Σε εξέλιξη βρίσκονται οι προσπάθειες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τη «λείανση» της πρωτοβουλίας που έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την υιοθέτηση της εμπρόσθιας διατροφικής επισήμανσης των τροφίμων, «Nutriscore». Πρόκειται για ένα σύστημα αξιολόγησης της ποιότητας των τροφίμων που έχει κατηγορηθεί ότι παρέχει ελλιπή και αποσπασματικά αποτελέσματα, εξομοιώνοντας προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας με άλλα χαμηλότερης.
Οι πρώτες αντιρρήσεις από τη χώρα μας εκφράστηκαν σε συνεδρίαση του Συμβουλίου των υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έγινε το φθινόπωρο του 2020, έχοντας ως «συμμάχους» στο πλευρό της την Τσεχία με την Ιταλία, με τις ίδιες να σημειώνουν τις επιφυλάξεις τους στην υιοθέτηση κοινών συμπερασμάτων για το εν λόγω θέμα της επισήμανσης των τροφίμων.
Από τη μεριά της η Ελλάδα εμφανίστηκε αρνητική καθώς δεν γίνεται κατανοητή η εφαρμογή ενός ενιαίου και εναρμονισμένου συστήματος για όλα τα Κράτη-Μέλη αλλά και η μη εξαίρεση των προϊόντων ΠΓΕ και των μονο-συστατικών τροφίμων, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το ελαιόλαδο.
Οι ελληνικές θέσεις έχουν εκφραστεί από τον αρμόδιο υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σπήλιο Λιβανό, ο οποίος σε συνεργασία με ευρωπαίους ομολόγους του, έχουν θέσει ως απόλυτη προτεραιότητα την προστασία της υγείας των πολιτών, την προώθηση και τη στήριξη μίας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής και την καλύτερη δυνατή ενημέρωση και κατανόηση από πλευράς καταναλωτών της θρεπτικής αξίας των τροφίμων που αγοράζουν.
Η υιοθέτηση του σχετικού κανονισμού από τη Ευρωπαϊκή Ένωση έχει «οριστικοποιηθεί» για το τελευταίο τρίμηνο του 2022. Προς ώρας εξετάζονται οι σχετικές μελέτες εκτίμησης αντικτύπου, για τις οποίες θα υπάρξει δημόσια διαβούλευση. Για την τελική πρόταση θα πρέπει να συμφωνήσουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε.
Οι ελληνικές θέσεις
Η προσπάθεια που καταβάλει η ελληνική πλευρά σε συνεννόηση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει ως στόχο, μεταξύ άλλων, την εναρμόνιση των συστημάτων διατροφικής επισήμανσης των τροφίμων στο μπροστινό μέρος της συσκευασίας (Front of Pack Nutrition Labelling, FOPNL) σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το τελικό σύστημα διατροφικής αξίας θα πρέπει να βοηθά τους καταναλωτές να κατανοούν τις πληροφορίες σχετικά με τη θρεπτική σύσταση των τροφίμων. Επίσης, θέση της ελληνικής πλευράς είναι η κατάργηση της χρωματικής κατηγοριοποίησης των τροφίμων, καθώς όπως ανέφεραν στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων στελέχη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων «δεν αξιολογεί το τρόφιμο στο σύνολό του».
Εξίσου σημαντικό είναι τέλος, τρόφιμα που βρίσκονται στις κατηγορίες, Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης, Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΓΕ), Εγγυημένων Παραδοσιακών Ιδιότυπων Προϊόντων (ΕΠΙΠ) καθώς και τα προϊόντα ενός συστατικού, όπως το ελαιόλαδο και το μέλι, να εξαιρεθούν από την εφαρμογή του εν λόγω συστήματος.
Τι είναι το Nutriscore
Το σύστημα υγείας διατροφικής δήλωσης εμπρόσθιου πεδίου «Nutri-Score» αναπτύχθηκε στη Γαλλία από μια ερευνητική ομάδα διατροφικής επιδημιολογίας. Από το Μάρτιο του 2017 έχει γίνει επίσημο σχήμα διατροφικής δήλωσης εμπρόσθιου πεδίου στη Γαλλία.
Χωρίζεται σε πέντε κατηγορίες διατροφικής ποιότητας (από το πράσινο στο κόκκινο), ενώ υπάρχει και η μεσαία κατηγορία, σε χρώμα κίτρινο. Η προσθήκη των γραμμάτων από το Α ως το Ε στα χρώματα έγινε με σκοπό να βελτιωθεί η αναγνωσιμότητα της ετικέτας.
Ο υπολογισμός του διατροφικού δείκτη του συστήματος γίνεται χρησιμοποιώντας την περιεκτικότητα επτά διαφορετικών διατροφικών παραμέτρων ανά 100 g τρόφιμου ή ποτού. Παράλληλα, λαμβάνεται υπόψη μια αρνητική για την υγεία συνιστώσα (θερμίδες καθώς και περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά οξέα, σάκχαρα και αλάτι) και μία θετική για την υγεία συνιστώσα (περιεκτικότητα σε οπωροκηπευτικά και καρπούς, εδώδιμες ίνες και πρωτεΐνη).
Ήδη, το σύστημα Nutriscore, έχει υιοθετηθεί έστω και «άτυπα» από αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες αποτελούν σημαντικούς προορισμούς των ελληνικών αγροδιατροφικών προϊόντων, «παρότι δεν αντικατοπτρίζει τη διατροφική αξία παραδοσιακών περιφερειακών τροφίμων, όπως το ελαιόλαδο, τα οποία έχουν αποδεδειγμένη προστιθέμενη αξία για την ανθρώπινη υγεία και την ευζωία» σημειώνουν τα ίδια στελέχη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
