«Υπάρχουν πολλές επικράτειες, πάνω στις οποίες αγωνιζόμαστε και τις οποίες πρέπει να προστατέψουμε αν θέλουμε να προστατέψουμε την κυριαρχία μας. Δεν υπάρχει μόνο εδαφική επικράτεια μαζί με τα κυριαρχικά δικαιώματα όπως είναι η υφαλοκρηπίδα ή η ΑΟΖ. Υπάρχει η επικράτεια της γλώσσας, η οποία συνδέεται άμεσα και με την εθνική συνείδηση. Υπάρχει και μια άλλη επικράτεια, που είναι η κορυφαία. Η επικράτεια της φιλελεύθερης δημοκρατίας, που είναι η επικράτεια της Δύσης. Πρέπει να υπερασπιστούμε την επικράτεια της φιλελεύθερης δημοκρατίας και να καταστήσουμε τμήμα της όποιον λαό θέλει να είναι τμήμα αυτής της επικράτειας», τόνισε με έμφαση ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας στη διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα «Απαντήσεις του 1821 στις γεωπολιτικές προκλήσεις του 2022».
Ο κ. Βενιζέλος, υπογράμμισε το γεγονός ότι η Ρωσία σήμερα επαναφέρει τη θεωρία του “ζωτικού χώρου”, ενώ σημείωσε ότι το ζήτημα της πυρηνικής απειλής αλλάζει τα δεδομένα στους διεθνείς συσχετισμούς δυνάμεων.
«Για τις χώρες οι οποίες ήταν μέλη της Σοβιετικής Ένωσης και οι οποίες αυτή τη στιγμή βρίσκονται εντός κάποιων διαδικασιών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην ένταξη στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, η Ρωσία προβάλλει σαφή αντίρρηση, θεωρεί ότι τίθενται ζητήματα ασφάλειας, δεν θέλει οι χώρες αυτές να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, σίγουρα, κατά βάθος νομίζω, ούτε στην ΕΕ και δεν αναγνωρίζει την κυριαρχία τους. Ειδικά στην περίπτωση της Ουκρανίας δεν αναγνωρίζει ούτε την εθνική ταυτότητα. Θεωρεί ότι αποτελούν μέρη του ρωσικού κόσμου. Η θεωρία του ρωσικού κόσμου, είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο οικοδομείται το στρατηγικό αφήγημα αυτής της εισβολής του πολέμου και της ανθρωπιστικής καταστροφής. Ο πόλεμος αυτός είναι η αναψηλάφηση του τρόπου με τον οποίο έληξε ο ψυχρός πόλεμος, στην πραγματικότητα διεξάγεται ένας πόλεμος που δεν διεξήχθη το 1990, όταν “αβρόχοις ποσίν” διελύθη η Σοβιετική Ένωση και αυτό που τίθεται επί τάπητος είναι το ζήτημα των σφαιρών επιρροής. Η Ρωσία λέει, “εγώ είμαι μια υπερδύναμη, πρέπει να έχω ζωτικό χώρο”. Έρχεται στην επιφάνεια από τα εφιαλτικά βάθη του παρελθόντος η θεωρία του ζωτικού χώρου, και αυτό που βλέπουμε είναι ένας πόλεμος για τον οποίο, ελπίζουμε, ότι θα καταλήξει να είναι ψυχρός, αλλά προς το παρόν εξελίσσεται πολύ θερμά και μάλιστα με ακραίο τρόπο γιατί εξαρχής ετέθη ζήτημα πυρηνικής απειλής. Μπροστά στην πυρηνική απειλή η Ευρώπη είναι ανήμπορη. Έχει απόλυτη ανάγκη, από το Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και τις ΗΠΑ, γιατί αλλιώς δεν συγκροτείται η Δύση ως δύναμη πυρηνικής ανάσχεσης».
Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις
Οι αλλαγές στους διεθνείς συσχετισμούς επηρεάζουν και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις τόνισε ο κ. Βενιζέλος και έκανε λόγο για «αλλαγή σελίδας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις».
«Η Τουρκία γνωρίζει ότι ο πόλεμος στην Τουρκία αναδεικνύει την “γεωπολιτική της καταδίκη”, να είναι το προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης σε σχέση με τη Ρωσία.
Η Ρωσία, μας έχει αναγκάσει να καταλάβουμε, ότι εφόσον το ζήτημα είναι η πυρηνική απειλή και αυτό αφορά και την Τουρκία, χωρίς ΝΑΤΟ χωρίς Αμερικανούς, δεν υπάρχει ευρωπαϊκή άμυνα. Πρέπει να περιμένουμε τι θα συμβεί στο νέο συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, στον οποίο θα υπαχθεί και η Ρωσία. Η Τουρκία θα ακολουθήσει φιλοδυτική πολιτική γιατί αυτός είναι ο επιβεβλημένος από την γεωγραφία συσχετισμός της. Τα περιφερειακά προβλήματα, όπως είναι το Κυπριακό ή οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, εξαρτώνται, όπως και την περίοδο του ψυχρού πολέμου, από συσχετισμούς σε υψηλότερο επίπεδο».
«Το δίλημμα του 1821 ήταν η σχέση του έθνους και του ανεξάρτητου κράτους που διεκδικούσε στον παγκόσμιο συσχετισμό δυνάμεων. Αυτό είναι και τώρα το δίλημμα», είπε ο κ. Βενιζέλος και στάθηκε ιδιαίτερα στο προγραμματικό κείμενο του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, σημειώνοντας ότι αποτέλεσε τη βάση στην οποία στηρίχθηκε η πολιτική του νεοσύστατου κράτους.
«Στο αφήγημα του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, η Ελλάδα και όχι η παρακμασμένη Οθωμανική αυτοκρατορία θα μπορούσε να αποτελέσει το ανάχωμα στην ρωσική κάθοδο», ανέφερε ο κ. Βενιζέλος προσθέτοντας ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος επεδίωκε σχέσεις με όλες τις μεγάλες δυνάμεις της εποχής ιδιαίτερα με τη Μεγάλη Βρετανία ενώ έθετε το θέμα των σχέσεων με τις ΗΠΑ.
«Η επιλογή από το 1821 έως το 27 είναι με σημερινούς όρους φιλοδυτική», τόνισε.
«Δεν πρόκειται να υπάρξει “τέλος” στον πόλεμο στην Ουκρανία. Εάν υπάρξει, αυτό θα έχει την μορφή ενός νέου πλαισίου στις σχέσεις αρχικά μεταξύ Δύσης και Κίνας και συμπληρωματικά μεταξύ Δύσης και Ρωσίας», σημείωσε ο κ. Βενιζέλος και πρόσθεσε.
«Αυτό που τίθεται στην πραγματικότητα είναι ένας “νέος αναδασμός” με την έννοια ενός νέου ψυχρού πολέμου. Και εκτίμησε ότι στην Ουκρανία, θα ζήσουμε μια πολύ μεγάλη περιπέτεια, τραγική, αδιανόητη».
Η Δύση έχει υποχρέωση να δώσει ένα τέλος στην Ουκρανία
«Αυτή τη στιγμή η Δύση, συμπεριφέρεται στον Ζελένσκι, πάρα πολύ φιλικά, του στέλνει οικονομική και στρατιωτική βοήθεια αλλά συμπεριφέρεται όπως η Σοβιετική Ένωση στον Ζαχαριάδη, κατά την περίοδο του ελληνικού εμφυλίου πολέμου. Βοήθησε, αλλά δεν ενεπλάκη», ανέφερε και κατέληξε.
«Αυτό το ξέρει η άλλη πλευρά. Είναι ένα όριο. Γι αυτό η Δύση, συμπεριλαμβανομένης και της Ευρώπης, έχει υποχρέωση να δώσει ένα τέλος στην Ουκρανία, όχι επί του εδάφους της Ουκρανίας, αλλά επί του νέου συσχετισμού δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένης της παραμέτρου που λέγεται Κίνα, η οποία είναι πολύ σημαντική. Αλλιώς θα έχουμε εγκαταλείψει στην μοίρα του ένα λαό 44 εκατομμυρίων και μία χώρα πολλών χιλιάδων εκταρίων, θα έχουμε δημιουργήσει μια αθεράπευτη πληγή, στο σώμα του πολιτισμένου κόσμου, κυρίως στο σώμα της Ευρώπης».
Στη συζήτηση συμμετείχε ο καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου και Θεωρίας Θεσμών και διευθυντής Ερευνών στο Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦίΜ), Αριστείδης Χατζής.
Τη συζήτηση συντόνισε η δημοσιογράφος και σύμβουλος επικοινωνίας, Νόνη Καραγιάννη.
