Το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ανανέωσε χθες Τετάρτη ομόφωνα για έναν χρόνο την εντολή της στρατιωτικής επιχείρησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, (EUFOR Αλθαία), παρά την αντίθεση της Ρωσίας στην διατήρηση του αξιώματος του Ύπατου Εκπροσώπου της διεθνούς κοινότητας και της Ευρώπης σε αυτή τη χώρα των Βαλκανίων.
Οι συνομιλίες και η ψηφοφορία στο ΣΑ του ΟΗΕ για την απόφαση 2604 εκτυλίχθηκαν ενώ ο ηγέτης των Σέρβων της Βοσνίας, χώρας που από το τέλος του πολέμου της δεκαετίας του 1990 είναι μοιρασμένη κατά μήκος των γραμμών των εθνικών διαιρέσεων, πολλαπλασιάζει τις αυτονομιστικές απειλές και κατηγορείται πως θέτει την ειρήνη σε κίνδυνο.
Όπως το 2020 και το 2019, η Ρωσία, που υποστηρίζει τους Σέρβους της Βοσνίας, επέκρινε έντονα το ότι συνεχίζει να υπάρχει το αξίωμα του Ύπατου Εκπροσώπου και ειδικού αντιπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης: η Μόσχα αρνείται ακόμη και να αναγνωρίσει τον Κρίστιαν Σμιτ, τον Γερμανό που το ανέλαβε τον Αύγουστο διαδεχόμενος τον Βαλεντίν Ίντσκο, τον Αυστριακό που έμεινε 12 χρόνια στο πόστο.
Η Ρωσία θέλει να καταργηθεί το αξίωμα, που χαρακτηρίζει μεροληπτικό και είχε ζητήσει από τον ΟΗΕ το 2019 να κλείσει το γραφείο του Ύπατου Εκπροσώπου κατηγορώντας τον πως επιδιδόταν σε lobbying για να ενταχθεί το Σαράγεβο στις ευρωατλαντικές δομές.
«Η θέση παραμένει κενή. Δεν υπάρχει Ύπατος Εκπρόσωπος ή υποψήφιος για να γίνει Ύπατος Εκπρόσωπος σήμερα», πέταξε ο ρώσος πρεσβευτής στα Ηνωμένα Έθνη, ο Βασίλι Νεμπένζια.
Ο κ. Σμιτ δεν προσκλήθηκε να παρουσιάσει την έκθεσή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας, κάτι που πιθανόν αποφασίστηκε να γίνει για τον κατευνασμό της Μόσχας ώστε να εξασφαλιστεί η ρωσική ψήφος και να ανανεωθεί η εντολή της ευρωπαϊκής στρατιωτικής αποστολής, σύμφωνα με παρατηρητές.
Η Γαλλία, διά του πρεσβευτή της στα Ηνωμένα Έθνη, του Νικολά ντε Ριβιέρ, αντιθέτως υπογράμμισε τον «απολύτως απαραίτητο» ρόλο του Ύπατου Εκπροσώπου, ενώ καταδίκασε «όλες τις μορφές αμφισβήτησης της εδαφικής ακεραιότητας και της ύπαρξης της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης ως κράτους».
Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ο πληθυσμός της οποίας μοιράζεται σε τρεις κύριες εθνικές ομάδες (Βόσνιοι, Σέρβοι, Κροάτες) κυβερνάται από εξαιρετικά περίπλοκο, πολυεθνικό μηχανισμό, γέννημα της συμφωνίας του Ντέιτον (1995). Στην κορυφή του βρίσκεται τριμερής προεδρία. Η χώρα εξακολουθεί να είναι μοιρασμένη σε δυο ουσιαστικά αυτόνομες περιοχές, τη Σερβική Δημοκρατία και την Ομοσπονδία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, στην οποία συγκατοικούν Βόσνιοι –πολλοί εξ αυτών είναι μουσουλμάνοι– και Κροάτες.
Ο Μίλοραντ Ντόντικ, μέλος της συλλογικής προεδρίας μιας χώρας την οποία καταφρονεί, υπόσχεται τον προσεχή σχηματισμό βοσνιοσερβικού στρατού και θέλει να διώξει τους ομοσπονδιακούς θεσμούς όπως αυτός τα δικαιοσύνης από τη Σερβική Δημοκρατία.
Η αμερικανίδα πρεσβεύτρια στα Ηνωμένα Έθνη, η Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ, εξέφρασε τη λύπη της διότι ο κ. Σμιτ ήταν απών και χαρακτήρισε «πρωταρχικής σημασίας» την υπεράσπιση της «εθνικής κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης».
Η στρατιωτική δύναμη της ΕΕ στη Βοσνία, η EUFOR Αλθαία, διαθέτει κάπου 600 άνδρες. Διαδέχθηκε το 2004 την ειρηνευτική αποστολή του NATO, τη SFOR.
