Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αμέσως μετά την ομιλία του στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP26) στη Γλασκώβη, συνομίλησε σε ζωντανή μετάδοση με τον δημοσιογράφο Adam Boulton, στο τηλεοπτικό δίκτυο Sky News.
Ακολουθεί, σε ανεπίσημη μετάφραση από τα αγγλικά, ολόκληρη η συνέντευξη:
Adam Boulton: Καλώς ήρθατε κ. Πρωθυπουργέ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σας ευχαριστώ.
Adam Boulton: Μιλώντας για τα θλιβερά γεγονότα που έλαβαν χώρα αυτό το καλοκαίρι στην Ελλάδα, αλλά και για την ενέργεια και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, εσείς, σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, βρίσκεστε ίσως σε πλεονεκτική θέση χάρη στην ηλιοφάνεια.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όντως, έχουμε τη δυνατότητα να παράγουμε ηλεκτρική ενέργεια με σχετικά χαμηλό κόστος. Αλλά ταυτόχρονα, όπως είπατε, η Μεσόγειος πραγματικά δοκιμάζεται από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Είχαμε καταστροφικές πυρκαγιές αυτό το καλοκαίρι. Για το λόγο αυτό δημιουργήσαμε το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, διότι ασφαλώς πρώτη προτεραιότητά μας είναι να προστατεύσουμε ανθρώπινες ζωές και περιουσίες. Αλλά ταυτόχρονα επιδιώκουμε να κινηθούμε πέρα και πάνω από τους ευρωπαϊκούς στόχους, τους οποίους έχουμε θέσει συλλογικά ως Ευρωπαϊκή Ένωση.
Adam Boulton: Ποιες θεωρείτε πως είναι οι δράσεις που θα μπορούσαν να συμβάλλουν ώστε να αποτραπεί η επανάληψη αυτού που συνέβη στην Ελλάδα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό που πρέπει να κάνουμε βραχυπρόθεσμα είναι να διαχειριστούμε καλύτερα τις πυρκαγιές και να αξιοποιήσουμε από κοινού τους πόρους μας (σε επίπεδο ΕΕ) σε ό,τι αφορά την πολιτική προστασία. Ξέρουμε τι λειτουργεί και τι δε λειτουργεί για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Οι πυρκαγιές δεν θα πάψουν να μας απασχολούν, πάντοτε ήταν ένα χαρακτηριστικό του οικοσυστήματος της Μεσογείου, αλλά πλέον γίνονται πολύ πιο έντονες. Υπάρχει περιθώριο πολύ μεγαλύτερης συνεργασίας ανάμεσα στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως γνωρίζετε, έχουμε έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό από όπου μπορούμε να αντλούμε πόρους και αυτό θα αποτελέσει ευκαιρία για περισσότερη συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επομένως εστιάζουμε στην καλύτερη διαχείριση των δασών και σε περισσότερους πόρους για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των πυρκαγιών.
Adam Boulton: Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι πλέον μέρος της ΕΕ. Το βλέπετε όμως ως σύμμαχο, ειδικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θυμάμαι όταν ζητούσαμε τη συνδρομή τους (για τις πυρκαγιές) ότι οι Βόρειες χώρες δεν διαθέτουν ανάλογη εμπειρία. Αλλά με χαροποιεί που το Ηνωμένο Βασίλειο έχει θέσει τους δικούς του φιλόδοξους στόχους. Ο Πρωθυπουργός φαίνεται να είναι απόλυτα αφοσιωμένος στις πρωτοβουλίες που μπορεί να αναλάβει το Ηνωμένο Βασίλειο. Και νομίζω πως κάθε χώρα έχει τομείς με φυσικά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Για παράδειγμα, εμείς πρωταγωνιστούμε στην παγκόσμια ναυτιλία. Επομένως καλώ τους εφοπλιστές μας να βρεθούν στην πρώτη γραμμή της μάχης για την πράσινη μετάβαση επενδύοντας περισσότερα κεφάλαια στο μέλλον της βιώσιμης ναυτιλίας.
Ταυτόχρονα, θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε με το Ηνωμένο Βασίλειο στο θέμα της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας. Πρόκειται για μεγάλο θέμα για το Ηνωμένο Βασίλειο και θα είναι ένα σημαντικό θέμα και για την Ελλάδα. Θα παρουσιάσουμε το ρυθμιστικό πλαίσιό μας για τη βιομηχανία υπεράκτιας αιολικής ενέργειας και οι προοπτικές στην Ελλάδα είναι πολύ καλές. Αυτός είναι ένας ακόμα τομέας όπου θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Adam Boulton: Μιλήσατε επίσης και για τις διασυνδέσεις με την Αφρική, λόγω της γεωγραφικής σας θέσης. Πώς θα μπορούσαν να λειτουργήσουν;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μόλις υπογράψαμε μία συμφωνία με την Αίγυπτο για ηλεκτρική διασύνδεση. Και το σκεπτικό είναι πολύ απλό: αν η βόρεια Αφρική μπορεί να παράγει φθηνή ηλεκτρική ενέργεια χάρη στον ήλιο, τότε πρέπει να διασυνδέσουμε τα δίκτυά μας. Και η ταχύτερη οδός για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από τη βόρεια Αφρική στην Ανατολική Ευρώπη είναι μέσω της Ελλάδας. Επομένως, σχεδιάζουμε να κατασκευάσουμε μια ηλεκτρική διασύνδεση 3 GW η οποία θα μας επιτρέψει να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες της βόρειας Αφρικής στο επίπεδο της ηλεκτροπαραγωγής.
Και, βεβαίως, το επόμενο βήμα είναι το υδρογόνο. Όταν αρχίσει η παραγωγή υδρογόνου, και μιλάμε για πράσινο υδρογόνο, θα πρέπει με κάποιο τρόπο να μεταφερθεί στην Ευρώπη. Και σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα, χάρη στη γεωγραφική θέση της, είναι το «φυσικό» σημείο εισόδου: για την ηλεκτρική ενέργεια σήμερα και για το υδρογόνο αύριο. Ασφαλώς και για το φυσικό αέριο σήμερα γιατί θα εξακολουθούμε να χρειαζόμαστε φυσικό αέριο στο ορατό μέλλον. Οραματίζομαι λοιπόν μία Ελλάδα που θα αποτελεί ενεργειακό κόμβο, ο οποίος θα διασυνδέει τη Μέση Ανατολή, τη βόρεια Αφρική και την Ευρώπη.
Adam Boulton: Αναφερθήκατε στη ναυτιλία. Η Ελλάδα κατέχει, νομίζω, περίπου το ένα πέμπτο του παγκόσμιου στόλου. Η ναυτιλία είναι μια από τις δραστηριότητες που ευθύνονται περισσότερο για τις εκπομπές αυτή τη στιγμή, εννοώ ο παγκόσμιος στόλος. Πώς μπορεί να σταματήσει αυτό;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ας θέσουμε τα πράγματα σε ένα πλαίσιο. Το 90% του παγκόσμιου εμπορίου γίνεται μέσω πλοίων. Η ναυτιλία ευθύνεται για το 3% των παγκόσμιων εκπομπών. Δεν είναι κάτι ασήμαντο, αλλά δεν είναι κάτι τεράστιο. Θα πρέπει να αναλάβουμε το μερίδιο που μας αναλογεί. Η ναυτιλία θα πρέπει να αναλάβει το μερίδιό της. Αλλά δεν είναι ξεκάθαρο ποια θα είναι η τεχνολογία που θα δώσει λύση στο πρόβλημα. Για το λόγο αυτό χρειαζόμαστε περισσότερη έρευνα και ανάπτυξη (R&D). Θα πρέπει να εστιάσουμε περισσότερο στις λύσεις που αναπτύσσονται αυτή την στιγμή.
Adam Boulton: Μιλάμε άραγε για πυρηνοκίνητα πλοία ή για πλοία που κινούνται με υδρογόνο;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, το υδρογόνο είναι μάλλον το πιο πιθανό σενάριο. Αλλά εμείς είμαστε οι διαχειριστές και θα πρέπει να συνεργαστούμε με τα ναυπηγεία, θα πρέπει να συνεργαστούμε με τους κατασκευαστές μεγάλων μηχανών. Αυτοί είναι που θα καθοδηγούν τις τεχνολογικές καινοτομίες. Η ναυτιλία θα είναι ο πελάτης της τεχνολογίας που αυτοί θα παράγουν. Αλλά ταυτόχρονα θα πρέπει να έχουμε μια εικόνα για το μέλλον της ναυτιλίας. Για το λόγο αυτό δημιουργούμε, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα ινστιτούτο ερευνών για να διερευνήσουμε το μέλλον της βιώσιμης ναυτιλίας. Γιατί ειλικρινά προς το παρόν δεν έχουμε την απάντηση.
Adam Boulton: Και τι θα γίνει με τον τουρισμό; Είναι πολύ σημαντικός για την Ελλάδα. Είναι εφικτός ο πράσινος τουρισμός;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως και μάλιστα μας ενθουσιάζει η προοπτική να κάνουμε τα νησιά μας, ιδίως τα μικρότερα νησιά μας, πλήρως αειφόρα. Την Παρασκευή θα βρίσκομαι σε ένα μικρό ελληνικό νησί, τη Χάλκη, το οποίο βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τη Ρόδο. Εκεί θα παρουσιάσω μια ολοκληρωμένη λύση για το πώς μπορεί να γίνει η απανθρακοποίηση ενός σχετικά μικρού νησιού. Ήδη έχουμε θέσει σε εφαρμογή ένα πολύ ενδιαφέρον project σε ένα άλλο νησί, την Αστυπάλαια, σε συνεργασία με την Volkswagen, όπου ουσιαστικά μετατρέπουμε το νησί σε ένα εργαστήριο ηλεκτροκίνησης. Τα νησιά δεν καταναλώνουν τόση πολλή ενέργεια.
Adam Boulton: Αλλά οι πτήσεις καταναλώνουν…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Οι πτήσεις καταναλώνουν, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Αλλά όταν μιλάμε, για παράδειγμα, για τη ναυτιλία και τα πλοία που καλύπτουν μικρές αποστάσεις, θα μπορούσε κανείς να φανταστεί ότι αυτά τα πλοία θα μπορούσαν να είναι στο μέλλον ηλεκτρικά. Όταν μιλάμε για το ίδιο το νησί, μπορεί εύκολα να παράγει την ηλεκτρική ενέργεια που χρειάζεται, και να την αποθηκεύσει, μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στη συνέχεια να γίνει πλήρως ουδέτερο όσον αφορά τις εκπομπές άνθρακα στο ορατό μέλλον. Είμαστε λοιπόν πολύ αισιόδοξοι για αυτές τις προοπτικές. Ειδικά τα μικρότερα νησιά μας μπορούν να κινηθούν πολύ γρήγορα προς αυτή την κατεύθυνση. Και για τα μεγαλύτερα νησιά, φυσικά, η λύση είναι η διασύνδεσή τους. Η ιδιαίτερη πατρίδα μου, η Κρήτη, μέχρι πολύ πρόσφατα ήταν πλήρως εξαρτημένη από γεννήτριες ντίζελ.
Εγκαταστήσαμε διασύνδεση με την ηπειρωτική χώρα και πλέον μπορούμε τόσο να μεταφέρουμε ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές στην ηπειρωτική χώρα, όσο και να έχουμε εισροή ενέργειας -όποτε τη χρειαστούμε- από τα ηπειρωτικά.
Adam Boulton: Θα λέγαμε λοιπόν ότι είστε αισιόδοξος για τις δυνατότητες της Ελλάδας…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είμαι πάντα αισιόδοξος. Και νομίζω ότι η Ελλάδα, μολονότι έχει σχετικά μικρό αποτύπωμα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, μπορεί να είναι ηγέτης σε ορισμένους τομείς που μας ενδιαφέρουν ιδιαίτερα και έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα.
Adam Boulton: Κύριε Πρωθυπουργέ, σας ευχαριστώ πολύ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σας ευχαριστώ πολύ.
