Η διείσδυση της Ελλάδας στην τεράστια αγορά των 6,5 τρισ. δολαρίων του μουσουλμανικού κόσμου – Του Κ.Στεριώτη

Η ανάπτυξη από την Ελλάδα επιλεγμένων συνεργασιών με μουσουλμανικές χώρες αποτελεί τη νέα «ιστορική πρόκληση» της χώρας μας.

Η Ελλάδα – ως μέλος της Ε.Ε. – έχει μοναδικά πλεονεκτήματα να γίνει η «οικονομική γέφυρα» μεταξύ της Ευρώπης και του μουσουλμανικού κόσμου με πολλαπλά αμοιβαία οφέλη.

Γράφει ο ΚΙΜΩΝ Π. ΣΤΕΡΙΩΤΗΣ (*)

Αυτή η «ιστορική πρόκληση» για την Ελλάδα είναι «μονόδρομος» να αντισταθμίσει τα γεωπολιτικά οφέλη που θα έχει η Τουρκία από την αποχώρηση των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ από το Αφγανιστάν.

Ήδη στην Κεντρική Ασία η Τουρκία και το Κατάρ ενισχύουν τη διεθνή θέση τους με τις μεσολαβητικές προσπάθειες που έχουν αναλάβει μεταξύ της Δύσης και της κυβέρνησης των Ταλιμπάν.

Όμως, από την άλλη πλευρά, η επικράτηση των Ταλιμπάν έχει αυξήσει την ανασφάλεια για την αμυντική ικανότητα της Σαουδικής Αραβίας, των λοιπών κρατών του Κόλπου, του Ιράκ, της Αιγύπτου και του Ισραήλ από ακραίες ισλαμιστικές κινήσεις που απειλούν τα μεγαλύτερα ενεργειακά κοιτάσματα του κόσμου. Τα ενεργειακά αποθέματα της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου κινδυνεύουν από την απότομη ενίσχυση της γεωστρατηγικής και αμυντικής σημασίας της Τουρκίας, του Ιράν, Κατάρ και Πακιστάν.

Η Κεντρική Ασία γίνεται πλέον ο «αδύναμος κρίκος» της Δύσης, καθώς είναι εκτεθειμένος σε μεγάλους κινδύνους ο ενεργειακός εφοδιασμός της παγκόσμιας αγοράς από αυτή την πολύ σημαντική περιφέρεια του πλανήτη.

Με αυτά τα νέα δεδομένα ενισχύεται κατακόρυφα η διεθνής αμυντική σημασία της Ελλάδας και της Κύπρου σε όφελος των χωρών του Κόλπου και της Δύσης.

ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Η ταχεία ανάπτυξη οικονομικών, εμπορικών και επενδυτικών σχέσεων από την Ελλάδα με τις χώρες του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC) θα αποτελέσει «ιστορικη ευκαιρία» για την ενίσχυση της επιρροής τη Ελλάδας τόσο μέσα στον κόσμο όσο και στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Ελλάδα και η Κύπρος αποτελούν τις πλησιέστερες «πύλες της Ευρώπης» για τις περισσότερες μουσουλμανικές χώρες. Πολλές από αυτές τις χώρες έχουν τεράστιο οικονομικό πλούτο και παρέχουν πολύ μεγάλες οικονομικές κι επενδυτικές ευκαιρίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Από τα συγκριτικά στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στον παρατιθέμενο Πίνακα προκύπτουν τα ακόλουθα στοιχεία:

• Το συνολικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν των 57 μουσουλμανικών χωρών – μελών του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας – ανέρχεται στο μυθικό ποσό των 6,5 τρισ. Δολαρίων. Δηλαδή , το ΑΕΠ των 57 μουσουλμανικών χωρών είναι σχεδόν κατά 50% μεγαλύτερο από αυτό της Γερμανίας, της  μεγαλύτερης οικονομικής δύναμης της Ευρώπης.

• Μια ομάδα από 10 μουσουλμανικές χώρες έχουν μεγαλύτερο ΑΕΠ από αυτό της Ελλάδας. Υπάρχουν οικονομικά ισχυρές μουσουλμανικές χώρες με τις οποίες η Ελλάδα θα μπορούσε να επιδιώξει να έχει πολύ μεγαλύτερες εμπορικές, επενδυτικές και οικονομικές σχέσεις εκμεταλλευόμενη τη θέση της – μαζί με την Κύπρο – ως μέλους της Ε.Ε.

• Υπάρχουν τεράστιες ανισότητες στην κατανομή του πλούτου μεταξύ των μουσουλμανικών χωρών. Το Κατάρ με 50.806 δολάρια μέσο ΑΕΠ ανά κάτοικο είναι η πλουσιότερη μουσουλμανική χώρα, ενώ στον αντίποδα η Σομαλία με 309 δολάρια κατά κεφαλήν είναι η πιο φτωχή χώρα.

• Μεταξύ των 10 χωρών με τη μεγαλύτερη παραγωγή πετρελαίου οι 5 είναι μουσουλμανικές χώρες:  Σαουδική Αραβία, Ιράκ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ιράν και Κουβέϊτ.

• Συνολικά 4 μουσουλμανικές χώρες περιλαμβάνονται μεταξύ των 10 μεγαλύτερων παραγωγών φυσικού αερίου: Ιράν, Κατάρ, Σαουδική Αραβία και Αλγερία.

• Η Τουρκία είναι η τρίτη χώρα με το μεγαλύτερο ΑΕΠ μετά την Ινδονησία και τη Σαουδική Αραβία. Όμως η Τουρκία έχει ανεπτυγμένη βιομηχανία και επωφελείται από το περισσότερο προνομιακό τελωνειακό καθεστώς της με την Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση όλες τις μουσουλμανικές χώρες.

Επισημαίνεται ότι, ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας περιλαμβάνει 57 χώρες μέλη, από τις οποίες οι 53 έχουν κατά πλειοψηφία μουσουλμανικούς πληθυσμούς.

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΣΤΟΝ ΙΣΛΑΜΙΚΟ ΚΟΣΜΟ

Μεταξύ των μουσουλμανικών χωρών υπάρχουν ανταγωνισμοί που εκδηλώνονται με αφορμή διαφορετικές πολιτικές, θρησκευτικές και οικονομικές απόψεις. Οι αντιθέσεις έχουν ως αφετηρίες ιστορικές αντιπαραθέσεις για θέματα ανεξαρτησίας και εδαφικής κυριαρχίας, τεραστιες οικονομικές ανισότητες, ανισοκατανομή σε αποθέματα πρώτων υλών και ενεργειακών αποθεμάτων κλπ.

Η Τουρκία του Ερντογάν επιδιώκει να αναβιώσει το «οθωμανικό όραμα»: την εποχή που ο σουλτάνος είχε την απόλυτη κυριαρχία στη βόρεια Αφρική, αραβική χερσόνησο, Μέση Ανατολή και στη Βαλκανική. Η διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είχε ως αποτέλεσμα και την απώλεια των τεραστίων ενεργειακών κοιτασμάτων της βόρειας Αφρικής και του Κόλπου.

Η αναβίωση του «οθωμανικού οράματος» προκαλεί τις ζωηρές αντιδράσεις της Αιγύπτου, Σαουδικής Αραβίας, Συρίας κλπ, καθώς ο Ερντογάν όχι μόνο υποστήριξε την «άνοιξη του αραβικού κόσμου» αλλά και τους ακραίους Μουσουλμάνους Αδελφούς.

Τώρα, μετά την αποχώρηση των νατοϊκών δυνάμεων από το Αφγανιστάν και την επικράτηση των Ταλιμπάν, εντείνονται οι φόβοι για διείσδυση της Τουρκίας και του Ιράν στις εσωτερικές υποθέσεις του Ιράκ, της Σαουδικής Αραβίας  και άλλων χωρών του Κόλπου που διαθέτουν τεράστια ενεργειακά αποθέματα.

ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ… ΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ

 Η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν εμπλακεί με διακριτικότητα σε ανάπτυξη αμυντικών συνεργειών με επιλεγμένες μουσουλμανικές χώρες (Αίγυπτος, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Σαουδική Αραβία κλπ).

Είναι αρκετά πιθανό αυτές οι ad hoc συνεργασίες να ενταθούν στο μέλλον, αλλά αυτή είναι μια προοπτική που θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες. Όμως, σε περίπτωση ενίσχυσης και «εξαγωγής» του ακραίου ισλαμισμού θα ενταθούν  οι προσπάθειες αμυντικής θωράκισης των χωρών που διαθέτουν πετρελαϊκά κοιτάσματα.

Η Ελλάδα έχει κοινά συμφέροντα με τη Γαλλία για την ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου και του Κόλπου. Το Ισραήλ είναι εκτεθειμένο περισσότερο από ποτέ σε τρομοκρατικές επιθέσεις, λόγω της επικράτησης των Ταλιμπάν και της ενίσχυσης της επιρροής της Τουρκίας και του Ιράν στην περιοχή.

Τα συμφέροντα της Δύσης αναδεικνύουν την Ελλάδα και την Κύπρο σε ενισχυμένα προγεφυρώματα του ΝΑΤΟ. Οι δύο χώρες αποκτούν ισχυρό προβάδισμα για την εξασφάλιση μεταχειρισμένων ή καινούργιων οπλικών συστημάτων για την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Δύσης.

Οι αμυντικές συνεργασίες που αναπτύσσουν με μουσουλμανικές χώρες η Ελλάδα και η Κύπρος ανοίγουν τις πόρτες για την οικονομική διείσδυσή τους σε αρκετές περιοχές με πολύ υψηλά εισοδήματα.

Αυτά είναι πλεονεκτήματα που θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη πολύπευρων σχέσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ με φιλοδυτικά καθεστώτα ισχυρών μουσουλμανικών χωρών.

( *) Ο δρ ΚΙΜΩΝ ΣΤΕΡΙΩΤΗΣ είναι Οικονομολόγος, αναλυτής για θέματα Επενδύσεων και Ενέργειας. Πρώην διευθυντής Επικοινωνίας Ομίλου ΔΕΗ ΑΕ και διεθυντής σύνταξης “Ναυτεμπορικής”