Οι κρίσεις που πέρασε η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει, οι σχέσεις της με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Κίνα, οι εξελίξεις στο Αφγανιστάν και πως επηρεάζουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, κυριάρχησαν στη συζήτηση με θέμα «Το μέλλον της Ευρώπης – 40 χρόνια η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή ‘Ένωση» στο 2ο Thessaloniki Helexpo Forum που πραγματοποιείται στο πλαίσιο της 85ης ΔΕΘ.
“Η επέτειος των 40 χρόνων της Ελλάδας στην Ε.Ε. πρέπει να μας προβληματίσει για το τι κάναμε λάθος, αλλά πάνω απ΄όλα να μας δώσει μία προοπτική για το που θέλουμε να πάμε”, τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Mιλτιάδης Βαρβιτσιώτης και εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Ευρώπη, η οποία μπορεί να μην κάνει τις μεγάλες κινήσεις που ενθουσιάζουν τα πλήθη, πάλι θα βρει τον ρυθμό στην αντιμετώπιση των προκλήσεων, των καινούριων κρίσεων – κλίμα, τεχνολογική υστέρηση, μετανάστευση, ιδιαίτερα μετά τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν.
«Ως φιλευρωπαϊστής ακούω σταθερά όλη αυτή την κριτική για την Ε.Ε. ότι βαδίζει δειλά, άτολμα ότι βρίσκεται μονίμως σε μία κρίση ταυτότητας, ότι δεν κάνει τα απαραίτητα βήματα για να καλύψει τις ανάγκες των κρατών – μελών και ιδιαίτερα να εμπνεύσει τους πολίτες της Ε.Ε.» υπογράμμισε τονίζοντας ότι ο ίδιος «διαβάζει» την τελευταία περίοδο διαφορετικά.
Κάνοντας ειδική αναφορά στην περσινή χρονιά με την πανδημία τη χαρακτήρισε σταθμό για την Ε.Ε. «Καταφέραμε να συντονιστούμε σε θέματα υγειονομικής αντιμετώπισης του κορονοϊού. Ο συντονισμός στην προμήθεια του εξοπλισμού και στο άνοιγμα και στο κλείσιμο και στην υιοθέτηση ενός ψηφιακού ευρωπαϊκού πιστοποιητικού, με το οποίο σήμερα μπορούμε και ταξιδεύουμε και έχει υιοθετηθεί και από άλλες χώρες του πλανήτη, έδειξε ότι η Ευρώπη μπορεί να αντιμετωπίσει τα θέματα πανδημίας πολύ πιο αποτελεσματικά από άλλες περιοχές.
«Ενδεχομένως τα λάθη που έγιναν στην αντιμετώπιση της ελληνικής χρηματοπιστωτικής κρίσης μέσα από μία πολύ σφιχτή και περιοριστική πολιτική, αντιμετωπίστηκαν σε αυτή την οικονομική κρίση με μία επεκτατική πολιτική και μία εγγύηση από την πλευρά της Ε.Ε., ώστε οι χώρες – μέλη να κάνουν επεκτακτικές οικονομικές πολιτικές που οδηγούν σε αυτούς τους ρυθμούς ανάπτυξης, όπως τον ρυθμό ανάπτυξης που προέβλεψε ο πρωθυπουργός προχθές για τη χώρα μας που αγγίζει το ιλιγγιώδες σχεδόν 6%, ενώ η Moody’s ανέβασε τον πήχη στο 8,5% για τη φετινή χρονιά» ανέφερε ο κ. Βαρβιτσιώτης.
«Από τα 40 χρόνια της συμμετοχής μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τα δέκα είναι πολύ ταραγμένα, είναι τα χρόνια των προγραμμάτων στήριξης των μνημονίων, των περιοριστικών μέτρων, παρ΄όλα αυτά, η ελληνική κοινή γνώμη εν τέλει έκανε μία σταθερή και σαφή φιλοευρωπαϊκή επιλογή, να μείνει η Ελλάδα στην Ευρώπη, να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ» ανέφερε ο καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πρώην υπουργός, Ευάγγελος Βενιζέλος. Αναφερόμενος στο μέλλον στάθηκε σε τρία ζητήματα: στις εξελίξεις στο Αφγανιστάν, στην πανδημία και το αν θα υπάρξει κύμα διεύρυνσης της Ε.Ε.
Ο κ. Βενιζέλος αναφερόμενος στην πανδημία και την επιστροφή στην κανονικότητα συμφώνησε με τον κ. Βαρβιτσιώτη στη θέση ότι στη διαχείριση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα δοκιμάστηκαν αντιλήψεις, θεσμοί και μέτρα και έτσι υπήρχε η υποδομή να αντιδράσει η Ε.Ε. πιο γρήγορα στην οικονομική διάσταση της πανδημικής κρίσης. Όσον αφορά το κύμα διεύρυνσης της Ε.Ε. τόνισε ότι υπάρχει εσωτερικός διχασμός της Ε.Ε. ο οποίος δεν είναι ο κλασικός Βορρά – Νότου, αλλά Δύσης – Ανατολής.
«Στην Ε.Ε. διεξάγεται πόλεμος σε πολλά μέτωπα, ένα από τα οποία είναι των θεσμών, της δημοκρατίας, τόνισε ο συνταγματολόγος, καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ, τ. υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Κατρούγκαλος, υπογραμμίζοντας ότι «ένα όργανο που δεν έχει θεσμική κατοχύρωση που δεν ελέγχεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τo Eurogroup, που είναι στην πραγματικότητα πέραν κάθε δημοκρατικού ελέγχου και νομιμοποίησης λαμβάνει αποφάσεις σε επίπεδο οικονομικό».
Το δεύτερο μέτωπο είναι αυτό της οικονομίας, τόνισε ο κ. Κατρούγκαλος, υπογραμμίζοντας, ότι «η νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία των τελευταίων ετών που υπονόμευσε το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο εκτόξευσε τις ανισότητες, διέλυσε τις συναινέσεις της χρυσής τριακονταετίας ουσιαστικά αποτελεί άρνηση της Ευρώπης».
Το τρίτο μέτωπο είναι αυτό των ιδεών, είπε, διευκρινίζοντας ότι το ζήτημα είναι αν θα εξακολουθήσει η Ευρώπη να έχει ως δικές της ιδέες, τις ιδέες του Διαφωτισμού, ή θα υποκύψει στην ξενοφοβία σε αυτούς που φοβούνται τις ανοιχτές κοινωνίες.
«Η χώρα έκανε σωστές στρατηγικές επιλογές που καθόρισαν την ευρωπαϊκή της πορεία, είχε σημαντικές διπλωματικές επιτυχίες, δεν τα έχει πάει άσχημα στις Βρυξέλλες» εκτίμησε ο πρόεδρος του Δ.Σ. ΕΛΙΑΜΕΠ, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Λουκάς Τσούκαλης, αλλά είχε επίσης να αντιμετωπίσει πολλές κρίσεις. Η εξήγηση βρίσκεται, όπως τόνισε, στο ότι «μέχρι σήμερα είχε εσωστρεφή και μη ανταγωνιστική οικονομία» και στο ότι «από τη μία έχει μία εξαιρετικά κοσμοπολίτικη ελίτ με πολύ ισχυρή διεθνή παρουσία και από την άλλη ένα μάλλον βαλκανικό κράτος που έχει τεράστια προβλήματα στον καθημερινό του συγχρωτισμό με τους θεσμούς της Ε.Ε. και με την εφαρμογή ευρωπαϊκών κανόνων».
«Έχουμε επίσης μία παράδοση λαϊκισμού και πελατειακών πρακτικών στην πολιτική σκηνή, οι οποίες ενίοτε επιτρέπουν σε πολιτικούς ηγέτες να αναδειχθούν, καταφέρνουν να βλέπουν πέρα από τα εθνικά σύνορα και να παίρνουν τις σωστές στρατηγικές αποφάσεις» είπε σημειώνοντας ότι ένα ακόμη στοιχείο είναι το ότι «ζούμε σε μία εξαιρετικά δύσκολη γειτονιά που προκαλεί ανασφάλεια και ενίοτε τρέφει εθνικισμό».
Από το Στρασβούργο μέσω τηλεδιάσκεψης στη συζήτηση πήρε μέρος η ευρωβουλευτής Εύα Καϊλή, η οποία ανέφερε ότι η γαλλική προεδρία της Ε.Ε. και ο Εμανουέλ Μακρόν θέτει ως προτεραιότητα μία κοινή ευρωπαϊκή πολιτική άμυνας. Αναφερόμενη στη διεύρυνση της Ε.Ε. προς τα Δυτικά Βαλκάνια είπε ότι δεν αναμένεται σύντομα λόγω των εμποδίων που θέτει η Βουλγαρία.
