Σε μια περίοδο αυξημένης αβεβαιότητας παγκοσμίως, κυρίως λόγω των όσων η πανδημία έφερε μαζί της διαφοροποιώντας σε πολλά επίπεδα την καθημερινότητα ατόμων και κοινωνιών, ο βηματισμός της νέας γενιάς προς την κατάκτηση στόχων, ενίοτε και κόντρα στον ρεαλισμό της καθημερινότητας, διατηρεί άσβεστη την ελπίδα για ένα ευοίωνο μέλλον.
Η διαδρομή προς την επιτυχία
«Πάντα πίσω από μία επιτυχία κρύβονται και αρκετές αποτυχίες αλλά είναι αυτές οι κινητήριες δυνάμεις που θα σε ωθήσουν προς την επιτυχία. Ουσιαστικά ακολουθείς το trial and error, δηλαδή προσπαθείς, πειραματίζεσαι και αν αποτύχεις δοκιμάζεις κάτι άλλο και προχωράς…». Με τη φράση αυτή ο 16χρονος Δημήτρης Δελιακίδης, που κατέκτησε τη δεύτερη θέση στον πανελλήνιο διαγωνισμό STEM STARS GREECE και τη συμμετοχή του τον Μάιο στον μεγαλύτερο διεθνή διαγωνισμό επιστημών «International Science and Engineering Fair», που θα διεξαχθεί στην Ατλάντα των ΗΠΑ, ορίζει τη διαδρομή προς την επίτευξη ενός στόχου.
Στον διαγωνισμό STEM STARS GREECE συμμετέχουν μαθητές 14-18 ετών, με ιδιαίτερη κλίση και ταλέντο στις φυσικές επιστήμες, την τεχνολογία, τη μηχανική ή τα μαθηματικά, στις οποίες ο 16χρονος έχει ήδη διακριθεί μέσω μαθητικών διαγωνισμών. «Η συμμετοχή μου εντάσσεται στο Enviromental Engineering, την Περιβαλλοντική Μηχανική. Η συσκευή που κατασκεύασα καταγράφει παραμέτρους της ποιοτικής κατάστασης του υδάτινου στοιχείου (θαλασσών, λιμνών, ποταμών κ.α.). Απευθύνεται σε πάρα πολλούς τομείς και δεν υπάρχει κάποιος φορέας ο οποίος σε πραγματικό χρόνο να δίνει αυτές τις τιμές τις οποίες μπορούμε στη συνέχεια να τις αξιοποιήσουμε για να καταλάβουμε την ποιότητα του θαλασσινού νερού. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους αλιείς, ερασιτέχνες και επαγγελματίες που θα συνδέονται στο διαδίκτυο και θα λαμβάνουν, θα βλέπουν αυτές τις τιμές. Η θολερότητα για παράδειγμα είναι ένα σημαντικό στοιχείο για το ψάρεμα με ψαροντούφεκο. Κατασκευαστικά χωρίζεται σε δύο τμήματα. Το πρώτο τοποθετείται μόνιμα στο νερό συγκρατούμενο από ένα βαρίδιο και λαμβάνει τις τιμές της θερμοκρασίας, του pH και της θολερότητας τις οποίες στη συνέχεια μεταδίδει ασύρματα στο δεύτερο τμήμα της κατασκευής που βρίσκεται στην ξηρά και το οποίο τις λαμβάνεί και τις αναρτεί στο διαδίκτυο και δημιουργεί αυτόματα, διαγράμματα σε συνάρτηση του χρόνου. Οι παρεχόμενες πληροφορίες είναι εξαιρετικά χρήσιμες. Το pH για παράδειγμα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με φαινόμενα όπως ο ευτροφισμός και η οξίνιση, ενώ η θερμοκρασία είναι ένας παράγοντας που επηρεάζει πολλούς ακόμα», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο μαθητής της πρώτης τάξης του 4ου ΓΕΛ Αλεξανδρούπολης.
Η πρωτοτυπία της κατασκευής
Με τη δημιουργική ορμή που χαρακτηρίζει τη νιότη και την πεποίθηση ότι πάντα υπάρχουν ευκαιρίες ενεργούς συμμετοχής στη διαμόρφωση μίας καλύτερης πραγματικότητας, ο Δημήτρης επέλεξε να κατασκευάσει μία συσκευή που, όπως λέει, διευκολύνει τη δουλειά και τη ζωή των ανθρώπων καθώς οι τιμές που λαμβάνει συνδέονται μεταξύ άλλων με φαινόμενα που δημιουργούν προβλήματα τόσο στους ανθρώπους (δερματοπάθειες) όσο και στους οργανισμούς στη θάλασσα.
«Αυτό που ισχύει για τον ελλαδικό χώρο σήμερα είναι ότι γίνονται δειγματοληψίες, τέσσερις φορές ανά κολυμβητική περίοδο, συγκεκριμένα όπως ορίζει το ΚΕΛΠΝΟ. Οι τιμές που λαμβάνονται, για παράδειγμα από την Αλεξανδρούπολη, στέλνονται στην Ήπειρο για ανάλυση και όπως καταλαβαίνουμε αυτή είναι μία χρονοβόρα διαδικασία και δεν μπορούμε να έχουμε σε πραγματικό χρόνο τις μεταβολές του pH και όλων αυτών των τιμών, που είναι απαραίτητες ώστε να προλάβουμε κάποια φαινόμενα. Από όσα γνωρίζω στη χώρα μας δεν υπάρχει αντίστοιχη συσκευή ενώ στο εξωτερικό ίσως έχει υλοποιηθεί αλλά όχι με αυτόν τον τρόπο. Στο εξωτερικό υπάρχουν διατάξεις οι οποίες μετράνε επιφανειακά. Η δική μου κατασκευή μπορεί να μετρήσει αυτές τις τιμές σε οποιοδήποτε βάθος (κάποια φαινόμενα δεν γίνονται αντιληπτά στην επιφάνεια), οπότε αυτή θεωρώ ότι είναι και η πρωτοτυπία του μοντέλου. Γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει κανένας φορέας που να μπορεί σε πραγματικό χρόνο να αντιληφθεί την εξέλιξη φαινομένων όπως ο ευτροφισμός και η οξίνιση, δημιούργησα αυτή τη διάταξη που με πολύ χαμηλό κόστος δίνει τη δυνατότητα πρόληψής τους, λειτουργώντας ως ένα alarm station».
Το όραμα που γίνεται πράξη
Πόσο εύκολο είναι η ιδέα ενός εφήβου να γίνει πράξη ειδικά όταν απαιτείται γνώση αρκετών επιστημονικών πεδίων; «Τον Ιανουάριο πληροφορηθήκαμε για τη διεξαγωγή του διαγωνισμού του Απριλίου, αποφάσισα να συμμετάσχω και τότε ήταν ουσιαστικά που έκανα το brain storming για να βρω μια ιδέα. Η υλοποίηση απαιτεί γνώσεις της μηχανικής, της πληροφορικής, ενώ εμπλέκονται και οι επιστήμες της φυσικής, της χημείας και της βιολογίας. Χρειάστηκε να ασχοληθώ αρκετά με τους νόμους της μηχανικής για το πως δημιουργείς μία κατασκευή η οποία θα μπορεί να μπει στο νερό ρυθμιζόμενη για οποιοδήποτε βάθος, που να είναι λειτουργική, ενώ απαιτούνται σίγουρα και άρτιες προγραμματιστικές γνώσεις. Πως θα επιλεγεί η κατάλληλη πλακέτα, πως θα μπει στην κατασκευή που θα λαμβάνει τις τιμές με τους αισθητήρες ώστε στη συνέχεια να τις μεταδίδει ασύρματα, πως θα προγραμματίσεις την κατασκευή διότι έχουν γραφτεί αρκετές γραμμές κώδικα για τη λειτουργία αυτή, όλα αυτά απαιτούν προγραμματιστικές γνώσεις οι οποίες μάλιστα συνδυάζουν δύο τρεις γλώσσες, οπότε αν δεν υπάρχει άρτια γνώση έχουμε θέμα. Η φυσική αξιοποιείται για την άνωση, για το πως θα επιπλέει η κατασκευή, πως θα στερεωθεί στον πυθμένα, ενώ από τη βιολογία και τη χημεία αντλησα γνώσεις για τον σκοπό χρήσης των αισθητήρων. Μη έχοντας κάποιον να μου διδάξει τις απαιτούμενες γνώσεις για τον προγραμματισμό που είναι εκτός του σχολικού πλαισίου, με αγάπη για τις συγκεκριμένες επιστήμες και το κατασκευαστικό, βασίστηκα αποκλειστικά στη μελέτη της σχετικής βιβλιογραφίας, ελληνικής και ξένης. Εξίσου δύσκολο είναι ότι δεν είχα τη δυνατότητα ν’ ανταλλάξω απόψεις για να λύσω απορίες που προέκυπταν. Ίσως ήταν εν μέρει μοναχικό αλλά ξέρετε στο τέλος είναι πολύ λυτρωτικό, διότι καταφέρνεις κάτι απολύτως μόνος σου. Σίγουρα πάντα θα ήθελα κάποια βοήθεια αλλά όταν καταφέρνεις κάτι μόνος σου είναι ίσως λίγο πιο διαφορετικό το συναίσθημα. Ωστόσο καθοριστικό ρόλο έπαιξε και η οικογένεια γιατί κανείς δεν γεννιέται και λέει “θέλω ν’ ασχοληθώ μ’ αυτό”, πρέπει να υπάρξουν και τα ανάλογα ερεθίσματα και αυτά η οικογένειά μου φρόντισε να μου τα προσφέρει από μικρή ηλικία, αρχικά με παιχνίδια κατασκευαστικού χαρακτήρα. Οι γονείς μου έδωσαν τα ερεθίσματα, με στηρίζουν ψυχολογικά και με δίδαξαν να μην τα παρατάω και ακόμη κι αν δεν μπορούσαν ουσιαστικά να ακολουθήσουν αυτό που έκανα ήταν πάντα στο πλευρό μου».
Το μοναχικό της διαγωνιστικής προσπάθειας δεν χαρακτηρίζει σε καμία περίπτωση την καθημερινότητα του εφήβου. «Λατρεύω τον αθλητισμό. Παίζω μπάσκετ σε μία ομάδα. Μ’ αρέσουν πολύ οι ταινίες, βγαίνω έξω με την παρέα μου. Γενικότερα πιστεύω ότι διατηρώ μία ισορροπία σε όλα αυτά και σίγουρα ρίχνω το ανάλογο βάρος σε κάθε ασχολία ανάλογα με την περίπτωση. Τώρα που ασχολούμαι με τον διαγωνισμό ίσως έπρεπε να θυσιάσω κάποια πράγματα ώστε να καταφέρω να φτάσω σ’ αυτό το σημείο, αλλά σίγουρα όλα πρέπει να είναι μέσα στο πρόγραμμα ώστε να διατηρείς και την ψυχική σου υγεία ακέραια».
Ο κλάδος των θετικών επιστημών, η ρομποτική και γενικότερα η τεχνητή νοημοσύνη είναι η μελλοντική στόχευση του Δημήτρη Δελιακίδη και αφήνει στο μέλλον την απάντηση για το αν τα όνειρά και οι στόχοι του θα υλοποιηθούν εντός ή εκτός της Ελλάδας. «Οι ιδέες έρχονται και φεύγουν και δεν έχω κάποιον απόλυτο σκοπό αυτή τη στιγμή. Ξέρω ότι θέλω να ασχοληθώ με τις επιστήμες που αφορούν την ρομποτική και τη μηχανική και γενικότερα πως μπορείς να δημιουργήσεις κάτι που θα διευκολύνει τη ζωή των ανθρώπων. Σ’ αυτούς τους άξονες θα κινούμαι κι ελπίζω να το πετύχω. Για μένα επιτυχία είναι να καταφέρεις να υλοποιήσεις αυτό που θες. Μπορεί πολλές φορές να φτάνεις στο στόχο που είχες θέσει αλλά να νιώθεις την ανάγκη ότι πρέπει να προχωρήσεις κι άλλο , κι άλλο… ‘Αλλωστε, θεωρώ ότι δεν υπάρχει η απόλυτη επιτυχία και δεν γίνεται να θεοποιούμε το καθετί που κάνουμε. Φτάνουμε μέχρι ένα σημείο αλλά υπάρχουν πάντα πολλά περιθώρια εξέλιξης για να φτάσουμε σ’ έναν τέλειο βαθμό, ο οποίος ίσως δεν υπάρχει…».
