Αύριο ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, θα βρεθεί στην Αμερικανική πρωτεύουσα, όπου και θα συναντηθεί, με τον Αμερικανό Πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, στο Λευκό Οίκο, και θα μιλήσει εκπροσωπώντας την Ελλάδα, ενώπιον της Ολομέλειας του Αμερικανικού Κογκρέσου. Πρόκειται για ένα ταξίδι ύψιστης σημασίας, το οποίο γίνεται σε μια εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή για τις διεθνείς εξελίξεις. Σε μια στιγμή που ο γεωπολιτικός χάρτης του διεθνούς συστήματος ξανασχεδιάζεται και νέα δεδομένα, με κυρίαρχο την σαφή υποχώρηση της αχαλίνωτης παγκοσμιοποίησης και την επαναφορά με δυναμισμό του εθνικού συμφέροντος στην ατζέντα των διεθνών σχέσεων, της εξωτερικής πολιτικής και της εθνικής ασφάλειας. Και αυτό ακριβώς, μαζί με τις καλά σχεδιασμένες κινήσεις της Τουρκίας, του Ταγίπ Ερντογάν, καθιστά την επίσημη επίσκεψη του Πρωθυπουργού μια πολύπλοκη εξίσωση.
Του Δημήτρη Γ. Απόκη *
Από την πρώτη στιγμή της παράνομης εισβολής της Ρωσίας, στην Ουκρανία, γεγονός το οποίο επισημοποίησε με τον πιο βάναυσο τρόπο, το τέλος του διεθνούς συστήματος, όπως το γνωρίζαμε από το Β’ Παγκόσμιο και μετά, η Ελλάδα απέδειξε για μια ακόμη φορά, ότι αποτελεί ένα σταθερό και αξιόπιστο μέλος της Δυτικής οικογένειας. Το απέδειξε μάλιστα, παίρνοντας ρίσκα που άπτονται παραδοσιακών σχέσεων δεκαετιών, με τη Μόσχα.
Ταυτόχρονα, η Τουρκία, η οποία τα τελευταία χρόνια, υπό την ηγεσία του Ταγίπ Ερντογάν, αποτελεί το προβληματικό και ενοχλητικό παιδί της Δυτικής συμμαχίας, κατάφερε μέσα από την κρίση στην Ουκρανία, όσο και να το αμφισβητούν κάποιοι, με έξυπνες κινήσεις, να ανοίξει δίαυλους αποκατάστασης των σχέσεων της με τις ΗΠΑ, άρχισε να συνομιλεί με χώρες με τις οποίες είχε συγκρουστεί, και παρουσίασε ένα πρόσωπο χρήσιμης για τη Δύση, χώρας στο υπό διαμόρφωση νέο σκηνικό.
Αμέσως με την ανακοίνωση της επίσκεψης και του προγράμματος, του Έλληνα Πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον, η Τουρκία του Ερντογάν, ανέβασε τους ρυθμούς της έντασης με την Ελλάδα, και με την ανακοίνωση της πρόθεσης της Φινλανδίας και της Σουηδίας, να κάνουν αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ, κατάφερε πάλι να γίνει βασικός συνομιλητής στο κεντρικό τραπέζι των εξελίξεων.
Ο Ερντογάν, ξαφνικά ανακοίνωσε τις αντιρρήσεις του για την ένταξη των δυο σκανδιναβικών χωρών, και την αμέσως επόμενη ημέρα ο βασικός σύμβουλος του, Ιμπραήμ Καλίν, έβαλε το πλαίσιο λέγοντας ότι η Άγκυρα, δεν έχει βασικά πρόβλημα με την ένταξη, αλλά θα πρέπει να διαπραγματευτούν μαζί της, πριν αυτό υλοποιηθεί, για κάποια θέματα που άπτονται της εθνικής της ασφάλειας, προτάσσοντας τις σχέσεις τους και τη συμπεριφορά τους απέναντι στο Κουρδικό Κόμμα, PKK.
Όποιος δεν κατανοεί, ότι η κίνηση αυτή είναι εξαιρετικά έξυπνη διπλωματικά και την εντάσσει απλουστευτικά ως άλλη μια ένδειξη της αναξιοπιστίας της Τουρκίας απέναντι στη Δύση, ειλικρινά είναι εκτός τόπου και χρόνου. Αυτό που επιζητά στην πραγματικότητα η Τουρκία του Ερντογάν, δεν είναι διαπραγμάτευση για το PKK, αλλά απευθείας διαπραγμάτευση με την Ουάσιγκτον για όλο το φάσμα των θεμάτων της εξωτερικής της πολιτικής, που το μεγαλύτερο ποσοστό τους εστιάζεται στην Ανατολική Μεσόγειο, το Αιγαίο και την Κύπρο. Όπως θα έλεγε ένας καλός παίκτης του σκάκι, έκανε το ρουά και μένει το μάτ. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Αμερική θα συζητήσει και θα διαπραγματευτεί με την Τουρκία. Όπως άλλωστε θα κάνουν και οι δυο σκανδιναβικές χώρες.
Να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας. Ο Ερντογάν και η Τουρκία παίζουν δυνατά και έξυπνα στη σκληρή διπλωματική σκακιέρα των ημερών και πουλάνε ακριβά την οποιαδήποτε συναίνεση τους στους σχεδιασμούς των ΗΠΑ και της Δύσης.
Και εδώ είναι που οι συζητήσεις και οι επαφές του κ. Μητσοτάκη στην αμερικανική πρωτεύουσα γίνονται εξαιρετικά κρίσιμες και δύσκολες.
Κανείς δεν λέει ότι πρέπει η Ελλάδα να μιμηθεί την Τουρκία του Ερντογάν, στην στρατηγική του έξυπνου και καλά καμουφλαρισμένου εκβιασμού. Διότι να μην κοροϊδευόμαστε, περί αυτού πρόκειται.
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει η Ελλάδα να καταπιεί αμάσητη, αυτό το γνωστό πλέον παραμύθι.
Ναι είμαστε, αξιόπιστος και σοβαρός σύμμαχος, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είμαστε και δεδομένοι στρατιώτες. Απαιτούμε και εμείς εφαρμογή του διεθνούς δικαίου, και η διαρκώς, ανιδιοτελής, στήριξή μας στην προσπάθεια της Δύσης να το εφαρμόσει, καθιστά την ικανοποίηση αυτής της απαίτησης της Ελλάδας όχι μόνο δίκαιη, αλλά επιβεβλημένη.
Η ώρα που η Ελλάδα, πρέπει, δημόσια, να απαιτήσει ξεκάθαρες κουβέντες και δεσμεύσεις από τη Δύση, δηλαδή τις ΗΠΑ, γιατί οτιδήποτε άλλο δεν υπάρχει, όσο αφορά τα εθνικά της συμφέροντα, την εθνική της κυριαρχία, την εδαφική της ακεραιότητα, την εθνική της ασφάλεια ευρύτερα, όχι μόνο έχει φτάσει, στην ουσία έχει παρέλθει, και κάθε καθυστέρηση, πλέον καθίσταται εθνικά επικίνδυνη. Η συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Αμερικανό Πρόεδρο και η ομιλία του ενώπιον της Ολομέλειας του Κογκρέσου, είναι μοναδική και ίσως η τελευταία, λόγω των διεθνών εξελίξεων, ευκαιρία για να γίνει κάτι τέτοιο. Εάν χαθεί, οι επιπτώσεις μπορεί να είναι πολύ δυσάρεστες.
Κλείνοντας, μια σημαντική, λόγω εμπειρίας, επισήμανση. Καλό θα είναι, η επίσκεψη και οι επαφές του Πρωθυπουργού στη Ουάσιγκτον να μην εξελιχθούν σε ένα love fest (ιστορία αγάπης) με τους Δημοκρατικούς και τα ελληνοαμερικανικής καταγωγής μέλη του Κογκρέσου. Τα νούμερα του Τζο Μπάιντεν στις δημοσκοπήσεις, βρίσκονται στα τάρταρα. Το ίδιο και χειρότερα, είναι τα νούμερα στις δημοσκοπήσεις, για τους Δημοκρατικούς στο Κογκρέσο. Έρχεται Ρεπουμπλικανικό Τσουνάμι στις ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου για τη Βουλή και τη Γερουσία. Καλό θα είναι ο Πρωθυπουργός και η σύμβουλοί του να το λάβουν σοβαρά υπόψη τους.
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, ειδικός σε θέματα Αμερικανικής Πολιτικής. Απόφοιτος των πανεπιστημίων The American University, School of International Service, και του The Johns Hopkins University, The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies της Ουάσιγκτον, μέλος του The International Institute for Strategic Studies του Λονδίνου, και υπήρξε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, στο Στέητ Ντιπάρτμεντ και στο Αμερικανικό Πεντάγωνο.
