Το πλαίσιο διενέργειας των υποχρεωτικών rapid tests για τους ανεμβολίαστους στον ιδιωτικό τομέα ορίζεται από την Κοινή Απόφαση των υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Υγείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Δικαιοσύνης, Εσωτερικών, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Υποδομών και Μεταφορών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Τουρισμού, Επικρατείας και υφυπουργού στον πρωθυπουργό, που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Κεντρική της πρόβλεψη είναι η θέσπιση υποχρέωσης για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα με φυσική παρουσία στο χώρο εργασίας να υποβάλλονται υποχρεωτικά -και με δική τους επιβάρυνση- σε διαγνωστικό έλεγχο (rapid ή μοριακό τεστ), όσο δεν εμβολιάζονται.
Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, τα βασικά σημεία της ΚΥΑ έχουν ως εξής:
Ποιοι είναι υπόχρεοι για διενέργεια rapid tests και ποιοι εξαιρούνται
1. Υποχρέωση για διενέργεια rapid tests, για να προσέλθουν στην εργασία τους, έχουν:
α) Όλοι οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα που απασχολούνται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ή με πρακτική άσκηση.
β) Οι ωφελούμενοι των προγραμμάτων Κοινωφελούς Χαρακτήρα του ΟΑΕΔ που απασχολούνται σε δήμους, Περιφέρειες, κλπ.
γ) Οι καταρτιζόμενοι/μαθητευόμενοι/σπουδαστές των δημόσιων ή ιδιωτικών εκπαιδευτικών δομών και οι φοιτητές των ΑΕΙ που διεξάγουν πρακτική άσκηση ή μαθητεία στο πλαίσιο εκπαιδευτικής διαδικασίας σε φορείς του ιδιωτικού τομέα.
2. Δεν υποχρεούνται να υποβληθούν σε rapid test oι εργαζόμενοι που έχουν εμβολιαστεί και είναι κάτοχοι του σχετικού πιστοποιητικού εμβολιασμού ή έχουν νοσήσει από κορονοϊό το τελευταίο εξάμηνο και έχουν πιστοποιητικό νόσησης.
3. Εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της ΚΥΑ:
α) Οι δημόσιοι υπάλληλοι που εργάζονται με φυσική παρουσία, για τους οποίους ισχύει άλλη υπουργική απόφαση. Το ίδιο ισχύει και για τους ναυτικούς-μέλη πληρωμάτων πλοίων.
β) Οι εργαζόμενοι που εμπίπτουν στο πεδίο των υποχρεωτικών εμβολιασμών (υγειονομικοί, εργαζόμενοι προνοιακών δομών) και δεν έχουν απαλλαγεί από τον εμβολιασμό για τους συγκεκριμένους λόγους υγείας που προβλέπονται από το νόμο.
Πώς και πότε θα διενεργούνται τα rapid tests
1. Το τεστ διενεργείται έναντι αντιτίμου, με επιβάρυνση του ίδιου του εργαζομένου, μπορεί να είναι είτε rapid είτε μοριακό και να γίνεται σε ιδιωτικά διαγνωστικά εργαστήρια, σε ιδιωτικές κλινικές, σε ιδιώτες γιατρούς ή φαρμακεία. Διενεργείται μία φορά την εβδομάδα και ισχύει για μία εβδομάδα από την ημέρα διενέργειάς του.
2. Για συγκεκριμένες κατηγορίες εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα υπάρχει υποχρέωση για δύο τεστ την εβδομάδα, με χρονική απόσταση κατ’ ελάχιστον 2 ημερών ή 48 ωρών μεταξύ των δύο τεστ. Η υποχρέωση για δύο τεστ την εβδομάδα (αντί για ένα) αφορά στους εργαζόμενους σε:
– Εστίαση
– Τουριστικές επιχειρήσεις
– Μεταφορές προσώπων
– Τηλεοπτικές, κινηματογραφικές, θεατρικές, μουσικές παραγωγές
– Εργαζόμενοι σε ιδιωτικές δομές εκπαίδευσης (σχολεία, φροντιστήρια, ΚΕΚ, ΙΕΚ, κέντρα ξένων γλωσσών, καλλιτεχνική εκπαίδευση, κ.α.)
– Υγειονομικό προσωπικό που έχει απαλλαγεί από την υποχρέωση εμβολιασμού για τους λόγους υγείας που προβλέπονται από το νόμο
3. Οι εργαζόμενοι των ως άνω κλάδων που εργάζονται μία ή δύο ημέρες την εβδομάδα με χρονική απόσταση κατά μέγιστο μίας ημέρας μεταξύ αυτών (π.χ. Δευτέρα-Τετάρτη), υποχρεούνται στη διενέργεια rapid test μία φορά την εβδομάδα έως και 24 ώρες πριν από την προσέλευση στον τόπο εργασίας. Αυτοί που εργάζονται δύο φορές την εβδομάδα με χρονική απόσταση τουλάχιστον δύο ημέρες ή τρεις φορές την εβδομάδα και πάνω υποχρεούνται σε διενέργεια rapid test δύο φορές την εβδομάδα.
4. Εξαιρούνται από την υποχρέωση διενέργειας rapid test με δική τους επιβάρυνση οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα για τους οποίους συντρέχουν ιατρικοί λόγοι, για να μην εμβολιαστούν. Οι εν λόγω εργαζόμενοι κατ’ εξαίρεση μπορούν να υποβληθούν σε rapid test δωρεάν σε δημόσιες δομές.
Πώς ελέγχεται η συμμόρφωση με την υποχρέωση διενέργειας rapid test
1. Τα διαγνωστικά κέντρα, ιδιωτικές κλινικές, κλπ, στέλνουν εντός 24ωρου στο Εθνικό Μητρώο Ασθενών COVID-19, που τηρείται στην ΗΔΙΚΑ, τα στοιχεία των προσώπων που ελέγχθηκαν και το αποτέλεσμα του ελέγχου (θετικό ή αρνητικό).
2. Αν το αποτέλεσμα του ελέγχου είναι αρνητικό, μετά την καταχώριση αυτή, ο εργαζόμενος μπορεί να εκδίδει από το gov.gr βεβαίωση αρνητικού αποτελέσματος.
3. Αν το αποτέλεσμα είναι θετικό, ο εργαζόμενος ενημερώνει άμεσα τον εργοδότη και ισχύουν τα υγειονομικά πρωτόκολλα του ΕΟΔΥ (καραντίνα, κλπ).
4. Το Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ» διαλειτουργεί με την ΗΔΙΚΑ και διαμορφώνεται το ιστορικό διαγνωστικών ελέγχων των εργαζομένων. Σε αυτό το αρχείο έχει πρόσβαση ο εργοδότης, που υποχρεούται να δηλώσει ποιοι εργαζόμενοι εξαιρούνται από την υποχρέωση, υποβάλλοντας στο Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ» «Υπεύθυνη Δήλωση Επιχειρήσεων-Εργοδοτών περί τήρησης της υποχρέωσης υποβολής των ανεμβολίαστων και μη νοσησάντων εργαζομένων σε διαγνωστικό έλεγχο νόσησης από τον κορονοϊό COVΙD-19». Στη συνέχεια, εκδίδεται από το Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ» ο τελικός κατάλογος των παραβατών.
5. Η προαναφερθείσα υπεύθυνη δήλωση υποβάλλεται για πρώτη φορά εντός 10 εργάσιμων ημερών από τη δημοσίευση της ΚΥΑ (και αφορά στην πρώτη εβδομάδα αναφοράς) και, στη συνέχεια, κάθε εβδομάδα από Τρίτη έως Παρασκευή για την εβδομάδα που προηγήθηκε.
Πρόστιμα
1. Στους εργαζόμενους που δεν υποβάλλονται σε rapid test επιβάλλεται για κάθε παράβαση της εβδομαδιαίας υποχρέωσής τους για τη διενέργεια του ελέγχου διοικητικό πρόστιμο 300 ευρώ σε περιπτώσεις πλήρους απασχόλησης και 150 ευρώ για μερική απασχόληση. Για την εκπαίδευση υπάρχει διαφορετικό πλαίσιο κυρώσεων που περιγράφεται στη Δ1α/Γ.Π.Οικ.55254/9.9.2021 ΚΥΑ.
2. Η παράβαση διαπιστώνεται και το πρόστιμο επιβάλλεται με πράξη του προϊσταμένου του κατά τόπον αρμόδιου Τμήματος Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων του ΣΕΠΕ, κατόπιν άντλησης του τελικού αρχείου παραβατών από το Π.Σ. «ΕΡΓΑΝΗ».
3. Εάν ο εργοδότης δεν υποβάλλει την υπεύθυνη δήλωση με την κατάσταση των εργαζομένων, του επιβάλλεται πρόστιμο 2.000 ευρώ.
4. Σε περίπτωση υποβολής ψευδούς δήλωσης, επιβάλλεται στον εργοδότη πρόστιμο 10.000 ευρώ.
5. O εργοδότης δεν επιτρέπεται ρητά να απασχολήσει εργαζόμενο με θετικό rapid test. Σε περίπτωση που διενεργηθεί έλεγχος από τις αρμόδιες αρχές και βρεθεί να το έχει πράξει, του επιβάλλεται πρόστιμο 1.500 ευρώ.
6. Εάν ο εργοδότης δεν ενημερώσει με κάθε πρόσφορο μέσο τους εργαζομένους του για την υποχρέωση διενέργειας rapid test, του επιβάλλεται πρόστιμο 300 ευρώ άπαξ.
Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση, στόχος της ΚΥΑ είναι η συνεισφορά στην εθνική προσπάθεια για την αύξηση στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό των εμβολιασμένων εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, ώστε να λειτουργήσει ομαλά η αγορά εργασίας, χωρίς αυτό να συνοδευτεί από νέο «κύμα» έξαρσης κρουσμάτων του κορονοϊού.
