Η παρατεταμένη πλέον κρίση στην Ουκρανία, οδηγεί χωρίς αμφιβολία σε ένα νέο διεθνές σύστημα, που θα χαρακτηρίζεται από μια πολυπλοκότητα, η οποία συχνά θα προκαλεί περιφερειακές κρίσεις των οποίων το επίπεδο έντασης θα διαφέρει. Το μόνο σίγουρο είναι όλο αυτό το νέο σκηνικό θα έχει ως βασικό πεδίο σύγκρουσης την οικονομία. Ένα επίσης, ξεκάθαρο συμπέρασμα της ουκρανικής κρίσης, είναι το τεράστιο, με δεδομένη την ανυπαρξία στρατηγικής στην Ευρώπη, κόστος που έχει και θα έχει για τη Δύση συνολικά, η ανυπαρξία συγκροτημένης στρατηγικής στην εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών.
Του Δημήτρη Γ. Απόκη *
Η παράνομη και εγκληματική εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία, αποκάλυψε και αποκαλύπτει κάθε ημέρα που περνάει, τις τραγικές επιπτώσεις που απορρέουν από το γεγονός, ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν και η κυβέρνησή του, δεν έχουν μια συγκροτημένη στρατηγική στην εξωτερική πολιτική και ασφάλεια.
Στο σκληρό πόκερ της διεθνούς πολιτική και μάλιστα όταν έχεις να αντιμετωπίσεις αντιπάλους της ιδιοσυγκρασίας και της σκληρότητας του Βλαντιμίρ Πούτιν, είναι θανάσιμο λάθος να έχεις μια στρατηγική ισοπαλίας και να μην προσπαθείς να κερδίσεις. Είναι ακόμη χειρότερο, όταν αυτή η στρατηγική σου, όχι μόνο δεν καταφέρνει ισχυρό κτύπημα στον αντίπαλο, αλλά διευρύνει το οπλοστάσιό του.
Δυστυχώς, για τη Δύση και κυρίως για την Ευρώπη, ο Αμερικανός Πρόεδρος και η κυβέρνησή του δεν έχουν αντιληφθεί, ότι για να επικρατήσεις σε μια σκληρή και πολύπλοκη διεθνή σύγκρουση, πρέπει να κινείσαι πρώτος, και να διατηρείς πάντα την πρωτοβουλία.
Όταν αφήνεις τον αντίπαλο, να υπαγορεύει το ρυθμό του παιχνιδιού και να παίρνει την πρωτοβουλία, συνήθως είναι αυτός που αποκομίζει τα περισσότερα κέρδη.
Ο Πούτιν και αυτοί που τον στηρίζουν στη διεθνή σκακιέρα, χωρίς αμφιβολία, έχουν την πρωτοβουλία έναντι του Προέδρου Μπάιντεν και της Ευρώπης.
Μια σύγκριση, του σημερινού Αμερικανού Πρόεδρου, με τους προκατόχους του, στηρίζει ξεκάθαρα αυτή τη διαπίστωση.
Είναι γεγονός, ότι όλοι μας είχαμε σημαντικές διαφωνίες και ενστάσεις όσο αφορά την εξωτερική πολιτική που εφάρμοζε, ο πρώην Αμερικανός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τράμπ. Παρόλα αυτά, ήταν απρόβλεπτος, ως επιχειρηματίας, έβλεπε τη συνολική εικόνα, και έκανε αποφασιστικές ενέργειες.
Συμφωνούσες ή διαφωνούσες μαζί του, η εξωτερική πολιτική του είχε σαφείς στόχους. Ήθελε να ενισχύσει την αμερικανική στρατιωτική δύναμη, φέρνοντας παράλληλα με μια συγκροτημένη στρατηγική τα αμερικανικά στρατεύματα στην πατρίδα τους. Επίσης, είχε μια ρεαλιστική και πρακτική στρατηγική για την οικοδόμηση της ενεργειακής ανεξαρτησίας των ΗΠΑ. Ακόμη πιο σημαντικό, προχώρησε δυναμικά στην αποχώρηση από παγκόσμιες συμφωνίες, που έβλαπταν τα αμερικανικά συμφέροντα, και όπως αποδεικνύει η κρίση στην Ουκρανία, δημιουργούσαν προβλήματα σε κρίσιμες για τη Δύση συμμαχίες.
Ο Τράμπ, κληροδότησε στον κ. Μπάιντεν, ένα συγκροτημένο σχέδιο αποχώρησης από το Αφγανιστάν, έχοντας κάνει και μια συμφωνία με τους Ταλιμπάν, την οποία εάν δεν τηρούσαν ήταν ξεκάθαρο ότι θα πλήρωναν βαρύ τίμημα. Ο σημερινός Αμερικανός Πρόεδρος, προχώρησε σε μια εγκληματική και ταπεινωτική αποχώρηση από το Αφγανιστάν, η οποία όχι μόνο στοίχισε ζωές Αφγανών, αλλά και Αμερικανών στρατιωτών, αλλά έπληξε θανάσιμα την αξιοπιστία της Ουάσιγκτον απέναντι σε μια σειρά κρίσιμες για τις σημερινές εξελίξεις, χώρες στην ευρύτερη περιοχή.
Στον κρίσιμο για τις τραγικές συνθήκες που βιώνουμε σήμερα τομέα της ενέργειας, είχε επιβάλει κυρώσεις για τον αγωγό Nord Stream 2, τις οποίες ο κ. Μπάιντεν, απέσυρε με το που ανέλαβε την Προεδρία.
Είχε επιβάλει, σκληρότατες κυρώσεις στο τρομοκρατικό καθεστώς των Μουλάδων του Ιράν, γονατίζοντας το, και είχε αποχωρήσει από την επιβλαβή για τη Δύση και τους συμμάχους της στην περιοχή, συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Ο κ. Μπάιντεν, έχει πέσει στα γόνατα και παρακαλάει την Τεχεράνη για μια αναβίωση της συμφωνίας, προκαλώντας οργή και απογοήτευση, σε κρίσιμες για την αντιμετώπιση της σημερινής κρίσης χώρες, αλλά και στο Ισραήλ. Όχι μόνο αυτό την ίδια ώρα που παρακαλάει την Τεχεράνη, έχει αποκαλέσει τη Σαουδική Αραβία, χώρα παρίας. Τώρα βέβαια έχει πέσει στα γόνατα και ζητά αύξηση της παραγωγής πετρελαίου για να αντιμετωπίζει τον Πούτιν, και τρώει πόρτα.
Ακόμη περισσότερο, είχε πετύχει ένα διευρυνόμενο σύνολο ειρηνευτικών συμφωνιών στη Μέση Ανατολή, τις Συμφωνίες του Αβραάμ, και μια ησυχία στην Κορεατική Χερσόνησο. Και εδώ ο κ. Μπάιντεν και η κυβέρνησή του, από τη πρώτη στιγμή επιδόθηκαν σε μια τακτική κατεδάφισης αυτών των επιτυχιών, με αποτέλεσμα σήμερα, να το βρίσκει μπροστά του στη σύγκρουση της Δύσης με τη Ρωσία.
Στην Ουκρανική κρίση, ο Μπάιντεν δεν έχει ούτε σχέδιο νίκης ούτε ρόλο στη διπλωματία. Από την αρχή ξεκαθάρισε ότι δεν υπήρχε καμία πιθανότητα να εμπλακεί η Αμερική, δίνοντας στην ουσία το πράσινο φως στον Πούτιν να επέμβει. Ακόμη και η ενότητα που παρουσιάζει σήμερα το ΝΑΤΟ, δεν οφείλεται στην ηγεσία του Αμερικανού Προέδρου και της κυβέρνησής του, αλλά στην αποκοτιά και σε βάθος χρόνου στρατηγική ανοησία του Πούτιν.
Ακόμη και ο καταστροφικός στην εξωτερική του πολιτική, για τα συμφέροντα της Δύσης και τη σταθερότητα του διεθνούς συστήματος, προκάτοχός του Τράμπ, Πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, είχε μια στρατηγική, ένα δόγμα. Αυτό ήταν το “Lead from Behind” (ηγεσία από πίσω). Βέβαια, στην περίπτωση του Ομπάμα, ήταν μια σκόπιμη στρατηγική, βασισμένη στην πεποίθηση του ιδίου και των συμβούλων του, ότι οι ΗΠΑ ήταν μια κακόβουλη δύναμη.
Το «Πρώτα η Αμερική» του Τράμπ ήταν μια σαφής στρατηγική και αρέσει δεν αρέσει σε κάποιους, επέφερε πραγματικά επιτεύγματα. Το “Leading from Behind” του Ομπάμα, αν και ήταν καταστροφικό και απέτυχε, ήταν παρόλα αυτά, μια στρατηγική.
Το “America Is Back” (η Αμερική Επέστρεψε) του κ. Μπάιντεν δεν είναι στρατηγική. Είναι ένα αλαλούμ, σε μεγάλο βαθμό κατασκευασμένο για εγχώρια κατανάλωση.
Και δυστυχώς έτσι, λόγω του αλαλούμ της Ουάσιγκτον του κ. Μπάιντεν, έχουμε φτάσει στη σημερινή τραγική κατάσταση, ελπίζοντας ότι λόγω της στρατηγικής γκάφας στην οποία προέβη ο Πούτιν, θα χάσει. Μακάρι, αλλά ο Αμερικανός Πρόεδρος και η ανερμάτιστη εξωτερική του πολιτική συνεχίζει να δίνει στον Πούτιν, τα όπλα και τη δυνατότητα να στέκεται όρθιος και να υπάρχει, στο τέλος, σοβαρό ενδεχόμενο να βγει και κερδισμένος.
Κλείνοντας μια σημαντική επισήμανση. Με βάση όλα τα παραπάνω, το καμπανάκι κινδύνου είναι μεγάλο και για την πατρίδα μας την Ελλάδα. Πολύ απλά, είναι τραγικό και εξόχως επικίνδυνο, να διαμορφώνεις εθνική στρατηγική στο χώρο της εθνικής ασφάλειας γύρω από τον καβγά της Αμερικής με την Τουρκία για τους S-400, και πάνω σε ανούσια Ψηφίσματα, και Νομοσχέδια που ανατρέπονται από τις διεθνείς εξελίξεις στο Αμερικανικό Κογκρέσο.
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος και Δημοσιογράφος, ειδικός σε θέματα Αμερικανικής Πολιτικής. Απόφοιτος των πανεπιστημίων The American University, School of International Service, και του The Johns Hopkins University, The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies της Ουάσιγκτον, μέλος του The International Institute for Strategic Studies του Λονδίνου, και υπήρξε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, στο Στέητ Ντιπάρτμεντ και στο Αμερικανικό Πεντάγωνο.
