«Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποφασίσει να βοηθήσει ενεργά όλους τους Ουκρανούς», οι οποίοι θα αναζητήσουν καταφύγιο εξαιτίας του πολέμου στη χώρα τους, διαβεβαίωσε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότης Μηταράκης μετά τη συνάντηση που είχε χθες με τη γερμανίδα ομοσπονδιακή υπουργό Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ στο Βερολίνο. Οι δύο υπουργοί, τόνισε, διαπίστωσαν την ανάγκη να δοθεί κοινή απάντηση της ΕΕ για τα προσφυγικά κύματα που φθάνουν ήδη μαζικά σε κράτη-μέλη της ΕΕ και χαιρέτισαν την άμεση ενεργοποίηση του μηχανισμού προσωρινής προστασίας.
Μιλώντας στους έλληνες ανταποκριτές, ο κ. Μηταράκης τόνισε μεταξύ άλλων ότι ενόψει του τεράστιου προσφυγικού κύματος από την Ουκρανία, θα πρέπει να ξεκαθαρίσει στην ΕΕ το τοπίο σχετικά με την ισορροπία μεταξύ ευθύνης και αλληλεγγύης των κρατών – μελών. «Το μεταναστευτικό στην Ευρώπη δεν είναι ζήτημα ενός κράτους – μέλους, αλλά ζήτημα εθνικής ευθύνης και ευρωπαϊκής αλληλεγγύης», σημείωσε και υπενθύμισε ότι στα πρόσφατα κείμενα της γερμανικής, της σλοβενικής και της γαλλικής προεδρίας περιγράφεται με σαφήνεια η ευθύνη, αλλά όχι η αλληλεγγύη.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τα δικαιώματα των Ουκρανών προσφύγων σε σύγκριση με τους πρόσφυγες για παράδειγμα από το Αφγανιστάν, ο υπουργός παραδέχθηκε ότι με την ενεργοποίηση του μηχανισμού δημιουργήθηκε στην Ευρώπη ηθικό ζήτημα, καθώς από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο γίνεται πλέον λόγος για «κοινό ευρωπαϊκό χώρο προστασίας». Εξέφρασε την ελπίδα ότι όταν θα επανέλθει η συζήτηση για το νέο ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, θα διατηρηθεί η λογική του ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου και θα διασφαλιστεί η ισορροπία μεταξύ της ευθύνης και της αλληλεγγύης, στοιχείο στο οποίο συμφώνησε και η γερμανίδα υπουργός. Προειδοποίησε ωστόσο για το ενδεχόμενο η κατάσταση στο Αφγανιστάν να προκαλέσει νέες προσφυγικές ροές προς στην Ευρώπη εντός του έτους – όπως και η οικονομική κρίση με τις αυξήσεις στις τιμές των σιτηρών και της ενέργειας.
Σε ό,τι αφορά την εν εξελίξει υποδοχή των προσφύγων από την Ουκρανία στην Ελλάδα, ο κ. Μηταράκης έκανε λόγο για 6.000 ανθρώπους που βρίσκονται ήδη στη χώρα και πρόσθεσε ότι από τον επόμενο μήνα θα τεθεί σε λειτουργία σύστημα ηλεκτρονικής αυτοκαταχώρησης των Ουκρανών, προκειμένου να γίνει στοιχειώδης απογραφή τους. Σε αυτή τη διαδικασία θα είναι εφικτή – προαιρετικά – η καταγραφή τυχόν δεξιοτήτων τους. Το σύστημα θα δίνει στον ενδιαφερόμενο ραντεβού, όπου θα ολοκληρώνεται η εγγραφή του και θα παραλαμβάνει ταυτότητα, ΑΜΚΑ και ΑΦΜ, για άμεση πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και την αγορά εργασίας. Ήδη πάντως, διευκρίνισε, έχουν δοθεί στις δημόσιες υγειονομικές δομές οδηγίες για την ελεύθερη περίθαλψη των Ουκρανών που φθάνουν στην Ελλάδα. Ο Νότης Μηταράκης δεν απέκλεισε επίσης και το ενδεχόμενο κάποιοι από αυτούς, εφόσον εργάζονται, να λάβουν αργότερα εθνική άδεια παραμονής στην Ελλάδα.
Σε ό,τι αφορά τους ομογενείς που εγκαταλείπουν την Ουκρανία, ο υπουργός διευκρίνισε ότι δεν λαμβάνεται ειδική μέριμνα, καθώς, όπως είπε χαρακτηριστικά, «όλοι οι Ουκρανοί είναι ευπρόσδεκτοι στον μέγιστο βαθμό» και θα έχουν πρόσβαση άμεσα σε ό,τι χρειάζονται, ιδίως στο σχολείο. Ενόψει της νέας σχολικής χρονιάς, θα δημιουργηθούν ειδικές τάξεις στα ουκρανικά ή/και στα ρωσικά, πρόσθεσε.
Κατά τη χθεσινή συνάντηση με την κυρία Φέζερ, τέθηκε ακόμη το ζήτημα της ενεργοποίησης προγράμματος που βρίσκεται σε εκκρεμότητα από τον Ιούλιο του 2021 και προβλέπει γερμανική χρηματοδότηση ύψους 50 εκατομμυρίων ευρώ για προγράμματα ενσωμάτωσης δικαιούχων διεθνούς προστασίας στην Ελλάδα, οι οποίοι θα εγγράφονται με δική τους βούληση. Με αυτόν τον τρόπο το Βερολίνο «θέλει να συμβάλει στην ανάγκη της Ελλάδας να προσφέρει καλύτερη ενσωμάτωση», σχολίασε ο κ. Μηταράκης και τόνισε ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα «δεν αφορά σε καμία περίπτωση επιστροφές ατόμων από δευτερογενή μετανάστευση στη Γερμανία».
Κληθείς να σχολιάσει πρόσφατα δημοσιεύματα γερμανικών ΜΜΕ σχετικά με ενδεχόμενη κακομεταχείριση μεταναστών στην Ελλάδα, ο κ. Μηταράκης τόνισε ότι «οποιοσδήποτε θεωρεί ότι για κάποιο λόγο έχει δικαίωμα προσφυγής στη δικαιοσύνη, είναι θετικό να το κάνει, όπως θετικό είναι όλες οι καταγγελίες να εξετάζονται και να κρίνονται ως προς την εγκυρότητά τους». Ανέφερε ότι κατά το παρελθόν, όταν ζητήθηκε από συντάκτες τέτοιων δημοσιευμάτων να παρουσιάσουν τα στοιχεία τους στις ανακριτικές αρχές, δεν το έκαναν. Διαβεβαίωσε επίσης ότι η Ελλάδα διαθέτει πολλαπλούς μηχανισμούς διερεύνησης τέτοιων καταγγελιών. «Πολιτικά ωστόσο, το ζήτημα είναι ότι έχουμε χαλάσει μια “επιχείρηση” μερικών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ», σημείωσε ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου και τόνισε ότι «το γεγονός ότι η Ευρώπη φυλάσσει τα σύνορά της έχει εμποδίσει και χώρες οι οποίες φιλοδοξούν να εκμεταλλευτούν το προσφυγικό ως διαπραγματευτικό όπλο να διεκδικήσουν ανταλλάγματα όπως αυτά που έπαιρναν στο παρελθόν». Αναφερόμενος στην Τουρκία, ο κ. Μηταράκης υπενθύμισε ότι από την Κοινή Δήλωση του 2015 προκύπτει η υποχρέωσή της να αποτρέπει και να απαγορεύει παράνομες αναχωρήσεις και να συμβάλει στην προστασία της ανθρώπινης ζωής και συμπλήρωσε ότι η Τουρκία δεν είναι χώρα σε εμπόλεμη κατάσταση. Με τη γερμανίδα ομόλογό του πάντως, ο κ. Μηταράκης διαπίστωσε ταύτιση απόψεων σε ό,τι αφορά την πεποίθηση ότι η ασφάλεια και η προστασία των συνόρων της ΕΕ αποτελεί κοινή υποχρέωση, σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ.
