Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την τροποποίηση του κανονισμού της Eurojust για να δοθεί στον Οργανισμό η νομική δυνατότητα να συλλέγει, να διατηρεί και να ανταλλάσσει στοιχεία σχετικά με εγκλήματα πολέμου. Λόγω της συνεχιζόμενης σύγκρουσης, είναι δύσκολο να αποθηκευτούν και να διατηρηθούν αποδεικτικά στοιχεία με ασφάλεια στην Ουκρανία. Για να διασφαλιστεί ότι όσοι ευθύνονται για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία θα λογοδοτήσουν, είναι σημαντικό να υπάρχει ασφαλής αποθήκευση αποδεικτικών στοιχείων εκτός της Ουκρανίας, καθώς και η υποστήριξη των ερευνών και των διώξεων από διάφορες ευρωπαϊκές και διεθνείς δικαστικές αρχές. Από τον Μάρτιο, η Eurojust υποστηρίζει μια κοινή ομάδα έρευνας της ΕΕ που εξετάζει τα πιθανά εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν στην Ουκρανία. Ενώ η Eurojust έχει πρακτική εμπειρία σε διεθνή εγκλήματα, ο υφιστάμενος κανονισμός δεν προέβλεπε τέτοιας κλίμακας κατάσταση και εγκλήματα τέτοιας έκτασης, που απαιτούσε ενημέρωση της νομικής βάσης της Eurojust.
Η Αντιπρόεδρος για τις Αξίες και τη Διαφάνεια, Βιέρα Γιούροβα, ανέφερε ότι «ο αγώνας της Ουκρανίας είναι ο αγώνας μας. Πρέπει να εργαστούμε μαζί για να διασφαλίσουμε ότι οι εγκληματίες πολέμου θα οδηγηθούν στη δικαιοσύνη. Πρέπει να ενισχύσουμε την Eurojust για να βεβαιωθούμε ότι διαθέτει τα απαραίτητα εργαλεία για να αντιμετωπίσει το μέγεθος των φρικαλεοτήτων στην Ουκρανία. Η Ευρώπη είναι αποφασισμένη και θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να βοηθήσουμε».
Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης, Ντιντιέ Ρέιντερς, σημείωσε ότι «από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, ο κόσμος είναι μάρτυρας των φρικαλεοτήτων που διαπράχθηκαν στην Μπούτσα, στο Κραματόρσκ και σε άλλες πόλεις της Ουκρανίας. Οι υπεύθυνοι για τα εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία πρέπει να λογοδοτήσουν. Για το σκοπό αυτό, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα αποδεικτικά στοιχεία διατηρούνται, αναλύονται και ανταλλάσσονται με ασφάλεια με εθνικές και διεθνείς αρχές, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Σήμερα προτείνουμε να εξουσιοδοτηθεί η Eurojust να εκτελεί αυτά τα καθήκοντα. Η ατιμωρησία δεν θα γίνει ανεκτή».
Ενισχυμένη εντολή για την Eurojust
Οι εθνικές αρχές συλλέγουν ήδη στοιχεία για πιθανά εγκλήματα που διαπράττονται στην Ουκρανία. Λόγω των συνεχιζόμενων εχθροπραξιών, τα στοιχεία δεν μπορούν να διατηρηθούν με ασφάλεια στην Ουκρανία. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί μια κεντρική εφεδρική αποθήκευση, όπου θα μπορούσαν να διατηρηθούν τα στοιχεία που συλλέγονται από οργανισμούς και φορείς της Ένωσης, καθώς και από εθνικές και διεθνείς αρχές ή τρίτα μέρη, όπως οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Ενώ ο κανονισμός της Eurojust προβλέπει ότι η Eurojust υποστηρίζει τη δράση των κρατών μελών στη διερεύνηση και τη δίωξη σοβαρών εγκλημάτων, συμπεριλαμβανομένων των βασικών διεθνών εγκλημάτων, δεν προβλέπει ότι η Eurojust διατηρεί τέτοια αποδεικτικά στοιχεία σε πιο μόνιμη βάση ή την ανάλυση και ανταλλαγή τους όταν χρειάζεται, ούτε να συνεργάζεται άμεσα με τις διεθνείς δικαστικές αρχές, όπως το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ).
Για να μπορέσει η Eurojust να εκτελεί σωστά τα καθήκοντά της σε σχέση με τέτοια εγκλήματα, η Επιτροπή προτείνει την τροποποίηση του κανονισμού της Eurojust. Μόλις εγκριθεί από τους συνομοθέτες, η πρόταση θα επιτρέψει στην Eurojust τη συλλογή, ανάλυση και διατήρηση αποδεικτικών στοιχείων σε σχέση με βασικά διεθνή εγκλήματα, την επεξεργασία δεδομένων, όπως βίντεο, ηχογραφήσεων και δορυφορικών εικόνων, και τον διαμοιρασμό στοιχείων με τις αρμόδιες εθνικές και διεθνείς αρχές, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Η κοινοποίηση τέτοιων αποδεικτικών στοιχείων θα πραγματοποιείται μόνο όταν είναι σκόπιμο και με πλήρη τήρηση των κανόνων της ΕΕ για την προστασία δεδομένων.
Η Eurojust θα συντονίζει και θα συνεργάζεται επίσης με την Europol σύμφωνα με τις αντίστοιχες εντολές της.
Η πρόταση θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης και θα εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο.
