Έντεκα σκακιέρες με τα ασπρόμαυρα πιόνια ετοιμοπόλεμα, τοποθετημένες σε σχήμα «πι». Δώδεκα αποφασισμένοι σκακιστές. Αλλά μόνο ένα παιχνίδι: ο λόγος για το πολύ ιδιαίτερο «σιμουλτανέ», που θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη στις 12 το μεσημέρι της 8ης Οκτωβρίου, όταν ο αζερικής καταγωγής γκρανμέτρ, Αρκάντι Νάιντιτς -που η κατάταξη της FIDE (Διεθνούς Ομοσπονδίας Σκακιού) τον είχε τοποθετήσει στην επίζηλη 20ή θέση μεταξύ των 100 κορυφαίων σκακιστών του κόσμου το 2018- θα παίξει ταυτόχρονα εναντίον 11 αντιπάλων, προερχόμενων κυρίως από τον χώρο της πολιτικής και ιδίως της αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τους διοργανωτές, τη στρατηγική τους ενάντια στον παγκοσμίου φήμης σκακιστή, ο οποίος έχει αναδειχτεί τρεις φορές πρωταθλητής Ευρώπης κι έχει μετακομίσει μόνιμα στη Θεσσαλονίκη, θα θέσουν σε εφαρμογή οι βουλευτές Δημήτρης Κούβελας και Χάρης Μαμουλάκης, ο πρώην ευρωβουλευτής, Μιχάλης Τρεμόπουλος, ο αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Δικτύων Κεντρικής Μακεδονίας, Πάρις Μπίλλιας, οι δήμαρχοι Καλαμαριάς και Νεάπολης-Συκεών, Γιάννης Δαρδαμανέλης και Σίμος Δανιηλίδης αντίστοιχα, ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου του κεντρικού δήμου, Πέτρος Λεκάκης και αντιδήμαρχος Αθλητισμού-Νεολαίας-Εθελοντισμού, Αλέξανδρος Μπαρμπουνάκης, ο sportscaster Βαγγέλης Ιωάννου κι ο καθηγητής Ιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Στάθης Ευσταθόπουλος, πρόεδρος της Εθνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας (ΕΣΟ).
‘Ενας θεαματικός αγώνας που απαιτεί και φυσική αντοχή
To «σιμουλτανέ», που πολλοί μη μυημένοι είδαν για πρώτη φορά πώς παίζεται στη δημοφιλή σειρά «Το Γκαμπί της Βασίλισσας» του Netflix, είναι ένας καθόλα θεαματικός αγώνας: ο σολίστας -εν προκειμένω ο Νάιντιτς- δεν χρειάζεται απλά πνευματική συγκέντρωση κι εγρήγορση (αφού παίζει ταυτόχρονα εναντίον πολλών αντιπάλων), αλλά και μεγάλη φυσική αντοχή, καθώς βάσει κανονισμών είναι υποχρεωμένος να στέκεται όρθιος καθόλη τη διάρκεια του αγώνα, που μπορεί να διαρκέσει ώρες. Χρειάζεται να παίζει γρήγορα, ώστε να αιφνιδιάζει τους αντιπάλους του, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να κάνουν την κίνησή τους αμέσως μόλις ο γκρανμέτρ σταθεί μπροστά στη δική τους σκακιέρα. Στόχος είναι να κάνουν όσο το δυνατόν πιο επιδέξιες κινήσεις μέχρι το τέλος, ακόμα και όταν το παιχνίδι μοιάζει να έχει χαθεί, ώστε να καθυστερήσουν όσο μπορούν τον ισχυρό παίκτη. Το σιμουλτανέ θα μεταδοθεί με livestreaming μέσω της σελίδας «www.thesschess.gr» και δεν θα είναι το μόνο σκακιστικό γεγονός του πρώτου δεκαημέρου του Οκτωβρίου για την πόλη.
150 σκακιστές και σκακίστρες θα διεκδικήσουν θέση στο «Φάιναλ Φορ» του σκακιού
Από τις 5 Οκτωβρίου η Θεσσαλονίκη θα προσφέρει αγωνιστικό πεδίο σε πάνω από 150 σκακιστές και σκακίστριες, που θα αγωνιστούν στην τελική φάση του 48ου Πανελλήνιου Ομαδικού Πρωταθλήματος A ́ Εθνικής Κατηγορίας-Βόρειος Όμιλος, το οποίο θα διεξαχθεί έως τις 10/10/2021, και οι παρτίδες του θα μεταδίδονται διαδικτυακά σε όλον τον κόσμο (λόγω πανδημίας δεν θα μπορεί κάποιος να τις παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς). Τους αγώνες διοργανώνει η Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία (ΕΣΟ), με συνδιοργανωτές την Ένωση Σκακιστικών Σωματείων Θεσσαλονίκης- Χαλκιδικής (ΕΣΣΘ-Χ) και τον δήμο Θεσσαλονίκης. Για την ανάδειξη της πρωταθλήτριας ομάδας, θα διεξαχθεί «final 4», με τη συμμετοχή των δύο πρώτων ομάδων κάθε ομίλου (Νότιος και Βόρειος), στο τέλος Οκτωβρίου ή τις αρχές Νοεμβρίου, στην Κεντρική Ελλάδα (Τρίκαλα, Λάρισα ή Βόλο). Οι αποφάσεις για τον ακριβή τόπο θα ανακοινωθούν προσεχώς.
Πώς επέδρασε στο σκάκι η πανδημία
Μέχρι το ξέσπασμα της πανδημίας και τα περιοριστικά μέτρα, οι αντίστοιχες διοργανώσεις ήταν σημαντικά πολυπληθέστερες. Μέχρι το 2019 έπαιζαν 34 ομάδες (αντί των 15 στους τρέχοντες αγώνες). Μέσα σε μία εβδομάδα, οι διοργανώσεις αυτές προσήλκυαν περίπου 250-300 επισκέπτες και επισκέπτριες κάθε ημέρα, δηλαδή χιλιάδες συνολικά, μεταξύ άλλων δημιουργώντας σημαντικό τζίρο για την πόλη που τις φιλοξενούσε, σε ξενοδοχεία, εστιατόρια και καταστήματα.
Σήμερα, τα περιοριστικά μέτρα έχουν επηρεάσει αρνητικά και τα σκακιστικά πρωταθλήματα (μεταξύ άλλων είχαν ως αποτέλεσμα να «σπάσει» σε νότιο και βόρειο όμιλο η τελική φάση των αγώνων, ενώ μέχρι πρότινος διεξάγονταν μαζί), αλλά οι φίλοι του αθλήματος κρατούν το πάθος τους για αυτό, προσβλέποντας σε ομαλοποίηση της κατάστασης: «Είμαστε μια σχετικά μικρή κοινότητα ανθρώπων, περίπου 60.000-70.000 άτομα ασχολούνται ενεργά με το σκάκι στην Ελλάδα, αλλά παρόλα αυτά, τα πρωταθλήματα συγκεντρώνουν παραδοσιακά πολλές συμμετοχές -πολύ περισσότερες πριν από την πανδημία. Για παράδειγμα, στο σχολικό πρωτάθλημα που πραγματοποιήθηκε στο Περιστέρι στην Αθήνα, στα τέλη του 2018-2019, συμμετείχαν 1.500-1.800 παιδιά, ένας εντυπωσιακός αριθμός. Αν προστεθούν και οι γονείς και κηδεμόνες τους, τότε στην περιοχή κινούνταν επί τρεις ημέρες πάνω από 3.500- 4.000 επισκέπτες, με ό,τι αυτό σημαίνει για την τοπική οικονομία» επισημαίνει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο αντιπρόεδρος της ΕΣΟ, αλλά και της ΕΣΣΘ-Χ, Στέλιος Λαγογιάννης.
Πάντως, προσθέτει, η πανδημία «πλήγωσε» γενικότερα το σκάκι, σε μια περίοδο που η προαναφερθείσα σειρά του Netflix δημιούργησε αυξημένο ενδιαφέρον για το άθλημα: «νέοι που είδαν το “Γκαμπί της Βασίλισσας” θέλησαν να εγγραφούν σε κάποιον σύλλογο, αλλά βρήκαν τους συλλόγους κλειστούς λόγω καραντίνας. Επιπλέον, τα lockdown δημιούργησαν προβλήματα και στις προπονήσεις, που έγιναν κατ’ ανάγκη διαδικτυακές, γιατί σε πολλές περιπτώσεις παιδιά και ενήλικες δεν θέλουν να παίξουν σκάκι σε μια οθόνη. Οι σκακιστές είμαστε ερωτευμένοι με το να παίζουμε με φυσική παρουσία, κοιτάζοντας τον αντίπαλο στα μάτια. Η κόρη μου δεν έπαιξε σχεδόν καθόλου όσο μπορούσε να παίζει μόνο διαδικτυακά, ενώ τώρα επανήλθε πολύ ενεργά» σημειώνει.
Έμπνευση …διαρκείας από την Ολυμπιάδα του Σκακιού το 1984
Παρόντα στους αγώνες της Θεσσαλονίκης θα είναι και πολλά από τα μέλη της εθνικής ομάδας ανδρών στο σκάκι, μιας εθνικής στην οποία την τελευταία 20ετία η συντριπτική πλειονότητα των μελών προέρχεται από τη Βόρεια Ελλάδα. «Τα πέντε από τα έξι μέλη της εθνικής σκακιού είναι Θεσσαλονικείς και το ένα Καβαλιώτης. Αντίστοιχα, στην εθνική των γυναικών υπάρχουν δύο Θεσσαλονικιές, μία Καβαλιώτισσα (η Σταυρούλα Τσολακίδου, που σε ηλικία μόλις 21 ετών κατέχει τον τίτλο της γκρανμέτρ και θεωρείται μια από τις καλύτερες σκακίστριες στον κόσμο, έχοντας αναδειχτεί δις παγκόσμια πρωταθλήτρια), μια Κρητικιά και μια Ρουμάνα» εξηγεί ο κ.Λαγογιάννης, που ερωτηθείς γιατί υπάρχει τόσο ευρεία εκπροσώπηση Βορειοελλαδιτών στις ομάδες, το αποδίδει στην 26η Ολυμπιάδα Σκακιού, που πραγματοποιήθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη, εμπνέοντας τότε πολλά μικρά παιδιά να ασχοληθούν με το σκάκι ή τους μελλοντικούς γονείς να «συστήσουν» στα παιδιά τους το άθλημα.
«Στα χρόνια που ακολούθησαν την Ολυμπιάδα της Θεσσαλονίκης, πάρα πολλοί άνθρωποι ασχολήθηκαν με το σκάκι, όπως μετά το Ευρωμπάσκετ είχε γεμίσει ο τόπος με μπασκέτες και ανθρώπους που έπαιζαν μπάσκετ» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο σκακιστής Παναγιώτης Χωματίδης. Η τελετή έναρξης της Ολυμπιάδας είχε γεμίσει το Παλέ Ντε Σπορ και είχε «στρώσει» την Πλατεία Αριστοτέλους με σκακιέρες για μαθητικούς αγώνες. Στη Θεσσαλονίκη είχαν φιλοξενηθεί 139 εθνικές ομάδες από 87 χώρες, μεταξύ 18 Νοεμβρίου και 5 Δεκεμβρίου 1984. Είχαν λάβει μέρος 723 σκακιστές/σκακίστριες, μεταξύ των οποίων 67 γκρανμέτρ και 97 διεθνείς μετρ, ενώ παίχτηκαν συνολικά 3.514 παρτίδες. Το ενδιαφέρον συντήρησε η Ολυμπιάδα του 1988, που επίσης φιλοξένησε η πόλη, αλλά έκτοτε ούτε η Θεσσαλονίκη ούτε γενικότερα η Ελλάδα υποδέχτηκαν άλλη Ολυμπιάδα σκακιού
