Η διασφάλιση της πρόσβασης για όλους σε κατάλληλη και προσιτή κατοικία αποτελεί θεμελιώδες κοινωνικό δικαίωμα σ’ ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος. Από τη θεσμική κατοχύρωση του δικαιώματος, αλλά και από τις σύγχρονες κοινωνιολογικές προσεγγίσεις, συνάγεται ότι η απόκτηση κατάλληλης στέγης τελεί σε άμεση συνάρτηση με την εξασφάλιση του ελάχιστου επιπέδου αξιοπρεπούς διαβίωσης. Τη δεκαετή περίοδο της οικονομικής κρίσης από την οποία διήλθε η χώρα μας, διευρύνθηκαν περαιτέρω οι κοινωνικές ανισότητες, με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι συμπολίτες μας να βρίσκονται αντιμέτωποι με το πρόβλημα έλλειψης στέγης ή να ζουν σε κατάσταση ακραίας φτώχειας.
Γράφει ο Γιώργος Σταμάτης
Πέραν της υλικής αποστέρησης, οι άστεγοι συμπολίτες μας βρίσκονται καθημερινά αντιμέτωποι με μια σειρά δυσμενών διακρίσεων, χαρακτηριστικότερες εκ των οποίων είναι η πλημμελής πρόσβαση τους σε αγαθά και υπηρεσίες που συνδέονται με κατοχυρωμένα ατομικά δικαιώματα και η στιγματιστική περιθωριοποίηση που οδηγεί στον κοινωνικό αποκλεισμό. Μέσω ενός πλέγματος υποστηρικτικών υπηρεσιών που συνδυάζουν την οικονομική ενίσχυση με την συμβουλευτική υποστήριξη και ενδυνάμωση της ευάλωτης αυτής ομάδας, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στοχεύει στην καταπολέμηση της αστεγίας και την αποτελεσματική ενσωμάτωση όσων διαβιούν σε συνθήκες οικονομικής επισφάλειας στην κοινωνία. Κομβικό ρόλο μεταξύ των πολιτικών που σχεδιάζουμε και υλοποιούμε προς αυτήν την κατεύθυνση κατέχει το πρόγραμμα «Στέγαση και εργασία», το οποίο με το ν.4756/2020 θεσπίστηκε ως μόνιμη κρατική παροχή.
Ειδικότερα, το συγκεκριμένο πρόγραμμα θεσμοθετήθηκε και έχει ως πρωταρχικό στόχο την ενίσχυση της δυνατότητας κοινωνικής επανένταξης ατόμων και οικογενειών που διαβιούν σε συνθήκες αστεγίας, ή έλλειψης κατάλληλης στέγης. Με το πρόγραμμα αυτό δεν επιδιώκεται η άσκηση στείρας επιδοματικής πολιτικής αλλά είναι βασισμένο στο δικαιωματικό μοντέλο της ενεργητικής κοινωνικής αλληλεγγύης, αφού δίνεται ιδιαίτερη έμφαση σε μια ολιστική προσέγγιση και αντιμετώπιση του ζητήματος, η οποία περιλαμβάνει την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των ωφελούμενων, την ένταξη τους στην αγορά εργασίας, καθώς και συνοδευτικά υποστηρικτικές υπηρεσίες.
Πιο συγκεκριμένα, οι σχεδιαζόμενες δράσεις εξειδικεύονται σε τρεις πυλώνες:
α. Επιδότηση ενοικίου για διάστημα 24 μηνών, καθώς και κάλυψη δαπανών για οικοσκευή και λοιπές λειτουργικές ανάγκες του νοικοκυριού.
β. Παροχή υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής στήριξης και διασύνδεσης με συμπληρωματικές κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες, όπως το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και το επίδομα στέγασης.
γ. Υπηρεσίες ενεργοποίησης, κατάρτισης και προώθησης στην εργασία, που περιλαμβάνουν, επιδότηση εργασίας σε επιχειρήσεις για διάστημα έως δώδεκα μήνες, επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών για επιπλέον δώδεκα μήνες, επιδότηση για δημιουργία επιχείρησης, επαγγελματική κατάρτιση και απόκτηση δεξιοτήτων, εργασιακή συμβουλευτική από τον ΟΑΕΔ και ένταξη σε Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας.
Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο της νέας Εθνικής Στρατηγικής για την Πρόληψη και την καταπολέμηση της αστεγίας, διαμορφώνεται ένα συνεκτικό και ολοκληρωμένο σχέδιο αντιμετώπισης του φαινομένου με στόχους, με βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, ξεκινώντας από την πλήρη καταγραφή των αστέγων, η οποία πρόκειται να ξεκινήσει άμεσα.
Η συμπερίληψη των ευάλωτων συμπολιτών μας, μέσω ευεργετικών πολιτικών βρίσκεται στον πυρήνα των πολιτικών μας επιλογών, διότι πιστεύουμε στην ισονομία και στην παροχή ίσων ευκαιριών σε όλους, επιδιώκοντας την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής.
Ο Γιώργος Σταμάτης είναι Γενικός Γραμματέα ς Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας
