Ολοκληρώθηκε από τις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής η επεξεργασία του νομοσχεδίου με τις ΠΝΠ που συμπεριλαμβάνουν τα μέτρα για την αντιμετώπιση του κινδύνου των πυρκαγιών και τα έκτακτα μέτρα για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και τη στήριξη των πληγέντων. Υπέρ του νομοσχεδίου τάχθηκαν μόνον οι βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25 καταψήφισαν το νομοσχέδιο. Επιφύλαξη για την Ολομέλεια δήλωσαν το Κίνημα Αλλαγής και η Ελληνική Λύση. Το νομοσχέδιο με τα έκτακτα μέτρα εισάγεται για ψήφιση στην Ολομέλεια, την προσεχή Τρίτη.
Κλείνοντας τη μαραθώνια συνεδρίαση, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωνσταντίνος Σκρέκας είπε ότι στην παρούσα φάση στόχος είναι η προστασία των δασικών οικοσυστημάτων και των οικισμών που βρίσκονται πλησίον των καμένων περιοχών, από πλημμυρικά φαινόμενα και να στηριχθούν όσοι δοκιμάζονται από τις επιπτώσεις των καταστροφικών πυρκαγιών, σε οικονομικό επίπεδο και είδαν τις περιουσίες τους να καταστρέφονται. Με αυτό το σκεπτικό, βασικός στόχος, είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση ολιστικού σχεδίου ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας, από ομάδα που θα βρίσκεται υπό την εποπτεία του Σταύρου Μπένου. Στόχος είναι όμως και συνολικότερα η δημιουργία δομών για την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων τα επόμενα χρόνια από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
Ο κ. Σκρέκας δεν αρνήθηκε ότι τα μέτρα πρόληψης που είχε πάρει η κυβέρνηση πριν από την έλευση του μεγάλου καύσωνα, δεν αποδείχθηκαν αρκετά για να αποτρέψουν την έναρξη των πυρκαγιών. Δεν παρέλειψε όμως ταυτόχρονα να επισημάνει ότι οι μεγάλης έντασης ξηροθερμικές συνθήκες, σε συνδυασμό με τις πολύ μεγάλες θερμοκρασίες, δημιούργησαν ανάλογες συνθήκες με μεγάλες πυρκαγιές και σε άλλες χώρες της Ν. Ευρώπης.
Αναφορικά με τα μέτρα αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος, ο κ. Σκρέκας επισήμανε την πρόνοια για κήρυξη, εντός 30 ημερών, των καμένων περιοχών ως αναδασωτέων αλλά και τη μεταφορά των δασικών υπηρεσιών στην αρμοδιότητα του υπουργείου Περιβάλλοντος, «προκειμένου να υπάρχει καλύτερος συντονισμός» και «μια περισσότερο αποτελεσματική αποδοτική λειτουργία, καθώς μάλιστα ο σχεδιασμός περιλαμβάνει αύξηση του δυναμικού των δασικών υπηρεσιών και στήριξή τους με υλικοτεχνική υποδομή. «Εμείς θέλουμε πλέον ισχυρή τη δασική υπηρεσία που θα μπορεί να ανταπεξέρχεται στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και να βοηθάει ώστε τα δασικά οικοσυστήματα να είναι περισσότερο ανθεκτικά, τις επόμενες δεκαετίες», είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Εμφατικά αναφέρθηκε ο κ. Σκρέκας και στην εισαγωγή του θεσμού του αναδόχου αναδάσωσης. «Δεν μπορώ να καταλάβω, τι δεν μπορείτε να καταλάβετε σε αυτό. Εμείς μέχρι τώρα έχουμε ήδη εξασφαλίσει περίπου 24 εκατομμύρια ευρώ -14 εκατομμύρια περίπου για το δασαρχείο Μαντουδίου και 10 εκατομμύρια για το δασαρχείο Ιστιαίας-με τρόπο ώστε με χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό, τα δασαρχεία να μπορούν να κάνουν άμεσες αναθέσεις στους δασικούς συνεταιρισμούς, χωρίς καμία καθυστέρηση», είπε ο κ. Σκρέκας και πρόσθεσε: «αυτά τα δημόσια χρήματα θα αξιοποιηθούν για μέτρα προστασίας και όπου
χρειάζεται και για την αποκατάσταση, στις περιοχές που επλήγησαν. Δεν κατανοούμε ποιο είναι το πρόβλημα, όταν σήμερα υπάρχουν ιδρύματα, όταν υπάρχουν φυσικά πρόσωπα – πολίτες Έλληνες, απόδημοι Έλληνες, εταιρείες που θέλουν να συμβάλλουν με οικονομικούς πόρους; Για ποιο λόγο να μην μπορούν αυτό να το κάνουν με πιο εύκολο τρόπο;».
Καθώς νωρίτερα αρκετοί βουλευτές, ιδίως της αξιωματικής αντιπολίτευσης, κάλεσαν την κυβέρνηση να απαντήσει τι απέγινε η εταιρεία για την ανάπλαση στο Μάτι ή το Ταμείο Μολυβιάτη, ο κ. Σκρέκας είπε ότι ένα κομμάτι του Ταμείου Μολυβιάτη αξιοποιήθηκε και άλλο κομμάτι «δεν πρόλαβε ή δεν αξιοποιήθηκε γιατί οι διαδικασίες είναι τόσο χρονοβόρες, είναι τόσο δαιδαλώδεις, με το νομικό πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων, που περνάει ο χρόνος και οι δουλειές δεν γίνονται όσο γρήγορα θα έπρεπε». Με αυτό το δεδομένο, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξήγησε για το σχεδιασμό της κυβέρνησης: «εμείς τους λέμε: αντί να δώσετε χρήματα, ελάτε και κάντε τα έργο. Το ίδιο πράγμα. Θα αξιοποιήσουμε πόρους του ιδιωτικού τομέα, θα εμπλέξουμε την κοινωνία των πολιτών και θα το κάνουμε με έναν πολύ γρήγορο τρόπο. Αντί να έρθουν και να δώσουν χρήματα, που στη συνέχεια πρέπει, μέσα από τη διαδικασία των δημοσίων συμβάσεων, να γίνουν μελέτες που θα πάρουν μήνες, να γίνουν δημόσιου διαγωνισμοί που θα απαιτήσουν και άλλους μήνες, εμείς λέμε στον ιδιώτη, ελάτε, καταθέστε μελέτη στο δασαρχείο, θα εγκριθεί αυτή η μελέτη σύμφωνα με τις προδιαγραφές που το δασαρχείο, η δασική υπηρεσία, το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει προδιαγράψει, θα εγκριθεί η μελέτη πολύ γρήγορα, και στη συνέχεια ο ίδιος ο ιδιώτης, με την επίβλεψη των οικείων δασαρχείων και της οικείας δασικής υπηρεσίας, θα προχωρήσει, εφόσον θέλει, με δικά του έξοδα, να κατασκευάσει και τα έργα. Ο ιδιώτης δεν έχει διαδικασίες, μπορεί γρήγορα να επιλέξει τον δασικό συνεταιρισμό που θα κατασκευάσει αυτά τα έργα, θα τους υποδείξουμε τοπικούς δασικούς συνεταιρισμούς».
Ειδικότερα για την Εύβοια, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας είπε ότι το υπουργείο έχει υποδείξει τοπικούς συνεταιρισμούς σε εταιρείες που έχουν ανακοινώσει ότι θέλουν, με δικά τους έξοδα, να βοηθήσουν στην απομάκρυνση των επικίνδυνων καμένων κορμών. Στο σημείο αυτό, ο κ. Σκρέκας τόνισε ότι το δασαρχείο είναι εκείνο το οποίο θα ορίζει ποια είναι η περιοχή προτεραιότητας, δεδομένου ότι υπάρχουν καμένες περιοχές πάνω από οικισμούς και πρέπει άμεσα να γίνουν αντιδιαβρωτικά έργα, «με κορμοφράγματα, με κλαδοπλέγματα, με σανιδότοιχους», ώστε να μειωθούν τα φερτά υλικά, η διάβρωση του εδάφους και να αποτραπούν πλημμυρικά φαινόμενα.
Σε σχέση με τα οικονομικά μέτρα στήριξης των πληγέντων, ο κ. Σκρέκας έκανε ειδική αναφορά στους ρητινοκαλλιεργητές της Εύβοιας και επισήμανε ότι αυξάνεται η οικονομική τους στήριξη και έτσι επιπλέον από τα 2,3 εκατ. ευρώ που κάθε χρόνο δίνονται για το ρετσίνι, θα δοθούν 3,7 εκατ. ευρώ για 1.000 περίπου ρητινοκαλλιεργητές. Από αυτούς, οι 840 περίπου είναι στην Εύβοια. Επίσης, εισάγεται ακατάσχετο των πληρωμών των ρητινεργατών, τόσο από το δημόσιο όσο και από τρίτους, μέχρι το ποσό των 7.500 ευρώ οριζόντια σε όλους τους ρητινοκαλλιεργητές. Ειδικά δε για τους ρητινοκαλλιεργητές που δραστηριοποιούνταν στα δάση που κάηκαν, το ακατάσχετο θα είναι για 12.000 ευρώ ετησίως.
Για τη στήριξη των πληγέντων γενικότερα, ο κ. Σκρέκας αναφέρθηκε στην πλατφόρμα arogi, στην οποία οι πολίτες θα εισάγουν τα απαιτούμενα στοιχεία και «με πολύ γρήγορο τρόπο, θα μπορέσουν να λάβουν την αποζημίωση που δικαιούνται». «Ήδη τους έχουν αποδοθεί 10.500.000 ευρώ. Αυτό σε χρόνο αστραπιαίο, σε σχέση με αντίστοιχες περιπτώσεις στο παρελθόν», είπε ο υπουργός και πρόσθεσε ότι γρήγορα δόθηκαν αποζημιώσεις και στην περίπτωση του ΙΑΝΟΥ. Σε σχέση με τις επιχειρήσεις και φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όπως είπε, έχει προβλεφθεί επιχορήγηση για την αντιμετώπιση των ζημιών ενώ για τους πολίτες που υπέστησαν τραυματισμό και νοσηλεύτηκαν για πάνω από δύο ημέρες, έχει προβλεφθεί εφάπαξ οικονομική ενίσχυση ύψους 6.000 ευρώ. Για τα άτομα που υπέστησαν σοβαρά εγκαύματα και νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ, και για άτομα που προκλήθηκε αναπηρία τουλάχιστον 67% εξαιτίας των πυρκαγιών, προβλέπεται η δυνατότητα διορισμού στο δημόσιο ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Λαμβάνονται μέτρα ενίσχυσης των φοιτητών με τη δυνατότητα μεταγραφής, τη στέγαση τους σε φοιτητικές εστίες και τη σίτισή τους. Επιπλέον για τα έτη 2021, 2022 και 2023 προβλέπεται απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ για ακίνητα και αγροτεμάχια. Για τις επιχειρήσεις που θα κάνουν χρήση των ευεργετικών διατάξεων των ΠΝΠ, απαγορεύεται να προχωρήσουν σε απολύσεις και σε μείωση προσωπικού.
Στις διατάξεις που θα ψηφιστούν έχει περιληφθεί και η σύσταση του Ταμείου Κρατικού Αρωγής που θα χρηματοδοτεί προγράμματα στήριξης και ενίσχυσης των πληγέντων, συμπληρωματικά με τις ενισχύσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό.Νωρίτερα, ο εισηγητής της ΝΔ Μιχάλης Παπαδόπουλος είπε ότι η κυβέρνηση, από την πρώτη ώρα στάθηκε δίπλα στους πληγέντες, προστάτευσε το περιβάλλον από κάθε πιθανό σφετερισμό και προχώρησε σε συμπληρωματικό προϋπολογισμό, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν, για το 2021, οι παρεμβάσεις αποκατάστασης δασών, οικισμών, σχετικών υποδομών και να χρηματοδοτηθούν τα μέτρα στήριξης των πληγέντων περιοχών, των ΟΤΑ, των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Παράλληλα, προωθείται το εθνικό σχέδιο αναδάσωσης και υλοποίησης έργων για την αποκατάσταση των καμένων περιοχών, με ποιοτική διαφοροποίηση των νέων αναδασωμένων εκτάσεων, με νέες ποικιλίες, ανθεκτικότερες στις θερινές πυρκαγιές. Ο κ. Παπαδόπουλος επεφύλασσε ξεχωριστή αναφορά στον «ανάδοχο αναδάσωσης», σημειώνοντας πως «είναι μέτρο αναγκαίο ώστε να χτίσουμε κουλτούρα ευθύνης και κοινωνικής συμμετοχής».
Ανεπαρκή χαρακτήρισε τα μέτρα σύσσωμη αντιπολίτευση που εξαπέλυσε βαρύ κατηγορώ για τις επιδόσεις του «επιτελικού κράτους».
«Ο μύθος του επιτελικού κράτους συνετρίβη, τις στιγμές της έναρξης των πυρκαγιών στη Βαρυμπόμπη και στη Β. Εύβοια», είπε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Βαγγέλης Αποστόλου και κατήγγειλε ότι «η ανοργανωσιά και το χάος ήταν τέτοια που ενώ η φωτιά ξεκίνησε στις παρυφές του χωριού της Λίμνης, σε συνθήκες άπνοιας και ευχερούς προσβασιμότητας, έφτασε μετά από εννέα μέρες να σβήσει στη θάλασσα». Ο κ. Αποστόλου είπε επίσης πως αν η φωτιά στην Εύβοια είχε αντιμετωπιστεί έγκαιρα, δεν θα δημιουργούνταν έπειτα οι συνθήκες που απαιτούσαν σχεδόν αποκλειστικά τη χρήση εναέριων μέσων. «Η κυβέρνηση γνώριζε πολύ καλά το επίπεδο συναγερμού πυρκαγιών και δήλωνε ότι ο κρατικός μηχανισμός είναι έτοιμος», παρατήρησε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ που δήλωσε ότι το κόμμα του είναι «εντελώς αντίθετο» με τους αναδόχους αναδασώσεων, δεδομένου μάλιστα ότι η διαδικασία της αναδάσωσης απαιτεί τουλάχιστον 15 έτη για να φανεί το αποτέλεσμα της φυσικής αναγέννησης.
«Οι φετινές πυρκαγιές ανέδειξαν την υποστέλεχωση, την έλλειψη σύγχρονων μέσων, τη μη επαρκή χρηματοδότηση της πρόληψης, την έλλειψη συντονισμού και οργάνωσης και τα πολλά προβλήματα στη λειτουργία των Δασικών Υπηρεσιών», είπε ο ειδικός αγορητής του Κινήματος Αλλαγής Γιώργος Αρβανιτίδης. Αναφερόμενος στο θεσμό του αναδόχου αναδάσωσης, ο βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής υπογράμμισε πως η κυβέρνηση πρέπει να ξεκαθαρίσει αν θα προηγηθεί η αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας της φυσικής αναδάσωσης και αναβλάστησης, πριν από οποιαδήποτε τεχνητή αναδάσωση. Ο κ. Αρβανιτίδης επανέλαβε την πρόταση για τη θεσμοθέτηση Ταμείου Ασφάλισης Φυσικών Καταστροφών προκειμένου να θωρακισθούν νοικοκυριά από ακραία καιρικά φαινόμενα.
«Η σημερινή κυβέρνηση είναι αυτουργός στο διαρκές έγκλημα σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος, της λαϊκής περιουσίας και απειλής της ανθρώπινης ζωής, που βαραίνει διαχρονικά όλες τις κυβερνήσεις, Νέα Δημοκρατία, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΚΙΝΑΛ», είπε η ειδική αγορήτρια του ΚΚΕ Διαμάντω Μανωλάκου και πρόσθεσε ότι «μαζί με τις δασικές και αγροτικές εκτάσεις, τα ζώα, τα μελίσσια, τα σπίτια των λαϊκών οικογενειών, έγιναν στάχτη και οι κυβερνητικές μεγαλοστομίες, περί ετοιμότητας και ενώ συνεχίζεται η ίδια δασοκτόνα πολιτικών που εφαρμόζεται εδώ και δεκαετίες από όλες τις αστικές κυβερνήσεις».
«Οι παρούσες ΠΝΠ εκδόθηκαν εκδόθηκαν βιαστικά, όταν ξεκίνησαν οι μεγάλες πυρκαγιές στην Αττική και την Ηλεία», είπε ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Βασίλης Βιλιάρδος που παρατήρησε ότι το κόστος της καταστροφής ξεπερνάει τα 25 δισ. ευρώ, σύμφωνα με ιταλική μελέτη, εκτός και από τις τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα που μόλυναν την ατμόσφαιρα. «Η κατάργηση του λιγνίτη σας έλειπε, αξίας πάνω από 237 δισ. ευρώ, τα οποία η κυβέρνηση θέλει να πετάξει από το παράθυρο», είπε ο κ. Βιλιάρδος που σχολίασε πως εάν ο άνεμος ήταν δυνατός, η πυρκαγιά θα έφτανε ως τον Πειραιά.
«Να εγκαταλειφθούν τα σχέδια ιδιωτικοποίησης των δασών, μέσω των αναδόχων», ζήτησε ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ25 Γιώργος Λογιάδης και τόνισε ότι το καμένο δάσος δεν πρέπει να γίνει πεδίο εφαρμογής μεταλλαγμένων, τροποποιημένων σπόρων. Επανέλαβε επίσης την πρόταση του ΜέΡΑ25 για φυσική αναδάσωση, κινητοποίηση των τοπικών κοινωνιών, καμία αλλαγή στις χρήσεις γης για 30 χρόνια, καμία ανεμογεννήτρια στη στεριά.
