«Ο σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο και η αποκήρυξη κάθε μορφής αναθεωρητισμού καθίστανται περισσότερο από ποτέ άλλοτε επιτακτικές ανάγκες με στόχο την ειρηνική επίλυση των διαφορών και τη μείωση των εντάσεων στη ευρύτερη περιοχή» τονίζει ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, σε συνέντευξή του CNN Greece. Χαρτογραφώντας το νέο πεδίο που έχει διαμορφωθεί μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο Νίκος Δένδιας διαπιστώνει πως έχει δημιουργήσει ένα απολύτως διαφορετικό γεωπολιτικό περιβάλλον με αυξανόμενους κινδύνους και προκλήσεις σε διεθνές επίπεδο και εκφράζει τη βούληση της Ελλάδας να συμβάλει εποικοδομητικά στην αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων και να παγιώσει τη θέση της ως παράγων σταθερότητας και συνεργασίας, έχοντας ως αιχμή του δόρατος στην εξωτερική της πολιτική τον σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο.
«Αυτές τις αρχές προβάλλουμε σε όλες τις επαφές μας με τους Τούρκους αξιωματούχους. Από την άλλη πλευρά, δεν τρέφουμε ψευδαισθήσεις» υπογραμμίζει ο υπουργός Εξωτερικών ερωτηθείς για την τουρκική πολιτική έναντι της Ελλάδας μετά τη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη. «Γνωρίζουμε ότι η τουρκική πολιτική παραμένει μία πρόκληση, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση» σημειώνει και παρατηρεί την έντονη αντίδραση της Τουρκίας μετά την πρόσφατη υιοθέτηση της «Στρατηγικής Πυξίδας» από το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, «αντίδραση που δεν συνάδει με μία χώρα η οποία προσβλέπει στο ευρωπαϊκό της μέλλον», όπως επισημαίνει.
Σε αυτό το πλαίσιο, διαμηνύει ότι εναπόκειται πλήρως στην τουρκική πλευρά, το εν γένει θετικό κλίμα της συνάντησης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον τούρκο πρόεδρο Ερντογάν να έχει συνέχεια και να επιβεβαιωθεί στην πράξη από τις μετέπειτα εξελίξεις.
Απαντώντας σε ερώτηση αναφορικά με την τουρκική ρητορική για συνεργασία στην αξιοποίηση του φυσικού πλούτου του Αιγαίου, ο Νίκος Δένδιας τονίζει ότι η θέση της χώρας μας είναι σαφής και δεδομένη: «έχουμε μία συγκεκριμένη διαφορά με την Τουρκία, την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, διαφορά η οποία πρέπει να επιλυθεί στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και ιδιαίτερα της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Εάν δεν επιτευχθεί διμερής συμφωνία στο συγκεκριμένο πλαίσιο, προτείνουμε να παραπεμφθεί το θέμα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης». Στο σημείο αυτό, υπογραμμίζει για μία ακόμη φορά ότι η ελληνική εξωτερική πολιτική είναι μια πολιτική αρχών, οι οποίες απορρέουν από το σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο. «Και αυτές τις αρχές θα συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε και να εφαρμόζουμε απαρέγκλιτα. Υπό την έννοια αυτή, οποιαδήποτε πρόταση για “συνεκμετάλλευση” είναι εκτός πραγματικότητας» διαμηνύει με σαφήνεια.
Oι βασικοί στόχοι της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής παραμένουν σταθεροί και απόλυτοι: σεβασμός της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών.
Κληθείς να διευκρινίσει την αναφορά του μετά τη συνάντηση με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι στο Κάιρο, ότι η κρίση στην Ουκρανία «οδηγεί στην ανάγκη αναθεώρησης τακτικών και να δούμε από την αρχή διάφορα θέματα», ο Νίκος Δένδιας αναφέρει πως η ρωσική εισβολή θέτει όλους μας μπροστά σε νέες, και πρωτόγνωρες καταστάσεις και όταν κατασταλάξουν τα πράγματα θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις πολλαπλές προκλήσεις. «Και δεν μιλώ μόνον για τη γεωπολιτική σφαίρα αλλά και άλλες προκλήσεις, όπως η ενεργειακή και επισιτιστική ασφάλεια, οι επιπτώσεις στην οικονομία και η εξασφάλιση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών» αποσαφηνίζει και καθιστά σαφές ότι «οι βασικοί στόχοι της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής παραμένουν σταθεροί και απόλυτοι: σεβασμός της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών. Αποτυπώνοντας αναλυτικότερα το νέο περιβάλλον, σημειώνει ότι «η νέα, ρευστή ακόμα, κατάσταση, φέρνει εξ αντικειμένου στο προσκήνιο την ανάγκη για ευρύτερη επαναξιολόγηση προτεραιοτήτων από όλους τους διεθνείς δρώντες» και προσδιορίζει ότι «στόχος μας είναι να εντείνουμε τις προσπάθειες ώστε να τεθούν τα θεμέλια για τη διαμόρφωση ενός περιφερειακού συστήματος που θα διασφαλίζει την μελλοντική σταθερότητα, ασφάλεια και ευημερία».
Ζήτημα τιμής για το ελληνικό κράτος να στηρίξει την ελληνική ομογένεια στη Μαριούπολη
Σε ό,τι αφορά την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Μαριούπολη, ο Νίκος Δένδιας προτάσσει ότι η προστασία του άμαχου πληθυσμού στην Ουκρανία αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα για την Ελλάδα και επεξηγεί: «Και είναι φυσιολογικό οι προσπάθειές μας να επικεντρώνονται και στη Μαριούπολη, για δύο λόγους. Πρώτον, είναι η περιοχή που έχει πληγεί περισσότερο από τον πόλεμο και η παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας εκεί έχει επείγοντα χαρακτήρα. Δεύτερον, στην περιοχή αυτή διαβιοί μία μεγάλη ελληνική κοινότητα και αποτελεί ζήτημα τιμής για το ελληνικό κράτος να την στηρίξει με κάθε δυνατό τρόπο. Αυτός είναι ο λόγος που ανακοίνωσα την πρόθεσή μου να συνοδεύσω αυτοπροσώπως την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας σε αυτή την μαρτυρική πόλη, σε συντονισμό με τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, όταν οι συνθήκες επί του πεδίου επιτρέψουν την ασφαλή μεταφορά της». Υπενθυμίζεται πως ο Νίκος Δένδιας έθεσε το ζήτημα της ανάγκης υποστήριξης της Μαριούπολης στο τελευταίο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ και όπως αναφέρει, συνεχίζει να το θέτει στις επαφές με τους ομολόγους του.
Όσον αφορά την πρωτοβουλία του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν για την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Μαριούπολη υπό την αιγίδα Γαλλίας – Ελλάδας – Τουρκίας, ο υπουργός Εξωτερικών επισημαίνει ότι δεν μπορεί παρά να είναι ικανοποιημένος όταν βλέπει και άλλες χώρες να συμμερίζονται την ίδια ανησυχία και το ίδιο ενδιαφέρον. Μάλιστα, κάνει ειδική μνεία στη Γαλλία με την οποία, όπως σημειώνει, η Ελλάδα βρίσκεται σε συντονισμό και έχουν οριστεί και σημεία επαφής μεταξύ του ελληνικού και του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών για το ζήτημα της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Μαριούπολη.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Νίκος Δένδιας διαμηνύει ότι το ενδιαφέρον της Ελλάδας για τη Μαριούπολη δεν εξαντλείται στην όποια ανακούφιση μπορεί να να προσφέρει η Ελλάδα στους κατοίκους της κατά τη διάρκεια των πολεμικών συγκρούσεων, αλλά «είμαστε αποφασισμένοι να στηρίξουμε την πόλη και στη συνέχεια, με πρώτο συμβολικό βήμα την ανοικοδόμηση του μαιευτηρίου της, όπως εξήγγειλε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης».
Δεν παραλείπει να εκφράσει εκ νέου την απερίφραστη καταδίκη του για τα ανατριχιαστικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά την αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων κατοχής εναντίον Ουκρανών πολιτών αμάχων στην πόλη Μπούκα της Ουκρανίας και τα οποία αποκαλύφθηκαν πριν από λίγες ημέρες. «Οι υπεύθυνοι των εγκλημάτων αυτών πρέπει να λογοδοτήσουν. Για τον λόγο αυτό καλέσαμε για την άμεση διερεύνηση των εγκλημάτων και την τιμωρία των υπευθύνων» υπογραμμίζει.
Η επίσκεψη στην Οδησσό «σηματοδότησε τη σημασία που αποδίδει η Ελλάδα στην εκεί διαβιούσα ομογένεια»
Όσον αφορά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Οδησσό, ο Νίκος Δένδιας αφού αναφέρει ότι λίγες ώρες πριν την άφιξη του στην πόλη, ρωσικοί πύραυλοι έπληξαν εγκαταστάσεις λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο της, αναδεικνύει τη σημασία της. «Η επίσκεψη αυτή ήταν σημαντική από πολλές απόψεις. Καταρχάς, σηματοδότησε τη σημασία που αποδίδει η Ελλάδα στην εκεί διαβιούσα ομογένεια, μέλη της οποίας είχα την ευκαιρία να συναντήσω. Επίσης, λειτούργησε ξανά το Γενικό μας Προξενείο, το μοναδικό προξενείο ευρωπαϊκής χώρας. Μετέφερα ανθρωπιστική βοήθεια, ως ένδειξη συμπαράστασης της Ελλάδας προς την Ουκρανία. Είχα μάλιστα επαφές με την αναπληρώτρια πρωθυπουργό, όσο και με τον δήμαρχο της πόλης. Τέλος, δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι η Οδησσός είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ελληνική ιστορία, καθώς ήταν η έδρα της Φιλικής Εταιρίας. Επισκέφθηκα εκ νέου, καθώς είχα μεταβεί στην Οδησσό τον περασμένο Ιούλιο, το Μουσείο Φιλικής Εταιρίας, το οποίο ευτυχώς δεν έχει υποστεί ζημιές».
«Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αναδειχθεί σε περιφερειακό σταθμό διακομιδής φυσικού αερίου»
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει ο υπουργός Εξωτερικών στα περιφερειακά σχήματα συνεργασίας που έχει αναπτύξει η Ελλάδα με σειρά άλλες χώρες της περιοχής. «Μπορούν να λειτουργήσουν ως μια στέρεη βάση, πάνω στην οποία μπορούν να οικοδομηθούν ευρύτερες συνεργασίες σε μια σειρά τομείς που μέλλεται να μας απασχολήσουν όλο και περισσότερο στο άμεσο μέλλον, όπως η ενεργειακή ασφάλεια, η πολιτική προστασία και ο τουρισμός. Αυτό προϋποθέτει βέβαια, ότι όλες οι χώρες της περιοχής θα απόσχουν από αναθεωρητισμούς και επιθετικές κινήσεις και ρητορική εις βάρος άλλων κρατών» εξηγεί.
Αναφερόμενος στην τριμερή συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου που διεξήχθη την Τρίτη στην Αθήνα, ο Νίκος Δένδιας επισημαίνει ότι συμφώνησαν τη δημιουργία μηχανισμού συνεργασίας για τα θέματα πολιτικής προστασίας και τουρισμού, δύο τομείς καίριας σημασίας για τη χώρα μας, καθώς και για τους εταίρους μας. «Η συνάντηση των τριών χωρών αποτελεί έκφραση της κοινής μας βούλησης να συνεχίσουμε το σχεδιασμό δράσεων με στόχο την προώθηση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς έχουμε την ίδια οπτική όσον αφορά τις προκλήσεις και τις απειλές ασφαλείας. Επίσης, να προβάλουμε το αμοιβαίο όφελος που απορρέει από τις σχέσεις καλής γειτονίας, όταν αυτή στηρίζεται στον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και να διασφαλίσουμε συνθήκες ασφαλείας για τις συνέργειες που προκύπτουν από τις ενεργειακές προοπτικές της Ανατολικής Μεσογείου» προσθέτει.
Περαιτέρω, συγκρατεί ότι η συνεργασία αυτή θα συνεχίσει να αναπτύσσεται, ανεξαρτήτως των σχέσεων με τρίτες χώρες. «Αυτό ήταν και το μήνυμα το οποίο λάβαμε από τον Ισραηλινό ομόλογό μας» όπως συμπληρώνει.
Σχετικά με την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία, σημειώνει ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ανέδειξε την αδήριτη ανάγκη νέων υποδομών. Στο πλαίσιο αυτό, εκφράζει την πεποίθησή ότι η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αναδειχθεί σε περιφερειακό σταθμό διακομιδής φυσικού αερίου, τόσο μέσω των εγκαταστάσεων για μετατροπή υγροποιημένου αερίου στη Ρεβυθούσα και στην Αλεξανδρούπολη όσο και μέσω των διάφορων αγωγών, υπαρχόντων και σχεδιαζόμενων. Ως προς αυτό, οι τρεις υπουργοί Εξωτερικών συζήτησαν τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, και έγινε ρητή αναφορά τόσο στον αγωγό EastMed όσο και στην ηλεκτρική σύνδεση – τον Euro-Asia Interconnector, ο οποίος θα ακολουθήσει την ίδια πορεία με τον East-Med, υπογραμμίζει ο Νίκος Δένδιας.
Ειδικότερα για τον EastMed, αναφέρει πως οι εξελίξεις σε σχέση με το συγκεκριμένο ζήτημα αφορούν πρωτίστως την οικονομική βιωσιμότητα, τις τεχνικές δυνατότητες του έργου και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και όχι τις γεωπολιτικές επιλογές.
Μάλιστα, ξεχωριστή αναφορά κάνει ο υπουργός Εξωτερικών στην εμβάθυνση των σχέσεων τόσο με τις χώρες της περιοχής όσο και με τις ΗΠΑ, τονίζοντας πως είναι ακόμα πιο επιτακτική υπό το φως των νέων παγκόσμιων προκλήσεων. «Και εργαζόμαστε ενεργά προς την κατεύθυνση αυτή» διαβεβαιώνει.
Αναφορικά με τις σχέσεις με τις χώρες της περιοχής, ο Νίκος Δένδιας αφού αναφέρεται στη συνάντηση στην έρημο Νεγκέβ μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των ΗΠΑ, της Αιγύπτου, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Μαρόκου, του Μπαχρέιν, επισημαίνει ότι το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει προνομιακές σχέσεις με το σύνολο των ανωτέρω χωρών είναι το αποτέλεσμα συνεχών προσπαθειών που τη θέτουν στο επίκεντρό και όχι στην περιφέρεια των εξελίξεων.
Στρατηγική η σχέση Ελλάδας – Αιγύπτου
Ξεχωριστή αναφορά κάνει ο υπουργός Εξωτερικών στις σχέσεις της Ελλάδας με την Αίγυπτο. Πιο συγκεκριμένα, επισημαίνει τη στρατηγική σχέση της Ελλάδας με την Αίγυπτο, καθώς και ότι αποδεικνύεται καθοριστική η συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών για την ενεργειακή διασύνδεση της ΕΕ και της χώρας μας με την Αφρική.
Τέλος, τόνισε πως με τον Κύπριο ομόλογό του, Ιωάννη Κασουλίδη, βρίσκονται σε συνεχή επαφή και στενό συντονισμό για όλα τα θέματα.
