Ο ασθενής λέει τρεις φορές την ίδια πρόταση, όπως -για παράδειγμα- «η φωνή μου έχει δύναμη στην πανδημία», στη συνέχεια παίρνει βαθιές ανάσες, βήχει δυο- τρεις φορές κι αμέσως μετά ανασαίνει κανονικά για τριάντα δευτερόλεπτα. Τα δεδομένα από όλη αυτή τη διαδικασία συλλέγει μια πρωτοποριακή εφαρμογή ερευνητών του Μετσόβιου Πολυτεχνείου, η οποία από την ερχόμενη βδομάδα ξεκινά πιλοτικά στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης. Ήδη, οι νοσηλευτές μπήκαν στους θαλάμους με τάμπλετ, κατέγραψαν απαντήσεις και ηχογράφησαν τον βήχα και τις ανάσες των ασθενών, με τα ηχητικά αποσπάσματα να παρέχουν πολύτιμα συμπεράσματα για την εξέλιξη της νόσου, όπως εξηγούν οι δημιουργοί της εφαρμογής smarty4covid.
«Η εφαρμογή βασίζεται στο γεγονός ότι η φωνή μάς παρέχει πολύ σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της υγείας μας και πιο συγκεκριμένα σχετικά με τη λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος, το οποίο προφανώς συνδέεται άμεσα με την Covid-19», εξηγεί, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του Αθηναϊκού/Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων «Πρακτορείο 104,9 FM», μια εκ των εμπνευστών της εφαρμογής και βασική ερευνήτρια Κωνσταντία Ζαρκογιάννη, διδάκτωρ μηχανικός του εθνικού Μετσόβιου πολυτεχνείου και ΕΔΙΠ στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ.
Το ερευνητικό έργο, που χρηματοδοτείται από το Ελληνικό Κέντρο Έρευνας και Καινοτομίας, ξεκίνησε στη διάρκεια του πρώτου λοκντάουν. Οι ερευνητές, αξιοποιώντας τις τεχνολογίες κινητής υγείας και τεχνητής νοημοσύνης, εντοπίζουν παθολογικά μοτίβα σε ηχητικές καταγραφές φωνής, βήχα και αναπνοής, με στόχο να αναδείξουν κάποιους βιοδείκτες, οι οποίοι έχουν υψηλή προγνωστική αξία σχετικά με την εξέλιξη της νόσου.
Έχοντας περάσει από όλα τα επιστημονικά συμβούλια και λαμβάνοντας τις απαραίτητες εγκρίσεις, έγιναν ήδη οι δοκιμαστικές ηχογραφήσεις και οι νοσηλεύτριες -παρά τον φόρτο εργασίας- τις επόμενες ημέρες θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα, καταγράφοντας βήχα και ανάσες. «Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η αντιμετώπιση της παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης που επέφερε η πανδημία, έθεσε στο επίκεντρο τη συνεισφορά της έρευνας και τη συνεργασία μεταξύ των επιστημόνων. Με αυτή την πεποίθηση, ως επιστήμονες νοσηλευτές που εργαζόμαστε σε ένα από τα μεγαλύτερα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία της χώρας, δεν μπορούσαμε παρά να προσφέρουμε τη συνεργασία μας σε κλινικό επίπεδο στους ερευνητές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για τη διεξαγωγή της αξιόλογης αυτής ερευνητικής προσπάθειας», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Δρ Χριστίνα Δημόνη, Νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc Κλινικής Νοσηλευτικής, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθύντρια Νοσηλευτικής Υπηρεσίας στο Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ.
Σημειώνει, επίσης, πως αυτή η συνεργασία πραγματοποιείται κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, ωστόσο αυτό που τούς δίνει κουράγιο είναι η πίστη στα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας και η χαρά της δημιουργικής συνεργασίας με ερευνητές ενός γνωστικού πεδίου που φαίνεται πως έχει να προσφέρει πολλά στη βελτίωση της φροντίδας υγείας.
Βήχουμε στο κινητό και …ηχογραφούμε και από το σπίτι
Η ερευνά κινείται και σε δεύτερο άξονα, με σκοπό να συλλέξουν οι ειδικοί δεδομένα και από τους πολίτες που βρίσκονται στο σπίτι τους, είτε νοσούν είτε όχι. Μπορεί λοιπόν ο καθένας να επισκεφτεί την ιστοσελίδα www.smarty4covid.org και από τον καναπέ του να απαντήσει σε σύντομες ερωτήσεις και να κάνει μόνος του τις ηχογραφήσεις από το κινητό του τηλέφωνο.
«Είναι ξεκάθαρες οι οδηγίες στη ιστοσελίδα και μπορεί ο καθένας, μπαίνοντας στην εφαρμογή, να συμμετάσχει ακολουθώντας απλά βήματα. Δεν έχει παρά να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικές με δημογραφικά στοιχεία, όπως ύψος, βάρος, ηλικία, φύλο, αν έχει υποκείμενα νοσήματα, αν υπάρχουν δυσκολίες στο να εκτελεί καθημερινές δραστηριότητες ή -για παράδειγμα- αν είναι καπνιστής. Επίσης, αν υπάρχουν συμπτώματα, δηλαδή να καταγραφούν οι τυχόν παράγοντες που επηρεάζουν το αναπνευστικό σύστημα και στη συνέχεια, με το κινητό του, να ηχογραφήσει τον βήχα του, την ανάσα και τη φωνή του», δηλώνει η κ. Ζαρκογιάννη.
Οι ερευνητές παροτρύνουν τους πολίτες να κάνουν το τεστ από το σπίτι τους, με απώτερο στόχο να τους δοθεί μια εκτίμηση όσον αφορά τη βαρύτητα της κατάστασης στην περίπτωση που νοσούν κι αν χρειαστεί να επικοινωνήσουν άμεσα με το γιατρό τους ή ακόμη και να νοσηλευτούν.
Επισημαίνουν βέβαια πως η εφαρμογή δεν αντικαθιστά τον γιατρό ούτε τις οδηγίες του, αλλά η συμμετοχή -και μάλιστα με συχνότητα καθημερινή ή μέρα πάρα μέρα- είναι σημαντική ώστε να υπάρχει μια ιστορικότητα, να βγάλουν πιο ασφαλή συμπεράσματα και να μπορούν να βοηθήσουν τόσο το ιατρικό προσωπικό όσο και τους ίδιους τους ασθενείς να αυτοδιαχειρίζονται την υγεία τους.
H ομάδα του smarty4covid, έχοντας μακρόχρονη εμπειρία στο να αναπτύσσει συστήματα υποστήριξης κλινικών αποφάσεων, αποτελείται από ερευνητές δύο εργαστηρίων βιοιταρικων προσομοιώσεων και απεικονιστικών τεχνολογίας (BIOSIM-biosim.ntua.gr και AILS-ails.ece.ntua.gr) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Επιστημονική υπεύθυνη του έργου είναι η Δρ. Κωνσταντίνα Νικήτα, καθηγήτρια του ΕΜΠ και διευθύντρια του εργαστηρίου BIOSIM. Κύρια ερευνήτρια του έργου είναι η Δρ. Κωνσταντία Ζαρκογιάννη, μέλος ΕΔΙΠ του ΕΜΠ και μέλος του BIOSIM. Στην ερευνητική ομάδα του smarty4covid, συμμετέχει ο Δρ. Γεώργιος Στάμου, καθηγητής του ΕΜΠ και ερευνητές-μέλη των εργαστηρίων ΒIOSIM και AILS.
