτακτων δύο ενισχύσεων που δώσαμε στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, ως μία ελάχιστη ανταπόκριση στην προσπάθεια την οποία έκαναν.
Υπάρχουν δύο ζητήματα. Το πρώτο αφορά τον αριθμό. Σας απάντησα ήδη ότι χρειαζόμαστε περισσότερους νοσηλευτές, αλλά ξέρετε και εσείς ότι δεν υπήρχαν από ένα σημείο και πέρα διαθέσιμοι νοσηλευτές να παρέχουν τις υπηρεσίες τους στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Και μετά υπάρχουν μία σειρά από ζητήματα τα οποία αφορούν τη διάρθρωση του κλάδου.
Είμαι απολύτως έτοιμος να σας καλέσω και να κάνουμε μία αναλυτική συζήτηση για τα υπόλοιπα ζητήματα, πέραν του αριθμού των προσλήψεων που πρέπει να γίνουν.
Τα γνωρίζω. Έχω απόψεις. Δεν θέλω να τοποθετηθώ δημόσια. Δεν είμαστε ακόμα έτοιμοι να τοποθετηθούμε δημόσια για τα θέματα αυτά. Θα σας περιμένω, όμως, άμεσα να κάνουμε μία οργανωμένη συζήτηση για να δούμε τις επιλογές τις οποίες έχουμε και τους βαθμούς ευελιξίας.
*Δημοσιογράφος*: Είναι σημαντικό πάντως αυτό που είπε ο κ. Σκουτέλης, ότι δεν έχουμε νοσηλευτές. Δεν ζήτησε μόνο προσλήψεις. Είπε να σπουδάσουν και είναι σημαντικό. Σημαίνει ότι είναι δομική η έλλειψη.
*Κ. Μητσοτάκης:* Ίσως είναι και μία παγκόσμια έλλειψη, ξέρετε. Καταρχάς το πρόβλημα αυτό δεν είναι μόνο ελληνικό.
*Δημοσιογράφος*: Η Αγγλία μάς πήρε και νοσηλευτές εκτός από γιατρούς.
*Κ. Μητσοτάκης:* Ναι, γιατί οι αμοιβές, δυστυχώς, είναι τέτοιες που κάνουν τη μετακίνηση κάποιων στο εξωτερικό….
*Δημοσιογράφος*: Πιο ελκυστική.
*Κ. Μητσοτάκης:* Και αυτή είναι μία πραγματικότητα την οποία πρέπει να κοιτάξουμε κατάματα.
*Δημοσιογράφος*: Κύριε Πρόεδρε, σε αυτό το σημείο θα ήθελα να αξιοποιήσουμε την παρουσία σας εδώ και να πάμε σε δύο- τρία θέματα της επικαιρότητας, αν συμφωνείτε βεβαίως.
*Κ. Μητσοτάκης:* Φοβάμαι, κ. Κούτρα, ότι τα θέματα της επικαιρότητας θα μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον. Είναι στο χέρι σας και επειδή εκπροσωπείτε ένα πολύ σημαντικό μέσο, να φροντίσουμε να προβληθούν επαρκώς τα θέματα που έχουν να κάνουν με το Συνέδριο. Αλλά με μεγάλη χαρά.
*Δημοσιογράφος*: Σίγουρα αποτελούν προτεραιότητα, αλλά νομίζω ότι πρέπει να το κάνουμε και αυτό.
Εγώ θα ήθελα να ξεκινήσω με αυτή την ανησυχία που υπάρχει στην κοινή γνώμη σε σχέση με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις το τελευταίο διάστημα. Είχαμε την αίσθηση όταν κάνατε εκείνο το ταξίδι στο Βόσπορο, σε εκείνο το γεύμα, ότι θα είχαμε ένα πολύ ήσυχο καλοκαίρι στο Αιγαίο και τουλάχιστον δεν θα είχαμε να ασχοληθούμε με τέτοιου είδους προβλήματα όπως το καλοκαίρι του 2020. Οι εξελίξεις διέψευσαν αυτές τις προσδοκίες μας. Έχετε κάποια εξήγηση γιατί συνέβη αυτό;
*Κ. Μητσοτάκης:* Πράγματι είναι μία δυσάρεστη εξέλιξη αυτή, κ. Κούτρα και κ. Τζιοβάρα, διότι και εγώ είχα την εντύπωση, μετά τη συνάντησή μου με τον Πρόεδρο Erdogan τον Μάρτιο, ότι είχαμε βρει ένα πλαίσιο συνεννόησης το οποίο στηριζόταν, επί της αρχής, στην υπόθεση εργασίας ότι δεν πρόκειται να γίνουν ενέργειες οι οποίες θα προκαλέσουν ευθέως την άλλη πλευρά.
Δυστυχώς, η Τουρκία δεν τήρησε αυτή τη δέσμευση. Και ένα μήνα μετά – είχαμε κάποιες εβδομάδες ηρεμίας- είχαμε ένα πρωτοφανές μπαράζ υπερπτήσεων πάνω από ελληνικά νησιά και μία διαρκή ανακίνηση από πλευράς Τουρκίας του αδιανόητου επιχειρήματος περί της δήθεν μειωμένης ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά του Αιγαίου επειδή δήθεν αυτά είναι στρατικοποιημένα.
Αυτή η ρητορική δεν μπορεί να μας οδηγήσει πουθενά. Και προφανώς είναι υποχρέωση της χώρας μας να εγείρει αυτή την τουρκική προκλητικότητα στα διεθνή fora και να αναζητεί, όπως οποιαδήποτε χώρα θα έκανε, τη στήριξη των συμμάχων μας. Είτε μιλάμε για τις ΗΠΑ, είτε μιλάμε για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Και νομίζω ότι αυτή η στήριξη ήρθε δημόσια και χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις και νομίζω ότι αυτό είναι σημαντικό για τα εθνικά συμφέροντα.
Από εκεί και πέρα έχουμε δει και στο παρελθόν περιόδους όπου υπάρχει μεγάλη ένταση στην ρητορική, η οποία μπορεί να έχει να κάνει και με την εσωτερική πολιτική κατάσταση στην Τουρκία.
Εύχομαι και ελπίζω και ενθαρρύνω ανοιχτά την Τουρκία αυτή η ρητορική να μην μεταφραστεί και σε παραπάνω ένταση στο πεδίο.
Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα έχει αποδείξει, ιστορικά, ότι είναι έτοιμη να υπερασπιστεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
*Δημοσιογράφος*: Μπορεί, όμως, αυτή η κλιμάκωση της έντασης να έχει επιπτώσεις στο τουριστικό μας καλοκαίρι;
*Κ. Μητσοτάκης:* Πιστεύω ότι είμαστε πολύ μακριά από αυτό. Όπως είμαστε μακριά, ακόμα, από την ένταση την οποία είχαμε το καλοκαίρι του 2020.
Χρειάζεται αυτοσυγκράτηση σήμερα από όλους. Και πόσω μάλλον σε μια εποχή όπου αντιμετωπίζουμε μια πολύ μεγάλη πρόκληση ως ΝΑΤΟ, την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, και πρέπει να είμαστε ενωμένοι. Δεν χρειάζονται πρόσθετες εστίες αναταραχής εντός της Συμμαχίας. Και αυτό νομίζω ότι είναι κάτι το οποίο το αντιλαμβάνονται όλοι.
Να σας δώσω ένα ακόμα παράδειγμα, το οποίο αποτελεί μια πρόκληση παγκόσμια και το οποίο θα μπορούσε, ενδεχομένως, να αποτελέσει ένα πεδίο συνεννόησης σήμερα με την Τουρκία: Η επισιτιστική κρίση. Έχουμε 20.000.000 τόνους σιτάρι εγκλωβισμένο στην Ουκρανία και ο μόνος τρόπος να βγει αυτό το σιτάρι, είναι μέσω της θαλασσίας οδού.
Η Τουρκία προφανώς έχει έναν ρόλο να παίξει στην Μαύρη Θάλασσα και ελέγχοντας τα Στενά. Η Ελλάδα έχει ένα ρόλο να παίξει καθώς έχει την μεγαλύτερη εμπορική ναυτιλία του κόσμου.
Λοιπόν, ας δούμε λίγο τα πεδία εκείνα στα οποία θα μπορούσαμε, ενδεχομένως, και υπό την κατεύθυνση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, που ασχολείται πολύ με το ζήτημα αυτό, το οποίο είναι τεράστιο. Μπορούμε να βρεθούμε αντιμέτωποι με τραγικές καταστάσεις σε χώρες του Τρίτου Κόσμου. Να δούμε, λοιπόν, ποια είναι τα ζητήματα στα οποία μπορούμε, ενδεχομένως, να προσφέρουμε όλοι μια υπηρεσία, αντί να προβάλλει η Τουρκία μια ρητορική η οποία ξεπερνά τα όρια και από ένα σημείο και πέρα γίνεται και λίγο γραφική όταν εγείρει ζητήματα με τέτοιο τρόπο.
*Δημοσιογράφος*: Στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ περιμένουμε ίσως κάποια συνεννόηση, κάποια ύφεση, που είναι στο τέλος του μήνα, κ. Πρόεδρε;
*Δημοσιογράφος*: Ή τέλος πάντων, μια επαφή δική σας; Υπάρχει κάποια πιθανότητα; Βέβαια, δεν σας μιλάει.
*Κ. Μητσοτάκης:* Δεν είναι η πρώτη φορά…
*Δημοσιογράφος*: Δεν σας μιλάει ο κ. Erdogan αλλά…
*Κ. Μητσοτάκης:* Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τούρκος Πρόεδρος έχει πει ότι δεν μου μιλάει. Το είχε πει κιόλας μετά τον Έβρο, θέλω να σας θυμίσω.
Φαντάζομαι ότι κάποια στιγμή θα μιλήσουμε, γιατί πρέπει να μιλάμε. Εγώ δεν είμαι ποτέ αυτός ο οποίος θα πει ότι δεν μιλάω με κάποιον…
*Δημοσιογράφος*: Δεν του κρατάτε μούτρα εσείς…
*Κ. Μητσοτάκης:* Εγώ δεν κρατάω μούτρα. Αλλά ταυτόχρονα θα υπερασπίζομαι τις ελληνικές θέσεις με αυτοπεποίθηση και με απόλυτη σιγουριά ότι έχουμε το δίκιο με το μέρος μας.
*Δημοσιογράφος*: Και τώρα, κ. Πρόεδρε, με τον κ. Κούτρα κάναμε κλήρωση ποιος θα κάνει την ερώτηση του ενός εκατομμυρίου. Και κέρδισα εγώ.
*Κ. Μητσοτάκης:* Μου φαίνεται σχεδόν ότι μπορώ να την προβλέψω.
*Δημοσιογράφος*: Λοιπόν, δεν την κάνουμε. Τέλος πάντων, απαντήστε, πότε θα γίνουν οι εκλογές;
*Δημοσιογράφος:* Εγώ θα το θέσω κάπως αλλιώς κ. Πρόεδρε, αν μου επιτρέπετε. Περιμένοντας λίγο πριν αρχίσει εδώ το Συνέδριο, οι περισσότεροι συνομιλητές μου, μου λέγανε: Μα γιατί δε λέτε στον κ. Πρόεδρο ότι προηγείται 10 μονάδες στις δημοσκοπήσεις, τι καλύτερη συγκυρία θα υπάρξει χρονική και πολιτική να «πατήσει το κουμπί» και να πάει σε εκλογές, ώστε να ξεκινήσει αυτή η διαδικασία από μια πολύ καλή διαφορά σε σχέση με το δεύτερο κόμμα;
*Κ. Μητσοτάκης:* Έχω πει κ. Κούτρα και κ. Τζιοβάρα ότι θα εξαντληθεί η τετραετία. Θέλω, όμως, να πω και κάτι ακόμα.
*Δημοσιογράφος*: Γιατί; Μπορεί να υπάρχουν εξελίξεις που να σας επιβάλλουν να κάνετε εκλογές. Γιατί θα πρέπει…;
*Κ. Μητσοτάκης:* Γιατί αυτό πιστεύω ότι ορίζει η θεσμική τάξη. Θα σας πω και κάτι ακόμα, όμως, το οποίο πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό. Από τον Ιούλιο και μετά θα μπούμε στον τέταρτο χρόνο της κυβέρνησης.
*Δημοσιογράφος*: Σε ένα μήνα από σήμερα δηλαδή.
*Κ. Μητσοτάκης:* Εγώ έχω δεσμευθεί ότι σε καμία περίπτωση το γεγονός ότι βλέπουμε πια το τέλος της κυβερνητικής θητείας δεν είναι άλλοθι για να σταματήσουμε να παράγουμε κυβερνητικό έργο, με τους ίδιους ρυθμούς με τους οποίους το κάναμε μέχρι τώρα.
Και το κυβερνητικό έργο για το επόμενο εξάμηνο είναι εξαιρετικά πλούσιο, όπως θα είναι και πολύ πλούσιο καταρχάς μέχρι τον Αύγουστο που θα κλείσει…
*Δημοσιογράφος*: Ωραία, μια χαρά είναι τώρα μέχρι τον Αύγουστο…
*Κ. Μητσοτάκης:* Ναι, αλλά αφήστε με να τελειώσω. Λοιπόν, σε λίγες εβδομάδες κλείνει η Βουλή.
Είναι όμως επίσης πάρα πολύ σημαντικό, καθώς έχουμε μπροστά μας ουσιαστικά 12 μήνες μέχρι τις εκλογές, να μην εγκλωβιστεί η χώρα σε μία αφόρητη πολιτική τοξικότητα και σε έναν πολιτικό διάλογο ο οποίος θα γίνεται με κραυγές, με κατηγορίες, χωρίς προγραμματική επιχειρηματολογία και που τελικά το μόνο το οποίο θα κάνει είναι να αποξενώσει ακόμα περισσότερο τους πολίτες από την πολιτική.
Θέλω να δώσω ένα παράδειγμα. Είχαμε μια φωτιά το Σάββατο, την πρώτη φωτιά του καλοκαιριού. Πιστεύω ότι αντιμετωπίστηκε πολύ καλύτερα από ό,τι άλλες φορές, Με μεγάλη ταχύτητα και αυτό το είπαν οι ίδιοι οι κάτοικοι. Ο ίδιοι οι κάτοικοι των περιοχών είπαν «η Πυροσβεστική ήταν εκεί, τα αεροπλάνα πέταξαν πολύ γρήγορα».
Είχαμε μία ομοβροντία κατηγοριών από την αντιπολίτευση, ειδικά την αξιωματική αντιπολίτευση. Μα πιστεύει κανείς πραγματικά ότι δε θα έχουμε φωτιές το καλοκαίρι; Βεβαίως και θα έχουμε φωτιές. Το ζήτημα είναι πώς θα τις αντιμετωπίσουμε και πως πήραμε τα μαθήματα από τις περσινές αστοχίες και πώς μπορούμε να γινόμαστε συνέχεια καλύτεροι.
Σας το λέω ως ένα παράδειγμα μόνο ενός διαλόγου πολιτικού πια, ο οποίος έχει κατά την άποψή μου, από πλευράς αντιπολίτευσης, ξεπεράσει τα όρια. Υπάρχει μία μηδενιστική κριτική σε όλα, για τα πάντα: «για ό,τι συμβαίνει στον πλανήτη φταίει ο Μητσοτάκης». Το αν αυτό έχει ανταπόκριση στις δημοσκοπήσεις ας το κρίνουν οι ίδιοι, αλλά πιστεύω ότι αυτό το οποίο αξίζει η χώρα σήμερα είναι μία προγραμματική αντιπαράθεση σκληρή, πολιτική.
Αν υπάρχουν άλλες απόψεις για την υγεία, είμαι διατεθειμένος να τις ακούσω. Αυτό το οποίο δεν πρόκειται να δεχτώ, όμως, είναι διαστρέβλωση των στοιχείων, γενικούς αφορισμούς ότι η Ελλάδα ήταν πρωταθλήτρια στους θανάτους και ψέματα τα οποία αδικούν -όπως σας είπα- πρώτα και πάνω από όλα τους εργαζόμενους στο Εθνικό Σύστημα Υγείας που έδωσαν και την ψυχή τους για να αντιμετωπίσουμε την πανδημία.
Άρα η έκκληση την οποία κάνω είναι να μπορέσουμε να επαναφέρουμε την πολιτική σε ένα επίπεδο σκληρής προγραμματικής αντιπαράθεσης, η οποία όμως δεν θα θυμίζει σε τίποτα αυτά τα οποία ζήσαμε πριν από δέκα χρόνια. Τα έχουμε ξαναζήσει αυτά. Αλλά η Ελλάδα του 2022 δεν είναι η Ελλάδα του 2012.
Και αν κάποιοι νομίζουν ότι μπορούν να καβαλήσουν το άλογο της δυσαρέσκειας -που υπάρχει δυσαρέσκεια σήμερα και υπάρχουν προβλήματα μεγάλα, τα οποία όμως είναι παγκόσμια αυτή τη φορά, δεν είναι αμιγώς ελληνικά- και να γίνει μια μηδενιστική πολιτική συνολικού αφορισμού, πιστεύω ότι διαπράττουν ένα πολύ μεγάλο λάθος.
*Δημοσιογράφος*: Ένα βασικό σημείο αυτής της δυσαρέσκειας που περιγράφετε κ. Πρόεδρε, είναι το θέμα της ακρίβειας. Η Κυβέρνηση έχει κάνει μια μεγάλη προσπάθεια, θα υλοποιηθεί τον επόμενο μήνα, τις επόμενες εβδομάδες, σε σχέση με την ενεργειακή ακρίβεια κλπ. Στην περίπτωση, όμως, η οποία φαίνεται να είναι πολύ αξιόλογη και πολύ ουσιώδης, εάν όμως αυτή η κρίση παραταθεί θα υπάρξει δημοσιονομικός χώρος για να επανέλθετε το φθινόπωρο, το χειμώνα, ξανά με ανάλογα μέτρα στήριξης;
*Κ. Μητσοτάκης:* Κύριε Κούτρα, έχουμε πει διαχρονικά -το κάναμε και κατά την διάρκεια της στήριξης της κοινωνίας εν μέσω πανδημίας- ότι πάντα είναι υποχρέωσή μας να κρατάμε κάποιες εφεδρείες.
Θέλω να θυμίσω ότι στις 14 Ιουνίου δημοσιεύτηκε η κοινή υπουργική απόφαση, ανοίγει η πλατφόρμα για το Fuel Pass. Είναι μια πολύ σημαντική παρέμβαση που θα επιτρέψει στους πολίτες να εισπράξουν στους λογαριασμούς τους ένα ποσό έως -το τονίζω- έως 600 ευρώ που θα ισοδυναμεί με το 60% της υπερβάλλουσας δαπάνης ηλεκτρικού ρεύματος που δαπάνησαν από το Δεκέμβριο μέχρι και τον Μάιο.
Είναι μια πολύ σημαντική παρέμβαση η οποία έρχεται και διορθώνει αναδρομικά μια αδικία πραγματική για τους συμπολίτες μας οι οποίοι δεν ήταν στην ελάχιστη κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος. Και βέβαια, θέλω να θυμίσω ότι από τον Ιούλιο και μετά μπαίνει σε εφαρμογή το νέο σύστημα τιμολόγησης ηλεκτρικού ρεύματος που εξουδετερώνει τις ακραίες επιπτώσεις της ρήτρας αναπροσαρμογής και κάνει τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος πολύ πιο προβλέψιμους και πολύ πιο προσιτούς σε σχέση με αυτούς που πλήρωσαν τα ελληνικά νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις πριν από 6 μήνες.
Οι επιχειρήσεις ήδη -φαντάζομαι το εισπράττετε και εσείς- βλέπουν μειωμένους λογαριασμούς. Γιατί οι λογαριασμοί στις επιχειρήσεις έρχονται κάθε μήνα.
Από εκεί και πέρα, υπάρχουν δύο ακόμα ζητήματα: Το ζήτημα των καυσίμων. Θέλω να θυμίσω ότι εκεί έγινε μια παρέμβαση ήδη μέσα από το Fuel Pass ως προς την εφαρμογή του για τα καύσιμα. Και το ζήτημα των τροφίμων…
*Δημοσιογράφος*: Ανεπαίσθητη λένε κάποιοι…
*Κ. Μητσοτάκης:* Στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της οικονομίας. Αλλά θέλω επίσης να θυμίσω ότι για να μπορέσουμε να χρηματοδοτήσουμε την πρωτοβουλία στην ενέργεια, η κυβέρνηση πήρε την τολμηρή απόφαση να φορολογήσει με 90% τα υπερκέρδη των επιχειρήσεων ενέργειας.
Δεν ψηφίστηκε αυτή η πρωτοβουλία από κανένα κόμμα της αντιπολίτευσης, από κανένα. Και θα πρέπει να μας εξηγήσουν κάποια στιγμή γιατί δεν ψήφισαν αυτήν την πρωτοβουλία, διότι εισφέρει σημαντικούς πόρους για την στήριξη της κοινωνίας. Αλλά νομίζω ότι όλοι αντιλαμβάνονται ότι είμαστε μπροστά σε μια παγκόσμια κρίση, η οποία δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσει.
Υποχρέωση της κυβέρνησης είναι να στηρίζει την κοινωνία, όπως απέδειξε ότι μπορεί να το κάνει και να εξακολουθεί να το κάνει στα πλαίσια των δημοσιονομικών δυνατοτήτων, χωρίς σε καμία περίπτωση να θέσει σε κίνδυνο τον εθνικό στόχο της εξόδου της χώρας από την ενισχυμένη εποπτεία κάτι το οποίο θα γίνει τον Αύγουστο και της κατάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας μέσα στο 2023.
*Δημοσιογράφος*: Άρα να περιμένουμε λελογισμένα κάποια μέτρα, αλλά δεν είστε σε θέση να μας τα πείτε τώρα. Αυτό είναι το συμπέρασμα που βγάζω εγώ τουλάχιστον. Έτσι δεν είναι κ. Κούτρα; Εσείς ως Διευθυντής;
*Κ. Μητσοτάκης:* Η δουλειά σας είναι να ερμηνεύετε αυτά τα οποία λέω χωρίς να τα διαστρεβλώνετε. Νομίζω ότι η πρόβλεψή σας ήταν ακριβής.
*Δημοσιογράφος*: Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για τη συμμετοχή σας στο Συνέδριο του «Πρώτου Θέματος» και του ygeiamou για τα θέματα της υγείας.
Και πραγματικά σας ευχόμαστε να σας έχουμε και του χρόνου σε αυτή τη θέση ως Πρωθυπουργό.
*Κ. Μητσοτάκης:* Η ευχή σας είναι καλοδεχούμενη.
